Stillwater
Yeni Üye
İçindekiler Hide
20. ve 21. yüzyıllarda yaygınlaşmaya başlayan apateizm hakkında ne biliyorsunuz? İşte sizler için hazırladığımız apateizm nedir sorusunun yanıtına dair rehber!
Apateizm nedir sorusunun cevabı olarak en kısa ve açık tanımı, Tanrı inancına veya inançsızlığa karşı ilgisiz olmaktır. Apateistlere göre, Tanrı’nın var olması veya var olmaması insan hayatı için önemli değildir. Bu nedenle apateizm, bir inançtan ziyade inanca karşı bir tutum olarak değerlendirilmektedir.
Apateizm, apati ve teizm kelimelerinin birleşimidir. Apati, ilgisizlik anlamına gelirken teizm de Tanrı inancı anlamına gelmektedir. Tanrı umursamazlık (pragmatik ateizm), Tanrı varlığına veya yokluğuna yönelik bir tutumu tanımlandığından teizmde olduğu kadar ateizmde de görülebilir. Aynı zamanda, tekil ya da çoğul Tanrı inancına dair herhangi bir yargıya katılıp katılmamak da apateistlerin ilgilendikleri arasında değildir.
Başka bir deyişle, apateistler, Tanrı’nın var olması ya da olmamasının insanlığa hiçbir faydası ya da zararı olmadığını düşünerek Tanrı yokmuş gibi davranmaktadırlar ve bunda herhangi bir sakınca bulmamaktadırlar.
Türkçe karşılığı ‘’tanrı umursamazlık’’ olan apateizm, ‘’pratik ateizm’’ veya ‘’pragmatik ateizm’’ olarak da bilinmektedir. Ayrıca eklemek gerekirse; Tanrı varlığının veya yokluğunun hakkında kesin yargılara varılabilmesi ihtimalinde dahi apateistlerin tutumu değişmezdir.
Fransız bir Katolik olan filozof Etienne Borne pratik ateizmi tanımlarken bunun Tanrı’nın varlığının reddi olmadığını, tümüyle Tanrısız yaşamak olduğunu ve ahlak yasalarının da mutlak geçerliliğinin reddinden ziyade bu yasalara isyan edenin kötü ahlak olduğunu belirtmektedir.
19. yüzyıla gelindiğinde apateizme daha olumlu bakıldığı gözlenmektedir. Bir gazeteci olan Jonathan Rauch’a göre, apateizm büyük bir sivil ilerlemedir ve kutlanması gerekmektedir. Ayrıca, apateizmin tembellik olduğu varsayımı yanlıştır ve tam aksine, dini zihniyeti denetim altına almaya çalışan kararlı bir çabanın ürünü olan bir kazanım olduğunu da eklemiştir.
Ahlaki ve sosyal yapılardaki çağdaş yorumlar, din ve Tanrı temelli tartışmalar ve olaylar, teknolojik gelişmeler apateist düşünceyi 20. ve 21. yüzyılda daha da yaygınlaşmasına yardımcı olmuştur. Apateizmin hayat bulmaya başladığı bu yıllarda dini motivasyondan uzak bireylerin bu tutum ve inanışa daha yatkın olduğu görülmektedir.
Apateizm düşüncesinin en önemli kaynağını kanıt yokluğu oluşturmaktadır. Bu argüman ile bilimsel bir pencereden tanrı inancını irdeleyerek koşulsuz ve görmeden inanmayı eleştirmektedir. Apateizmde ‘’Her şeye gücü yeten bir Tanrı ya da Tanrılar olsaydı insanların kendilerine inanmaları için yorum yapmalarına gerek kalmadan bazı işaretler gönderirlerdi ve Tanrı veya Tanrılar insanlık hakkındaki planları veya planları olmadığını açıklarlardı.’’ görüşü mevcuttur.
