Aşıların yan etkileri nelerdir?
Aşıların Zararları, Aşıların Yan Etkileri
1) Aşıların Yerel Yan Etkileri
Sık gorulmekle birlikte aşı yerinde hassasiyet ve ağrı bir iki gun icinde kaybolur Bazan aşı uygulanan bolgede bir sertlik oluşabilir, haftalarca devam edebilir Abseleşme olmadıkca tedavi gerektirmez
2) Genel Yan Etkiler
Ani tansiyon duşmesi, gırtlakta gelişen odem, şiddetli allerji hayatı tehdit edebilir Bazı cocuklarda baş ağrısı, mide barsak sistemi rahatsızlıkları gorulebilir, bir iki gun icinde kendiliğinden gecer Aşı sonrasında % 1020 olasılıkla ortaya cıkan ateş, ateş duşuruculerle bir iki gunde kaybolur Kızamık ve kızamıkcık aşılarının ateşi gec olarak 512 gun icinde ortaya cıkmaktadır Tedavi yaklaşımı aynıdır
3) Deri Reaksiyonları
Aşı yerinde, bazan da aşı yeri dışında dokuntuler gorulebilir Kızamık aşısı olanların % 25'inde, kızamıkcık aşısı yapılan cocukların % 510 kadarında 612 gunler arasında cilt dokuntuleri ortaya cıkabilmektedir
4) Bobrekle İlgili Sorunlar
Bobrek hastalığı olan cocuklarda aşılama sonrasında idrarda protein cıkışı artmaktadır
5) Sinir Sistemiyle İlgili Sorunlar
a) Havale:
Boğmaca aşısına bağlı havale sıklığı 618 aylık cocuklarda binde bir civarındadır Meydana geldiğinde herhangi bir iz bırakmaz Ancak aselluler boğmaca aşısıyla bu tip sorunların sıklığı cok duşuk seviyelere indirilmiştir
b) Şok:
Boğmaca aşısından sonra 610 saat icinde cilt renginde solma, bazan morarma ve huzursuzluk birdenbire başlayabilir Bir kac dakikada kendiliğinden iyileşir Allerjik cocuklarda daha sık gorulmekle birlikte genel olasılık on binde bir kadardır
c) Uzun Suren Ağlama:
36 aylık cocuklarda aşıdan 610 saat sonra ortaya cıkan ve nadir gorulen bir durumdur
d) Beyinde Fonksiyon Bozukluğu
Boğmaca aşısına bağlı olarak milyonda bir olasılıkla meydana gelir Daha once de sozunu ettiğimiz aselluler boğmaca aşısı iyi bir alternatif olabilir
e) Olum:
Cok nadiren boğmaca aşısı sonrasında, bilinmeyen nedenlerle meydana gelebilmektedir
6) Felc
Canlı cocuk felci aşısısından sonra uc milyonda bir olasılıkla felc ortaya cıkabilmektedir Bu ciddi sorun ozellikle bağışıklık sistemiyle ilgili problemleri olan bebeklerde meydana cıkabilmektedir İnaktif (olu) cocuk felci aşısı uygulanan bireylerde bu gibi yan etkiler gorulmemektedir
7) Beyin İltihabı
Kızamık aşısı sonrasında binde bir, kuduz aşısını takiben 1632 binde bir sıklıkla beyin iltihabı meydana gelebilmektedir Son yıllarda uretilmiş olan kuduz aşılarında bu problem tumuyle ortadan kaldırılmıştır kızamıkcık ve cocuk felci aşısından sonra norolojik yan etki nadirdir
8) Eklem Problemleri
Kızamıkcık aşısı eklem reaksiyonlarına neden olan tek aşıdır Sıklığı cocuklarda % 1, erişkinlerde % 510 kadardır Tedavisiz kendiliğinden iyileşir
9) Lenf Bezesi Şişmesi
Kotuk altında lenf bezesi şişmesi, BCG (verem) aşısı sonrasında % 612 sıklıkla karşımıza cıkmaktadır Başka bir deyişle BCG yapılan her 20 cocuktan bir ikisinde bu reaksiyon gorulmektedir BCG aşısına bağlı lenf bezesi şişmesi genellikle kendiliğinden duzelir, ilac tedavisi gerekmez Abseleşme olursa ayrıca mudehale gerekebilir
10) Kemiklerle İlgili Sorunlar
BCG aşısı yapılan cocuklarda kemik iltihabı gelişme sıklığı milyonda bir civarındadır Aşı yerine yakın bolgedeki kemikte gorulur Ozel tedavi yaklaşımlarını gerektirir
