Aşılama da denilen intrauterin inseminasyon uygulaması gebelik sahibi olmak isteyen çiftlere uygulanan sık kullanılan tedavilerden biridir.Muayenehane şartlarında uygulanabilmektedir.Aşılama da laboratuvar ortamında sağlıklı ve hızlı olan spermler seçilerek hazırlanır ve bu ürün zaman geçirmeden rahim içi kanalına bırakılarak spermlerin yumurtaya daha kolay ulaşması sağlanır.
Aşılama da (intrauterin inseminasyon) içeriye gönderilen spermler laboratuar ortamında kimyasal bir işlemden geçirilip yıkamaya tabi tutulur.Bu spermler özel bir aşılama kanülü ve enjektör yardımı ile direk rahim içine verilir.Laboratuvarda yapılan bu yıkama işlemi spermlerin hareketini ve canlılığını arttırarak başarı şansını arttırır.
Aşılama Tedavisi Kimlere Uygulanır?
- 1 yıl boyunca korunmasız ilişkiye rağmen gebe kalamayan hastalara uygulanabilir.
- Kısırlık araştırma testleri normal çıkan, bir sebep bulunamayan hastalara uygulanabilir.
- Yumurtlama takibi ve tedavisinin 4-5 ay uygulayıp sonuç alınamayan hastalara uygulanır.
- Sperm tahlil sonucunda problem varsa aşılama öncelikli tercih edilmelidir.
- Rahim ağzı salgısı bozuk olan hastalarda tercih edilir.
- Normal cinsel ilişkiye giremeyen Vaginismus hastalarında ugulanır.
- Antisperm Antikor tespit edilen hastalarda uygulanabilir.
- Aşılama Yapılabilmesi İçin Hangi Şartlar Gereklidir?
- Kadında yumurtalıkların çalışıyor olması ve yumurta üretmesi gereklidir.Örneğin erken menopoz hastalarında uygulanamaz.
- Belli bir sayı ve hareketlilikte sperm olması gerekir.Sperm olmayan yada aşılama için yetersiz olan hastalarda tercih edilmez.Spermogram sonucuna göre doktorunuz aşılama için yönlendirecektir.
- Rahim içi bölgesi olan endometriumda döllenen yumurtanın tutunmasını engelleyecek olan bir problemin olmaması gerekir.Rahim içini bozan yerleşimde myom,polip,yapışıklık yada bir septum (bölme) olmamalıdır.
- Yine sperm ile yumurtanın buluşabilmesi için tüplerden en az birinin açık olmasıdır.
Aşılama işleminde öncelikle yumurtalıklar için yumurtlama yapan ilaçlar kullanılır,transvaginal ultrason ile yumurta takibi yapılır .Bu şekilde en az 2-3 yumurta gelişmesi sağlanır.Belli aralıklarla hasta ultrason ile yumurta takibine alınır.Yumurtalık içindeki folliküllerin 18-20 mm ulaştığında,rahim duvarı denilen endometrium 8mm civarında olduğunda vücudun artık gebeliğe hazır olduğu düşünülerek çatlatma iğnesi denilen hCG enjeksiyonu yapılır.Bu iğne uygulandıktan yaklaşık 36 saat sonra aşılama yapılması en uygun zamandır.Aşılama yapmadan önce hastaya eşinin 3-4 gün süre ile cinsel perhiz uygulaması söylenmelidir.
Uygulama yapılacağı gün hastanın eşi işlemden 2 saat önce laboratuara giderek mastürbasyon ile meniyi vermelidir.Mastürbasyon sırasında kayganlaştırıcı gibi kimyasal bir madde kullanmamalıdır.Bu tür ajanlar sperm kalitesini bozabilmektedirler.Aşılama yapılırken meninin laboratuvarda hazırlık yapılmadan direk kadına uygulanması sakıncalıdır. Kadında allerjik reaksiyonlara ve kasık ağrısına yol açabilir.Laboratuvarda sperm hazırlama işlemi genellikle 2 saat sürebilir daha sonra hasta sahibine teslim edilir .Alınan spermlerin özel yöntemle yıkanarak kalitesi arttırılmaktadır.
Spermler geldikten sonra hasta jinekolojik masaya alınır.Hiçbir kimyasal madde içermeyen spekulum hastaya yerleştirilir ve aşılama kateteri ile rahim ağzından rahim içine yerleştirilerek enjektöre çekilmiş olan spermler yavaş bir şekilde gönderilir.İşlem sırasında hastanın ağrı duymaması için rahimi zorlamamak gereklidir.İşlem bittikten sonra hasta 45 dakika kadar pozisyonunu değiştirmeden dinlenmelidir.Aşılamadan sonra hastaya gebeliğin tutunması için bazı hormonal destek ilaçları verilebilir.
Aşılama Yöntemi Ağrılı Bir İşlemmidir?
Aşılama ağrılı bir işlem değildir.Aşılama yaparken lokal yada genel anesteziye ihtiyaç duyulmaz.Sadece vaginismus vakalarında hafif bir anestezi uygulanabilir.
Aşılamadan Sonra İstirahat Gereklimi?
Aşılama işlemini uyguladıktan sonra hastanın 45 dakika kadar pozisyonunu bozmadan istirahat etmesi gerekir.Aşılamadan sonra adet görene kadar fiziksel aktivite bakımından dikkatli davranmakta fayda vardır.Bu işlemden sonraki 2 gün içerisinde ilişkiye başlanabilmektedir.Ayrıca aşılamadan sonra doktorunuzun önerdiği uyarı ve önlemleri uygulamanızda fayda vardır.
Aşılama Başarısı Ne Kadardır Ve En Çok Kaç Aşılama Yapılabilir?
Normal bir cinsel beraberlik sonrası gebelik oluşma oranına göre aşılama ile gebelik oluşma başarısı her uygulama için %20 daha fazladır.Gebe kalma oranı uygulama sayısı arttıkça daha çok artar. Aşılama gebe kalamama sebebine göre değişmekle birlikte 5-6 kez uygulanabilir.Bu kadar uygulama sonrası gebe kalınamazsa hastaya tüp bebek önerilmelidir.