Asit yağmurlarının zararları nelerdir
Asit Yağmurlarının Oluşumu Ve Toprak Yapısına Etkileri
Asit yağmurlarının oluşumu,sonucları ve cevreye etkileri
Asidik yağmur, asidik kimyasalların yağmur, kar, sis, ciğ veya kuru parcacıklar halinde duşmesine verilen isimdir Atmosfere yayılan kukurtdioksit ve azotdioksit gazlarının kimyasal donuşumlerden gectikten sonra bulutlarıdaki su damlacıkları tarafından emilmesi ile oluşur Daha sonra bu damlacıklar yeryuzune yağmur, kar gibi yollarla duşerler Bu toprağın asitlik miktarını arttırır ve tatlı su kaynaklarının kimyasal dengesini bozar
Havadaki tipik cap konsantrasyonunda oluşan yağmurun pH'ı 56 civarındadır Bu yuzden pH'ı 56'nın altındaki yağmur asit yağmuru olarak nitelendirilir
Ama doğal asit kaynakları yuzunden yağmurun pH'ı zaten 45 ile 56 arasında değiştiği icin 50'ın altı daha doğru bir olcu olarak nitelendirilebilir
Asit yağmuru akarsuların zehirlenmesi ve yuksek irtifalardaki ormanların zarar gormesinin başlıca sebeplerindendir
Tarihce
Endustri devriminden beri atmosferdeki kukurt ve azot oksitlerinin seviyesi arttı Yoğun endustrinin olduğu yerlerde arasıra 24 gibi pH oranları (sirkeninkine eşit) okunmaya başlandı Cin Halk Cumhuriyeti, Doğu Avrupa, Rusya gibi yerlerde ve ruzgarın bulutları bu ulkelerden taşıyıp yağmur bıraktıkları yerlerde asit yağmurları ciddi bir problem olmaya başladı Bu bolgelerin ortak ozelliği kukurt acısından zengin olan komuru elektrik ve ısı uretiminde kullanmalarıdır Yerel kirliliği duşurmek icin yapılan yuksek bacalar dumanı atmosferin hareketli olan bandına taşıdığı icin asit yağmurlarının yayılmasına katkıda bulundu Asit yağmurlarından en cok nasibini alan yerler kirliliğin kaynağından uzaktaki cap Asit yağmurları ilk olarak Endustri Devriminin onemli şehirlerinden İngiltere Manchester'da farkedildi 1852'de Robert Angus Smith hava kirliliği ile asit yağmurları arasındaki ilişkiyi farketti1894'de keşfedilmiş olmasına rağmen 1960'lara kadar bu olay bilim camiasının ilgisini cekmedi Olu gollerden birini inceleyen İlk bilim adamı Kanadalı Harold Harvey oldu
Adirondack Konsulu santral emisyonlarının azaltılmasını savunan en onemli organizasyonların başında gelir Yayınladıkları Acid Rain: A Continuing National Tragedy(Asit yağmurları: Suregiden bir ulusal trajedi) isimli raporda bu olguyla ilgili onemli bilgileri acıklamışlardır
Asit yağmurlarına yol acan emisyonlar
Asit yağmurlarına yol acan gazların en onemlisi kukurtdioksittir Kukurtlu bileşiklerin kullanımı uzerindeki kontrol arttıkca nitrojen oksit de onem kazanmaktadır Senede 70 Tg(S) SO2 fosil yakıt tuketimi ve endstriyel tuketim sonucunda, 28 Tg(S) orman yangınlarından, 78 Tg(S) de yanardağlardan atmosfere karışmaktadır
Doğal kaynaklar
Asit yağmurlarına yol acan gazların en onemlisi kukurtdioksittir Kukurtlu bileşiklerin kullanımı uzerindeki kontrol arttıkca nitrojen oksit de onem kazanmaktadır Senede 70 Tg(S) SO2 fosil yakıt tuketimi ve endstriyel tuketim sonucunda, 28 Tg(S) orman yangınlarından, 78 Tg(S) de yanardağlardan atmosfere karışmaktadır
Doğal kaynaklar
