imagessigingozyasigulrengindeakar5add19e06a2e3
Gul Divan şiirinde en cok sozu edilen cicek, guldur Sevgilinin yuzu ve yanağı ile sıkı munasebeti vardır Bazan gul bunlara; bazan da bunlar gule benzerler Gerek koku, gerekse renk bakımından cok guzel olan gul, daima tazedirBu yonuyle bağın, cemenin ve baharın vazgecilmez bir ogesidir Bizzat kendisine mahsus gulistan, gulşen ve gulzar vardır Hatta ona bazen sultan olarak da rastlarız Baharın diğer adının gul mevsimi oluşu da gule verilen onemden ileri gelir Gul yetiştirmenin cok zahmetli bir iş oluşu onun adeta nazla beslenip buyumesi şeklinde ele alınır
Gulun acılması apayrı bir olaydırO, seher vaktinde saba yelinin parmaklarıyla acılır Onun acılması bir neşe ve sevinc belirtisidir Cunku gul acılınca bahar gelir, eğlence başlar Gulun handan oluşu da yine onun acılması, cak ı giriban eylemesidir Gul bu kadar guzel ve cekici olmasına rağmen cok cabuk solar Yani gecicidir Tıpkı aşığın omru gibi cabucak geciverir
Saba yelu gulun yapraklarını yavaşca aralar ve kokusunu her tarafa yayar Ancak sonbahar yeli onun icin felakettir Onun perişan olmasına, dağılmasına neden olur Gulun suya olan ihtiyacı her cicekten fazladır Sık sık sulanmalıdır Kokleri su icinde olursa daha guzel yetişir Bu nedenle guller su kenarlarında bulunur ki “hurrem oluşu buradan gelirBazan gul yaprakları ciğ tanesiyle birlikte gorulur
Butun bunların hepsi bir yana gul ile bulbul’un aşkları dillere destandırGul , bulbulun sevgilisidirAşık da sevgili denen gul karşısında şakıyıp duran bir bulbuldurGul ile bulbulun bu hikayeleri İslam – Şark edebiyatlarını cok etkilemiştirHatta “Gul u Bulbuladlı alegorik,mustakil eserler bile yazılmıştır
Gulun dikeni aşığın rakibidir Ancak gul ile diken iyilik ve kotuluk, kolay ile zor, dost ile duşman vs zıtlıkların timsalidir
Gulun yaprağı anılınca defter,an, tomar,varak,yazı ile ilgili eşya akla gelir Saba yeli yavaş yavaş bu defterin sayfalarını cevirirken bulbul ondan letaif oğrenir ve şair, sevgilideki yanağın ovgusune başlarUtanan kişinin yuzunun kızarıp guul rengini alması dolayısıyla gul daima utangac ve haya sahibi olarak ele alınırGulun toprağa yakın fidanına dameni gul denir ki yanında menekşe, sunbul ve susen bulunurBunlar adeta gulun eteğine yapışmışlardırGullerin destelenmesi, toplanması ayrı bir husustur
Gul aynı zamanda Cennet ciceğidirİbrahim Peygamber ateşe atılınca gul bahcesine duşmuşturBazan sevgiliye gul denir ve onun her haliyle gul oluşu anlatılırOnun endamı, guzelliği , teri,dudağı, kulakları, yanakları, eli, bileği vs gulde bulunan ozellikle ilgilidir Aşığın goz yaşı da gul renginde akar Bazan gul ,rengi ve şekli yonunden yakut bir koşke benzerB azan da ateş, cerağ, şarap ve la’l olurDivan şiirinde gul ile ilgili teşbih ve mecazların sonu gelmez Şair her bakımdan bu guzel ciceği anar
Suya versin bağban gulzarı zahmet cekmesin
Bir gul acılmaz yuzun teg verse bin gulzare su
FuzUli