bilgiliadam
Yeni Üye
Anıtkabirin yapılışı
Anıtkabirin yapılması
Anıtkabirin İnşası
imagesanitkabirinyapilisi5ad6ac3497fee
Ataturk 10 Kasım 1938de gozlerini kapayınca, onu yaşatacak bir anıt mezar ihtiyacı ortaya cıktı Cunku Ataturk kendisi icin bir mezar yaptırmadığı gibi, gomuleceği yer icin de bir vasiyette bulunmamıştı 1923 yılında bir sohbet sırasında Ataturk; Elbet bir gun oleceğim, beni Cankayaya gomer, hatıramı yaşatırsınız demiş ve Beni milletim nereye isterse oraya gomsun Fakat benim hatıralarımın yaşayacağı yer Cankaya olacaktır diye eklemiştir
Ataturkun olumunden sonra, onun anısına yapılacak olan anıt mezarın yerinin Cankayada olacağı duşuncesi ağır basıyordu Ama yine da anıt mezar calışmalarını yurutmek icin kurulan komisyonun calışmalarının sonucları beklenmiştir
Komisyon, Cankaya dışında, Etnografya Muzesi, Buyuk Millet Meclisinin arkasındaki Kabatepe, Ankara Kalesi, Bakanlıklar, Eski Ziraat Mektebi, Genclik Parkı, Altındağ, Gazi Orman Ciftliği gibi isimlerin uzerinde durdu Sonunda Buyuk Millet Meclisinde kurulan ve 15 milletvekilinden oluşan komisyonun kararı Rasattepe (Anıttepe) olarak acıklandı
Anıtkabirin yerinin secilmesinden sonra sıra yapılacak olan anıt mezarın ozelliklerinin belirlenmesine gelmişti Başbakanlık musteşarının başkanlığında kurulan komisyon, Anıtkabirin genel niteliklerini tespit ederek bir bildiri yayınlamış ve yarışmaya katılacak olanlara yol gostermiştir Bu bildiri şoyle ozetlenebilir:
1 Anıtkabir bir ziyaret yeri olacaktır Bu ziyaretgaha, buyuk bir giriş bolumunden girilecek, ziyaretgah binlerce Turkun Atası onunde eğilerek saygılarını sunmasına ve bağlılığını bildirerek gecmesine elverişli olacaktır
2 Bu anıt, Buyuk Atanın, asker Mustafa Kemal, devlet adamı Gazi Mustafa Kemal, buyuk politika ve bilim adamı, buyuk duşunur ve nihayet yaratıcı buyuk dehanın vasıflarının, guc ve yeteneklerinin bir timsali olacaktır ve Onun kişiliği ile oranlı olacaktır
3 Anıtkabirin yakından gorulduğu kadar uzaktan da gorulmesi gerekirBu bakımdan ulu bir siluet sağlanmalıdır
4 Ataturkun adı ve kişiliği altında Turk ulusu sembolize edilmiştir Turk ulusuna saygılarını gostermek isteyenler, Buyuk Atanın katafalkı onunde eğilerek bu isteklerini yerine getireceklerdir
5 Anıtkabirin bir şeref bolumu bulunacaktır
6 Anıtkabirde bir Ataturk Muzesi olacaktır
7 Anıtkabirde bir Şeref Holu yapılacaktır Ataturkun lahdi buraya konulacağı icin Şeref Holu, bu yapıtın ruhu ve en onemli bolumu olacaktır Şeref Holu, başta Turk ulusu olduğu halde, ulusumuza saygılarını sunacak yabancı devlet temsilcilerinin Atanın lahdine yonelebilecekleri buyuk bir salon olacaktır Bu holde sağlanacak azamet ve gucluluk tesirleri, yarışmacılara bırakılmıştır Bundan oturu holun bicimi, boyutu ve yuksekliği icin hicbir olcu verilmemiştir
8 Buyuk Ataturkun lahdinin yeri, Şeref Holunun ruhunu teşkil etmektedir Ancak lahdin konulacağı yeri de yarışmacılar sececeklerdir
9 Bunlardan başka, Anıtkabiri ziyaret edecek buyuklerimiz ve yabancı devlet temsilcilerinin duygu ve duşuncelerini yazacakları bir ozel defter bulundurulacaktır
10 Ataturkun Muzesi, Atanın hayatının turlu devirlerine ait fotoğrafları ile kıyafetleri ve el yazıları, imzaları, bazı eşyaları ile okuduğu incelediği kitapların sergilenmesine elverişli olacaktır
