Gençlerde yeme bozuklukları içinde en sık görülenleri anoreksiya nevroza ve bulimia nervosa dediğimiz iki durumdur.
Kimseyi zayıf olma ismine ölesiye açlık hududuna getiren çok önemli bir bozukluktur. Bu illette kişi vücut yükü olması gereken sonun altında olmasına karşın kilo almaktan yahut şişman biri olmaktan ölçüsüz aşamada korkar. Burada kişinin kendi vücut yükü yahut biçimini algılamasında önemli bir bozukluk vardır. Hastalık erken devirde tedavi edilmediği takdirde hastaneye yatmayı gerektirebilecek seviyede tehlikeli ve ölümcül bir durumdur.
Kız cinsiyette erkeklere nazaran 10 ile 20 kat daha ziyadedir. En sık ergenlik yıllarının ortalarında başlamakla birlikte erken yirmili yaşlarda da başlayabilir. 13 yaşından sonra illetin sıklığı süratle artar. Görülme sıklığı % 0,5 ile 1 arasında değişmektedir.
Bu illete sahip gençler kilo alma tasasıyla iki çeşit davranış gösterebilirler. Bir öbeği evvel tıkınırcasına mekan daha sonra kusarlar yahut idrar söktürücü, barsak boşalımını hızlandırıcı ilaçlar kullanabilirler. Gayrı küme ise yiyeceklerini kısıtlarlar, mümkün olan en az kaloriyi alırlar. Her iki tip de çok egzersiz yapabilirler. Bu hastaların iştahları şayet bir depresyon eşlik etmiyorsa ve marazın ileri periyotlarında değilse çoklukla olağandır. Bu hastalar yiyecekleri saklama, ceplerinde yiyecek taşıma, tabaklarındaki yemekleri düzenleme, yiyecek çalma üzere davranışlar gösterebilirler. Zihinleri daima yemeklerle meşgul olabilir ve yemek tanımları alır, ihtimamlı sofralar hazırlarlar.
Bu insanlar umumiyetle katı ve mükemmeliyetçi bir kişilik yapısına sahiptirler. Sıklıkla içe dönük ve sinirlidirler. Mektep hayatlarındaki muvaffakiyet marazın geç periyotlarına kadar umumiyetle yeterlidir.
Hastalar semptomlarını kendini şahsi yapan şeyin temeli olarak görürler. Çoklukla tedaviyi reddederler. Illetle birlikte takıntılı davranışlar, depresyon ve tasa bozuklukluğu sık görülür.
Ergenlik öncesi başlayan olgular evlatta kilo artışının beklenen seviyede olmaması ve evladın puberteye girmesinde gecikme ile kendini gösterebilir.
Hafif vakalar ayaktan takip edilebilirken ağır kilo kaybı olanların hastane yatışı gerekir. Kilo kaybının ağırlaşmasıyla birlikte vücut sıcaklığında düşme, ödem, likit istikrarında bozulma, kalp atımında yavaşlama, kalpte ritm bozuklukları, kıllanma, hormonal düzensizlik, adet düzensizlikleri, kısırlık, kemik erimesi, kıllanma artışı, midede genişleme görülebilir.
Tedavisi psikoterapi, aile terapisi, ilaç tedavisi ve gereğinde hastane yatışı ile yapılır.
Uzm. Dr. Gökçe Küçükyazıcı
Evlat ve Ergen Psikiyatristi