Ankaranın başkent oluşu
Ankara'nın başkent olmasının sonucu
Lozan Barış Antlaşması'nın TBMM tarafından onaylanmasından sonra, İstanbul 23 Eylul 1923'ten itibaren tahliye edilmeye başlandı 6 Ekim 1923'de İstanbul'un yabancı işgal kuvvetleri tarafından boşaltılması tamamlandı Yabancı işgal kuvvetlerinin İstanbul'dan ayrılması, gundeme hukumet merkezi sorununu getirdi İsmet Paşa (İnonu) hukumet uyesi olmakla beraber, Ankara'nın başkent oluşunu ongoren onergeyi 9 Ekim 1923'te on dort arkadaşı ile birlikte, Malatya Milletvekili olarak TBMM'ne verdi
İsmet Paşa, Ankara'nın hukumet merkezi olması konusunu acil bir sorun olarak gormekte ve Lozan'dan itibaren zihnine yerleşmiş bulunduğunu ifade etmektedir İsmet Paşa'ya gore, Ankara'nın başkent olması ic ve dış ceşitli sebeplere dayanmaktadır: Lozan'da Batı dunyasının murahhasları, mutehassısları, diplomatları ile goruşuyorum Bunlar İstanbul Hukumeti'ni İstanbul muhitini tanıyan insanlar ve yeni devletin o muhitin insanlarına gore kurulmasını arzu ediyorlar Bunu her hallerinden anlıyorum Bizim bakımımızdan meselenin daha ehemmiyetli ve değişik cepheleri var Bir defa Boğazlar askeri bakımdan tamamıyla acık, tamamıyla emniyetsiz Bu vaziyetteyiz
Lozan Antlaşması'yla elde edebildiğimiz neticeler ve tarihi şartlar bizi endişeye sevk ediyor Ayrıca Anadolu'nun ortasında bulunarak ve bir Anadolu hukumeti olarak yeni devleti calıştırmak istiyoruz
İsmet Paşa'ya gore; Ankara'nın hukumet merkezi olması meselesinin, hilafetle bir ilgisi yoktur Fakat, Ankara hukumet merkezi olunca, hilafet bir bakıma devletimizin dışına atılmış oluyor: Gerci biz hilafeti devamlı bir muessese olarak duşunmuyoruz, Fakat Ankara'nın hukumet merkezi olması ve hilafet merkezinin İstanbul'da bulunması, ondan kurtulmak icin ayrıca bir temel vasıta olacaktır
Teklif edilen Anayasa maddesi gayet kısadır: Turkiye Devletinin makarrı idaresi Ankara şehridirAncak teklif edilen kanun maddesinin gerekcesi, Ankara'nın yeni Turkiye'nin merkezi olması gereğini acıklamaktadır Gerekce ozetle, yeni Turkiye'nin varlığının, ulkenin kuvvet kaynaklarının gelişmesinin sağlanması, Anadolu'nun merkezinde başkent tesis etmek luzumunu acıklıyor ve coğrafi ve stratejik durum, ic ve dış guvenlik de bunu gerekli goruyordu
13 Ekim 1923'te TBMM'de kabul edilen tek maddelik bir yasa ile Ankara, yeni devletin başkenti olmuş ve boylece devlet merkezinin İstanbul olacağı yolundaki cekişmelere son verildiği gibi, Cumhuriyetin ilanı icin de bir adım atılmıştır Bu, aynı zamanda Milli Mucadele'nin başından beri uygulanan Ankara'nın İstanbul'a hakim olacağı esasının bir sonucu idi
Ankara'nın başkent olmasının sonucu
Lozan Barış Antlaşması'nın TBMM tarafından onaylanmasından sonra, İstanbul 23 Eylul 1923'ten itibaren tahliye edilmeye başlandı 6 Ekim 1923'de İstanbul'un yabancı işgal kuvvetleri tarafından boşaltılması tamamlandı Yabancı işgal kuvvetlerinin İstanbul'dan ayrılması, gundeme hukumet merkezi sorununu getirdi İsmet Paşa (İnonu) hukumet uyesi olmakla beraber, Ankara'nın başkent oluşunu ongoren onergeyi 9 Ekim 1923'te on dort arkadaşı ile birlikte, Malatya Milletvekili olarak TBMM'ne verdi
İsmet Paşa, Ankara'nın hukumet merkezi olması konusunu acil bir sorun olarak gormekte ve Lozan'dan itibaren zihnine yerleşmiş bulunduğunu ifade etmektedir İsmet Paşa'ya gore, Ankara'nın başkent olması ic ve dış ceşitli sebeplere dayanmaktadır: Lozan'da Batı dunyasının murahhasları, mutehassısları, diplomatları ile goruşuyorum Bunlar İstanbul Hukumeti'ni İstanbul muhitini tanıyan insanlar ve yeni devletin o muhitin insanlarına gore kurulmasını arzu ediyorlar Bunu her hallerinden anlıyorum Bizim bakımımızdan meselenin daha ehemmiyetli ve değişik cepheleri var Bir defa Boğazlar askeri bakımdan tamamıyla acık, tamamıyla emniyetsiz Bu vaziyetteyiz
Lozan Antlaşması'yla elde edebildiğimiz neticeler ve tarihi şartlar bizi endişeye sevk ediyor Ayrıca Anadolu'nun ortasında bulunarak ve bir Anadolu hukumeti olarak yeni devleti calıştırmak istiyoruz
İsmet Paşa'ya gore; Ankara'nın hukumet merkezi olması meselesinin, hilafetle bir ilgisi yoktur Fakat, Ankara hukumet merkezi olunca, hilafet bir bakıma devletimizin dışına atılmış oluyor: Gerci biz hilafeti devamlı bir muessese olarak duşunmuyoruz, Fakat Ankara'nın hukumet merkezi olması ve hilafet merkezinin İstanbul'da bulunması, ondan kurtulmak icin ayrıca bir temel vasıta olacaktır
Teklif edilen Anayasa maddesi gayet kısadır: Turkiye Devletinin makarrı idaresi Ankara şehridirAncak teklif edilen kanun maddesinin gerekcesi, Ankara'nın yeni Turkiye'nin merkezi olması gereğini acıklamaktadır Gerekce ozetle, yeni Turkiye'nin varlığının, ulkenin kuvvet kaynaklarının gelişmesinin sağlanması, Anadolu'nun merkezinde başkent tesis etmek luzumunu acıklıyor ve coğrafi ve stratejik durum, ic ve dış guvenlik de bunu gerekli goruyordu
13 Ekim 1923'te TBMM'de kabul edilen tek maddelik bir yasa ile Ankara, yeni devletin başkenti olmuş ve boylece devlet merkezinin İstanbul olacağı yolundaki cekişmelere son verildiği gibi, Cumhuriyetin ilanı icin de bir adım atılmıştır Bu, aynı zamanda Milli Mucadele'nin başından beri uygulanan Ankara'nın İstanbul'a hakim olacağı esasının bir sonucu idi