Asit yağmurlarına sebep olan gazların, doğada bulunan en onemli kaynağı yanardağlardır Karada, bataklıklarda ve okyanusta yaşayan bazı canlılar da bu biyolojik surecleri sonucu bu gazları yayarlar
İnsan faaliyetleri
Asit yağmuruna yol acan en onemli faktor insan faaliyetidir Elektrik uretimi, fabrikalar ve motorlu araclar gibi pek cok insan yapımı nesne zararlı gazları atmosfere bırakır Bu gazlar asite donuşup yere geri duşmeden once yuzlerce km taşınabilirlerAyrıca asit yağmuruna neden olan sebeblerden en onemlisi parfum ve deodorantlardır
Asit Yağmurları
Kukurt ve azot dioksitlerin atmosferdeki nemle birleşerek sulfirik ve nitrik asitli yağmur, kar ya da dolu oluşturması biciminde kirliliğe verilen genel ad Bu tur yağmurda tanecikler siste asılı olarak suspansiyon oluşturabilir ya da en kuru halde birikebilirler
Suspansiyon : Bir katının bir sıvı icerisinde ya da havada (sis icinde) cozunmeden dağılmasıyla oluşan heterojen karışımlardır Ayran,kahve,tebeşir tozu+su
Asit yağmurlarının verdiği ileri surulen zararın bir bolumunun aslında bazı doğal nedenlerden kaynaklandığı yapılan araştırmalar sonucunda anlaşılmışsa da, petrol ve komur yanmasından oluşan kukurt dioksit ile otomobil motorlarından cıkan azot oksidin, asit yağmuru sorununu buyuk olcude şiddetlendirdiği kesindir
Kirliliğe yol acan tanecikler, kaynaklarından binlerce kilometre uzağa ruzgarla taşınabilir Sozgelimi ABD‘nin kuzey doğusundaki asit yağmurlarına, Kanada'dan yayılanlar da katılmış, Kanada'nın doğusundaki kukurt iceren yağış, ABD 'den kaynaklanmıştır
Bilim adamlarının tumu asit yağmurlarının denetlenmesi icin bir an once yasalar cıkarılmasını istemektedirler Ne var, ki soz konusu yasaların yol acacağı harcamalar cok yuksektir, bu yuzden de sorunun cozulmesi surekli ertelenmektedir
Ekonomik faaliyet, kıtlığa karşı yapılan bir savaştır İnsan bu savaşta bir takım değerleri uretip tuketirken başka bir değer olan kaliteyi CEVRE ’yi de tuketmektedir Hava, su, yeşil ve toprak gibi Biri kirlendiği zaman beraberinde, zincirleme olarak, diğerleri ve bunlardan yararlanan insanlar da kirlenmekte ve yok olmaktadır
Gorulduğu gibi hava doğal ve yapay etmenlerce kirletilmektedir Yapay etmenlerin temelinde insan bulunmaktadır Fabrikadan, evlerden ve araclardan cıkan dumanlar tarafından atmosfer durmadan kirlenmektedir Bu kirlilik doğrudan olduğu gibi asit yağmurları yoluyla da bitkiye, insana, suya, toprağa ve taşa etki etmektedir
Termik santrallerde, ısıtmada ve endustri kurumlarında kullanılan komur atmosfere kul (kadmiyum, arcelik, kurşun) CO2 ve SO2 yaymaktadır Dunyada olduğu gibi Turkiye ’de komur ve petrol tuketimi giderek artmaktadır Artan taşıt sayısı da petrol tuketimini dolayısıyla atmosferdeki karbon monoksit gazını yukseltmektedir Yanardağlar da havadaki SO2 ve CO2 gibi gazların miktarını arttırmaktadır Bu gazlar havadaki su buharı ile birleşirler
H2O+SO2 H2SO4 (sulfirikasit) ve
H2O+NO2 HNO3 (nitrik asit) olarak yere duşerler
Hava kirliliği, ışınların yere ulaşmasını ve atmosfere yayılmasına da engelleyerek iklim uzerinde olumsuz etki yapmaktadırAsit yağışları yapraklardaki klorofilin bozulmasına ve bitkinin sararıp kurumasına neden olmaktadır