Dr Cağatay Nuhoğlu
Aşıların Zararları, Aşıların Yan Etkileri
1) Aşıların Yerel Yan Etkileri
Sık gorulmekle birlikte aşı yerinde hassasiyet ve ağrı bir iki gun icinde kaybolur Bazan aşı uygulanan bolgede bir sertlik oluşabilir, haftalarca devam edebilir Abseleşme olmadıkca tedavi gerektirmez
2) Genel Yan Etkiler
Ani tansiyon duşmesi, gırtlakta gelişen odem, şiddetli allerji hayatı tehdit edebilir Bazı cocuklarda baş ağrısı, mide barsak sistemi rahatsızlıkları gorulebilir, bir iki gun icinde kendiliğinden gecer Aşı sonrasında % 1020 olasılıkla ortaya cıkan ateş, ateş duşuruculerle bir iki gunde kaybolur Kızamık ve kızamıkcık aşılarının ateşi gec olarak 512 gun icinde ortaya cıkmaktadır Tedavi yaklaşımı aynıdır
3) Deri Reaksiyonları
Aşı yerinde, bazan da aşı yeri dışında dokuntuler gorulebilir Kızamık aşısı olanların % 25'inde, kızamıkcık aşısı yapılan cocukların % 510 kadarında 612 gunler arasında cilt dokuntuleri ortaya cıkabilmektedir
4) Bobrekle İlgili Sorunlar
Bobrek hastalığı olan cocuklarda aşılama sonrasında idrarda protein cıkışı artmaktadır
5) Sinir Sistemiyle İlgili Sorunlar
a) Havale:
Boğmaca aşısına bağlı havale sıklığı 618 aylık cocuklarda binde bir civarındadır Meydana geldiğinde herhangi bir iz bırakmaz Ancak aselluler boğmaca aşısıyla bu tip sorunların sıklığı cok duşuk seviyelere indirilmiştir
b) Şok:
Boğmaca aşısından sonra 610 saat icinde cilt renginde solma, bazan morarma ve huzursuzluk birdenbire başlayabilir Bir kac dakikada kendiliğinden iyileşir Allerjik cocuklarda daha sık gorulmekle birlikte genel olasılık on binde bir kadardır
c) Uzun Suren Ağlama:
36 aylık cocuklarda aşıdan 610 saat sonra ortaya cıkan ve nadir gorulen bir durumdur
d) Beyinde Fonksiyon Bozukluğu
Boğmaca aşısına bağlı olarak milyonda bir olasılıkla meydana gelir Daha once de sozunu ettiğimiz aselluler boğmaca aşısı iyi bir alternatif olabilir
e) Olum:
Cok nadiren boğmaca aşısı sonrasında, bilinmeyen nedenlerle meydana gelebilmektedir
6) Felc
Canlı cocuk felci aşısısından sonra uc milyonda bir olasılıkla felc ortaya cıkabilmektedir Bu ciddi sorun ozellikle bağışıklık sistemiyle ilgili problemleri olan bebeklerde meydana cıkabilmektedir İnaktif (olu) cocuk felci aşısı uygulanan bireylerde bu gibi yan etkiler gorulmemektedir
7) Beyin İltihabı
Kızamık aşısı sonrasında binde bir, kuduz aşısını takiben 1632 binde bir sıklıkla beyin iltihabı meydana gelebilmektedir Son yıllarda uretilmiş olan kuduz aşılarında bu problem tumuyle ortadan kaldırılmıştır kızamıkcık ve cocuk felci aşısından sonra norolojik yan etki nadirdir
8) Eklem Problemleri
Kızamıkcık aşısı eklem reaksiyonlarına neden olan tek aşıdır Sıklığı cocuklarda % 1, erişkinlerde % 510 kadardır Tedavisiz kendiliğinden iyileşir
9) Lenf Bezesi Şişmesi
Kotuk altında lenf bezesi şişmesi, BCG (verem) aşısı sonrasında % 612 sıklıkla karşımıza cıkmaktadır Başka bir deyişle BCG yapılan her 20 cocuktan bir ikisinde bu reaksiyon gorulmektedir BCG aşısına bağlı lenf bezesi şişmesi genellikle kendiliğinden duzelir, ilac tedavisi gerekmez Abseleşme olursa ayrıca mudehale gerekebilir
10) Kemiklerle İlgili Sorunlar
BCG aşısı yapılan cocuklarda kemik iltihabı gelişme sıklığı milyonda bir civarındadır Aşı yerine yakın bolgedeki kemikte gorulur Ozel tedavi yaklaşımlarını gerektirir
Dr Cağatay Nuhoğlu