Aort, vücuttaki en büyük atar damardır ve oksijen bakımından zengin kanı kalpten vücudun tüm bölgelerine taşıyan kan damarıdır. Aortun göğüsten geçen kısmına torasik aort denir ve aort karından aşağı doğru ilerledikçe abdominal aort olarak adlandırılır.
Aort Anevrizmaları Nedir?
Aort anevrizmaları, aort duvarının anormal genişlemesi veya balonlaşmasıdır. Damarların herhangi bir yerinde bir anevrizma ortaya çıkabilir. Anevrizma veya balonlaşma şu şekilde tanımlanabilir:
Anevrizma aort boyunca herhangi bir yerde gelişebilir:
-
Aortun karın içinden geçen bölgesinde meydana gelen anevrizmalara (abdominal aort) abdominal aort anevrizmaları -
Göğüs bölgesinde meydana gelen aort anevrizmalarına torasik aort anevrizması denir ve aort kökü, çıkan aort, aortik ark veya inen aortu içerebilir. -
Hem karın hem de göğüs bölgesinde olan anevrizmalara torakoabdominal aort anevrizmaları
Aort Anevrizmasının Belirtileri Nelerdir?
Torasik aort anevrizması belirtileri (göğüsteki aortun üst kısmını etkiler):
-
Çene, boyun, üst sırt veya göğüste ağrı -
Öksürük, ses kısıklığı veya nefes almada zorluk
-
Fizik muayene yaparken bir doktor tarafından hissedilen titreşimli genişleme veya hassas kitle -
Konum değişikliği veya ağrı kesici ilaçlarla rahatlamayan sırt, karın veya kasıktaki ağrı
Abdominal Aort Anevrizması
Abdominal aort anevrizması nedir?
Abdominal aort anevrizması, aortun alt kısmının karın bölgesi boyunca uzanan bir genişlemesidir (bazen, aortun göğüsteki üst kısmı büyütülebilir). Aort, kanı kalpten vücudun geri kalanına taşıyan ana kan damarıdır. Çoğu arter gibi, aort da elastiktir, bu da yüksek basınç altında kanla doldurulmasına izin verir. Arterin duvarı bir balon gibi zayıfladığında ve şiştiğinde bir anevrizma gelişir. Anevrizmalar genellikle sırt ağrısı gibi semptomlar üretmeden önce keşfedilir, ancak zayıflamış aort damarı, çok büyürse yırtılabilir.
Karın anevrizmaları için bazı risk faktörleri
-
Sigara içmek -
Kalıtım -
Yaralanma -
Enfeksiyon -
Yüksek tansiyon (hipertansiyon). Bu, kan damarı duvarlarına verilen hasarı hızlandırır. -
Arteriyoskleroz -
Yüksek kolestorol
Abdominal aort anevrizması (AAA), anevrizma rüptürü gibi hayatı tehdit eden bir olay meydana gelinceye kadar ilgili semptomlara sahip olmayan önemli bir sağlık riskidir. Abdominal ultrason anevrizma rüptüründen önce hızlı tedavi sağlanabilmesi için AAA’yı tanımlamak için kullanılabilecek önleyici bir tarama aracıdır.
-
65 yaş ve üstü tüm erkekler ve ailede AAA öyküsü olan 55 yaş ve üstü erkekler -
Ailesi AAA olan veya sigara içen 65 yaş ve üstü tüm kadınlar
-
Karın anevrizması – karındaki arterde (orta bölüm) -
Torasik anevrizma – göğüs bölgesindeki bir arterde -
Serebral anevrizma – beyindeki bir arterde (genellikle beyin cerrahları tarafından tedavi edilir) -
Periferik anevrizma – bacakların büyük arterlerinde ve dizlerin ve bazen de kolların arkasında
Abdominal aort anevrizmalarının belirtileri nelerdir?
Çoğu insan anevrizması olduğunu bilmez, çünkü çoğu durumda belirti yoktur. Bununla birlikte, anevrizmalar büyüdükçe belirtiler şunları içerebilir:
-
Fizik muayene yaparken bir doktor tarafından hissedilen pulsatil genişleme veya hassas kitle -
Pozisyon değişikliği veya ağrı kesici ile uzamış ve rahatlamayan sırt, karın veya kasıkta ağrı
Abdominal Aort Anevrizması: Tanı ve Testler
Karın anevrizması nasıl tespit edilir?
Karın anevrizmalarının çoğu rutin fizik muayene sırasında veya diğer sağlık sorunları için test edilirken röntgende teşhis edilir.
Bir anevrizmadan şüphelenildiğinde, aşağıdaki görüntüleme testleri anevrizmanın boyutunu, yerini ve tedavi seçeneklerini belirlemek için kullanılabilir:
-
Ultrason -
BT taramaları -
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) -
Anjiyogram
Çok büyük veya semptomatik anevrizmalar tedavi gerektirir. Büyük anevrizmalar için iki tip cerrahi tedavi vardır.
Açık cerrahi onarım
Bu, cerrahın abdominal aort anevrizmasına erişmek için bir kesi yapmasını gerektirir. Aortun hastalıklı kısmı, bir yapay kan damarı görevi gören bir greft ile değiştirilir. Ortalama hastanede kalış süresi 5 ila 8 gün arasında değişmektedir. Normal aktiviteye dönene kadar geçen süre 6 hafta ila 3 ay arasında değişmektedir. Herhangi bir operasyonda olduğu gibi, açık cerrahi onarımın komplikasyon riski vardır.
Endovasküler onarım
“Endovasküler”, kan damarı içinde anlamına gelir ve stent grefti adı verilen kumaş ve metal stentleri olan küçük bir kumaş tüpün vücudunuza sokularak hastalıklı bölgeye uygulanmasıdır. İlk olarak, her iki kasıkta aorttan kan taşıyan arterlere ulaşmak için küçük insizyonlar yapılır. Cerrah daha sonra stent-grefti aortun hastalıklı kısmında açılana kadar bu arterlerden yukarı doğru hareket ettirir. Stent-greft damarın zayıflamış kısmını içeriden güçlendirir ve kanın içinden geçerek yırtılma riskini ortadan kaldıran yeni bir kanal oluşturur. Bu prosedür genellikle 1 ila 3 saat sürer ve hastalar tipik olarak 1 ila 2 gün içinde hastaneden ayrılır. Normal aktiviteye geri dönüş 2 ila 6 hafta arasında değişir. Herhangi bir tıbbi prosedür gibi, endovasküler onarımın komplikasyon riski vardır. Ayrıca stent-grefti değerlendirmek üzere doktorunuza düzenli takip ziyaretleri yapmanız gerekir. Bu düzenli takipler son derece önemlidir ve BT gerektirir.
Anevrizması olan hasta nasıl takip edilir?
Küçük bir anevrizmanız varsa, doktorunuz BT veya ultrason için anevrizmanızın boyutunu ölçmek ve sahip olabileceğiniz diğer semptomları gözden geçirmek için her 6 ila 12 ayda bir geri gelmenizi isteyecektir. Ameliyat gerekirse, öncesinde kapsamlı bir tıbbi değerlendirmeye ihtiyacınız olacaktır.