Bilindiği gibi bitkiler, fotosentez sırasında CO2 tuketir Asit yağmurları, bitkileri kurutarak, diğer yandan atmosferdeki CO2 (karbondioksit) tutarının artması icin ortam hazırlamaktadır Başka bir anlatımla, bir olumsuzluk bir başka olumsuzluğu uretmektedir
Bu asit yağışlarının etkilerini gorebilmek icin iki aşamadan oluşan deneylere girişilmiştir :
Birinci aşamada 16 saksıya kızıl cam, 20 saksıya fasulye ve nohut ekildi
Kızıl cam ve fasulyeler 4 ’er saksıdan oluşmak uzere 5 ’er gruba ayrıldı Her grup PH3, PH4,5, PH6, yağmur suyu ve ceşme suyu gibi asidik değeri farklı sularla sulandı Calışma 2 ay surdu Calışmalara ceşitli sınıflardan 15 oğrenci katıldı
Calışmalarımızda kullanılmak uzere, topladığımız yağmur suyunun asidik değeri olculdu: İlk yağış PH5,5, ikinci ve daha sonraki yağışlar PH6 olarak saptandı Bu da bize hava kirliliği ve onun oluşturduğu asit yağmurlarının cevremizde bir realite olduğunu kanıtlamaktadır
Termik Santralinin Bilinen Bazı Bitkiler Uzerindeki Etkileri
Zeytin ağacının yapraklarında SO2 etkisiyle ceşitli form ve buyuklukte, kırmızı kahve renkli parankima dokusunun tahribi ve cekmesi sonucu oluşmuş lezyonların meydana getirdiği, bu lezyonların birleşmesine takiben normalde ağacta 1820 ay kalması gereken yaprakların erkenden dokuldukleri, boylelikle ağacların cıplaklaştığı ve verimlerinin azaldığı kaydedilmiştir SO2 ’nin (kukurt dioksit) neden olduğu bu prim er belirtiler yanında, yine yaprak kaybı ve bunun sonucunda beslenme yetersizliğine bağlı olarak surgun uzunluğunda ve yaprak boyutlarında kuculme şeklinde sekonder belirtileri de oluşmaktadır
Badem ağaclarının yapraklarının damarlarında renk acılması, şeklinde beliren SO2 yanıkları oluşmakta bu, ağacların erken yaprak dokmelerini ve meyve tutumlarının azalmasına neden olmuştur
Tutun Bitkisi : Kukurt dioksit (SO2) gazının hassas olan tutun bitkilerinin ozellikle sulama sonrası acık durumda olan yapraklarındaki stomalarından tolore edilebilir Dozun uzerinde alınan SO2 hucreler ve yaprak dokusu duzeyindeki kimyasal ve fizyolojik reaksiyonları etkileyerek akut bir şekilde tutun yapraklarında kahverengi, eşit taraflı, yaprak leke ve yanıklarının oluşmasına neden olmaktadır
Bu feryat bindiği dunya gemisini delen insanoğlunun cığlığıdır Bu ses, cevresel intiharın resmen belgelenmesidir
Murgul Bakır İşletmelerinin Etkinlikleri
Murgul bakır fabrikalarının, cevresine gunde 560 mgm3 SO2 yaymakta olduğu bildiriliyor Cevredeki tarım alanlarında armut, kiraz, elma, erik ve ceviz gibi meyve ağacları bakır fabrikasının acılmasından sonraki 5 yılda kurumuştur Kurum, zarar eden koylulere tazminat odemek zorunda kalmıştır Goktaş vadisindeki ormanlar buyuk zarar gormuştur
Ankara ’da topoğrafik etkilerin sonucu cukurda bulunması, 698 mgm3 ’e kadar yukselen SO2, ruzgar tarafından dağıtılamamış ve cevredeki ibreli ağaclara zararlı olmuştur Yer yer kuruma olayları gorulmuştur
Ankara ’da olduğu gibi, İstanbul ’da da kış mevsiminde SO2 tutarı yukselmekte, insan ve bitki sağlığını tehdit etmektedir
Soma, Tavşanlı ve Elbistan santralleri da atmosferdeki kukurt toz ve CO2 tutarını artırarak canlı yaşamı riske sokmaktadır