Anıtkabir proje yarışması 18 Şubat 1941 tarihinde basında yayınlandı ve yarışma suresi 2 Mart 1942 tarihi olarak belirlendi 23 Mart 1942 tarihinde juri uyeleri bir tebliğ yayınlayarak yarışmayı değerlendirdiler Bu tebliğde yarışmaya 49 eserin katıldığı, 30unun ilk elemeye kaldığı, ikinci elemeden sonra 11 projeden 3unun jurice mukafata layık gorulduğu ve 5 tanesinin de takdire değer gorulerek satın alınmasının hukumete teklif edildiği belirtiliyordu
Odule layık gorulen projeler Prof Johannes Kruger, Prof Emin Onat Doc Orhan Arda ve Prof Arnaldo Foschiniye aitti Juri bu uc eserden hicbirini otekine ustun gormemişti Karar hukumete aitti Hukumet bu konuda yetkili bircok kişilerin duşuncelerini dikkate alarak, Prof Emin Onat ile Doc Orhan Ardanın eserini uygulamaya karar verdi
Anıtkabirin inşaatına 9 Ekim 1944 gunu saat 1000da gorkemli bir temel atma toreni ile başlandı Anıtkabirin inşaatının dort aşamada tamamlanması planlandı ve inşaat 1 eylul 1953te bitirildi
Birinci kısım inşaat: 19441945
Toprak seviyesi ve aslanlı yolun istinat duvarının yapılmasını kapsayan birinci kısım inşaata 9 Ekim 1944'te başlanmış ve 1945'te tamamlanmıştır
İkinci kısım inşaat: 19451950
Mozole ve toren meydanını cevreleyen yardımcı binaların yapılmasını kapsayan ikinci kısım inşaat 29 Eylul 1945'te başlamış, 8 Ağustos 1950'de tamamlanmıştır Bu aşamada inşaatın kagir ve betonarme yapı sistemine gore, temel basıncının azaltılması goz onunde tutularak, anıt kutlesinin temel projesininhazırlanması kararlaştırılmıştır 1947 yılı sonuna kadar mozolenin temel kazısı ve izolasyonu tamamlanmış ve her turlu cokuntuleri engelleyecek olan 11 metre yuksekliğinde betonarme temel sisteminin demir montajı bitirilme aşamasına gelmiştir
Giriş kuleleri ile yol duzeninin onemli bir kısmı, fidanlık tesisi, ağaclandırma calışmaları ve arazinin sulama sisteminin buyuk bir bolumu tamamlanmıştır
Ucuncu kısım inşaat: 1950
Anıtkabir ucuncu kısım inşaatı, anıta cıkan yollar, aslanlı yol, toren meydanı ve mozole ust doşemesinin taş kaplaması, meren basamakların yapılması, lahit taşının yerine konması ve tesisat işlerinin yapılmasını kapsıyordu
Dorduncu kısım inşaat: 19501953
Anıtkabir'in 4 kısım inşaatı ise şeref holu doşemesi, tonozlar alt doşemeleri ve şeref holu cevresi taş profilleri ile sacak suslemelerinin yapılmasını kapsıyordu Dorduncu kısım inşaat 20 Kasım 1950'de başlamış ve 1 Eylul 1953'te bitirilmiştir
Heykel ve kabartmalar
Anıtkabirdeki heykel ve kabartmalar icin de bir yarışma duzenlendiYarışma sonucunda Aslanlı Yol başında sağdaki kadın ve soldaki erkek grubunun birinciliğini Huseyin Ozkan, Aslanlı Yol, aslan heykeli birinciliğini Huseyin Ozkan, Şeref Holune cıkan merenlerin sağındaki kabartma kompozisyonu birinciliğini İlhan Koman, Şeref Holune cıkan merenlerin solundaki kabartma kompozisyonu ile İstiklal Kulesi ve Hurriyet Kulesi icindeki kabartmalar ve Mehmetcik Kulesinin dış yuzeyindeki kabartma kompozisyonu birinciliğini Zuhtu Muridoğlu kazanmıştır Mudafai Hukuk Kulesi dış yuzeyindeki kabartma ile, Barış, Misakı Milli ve İnkılap kulelerinin ic yuzeyindeki kabartmaların birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır 23 Nisan Kulesinin ic yuzeyindeki kabartma kompozisyonu icin birinciliğe layık eser bulunmadığından ikinci olan Hakkı Atamulunun eseri uygulanmıştır Şeref Holune cıkan merendeki Hitabet Kursusu suslemesi ile bayrak direğinin altındaki sembolik kabartmanın birinciliğini Kenan Yontuc kazanmıştır Cumhuriyet ve Zafer Kuleleri icin konuyu başarı ile temsil eden eser bulunmadığından, herhangi bir kabartma uygulanmamıştır