Bu görüşe göre, Tanrı veya Tanrılar eğer varsa insanlara herhangi bir işaret göndermediklerinden insanların kendilerine inanmaları veya inanmamalarını umursamadıkları açıklanmaktadır. Apateistlerin bir kısmı ise Tanrı’dan herhangi bir işaret gelmesi ya da gelmemesiyle dahi ilgilenmezler.
Apateistliğe dair bir diğer argüman ise dini motivasyonun olmamasıdır. Bu argümana göre, ahlakın toplum içinde mevcut olduğunu ve insan hayatının bir parçası olabilmesi için dini bir sebep gerekmediğini savunmaktadırlar. Apateistler, dünyadaki çoğu insan için dinin konfor sağladığını savunmaktadır ancak ahlak değerlerinin yeterliliği için dine ihtiyaç duyulmamaktadır.
Bu durum ‘’Ahlaki Apateizm’’ olarak bilinir ve savunucuları arasında en önemlilerden birisi Amerikalı sanatçı Jeff Dee’dir.
Indifferentism olarak bilinen ve Saf Aklın Eleştirisi adlı Kant’ın eserinde popülerleşen görüş de apateizm argümanları arasındadır. Indifferentism sözcüğü Türkçe’ye kayıtsızlık veya ilgisizlik olarak çevrilebilmektedir. Tanımı ise bütün dinlerin aynı değerde olduğu görüşü olarak yapılmaktadır.
Dünya çapında bir dine mensup olan ancak inandığı dinin gerekliliklerini yerine getirmeyen insanların apateist olabileceği düşünülmektedir.
Apateizm, dünya çapında yaygın bir görüş olsaydı, din argümanları kullanan teröristlerin yandaş bulamayacakları ve hiçbir dinin misyonerlik faaliyetinin başarılı olmayacağı savunulmaktadır.
Apateizm nedir sorusunun cevabı olarak en kısa ve açık tanımı, Tanrı inancına veya inançsızlığa karşı ilgisiz olmaktır. Apateistlere göre, Tanrı’nın var olması veya var olmaması insan hayatı için önemli değildir. Bu nedenle apateizm, bir inançtan ziyade inanca karşı bir tutum olarak değerlendirilmektedir.
Apateizm, apati ve teizm kelimelerinin birleşimidir. Apati, ilgisizlik anlamına gelirken teizm de Tanrı inancı anlamına gelmektedir. Tanrı umursamazlık (pragmatik ateizm), Tanrı varlığına veya yokluğuna yönelik bir tutumu tanımlandığından teizmde olduğu kadar ateizmde de görülebilir. Aynı zamanda, tekil ya da çoğul Tanrı inancına dair herhangi bir yargıya katılıp katılmamak da apateistlerin ilgilendikleri arasında değildir.
Başka bir deyişle, apateistler, Tanrı’nın var olması ya da olmamasının insanlığa hiçbir faydası ya da zararı olmadığını düşünerek Tanrı yokmuş gibi davranmaktadırlar ve bunda herhangi bir sakınca bulmamaktadırlar.
Türkçe karşılığı ‘’tanrı umursamazlık’’ olan apateizm, ‘’pratik ateizm’’ veya ‘’pragmatik ateizm’’ olarak da bilinmektedir. Ayrıca eklemek gerekirse; Tanrı varlığının veya yokluğunun hakkında kesin yargılara varılabilmesi ihtimalinde dahi apateistlerin tutumu değişmezdir.
Apateizm Tarihçesi
Geçmiş dönemlerde, apateizm bazı gruplar tarafından ahlaksızlık, sorumsuzluk veya bilinçli cahillik olarak görülmektedir ve apateist olduğu düşünülen insanların tanrı, sosyal sorumluluklar, etik değerler yokmuş gibi davrandıkları ve görevlerinden kaytararak hedonizmi benimsedikleri öne sürülmüştür.Fransız bir Katolik olan filozof Etienne Borne pratik ateizmi tanımlarken bunun Tanrı’nın varlığının reddi olmadığını, tümüyle Tanrısız yaşamak olduğunu ve ahlak yasalarının da mutlak geçerliliğinin reddinden ziyade bu yasalara isyan edenin kötü ahlak olduğunu belirtmektedir.