Kentlere goc, plansız kentleşme, yakıt olarak kullanılan niteliksiz linyit tutarının artması ve alternatif enerji yerine elektrik uretiminde fosil kaynaklara (komur, petrol) ağırlık verilmesi; gelecekte hava kirliliğinin daha da artacağını gostermektedir
Ulkemizde demiryolları ve denizyolları gibi toplu ulaşım sistemleri yerine, karayollarına onem verilmesi, dumandan ve asitten daha uzun yıllar zarar goreceğimizin habercisidir
Avrupa Ormanları
Avrupa ’da Buyuk Sanayii Devrimi ile insanoğlu mal ve para olarak buyuk kazanımlara kavuşurken, diğer taraftan “ cevre gibi doğal bir zenginliği yitirdiğinin farkında değildi Yalnız kazanmaya ve zengin olmaya koşullanmıştı Zenginleştiği o olcude saldırgan tutumunu artırıyordu
Hava sisli olduğu zamanlarda bu oran 3,8 PH olarak gercekleşmektedir
Gorulduğu gibi asit yağmurları, gunumuzde ulusal olmaktan cok, uluslar arası bir ozellik taşımaktadır Her ulke kendisi bazı onlemler alırken, butun dunya ulkelerinin birlikte almaları gereken daha buyuk olcekli onlemler bulunmaktadır
Eğitim ve Cevre
Eğitim ile cevre arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla bir anket duzenlendi Anket, İzmir ’de yapıldı ve ankete 117 kişi katıldı Katılanlardan 75 ’i yuksek okul mezunu idi Asit yağmurları konusunda bilginiz var mı,sorusuna 62 kişi “evet yanıtı verdi Yuksek okul mezunu (7562 ) 13 kişinin asit yağmurlarından habersiz olduğu anlaşıldı Eğitim bu ise, bu nasıl eğitim? Bu değilse, eğitim nedir?
Asit yağmurlarından etkileniyor musunuz, sorusuna 45 kişi “evet yanıtını verdi Yuksek okul mezunu (7545 ) 30 kişi başına yağan asit yağmurlarından bihaberdi Başına duşenin asit mi, yoksa su mu olduğunu bilmeyen yuksek okul mezunu olan 30 kişi eğitimli midir?
Cevre sizin icin onemli mi, sorusuna 45 kişi yanıtsız bırakmış, 3 yuksek oğrenimli de cevrenin onemini kavrayamadığı icin “ evet diyememiştir
27 kişinin herhangi bir cevre orgutunu tanımadığı 4 sorunun yanıtından anlaşılmaktadır Gercek nerede? Eğitim nerede?
Cevre ile girişimleri olmayan veya cevre koruma ilgili girişimlerin ne olduğunu bilmeyen 71 kişinin bulunduğu, 5 sorunun yanıtından anlaşılmaktadır
Okuduğunu yaşama uygulayamayan yuksek okul mezunu da olsa eğitimli midir?
6 soruda belirtilen hava kirliliği ve asit yağmurlarının nasıl onlenebileceği, sorusuna buyuk bir coğunluk (43 kişi) “eğitimle yanıtını vermiştir “Eğitimle diyenlerin buyuk bir bolumu de “mevcut eğitim sistemiyle değil uyarısında bulunuyordu
Crée Kızılderilisi ’nin ulkesinde, 19yy kadar Avrupa ’da ve 20 Yy kadar Turkiye ’de hava kirliliği ve onun etkisiyle oluşan asidik yağışlardan eser yoktu: Orman kurumuyor, toprak kirlenmiyor, bitkiler, hayvanlar ve insanlar zehirlenmiyordu
Endustrinin, zenginliğin ve buna bağlı olarak eğitimin gelişmesiyle daha sağlıklı bir cevre beklenirken, insanoğlunun havayı solunamaz, suyu icilemez ve bitkiyi yenilemez duruma getirdiğini goruyor ve dehşete duşuyoruz
Eğitim yukseldikce havada duman, suda asit artıyor!
Murgul ’u, Ankara ’yı, Soma ’yı, Elbistan ’ı, Yatağan ’ı, kirletenler Gokovayı kirletecek olanlar muhendis, bakan, başbakan, cumhurbaşkanı gibi “okumuşlar değil mi?