Anıtkabirin yapılması
Anıtkabirin İnşası
imagesanitkabirinyapilisi5ad6ac3497fee
Ataturk 10 Kasım 1938de gozlerini kapayınca, onu yaşatacak bir anıt mezar ihtiyacı ortaya cıktı Cunku Ataturk kendisi icin bir mezar yaptırmadığı gibi, gomuleceği yer icin de bir vasiyette bulunmamıştı 1923 yılında bir sohbet sırasında Ataturk; Elbet bir gun oleceğim, beni Cankayaya gomer, hatıramı yaşatırsınız demiş ve Beni milletim nereye isterse oraya gomsun Fakat benim hatıralarımın yaşayacağı yer Cankaya olacaktır diye eklemiştir
Ataturkun olumunden sonra, onun anısına yapılacak olan anıt mezarın yerinin Cankayada olacağı duşuncesi ağır basıyordu Ama yine da anıt mezar calışmalarını yurutmek icin kurulan komisyonun calışmalarının sonucları beklenmiştir
Komisyon, Cankaya dışında, Etnografya Muzesi, Buyuk Millet Meclisinin arkasındaki Kabatepe, Ankara Kalesi, Bakanlıklar, Eski Ziraat Mektebi, Genclik Parkı, Altındağ, Gazi Orman Ciftliği gibi isimlerin uzerinde durdu Sonunda Buyuk Millet Meclisinde kurulan ve 15 milletvekilinden oluşan komisyonun kararı Rasattepe (Anıttepe) olarak acıklandı
Anıtkabirin yerinin secilmesinden sonra sıra yapılacak olan anıt mezarın ozelliklerinin belirlenmesine gelmişti Başbakanlık musteşarının başkanlığında kurulan komisyon, Anıtkabirin genel niteliklerini tespit ederek bir bildiri yayınlamış ve yarışmaya katılacak olanlara yol gostermiştir Bu bildiri şoyle ozetlenebilir:
1 Anıtkabir bir ziyaret yeri olacaktır Bu ziyaretgaha, buyuk bir giriş bolumunden girilecek, ziyaretgah binlerce Turkun Atası onunde eğilerek saygılarını sunmasına ve bağlılığını bildirerek gecmesine elverişli olacaktır
2 Bu anıt, Buyuk Atanın, asker Mustafa Kemal, devlet adamı Gazi Mustafa Kemal, buyuk politika ve bilim adamı, buyuk duşunur ve nihayet yaratıcı buyuk dehanın vasıflarının, guc ve yeteneklerinin bir timsali olacaktır ve Onun kişiliği ile oranlı olacaktır
3 Anıtkabirin yakından gorulduğu kadar uzaktan da gorulmesi gerekirBu bakımdan ulu bir siluet sağlanmalıdır
4 Ataturkun adı ve kişiliği altında Turk ulusu sembolize edilmiştir Turk ulusuna saygılarını gostermek isteyenler, Buyuk Atanın katafalkı onunde eğilerek bu isteklerini yerine getireceklerdir
5 Anıtkabirin bir şeref bolumu bulunacaktır
6 Anıtkabirde bir Ataturk Muzesi olacaktır
7 Anıtkabirde bir Şeref Holu yapılacaktır Ataturkun lahdi buraya konulacağı icin Şeref Holu, bu yapıtın ruhu ve en onemli bolumu olacaktır Şeref Holu, başta Turk ulusu olduğu halde, ulusumuza saygılarını sunacak yabancı devlet temsilcilerinin Atanın lahdine yonelebilecekleri buyuk bir salon olacaktır Bu holde sağlanacak azamet ve gucluluk tesirleri, yarışmacılara bırakılmıştır Bundan oturu holun bicimi, boyutu ve yuksekliği icin hicbir olcu verilmemiştir
8 Buyuk Ataturkun lahdinin yeri, Şeref Holunun ruhunu teşkil etmektedir Ancak lahdin konulacağı yeri de yarışmacılar sececeklerdir
9 Bunlardan başka, Anıtkabiri ziyaret edecek buyuklerimiz ve yabancı devlet temsilcilerinin duygu ve duşuncelerini yazacakları bir ozel defter bulundurulacaktır
10 Ataturkun Muzesi, Atanın hayatının turlu devirlerine ait fotoğrafları ile kıyafetleri ve el yazıları, imzaları, bazı eşyaları ile okuduğu incelediği kitapların sergilenmesine elverişli olacaktır