19. yüzyıla gelindiğinde apateizme daha olumlu bakıldığı gözlenmektedir. Bir gazeteci olan Jonathan Rauch’a göre, apateizm büyük bir sivil ilerlemedir ve kutlanması gerekmektedir. Ayrıca, apateizmin tembellik olduğu varsayımı yanlıştır ve tam aksine, dini zihniyeti denetim altına almaya çalışan kararlı bir çabanın ürünü olan bir kazanım olduğunu da eklemiştir.
Ahlaki ve sosyal yapılardaki çağdaş yorumlar, din ve Tanrı temelli tartışmalar ve olaylar, teknolojik gelişmeler apateist düşünceyi 20. ve 21. yüzyılda daha da yaygınlaşmasına yardımcı olmuştur. Apateizmin hayat bulmaya başladığı bu yıllarda dini motivasyondan uzak bireylerin bu tutum ve inanışa daha yatkın olduğu görülmektedir.
Apateizm Hakkında Yaygın Argümanlar
Herhangi bir teolojik eğilimi olmayan apateistlerin herhangi bir doktrinleri de bulunmamaktadır. Sınırları çizilmiş öğretileri bulunmayan apateizmin dini bir ritüelleri, görüşleri, ibadetleri ve teolojik doktirinleri mevcut değildir.Apateizm düşüncesinin en önemli kaynağını kanıt yokluğu oluşturmaktadır. Bu argüman ile bilimsel bir pencereden tanrı inancını irdeleyerek koşulsuz ve görmeden inanmayı eleştirmektedir. Apateizmde ‘’Her şeye gücü yeten bir Tanrı ya da Tanrılar olsaydı insanların kendilerine inanmaları için yorum yapmalarına gerek kalmadan bazı işaretler gönderirlerdi ve Tanrı veya Tanrılar insanlık hakkındaki planları veya planları olmadığını açıklarlardı.’’ görüşü mevcuttur.
Bu görüşe göre, Tanrı veya Tanrılar eğer varsa insanlara herhangi bir işaret göndermediklerinden insanların kendilerine inanmaları veya inanmamalarını umursamadıkları açıklanmaktadır. Apateistlerin bir kısmı ise Tanrı’dan herhangi bir işaret gelmesi ya da gelmemesiyle dahi ilgilenmezler.
Apateistliğe dair bir diğer argüman ise dini motivasyonun olmamasıdır. Bu argümana göre, ahlakın toplum içinde mevcut olduğunu ve insan hayatının bir parçası olabilmesi için dini bir sebep gerekmediğini savunmaktadırlar. Apateistler, dünyadaki çoğu insan için dinin konfor sağladığını savunmaktadır ancak ahlak değerlerinin yeterliliği için dine ihtiyaç duyulmamaktadır.
Bu durum ‘’Ahlaki Apateizm’’ olarak bilinir ve savunucuları arasında en önemlilerden birisi Amerikalı sanatçı Jeff Dee’dir.
Indifferentism olarak bilinen ve Saf Aklın Eleştirisi adlı Kant’ın eserinde popülerleşen görüş de apateizm argümanları arasındadır. Indifferentism sözcüğü Türkçe’ye kayıtsızlık veya ilgisizlik olarak çevrilebilmektedir. Tanımı ise bütün dinlerin aynı değerde olduğu görüşü olarak yapılmaktadır.
Apateizm Hakkında Kısa Bilgiler
Apateistlik görüşe göre, ahlak yasalarına isyan eden ‘’kötü ahlak’’tır, apateizm değil.Dünya çapında bir dine mensup olan ancak inandığı dinin gerekliliklerini yerine getirmeyen insanların apateist olabileceği düşünülmektedir.
Apateizm, dünya çapında yaygın bir görüş olsaydı, din argümanları kullanan teröristlerin yandaş bulamayacakları ve hiçbir dinin misyonerlik faaliyetinin başarılı olmayacağı savunulmaktadır.