İlim ilim bilmektir, ilim kendini bilmektir Sen kendin bilmezsen bu nice okumaktır
Diyebildiğimiz zaman yemek yediğimiz sofraya bıcak sokmaktan vazgeceriz Aksi takdirde biz karadumanı yaratmaya, karaduman da bizi karartmaya devam edecek; bir olumsuzluk başka bir olumsuzluğu ureterek :
Asit Yağmurlarının Oluşumu Ve Toprak Yapısına Etkileri
Asit yağmurlarının oluşumu,sonucları ve cevreye etkileri
Asidik yağmur, asidik kimyasalların yağmur, kar, sis, ciğ veya kuru parcacıklar halinde duşmesine verilen isimdir Atmosfere yayılan kukurtdioksit ve azotdioksit gazlarının kimyasal donuşumlerden gectikten sonra bulutlarıdaki su damlacıkları tarafından emilmesi ile oluşur Daha sonra bu damlacıklar yeryuzune yağmur, kar gibi yollarla duşerler Bu toprağın asitlik miktarını arttırır ve tatlı su kaynaklarının kimyasal dengesini bozar
Havadaki tipik cap konsantrasyonunda oluşan yağmurun pH'ı 56 civarındadır Bu yuzden pH'ı 56'nın altındaki yağmur asit yağmuru olarak nitelendirilir
Ama doğal asit kaynakları yuzunden yağmurun pH'ı zaten 45 ile 56 arasında değiştiği icin 50'ın altı daha doğru bir olcu olarak nitelendirilebilir
Asit yağmuru akarsuların zehirlenmesi ve yuksek irtifalardaki ormanların zarar gormesinin başlıca sebeplerindendir
Tarihce
Endustri devriminden beri atmosferdeki kukurt ve azot oksitlerinin seviyesi arttı Yoğun endustrinin olduğu yerlerde arasıra 24 gibi pH oranları (sirkeninkine eşit) okunmaya başlandı Cin Halk Cumhuriyeti, Doğu Avrupa, Rusya gibi yerlerde ve ruzgarın bulutları bu ulkelerden taşıyıp yağmur bıraktıkları yerlerde asit yağmurları ciddi bir problem olmaya başladı Bu bolgelerin ortak ozelliği kukurt acısından zengin olan komuru elektrik ve ısı uretiminde kullanmalarıdır Yerel kirliliği duşurmek icin yapılan yuksek bacalar dumanı atmosferin hareketli olan bandına taşıdığı icin asit yağmurlarının yayılmasına katkıda bulundu Asit yağmurlarından en cok nasibini alan yerler kirliliğin kaynağından uzaktaki cap Asit yağmurları ilk olarak Endustri Devriminin onemli şehirlerinden İngiltere Manchester'da farkedildi 1852'de Robert Angus Smith hava kirliliği ile asit yağmurları arasındaki ilişkiyi farketti1894'de keşfedilmiş olmasına rağmen 1960'lara kadar bu olay bilim camiasının ilgisini cekmedi Olu gollerden birini inceleyen İlk bilim adamı Kanadalı Harold Harvey oldu
Adirondack Konsulu santral emisyonlarının azaltılmasını savunan en onemli organizasyonların başında gelir Yayınladıkları Acid Rain: A Continuing National Tragedy(Asit yağmurları: Suregiden bir ulusal trajedi) isimli raporda bu olguyla ilgili onemli bilgileri acıklamışlardır
Asit yağmurlarına yol acan emisyonlar
Asit yağmurlarına yol acan gazların en onemlisi kukurtdioksittir Kukurtlu bileşiklerin kullanımı uzerindeki kontrol arttıkca nitrojen oksit de onem kazanmaktadır Senede 70 Tg(S) SO2 fosil yakıt tuketimi ve endstriyel tuketim sonucunda, 28 Tg(S) orman yangınlarından, 78 Tg(S) de yanardağlardan atmosfere karışmaktadır
Doğal kaynaklar
Asit yağmurlarına yol acan gazların en onemlisi kukurtdioksittir Kukurtlu bileşiklerin kullanımı uzerindeki kontrol arttıkca nitrojen oksit de onem kazanmaktadır Senede 70 Tg(S) SO2 fosil yakıt tuketimi ve endstriyel tuketim sonucunda, 28 Tg(S) orman yangınlarından, 78 Tg(S) de yanardağlardan atmosfere karışmaktadır