Anıtkabir proje yarışması 18 Şubat 1941 tarihinde basında yayınlandı ve yarışma suresi 2 Mart 1942 tarihi olarak belirlendi 23 Mart 1942 tarihinde juri uyeleri bir tebliğ yayınlayarak yarışmayı değerlendirdiler Bu tebliğde yarışmaya 49 eserin katıldığı, 30unun ilk elemeye kaldığı, ikinci elemeden sonra 11 projeden 3unun jurice mukafata layık gorulduğu ve 5 tanesinin de takdire değer gorulerek satın alınmasının hukumete teklif edildiği belirtiliyordu
Odule layık gorulen projeler Prof Johannes Kruger, Prof Emin Onat Doc Orhan Arda ve Prof Arnaldo Foschiniye aitti Juri bu uc eserden hicbirini otekine ustun gormemişti Karar hukumete aitti Hukumet bu konuda yetkili bircok kişilerin duşuncelerini dikkate alarak, Prof Emin Onat ile Doc Orhan Ardanın eserini uygulamaya karar verdi
Anıtkabirin inşaatına 9 Ekim 1944 gunu saat 1000da gorkemli bir temel atma toreni ile başlandı Anıtkabirin inşaatının dort aşamada tamamlanması planlandı ve inşaat 1 eylul 1953te bitirildi
Birinci kısım inşaat: 19441945
Toprak seviyesi ve aslanlı yolun istinat duvarının yapılmasını kapsayan birinci kısım inşaata 9 Ekim 1944'te başlanmış ve 1945'te tamamlanmıştır
İkinci kısım inşaat: 19451950
Mozole ve toren meydanını cevreleyen yardımcı binaların yapılmasını kapsayan ikinci kısım inşaat 29 Eylul 1945'te başlamış, 8 Ağustos 1950'de tamamlanmıştır Bu aşamada inşaatın kagir ve betonarme yapı sistemine gore, temel basıncının azaltılması goz onunde tutularak, anıt kutlesinin temel projesininhazırlanması kararlaştırılmıştır 1947 yılı sonuna kadar mozolenin temel kazısı ve izolasyonu tamamlanmış ve her turlu cokuntuleri engelleyecek olan 11 metre yuksekliğinde betonarme temel sisteminin demir montajı bitirilme aşamasına gelmiştir
Giriş kuleleri ile yol duzeninin onemli bir kısmı, fidanlık tesisi, ağaclandırma calışmaları ve arazinin sulama sisteminin buyuk bir bolumu tamamlanmıştır
Ucuncu kısım inşaat: 1950
Anıtkabir ucuncu kısım inşaatı, anıta cıkan yollar, aslanlı yol, toren meydanı ve mozole ust doşemesinin taş kaplaması, meren basamakların yapılması, lahit taşının yerine konması ve tesisat işlerinin yapılmasını kapsıyordu
Dorduncu kısım inşaat: 19501953
Anıtkabir'in 4 kısım inşaatı ise şeref holu doşemesi, tonozlar alt doşemeleri ve şeref holu cevresi taş profilleri ile sacak suslemelerinin yapılmasını kapsıyordu Dorduncu kısım inşaat 20 Kasım 1950'de başlamış ve 1 Eylul 1953'te bitirilmiştir
Heykel ve kabartmalar
Anıtkabirdeki heykel ve kabartmalar icin de bir yarışma duzenlendiYarışma sonucunda Aslanlı Yol başında sağdaki kadın ve soldaki erkek grubunun birinciliğini Huseyin Ozkan, Aslanlı Yol, aslan heykeli birinciliğini Huseyin Ozkan, Şeref Holune cıkan merenlerin sağındaki kabartma kompozisyonu birinciliğini İlhan Koman, Şeref Holune cıkan merenlerin solundaki kabartma kompozisyonu ile İstiklal Kulesi ve Hurriyet Kulesi icindeki kabartmalar ve Mehmetcik Kulesinin dış yuzeyindeki kabartma kompozisyonu birinciliğini Zuhtu Muridoğlu kazanmıştır Mudafai Hukuk Kulesi dış yuzeyindeki kabartma ile, Barış, Misakı Milli ve İnkılap kulelerinin ic yuzeyindeki kabartmaların birinciliğini Nusret Suman kazanmıştır 23 Nisan Kulesinin ic yuzeyindeki kabartma kompozisyonu icin birinciliğe layık eser bulunmadığından ikinci olan Hakkı Atamulunun eseri uygulanmıştır Şeref Holune cıkan merendeki Hitabet Kursusu suslemesi ile bayrak direğinin altındaki sembolik kabartmanın birinciliğini Kenan Yontuc kazanmıştır Cumhuriyet ve Zafer Kuleleri icin konuyu başarı ile temsil eden eser bulunmadığından, herhangi bir kabartma uygulanmamıştır