Anlamlarına Gore Cumle Ornekleri,
Anlamlarına Gore Cumleler ve Ornekleri,
Yuklemin bildirdiği eylemin yapıldığını, gercekleştiğini ya da gercekleşebileceğini belirten cumleler olumludurDilimizdeki isim ve fiil soylu sozcuklerin hepsi olumludurBunlar bazı eklerle ya da sozcuklerle olumsuz bicime sokulur
Ornekler:
*O gunler cok guzeldi (olumlu isim )
*Hep seni bekledim (olumlu fiil cumlesi)
*Kalbimi calan buydu (olumlu isim cumlesi)
b)Olumsuz Cumle:
Yuklemin bildirdiği işin gercekleşmediğini anlatan cumleler olumsuzdur
Olumlu isim cumlesi yok, değil, ya da sız ekiyle olumsuz yapılır
Ornekler:
* Kapını calan bendim (olumlu isim cumlesi)
* Kapını calan ben değildim (olumsuz isim cumlesi)
* Dışarıda birkac kişi vardı (olumlu isim cumlesi)
* Dışarıda hic kimse yoktu (olumsuz isim cumlesi)
* O, cok gucluydu (olumlu isim cumlesi)
* O, cok gucsuzdu (olumsuz isim cumlesi)
* Eve gelmiş (olumlu fiil cumlesi)
* Eve gelmemiş (olumsuz fiil cumlesi)
Bir cumlenin yukleminde olumsuzluk bildiren ek ya da sozcuk yoksa cumle bicimce olumludurBir cumlenin yukleminde olumsuzluk bildiren ek ya da sozcuk varsa cumle bicimce olumsuzdur
Ornekleri:
* Yarın size geliyoruz (Biciminde ve anlamca olumlu)
* Yarın size gelmiyoruz (Biciminde ve anlamca olumsuz)
Bicimde olumlu her cumle, anlamca olumlu olmayabilir
Ornekleri:
* Haydi bu işi yapabilirsen yap (yapamazsın ) (Bicimce olumlu, anlamca olumsuz cumle)
* Gel de bu işin icinden cık (Cıkamazsın) (Bicimce olumlu, anlamca olumsuz)
* Ne arayanım var ne de soranım (yok) (Bicimce olumlu, anlamca olumsuz)
Bir cumlede olumsuzluk bildiren ek ya da sozcuk tekse, o cumle bicimce de anlamca da olumsuzdur Bir cumlede olumsuzluk bildiren ek ya da sozcuk iki tane ise o cumle bicimce olumsuz, anlamca olumludur
Ornekleri:
* Hala yanıma gelmiş değil (gelmemiş) (Bicimce ve anlamca olumsuz cumle)
* Boyle yapmayın (Bicimce ve anlamca olumsuz cumle)
* Seni sevmiyor değilim (seviyorum) (Bicimce olumsuz, anlamla olumlu)
C)Soru Cumlesi :
Bir duygu veya duşunceyi soru yoluyla acıklayan cumlelere soru cumlesi denir
Dilimizde soru anlamı soru sıfatıyla, soru zamiriyle, soru zarfıyla veya soru edatıyla sağlanabilir
Ornekleri:
* Dun beni arayan sen miydin? (soru anlamı soru edatıyla sağlanmış)
* Bize ne zaman geleceksin?(soru anlamı soru zarfıyla sağlanmış)
* Bana ne aldın?(soru anlamı soru zamiriyle sağlanmış)
* Hangi okulda calışıyorsun? (soru anlamı soru sıfatıyla sağlanmış)
Soru cumleleri gercek ve sozde soru cumlesi olmak uzere iki gurupta incelenebilir
Gercek soru cumleleri mutlaka cevap gerektirirken sozde soru cumleleri gerektirmez
Ornekleri:
* Okula neden gelmedin? (Gercek soru cumlesi )
* Dersi anlıyormusunuz?(Gercek soru cumlesi)
* Beni soran kim? (Gercek soru cumlesi)
* Hic uzulmez olur muyum? (sozde soru cumlesi)
* Onu ben mi dovmuşum? (sozde soru cumlesi)
* Şu kitabı bana verir misin? (sozde soru cumlesi)
Unlem cumlesi :
Ozlem, sevinc, heyecan, korku, uzuntu, onaylama gibi değişik duygular anlatan cumlelere denir
Ornekleri:
* Eyvah, ne yer ne yar kaldı!
* Neydi o guzellik oyle!