Doğal kaynaklar
Asit yağmurlarına sebep olan gazların, doğada bulunan en onemli kaynağı yanardağlardır Karada, bataklıklarda ve okyanusta yaşayan bazı canlılar da bu biyolojik surecleri sonucu bu gazları yayarlar
İnsan faaliyetleri
Asit yağmuruna yol acan en onemli faktor insan faaliyetidir Elektrik uretimi, fabrikalar ve motorlu araclar gibi pek cok insan yapımı nesne zararlı gazları atmosfere bırakır Bu gazlar asite donuşup yere geri duşmeden once yuzlerce km taşınabilirlerAyrıca asit yağmuruna neden olan sebeblerden en onemlisi parfum ve deodorantlardır
Asit Yağmurları
Kukurt ve azot dioksitlerin atmosferdeki nemle birleşerek sulfirik ve nitrik asitli yağmur, kar ya da dolu oluşturması biciminde kirliliğe verilen genel ad Bu tur yağmurda tanecikler siste asılı olarak suspansiyon oluşturabilir ya da en kuru halde birikebilirler
Suspansiyon : Bir katının bir sıvı icerisinde ya da havada (sis icinde) cozunmeden dağılmasıyla oluşan heterojen karışımlardır Ayran,kahve,tebeşir tozu+su
Asit yağmurlarının verdiği ileri surulen zararın bir bolumunun aslında bazı doğal nedenlerden kaynaklandığı yapılan araştırmalar sonucunda anlaşılmışsa da, petrol ve komur yanmasından oluşan kukurt dioksit ile otomobil motorlarından cıkan azot oksidin, asit yağmuru sorununu buyuk olcude şiddetlendirdiği kesindir
Kirliliğe yol acan tanecikler, kaynaklarından binlerce kilometre uzağa ruzgarla taşınabilir Sozgelimi ABD‘nin kuzey doğusundaki asit yağmurlarına, Kanada'dan yayılanlar da katılmış, Kanada'nın doğusundaki kukurt iceren yağış, ABD 'den kaynaklanmıştır
Bilim adamlarının tumu asit yağmurlarının denetlenmesi icin bir an once yasalar cıkarılmasını istemektedirler Ne var, ki soz konusu yasaların yol acacağı harcamalar cok yuksektir, bu yuzden de sorunun cozulmesi surekli ertelenmektedir
Ekonomik faaliyet, kıtlığa karşı yapılan bir savaştır İnsan bu savaşta bir takım değerleri uretip tuketirken başka bir değer olan kaliteyi CEVRE ’yi de tuketmektedir Hava, su, yeşil ve toprak gibi Biri kirlendiği zaman beraberinde, zincirleme olarak, diğerleri ve bunlardan yararlanan insanlar da kirlenmekte ve yok olmaktadır
Gorulduğu gibi hava doğal ve yapay etmenlerce kirletilmektedir Yapay etmenlerin temelinde insan bulunmaktadır Fabrikadan, evlerden ve araclardan cıkan dumanlar tarafından atmosfer durmadan kirlenmektedir Bu kirlilik doğrudan olduğu gibi asit yağmurları yoluyla da bitkiye, insana, suya, toprağa ve taşa etki etmektedir
Termik santrallerde, ısıtmada ve endustri kurumlarında kullanılan komur atmosfere kul (kadmiyum, arcelik, kurşun) CO2 ve SO2 yaymaktadır Dunyada olduğu gibi Turkiye ’de komur ve petrol tuketimi giderek artmaktadır Artan taşıt sayısı da petrol tuketimini dolayısıyla atmosferdeki karbon monoksit gazını yukseltmektedir Yanardağlar da havadaki SO2 ve CO2 gibi gazların miktarını arttırmaktadır Bu gazlar havadaki su buharı ile birleşirler
H2O+SO2 H2SO4 (sulfirikasit) ve
H2O+NO2 HNO3 (nitrik asit) olarak yere duşerler
Hava kirliliği, ışınların yere ulaşmasını ve atmosfere yayılmasına da engelleyerek iklim uzerinde olumsuz etki yapmaktadırAsit yağışları yapraklardaki klorofilin bozulmasına ve bitkinin sararıp kurumasına neden olmaktadır