* Super bir iş buldum!
e)Emir (Buyruk) Cumlesi:
Yuklemi emir kipiyle cekimlenmiş cumlelere emir cumlesi denir
Emir kipinin 1tekil ve 2 coğul cekimleri yoktur Emir kipinin cekimi şoyledir
(Ben) (biz)
(sen) yap (siz) yapın, yapınız
(o) yapsın (onlar) yapsınlar
Ornekleri:
* Oraya gitme
* Derse zamanında giriniz
* Buraya gelsinler
* Şuraya otur
acak, ecek ekiyle cekimlenmiş bazı fiiller emir anlamı taşıyabilir
Ornekleri:
* Bu kitabı okuyacaksın (oku)
* Hemen yanıma geleceksin(gel)
Yuklemi emir kipiyle cekimlenmiş cumlelerden bazıları emir anlamını yitirerek rica, hatırlatma, dilek anlamları taşıyabilir
Ornekleri:
* Sağlık olsun
* Allah kazadan korusun
* Kusurumuzu hoşgorun
* Sen ona bakma
f)Gereklilik Cumlesi :
Yuklemi gereklilik kipiyle (malımeli )cekimlenmiş cumlelere gereklilik cumlesi denir Eylemin yapılması gerektiğini anlatır
Ornekleri:
* Bu sınavı kazanmalısınız
* Soruları hızlı cozmelisiniz
Bazı cumlelerde yuklem gereklilik kipiyle cekimlenmediği halde, gereklilik anlamı bulunabilir
Ornekleri:
* Bol bol paragraf cozmeniz gerek (cozmelisiniz)
* Bir care bulmam lazım (bulmalıyım)
* Onu gormem icap ediyor (gormeliyim)
g)İstek Cumlesi :
Yuklemi istek kipiyle (eaayımalım) cekimlenmiş cumlelere denir
Ornekleri:
* Biraz meyve alayım
* Kapıyı acık bırakmayasın
* Haydi biraz gezelim
h)Dilek Cumlesi :
Yuklemi dilek şart kipiyle (sesa)cekimlenmiş cumlelere denir
Ornekleri:
* Oraları da gorsem
* Şu okul bir bitse
Şart Cumlesi:
Yan cumlesi dilek şart kipiyle cekimlenmiş cumlelerdir
Ornekleri:
* Kitabı alırsam okurum
* Evden cıkabilirsem size de uğrarım
* Okursan iyi bir yere gelirsin
Anlamlarına Gore Cumleler ve Ornekleri,
Yuklemin bildirdiği eylemin yapıldığını, gercekleştiğini ya da gercekleşebileceğini belirten cumleler olumludurDilimizdeki isim ve fiil soylu sozcuklerin hepsi olumludurBunlar bazı eklerle ya da sozcuklerle olumsuz bicime sokulur
Ornekler:
*O gunler cok guzeldi (olumlu isim )
*Hep seni bekledim (olumlu fiil cumlesi)
*Kalbimi calan buydu (olumlu isim cumlesi)
b)Olumsuz Cumle:
Yuklemin bildirdiği işin gercekleşmediğini anlatan cumleler olumsuzdur
Olumlu isim cumlesi yok, değil, ya da sız ekiyle olumsuz yapılır
Ornekler:
* Kapını calan bendim (olumlu isim cumlesi)
* Kapını calan ben değildim (olumsuz isim cumlesi)
* Dışarıda birkac kişi vardı (olumlu isim cumlesi)
* Dışarıda hic kimse yoktu (olumsuz isim cumlesi)
* O, cok gucluydu (olumlu isim cumlesi)
* O, cok gucsuzdu (olumsuz isim cumlesi)
* Eve gelmiş (olumlu fiil cumlesi)
* Eve gelmemiş (olumsuz fiil cumlesi)
Bir cumlenin yukleminde olumsuzluk bildiren ek ya da sozcuk yoksa cumle bicimce olumludurBir cumlenin yukleminde olumsuzluk bildiren ek ya da sozcuk varsa cumle bicimce olumsuzdur
Ornekleri:
* Yarın size geliyoruz (Biciminde ve anlamca olumlu)
* Yarın size gelmiyoruz (Biciminde ve anlamca olumsuz)
Bicimde olumlu her cumle, anlamca olumlu olmayabilir
Ornekleri:
* Haydi bu işi yapabilirsen yap (yapamazsın ) (Bicimce olumlu, anlamca olumsuz cumle)
* Gel de bu işin icinden cık (Cıkamazsın) (Bicimce olumlu, anlamca olumsuz)
* Ne arayanım var ne de soranım (yok) (Bicimce olumlu, anlamca olumsuz)