Bilindiği gibi bitkiler, fotosentez sırasında CO2 tuketir Asit yağmurları, bitkileri kurutarak, diğer yandan atmosferdeki CO2 (karbondioksit) tutarının artması icin ortam hazırlamaktadır Başka bir anlatımla, bir olumsuzluk bir başka olumsuzluğu uretmektedir
Bu asit yağışlarının etkilerini gorebilmek icin iki aşamadan oluşan deneylere girişilmiştir :
Birinci aşamada 16 saksıya kızıl cam, 20 saksıya fasulye ve nohut ekildi
Kızıl cam ve fasulyeler 4 ’er saksıdan oluşmak uzere 5 ’er gruba ayrıldı Her grup PH3, PH4,5, PH6, yağmur suyu ve ceşme suyu gibi asidik değeri farklı sularla sulandı Calışma 2 ay surdu Calışmalara ceşitli sınıflardan 15 oğrenci katıldı
Calışmalarımızda kullanılmak uzere, topladığımız yağmur suyunun asidik değeri olculdu: İlk yağış PH5,5, ikinci ve daha sonraki yağışlar PH6 olarak saptandı Bu da bize hava kirliliği ve onun oluşturduğu asit yağmurlarının cevremizde bir realite olduğunu kanıtlamaktadır
Termik Santralinin Bilinen Bazı Bitkiler Uzerindeki Etkileri
Zeytin ağacının yapraklarında SO2 etkisiyle ceşitli form ve buyuklukte, kırmızı kahve renkli parankima dokusunun tahribi ve cekmesi sonucu oluşmuş lezyonların meydana getirdiği, bu lezyonların birleşmesine takiben normalde ağacta 1820 ay kalması gereken yaprakların erkenden dokuldukleri, boylelikle ağacların cıplaklaştığı ve verimlerinin azaldığı kaydedilmiştir SO2 ’nin (kukurt dioksit) neden olduğu bu prim er belirtiler yanında, yine yaprak kaybı ve bunun sonucunda beslenme yetersizliğine bağlı olarak surgun uzunluğunda ve yaprak boyutlarında kuculme şeklinde sekonder belirtileri de oluşmaktadır
Badem ağaclarının yapraklarının damarlarında renk acılması, şeklinde beliren SO2 yanıkları oluşmakta bu, ağacların erken yaprak dokmelerini ve meyve tutumlarının azalmasına neden olmuştur
Tutun Bitkisi : Kukurt dioksit (SO2) gazının hassas olan tutun bitkilerinin ozellikle sulama sonrası acık durumda olan yapraklarındaki stomalarından tolore edilebilir Dozun uzerinde alınan SO2 hucreler ve yaprak dokusu duzeyindeki kimyasal ve fizyolojik reaksiyonları etkileyerek akut bir şekilde tutun yapraklarında kahverengi, eşit taraflı, yaprak leke ve yanıklarının oluşmasına neden olmaktadır
Bu feryat bindiği dunya gemisini delen insanoğlunun cığlığıdır Bu ses, cevresel intiharın resmen belgelenmesidir
Murgul Bakır İşletmelerinin Etkinlikleri
Murgul bakır fabrikalarının, cevresine gunde 560 mgm3 SO2 yaymakta olduğu bildiriliyor Cevredeki tarım alanlarında armut, kiraz, elma, erik ve ceviz gibi meyve ağacları bakır fabrikasının acılmasından sonraki 5 yılda kurumuştur Kurum, zarar eden koylulere tazminat odemek zorunda kalmıştır Goktaş vadisindeki ormanlar buyuk zarar gormuştur
Ankara ’da topoğrafik etkilerin sonucu cukurda bulunması, 698 mgm3 ’e kadar yukselen SO2, ruzgar tarafından dağıtılamamış ve cevredeki ibreli ağaclara zararlı olmuştur Yer yer kuruma olayları gorulmuştur
Ankara ’da olduğu gibi, İstanbul ’da da kış mevsiminde SO2 tutarı yukselmekte, insan ve bitki sağlığını tehdit etmektedir
Soma, Tavşanlı ve Elbistan santralleri da atmosferdeki kukurt toz ve CO2 tutarını artırarak canlı yaşamı riske sokmaktadır
Kentlere goc, plansız kentleşme, yakıt olarak kullanılan niteliksiz linyit tutarının artması ve alternatif enerji yerine elektrik uretiminde fosil kaynaklara (komur, petrol) ağırlık verilmesi; gelecekte hava kirliliğinin daha da artacağını gostermektedir
Ulkemizde demiryolları ve denizyolları gibi toplu ulaşım sistemleri yerine, karayollarına onem verilmesi, dumandan ve asitten daha uzun yıllar zarar goreceğimizin habercisidir
Avrupa Ormanları
Avrupa ’da Buyuk Sanayii Devrimi ile insanoğlu mal ve para olarak buyuk kazanımlara kavuşurken, diğer taraftan “ cevre gibi doğal bir zenginliği yitirdiğinin farkında değildi Yalnız kazanmaya ve zengin olmaya koşullanmıştı Zenginleştiği o olcude saldırgan tutumunu artırıyordu
Hava sisli olduğu zamanlarda bu oran 3,8 PH olarak gercekleşmektedir
Gorulduğu gibi asit yağmurları, gunumuzde ulusal olmaktan cok, uluslar arası bir ozellik taşımaktadır Her ulke kendisi bazı onlemler alırken, butun dunya ulkelerinin birlikte almaları gereken daha buyuk olcekli onlemler bulunmaktadır
Eğitim ve Cevre
Eğitim ile cevre arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla bir anket duzenlendi Anket, İzmir ’de yapıldı ve ankete 117 kişi katıldı Katılanlardan 75 ’i yuksek okul mezunu idi Asit yağmurları konusunda bilginiz var mı,sorusuna 62 kişi “evet yanıtı verdi Yuksek okul mezunu (7562 ) 13 kişinin asit yağmurlarından habersiz olduğu anlaşıldı Eğitim bu ise, bu nasıl eğitim? Bu değilse, eğitim nedir?
Asit yağmurlarından etkileniyor musunuz, sorusuna 45 kişi “evet yanıtını verdi Yuksek okul mezunu (7545 ) 30 kişi başına yağan asit yağmurlarından bihaberdi Başına duşenin asit mi, yoksa su mu olduğunu bilmeyen yuksek okul mezunu olan 30 kişi eğitimli midir?
Cevre sizin icin onemli mi, sorusuna 45 kişi yanıtsız bırakmış, 3 yuksek oğrenimli de cevrenin onemini kavrayamadığı icin “ evet diyememiştir
27 kişinin herhangi bir cevre orgutunu tanımadığı 4 sorunun yanıtından anlaşılmaktadır Gercek nerede? Eğitim nerede?
Cevre ile girişimleri olmayan veya cevre koruma ilgili girişimlerin ne olduğunu bilmeyen 71 kişinin bulunduğu, 5 sorunun yanıtından anlaşılmaktadır
Okuduğunu yaşama uygulayamayan yuksek okul mezunu da olsa eğitimli midir?
6 soruda belirtilen hava kirliliği ve asit yağmurlarının nasıl onlenebileceği, sorusuna buyuk bir coğunluk (43 kişi) “eğitimle yanıtını vermiştir “Eğitimle diyenlerin buyuk bir bolumu de “mevcut eğitim sistemiyle değil uyarısında bulunuyordu
Crée Kızılderilisi ’nin ulkesinde, 19yy kadar Avrupa ’da ve 20 Yy kadar Turkiye ’de hava kirliliği ve onun etkisiyle oluşan asidik yağışlardan eser yoktu: Orman kurumuyor, toprak kirlenmiyor, bitkiler, hayvanlar ve insanlar zehirlenmiyordu
Endustrinin, zenginliğin ve buna bağlı olarak eğitimin gelişmesiyle daha sağlıklı bir cevre beklenirken, insanoğlunun havayı solunamaz, suyu icilemez ve bitkiyi yenilemez duruma getirdiğini goruyor ve dehşete duşuyoruz
Eğitim yukseldikce havada duman, suda asit artıyor!
Murgul ’u, Ankara ’yı, Soma ’yı, Elbistan ’ı, Yatağan ’ı, kirletenler Gokovayı kirletecek olanlar muhendis, bakan, başbakan, cumhurbaşkanı gibi “okumuşlar değil mi?
İlim ilim bilmektir, ilim kendini bilmektir Sen kendin bilmezsen bu nice okumaktır
Diyebildiğimiz zaman yemek yediğimiz sofraya bıcak sokmaktan vazgeceriz Aksi takdirde biz karadumanı yaratmaya, karaduman da bizi karartmaya devam edecek; bir olumsuzluk başka bir olumsuzluğu ureterek :