Bir cumlede olumsuzluk bildiren ek ya da sozcuk tekse, o cumle bicimce de anlamca da olumsuzdur Bir cumlede olumsuzluk bildiren ek ya da sozcuk iki tane ise o cumle bicimce olumsuz, anlamca olumludur
Ornekleri:
* Hala yanıma gelmiş değil (gelmemiş) (Bicimce ve anlamca olumsuz cumle)
* Boyle yapmayın (Bicimce ve anlamca olumsuz cumle)
* Seni sevmiyor değilim (seviyorum) (Bicimce olumsuz, anlamla olumlu)
C)Soru Cumlesi :
Bir duygu veya duşunceyi soru yoluyla acıklayan cumlelere soru cumlesi denir
Dilimizde soru anlamı soru sıfatıyla, soru zamiriyle, soru zarfıyla veya soru edatıyla sağlanabilir
Ornekleri:
* Dun beni arayan sen miydin? (soru anlamı soru edatıyla sağlanmış)
* Bize ne zaman geleceksin?(soru anlamı soru zarfıyla sağlanmış)
* Bana ne aldın?(soru anlamı soru zamiriyle sağlanmış)
* Hangi okulda calışıyorsun? (soru anlamı soru sıfatıyla sağlanmış)
Soru cumleleri gercek ve sozde soru cumlesi olmak uzere iki gurupta incelenebilir
Gercek soru cumleleri mutlaka cevap gerektirirken sozde soru cumleleri gerektirmez
Ornekleri:
* Okula neden gelmedin? (Gercek soru cumlesi )
* Dersi anlıyormusunuz?(Gercek soru cumlesi)
* Beni soran kim? (Gercek soru cumlesi)
* Hic uzulmez olur muyum? (sozde soru cumlesi)
* Onu ben mi dovmuşum? (sozde soru cumlesi)
* Şu kitabı bana verir misin? (sozde soru cumlesi)
Unlem cumlesi :
Ozlem, sevinc, heyecan, korku, uzuntu, onaylama gibi değişik duygular anlatan cumlelere denir
Ornekleri:
* Eyvah, ne yer ne yar kaldı!
* Neydi o guzellik oyle!
* Super bir iş buldum!
e)Emir (Buyruk) Cumlesi:
Yuklemi emir kipiyle cekimlenmiş cumlelere emir cumlesi denir
Emir kipinin 1tekil ve 2 coğul cekimleri yoktur Emir kipinin cekimi şoyledir
(Ben) (biz)
(sen) yap (siz) yapın, yapınız
(o) yapsın (onlar) yapsınlar
Ornekleri:
* Oraya gitme
* Derse zamanında giriniz
* Buraya gelsinler
* Şuraya otur
acak, ecek ekiyle cekimlenmiş bazı fiiller emir anlamı taşıyabilir
Ornekleri:
* Bu kitabı okuyacaksın (oku)
* Hemen yanıma geleceksin(gel)
Yuklemi emir kipiyle cekimlenmiş cumlelerden bazıları emir anlamını yitirerek rica, hatırlatma, dilek anlamları taşıyabilir
Ornekleri:
* Sağlık olsun
* Allah kazadan korusun
* Kusurumuzu hoşgorun
* Sen ona bakma
f)Gereklilik Cumlesi :
Yuklemi gereklilik kipiyle (malımeli )cekimlenmiş cumlelere gereklilik cumlesi denir Eylemin yapılması gerektiğini anlatır
Ornekleri:
* Bu sınavı kazanmalısınız
* Soruları hızlı cozmelisiniz
Bazı cumlelerde yuklem gereklilik kipiyle cekimlenmediği halde, gereklilik anlamı bulunabilir
Ornekleri:
* Bol bol paragraf cozmeniz gerek (cozmelisiniz)
* Bir care bulmam lazım (bulmalıyım)
* Onu gormem icap ediyor (gormeliyim)
g)İstek Cumlesi :
Yuklemi istek kipiyle (eaayımalım) cekimlenmiş cumlelere denir
Ornekleri:
* Biraz meyve alayım
* Kapıyı acık bırakmayasın
* Haydi biraz gezelim
h)Dilek Cumlesi :
Yuklemi dilek şart kipiyle (sesa)cekimlenmiş cumlelere denir
Ornekleri:
* Oraları da gorsem
* Şu okul bir bitse
Şart Cumlesi:
Yan cumlesi dilek şart kipiyle cekimlenmiş cumlelerdir
Ornekleri:
* Kitabı alırsam okurum
* Evden cıkabilirsem size de uğrarım
* Okursan iyi bir yere gelirsin