Rusya'nın, Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana kademeli halde doğalgaz akışını durdurduğu Avrupa'da rota, yüksek fiyatlara karşın sıvılaştırılmış doğalgaza (LNG) çevrildi. Spot piyasada LNG'nin istikameti de Asya pazarlarından Avrupa pazarına kaydı.
Avrupa yüksek fiyata karşın LNG alımını artırdı
Refinitiv'den derlenilen bilgilere nazaran, Avrupa'nın LNG ithalatı bu yıl haziran-ağustos devrinde geçen yıla nazaran yüzde 86 artış gösterdi. Bilhassa Ukrayna-Rusya savaşından sonra ortaya çıkan güç krizi nedeniyle gelecek kış "karanlıkta kalma" korkusu yaşayan Avrupa ülkeleri, yüksek fiyatlara karşın daha fazla LNG alıyor. Bilgilere nazaran, Avrupa'nın bu yılın haziran-ağustos devrinde ithal ettiği LNG ölçüsü geçen yıla nazaran yüzde 86 arttı.
LNG ithalatı 116 milyar metreküpe yükseldi
Avrupa ülkeleri geçen yılın haziran-ağustos periyodunda yaklaşık 21 milyar metreküp LNG ithal etmişti. Bu yılın tıpkı devrinde ise bu sayı 39,14 milyar metreküp olarak kaydedildi. Avrupa'nın LNG ithalatı geçen yıl toplam 71 milyar metreküpken bu yılın 8 ayında 116 milyar metreküpe yükseldi.
Ticarette son durum
Geçen yıl dünyada 380 milyon tonluk LNG ticareti gerçekleşti. Bunun yaklaşık 80 milyon tonluk kısmı Avrupa tarafından satın alınıyor. Global piyasada LNG'nin yüzde 70'i uzun vadeli kontratlarla ihraç ediliyor. Bu nedenle kalan yüzde 30'luk LNG, spot piyasada en yüksek teklifi veren ülkeye satılıyor. Şimdiye kadar LNG'yi faal bir biçimde kullanmayan birçok Avrupa ülkesi artık bu seçeneği önemli halde pahalandırıyor.
Avrupa'daki terminallerin halihazırda yıllık 150 milyon tona yakın LNG alım kapasitesi bulunuyor. Fakat 2019'da 85 milyon ton LNG ithal eden Avrupa, 2020'de ise 82 milyon LNG satın aldı. Bu yılın sonunda bu kapasitenin daha da artması bekleniyor.
Nisan 2022 sonu prestijiyle dünyada 641 LNG gemisi bulunuyor. Bunlardan 45 tanesi yüzer LNG terminali olarak hizmet veriyor. Ayrıyeten sözkonusu tarih prestijiyle 216 LNG gemisinin de inşası sürüyor. Bu da mevcut filoyu yüzde 30’dan fazla büyütmek manasına geliyor.
Sözkonusu gemi siparişleri LNG ticaretinin büyüyeceğinin de bir göstergesi olarak yorumlanıyor. LNG gemileri genel olarak 170 ile 180 bin metreküp taşıma kapasitesine sahip oluyor.
Küresel piyasadaki tüm LNG terminallerinin 901 milyon ton tekrar gazlaştırma kapasitesi bulunuyor. Toplam 40 ülkenin LNG terminali bulunuyor ve 2021'de 50 milyon ton gazlaştırma kapasitesi eklenmişti. Nisan 2022 prestijiyle 165 milyon tona yakın tekrar gazlaştırma kapasitesi üzerinde çalışılıyor. Bu düzeylere ulaşılmasını, 19 yeni LNG terminali, 12 yeni yüzer LNG terminali ile mevcut 13 terminalin halihazırdaki kapasitesinin artırılması sağlayacak.
En yüksek gazlaştırma kapasitesine sahip ülkeler Japonya, Güney Kore, Çin, İspanya, ABD, Hindistan, Birleşik Krallık ve Türkiye olarak sıralanıyor.
Avrupa LNG konusunda Asya'yı zorluyor
Dünyanın en büyük LNG tüketicisi Asya ülkelerinin genel toplamına bakıldığında ise kıtanın LNG ithalatının 90 milyar metreküpten bu yılın yaz periyodunda yaklaşık 83 milyar metreküpe düştüğü gözlendi. Uzmanlara nazaran, LNG piyasasında daha evvel en büyük alımları yapan Asya ülkelerinin spot LNG piyasasından aldıkları gaz ölçüleri azalıyor. Asya ülkelerinin aldığı ölçülerin düşmesi ise Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı rekabet sonrası alımlarını süratle artıran Avrupa ile yaşanan rekabetten kaynaklanıyor.
Çin unvanını kaybedebilir
Geçen yıl haziran-temmuz-ağustos aylarını içeren 3 aylık periyotta yaklaşık 26 milyar metreküp LNG ithal eden Çin, bu yılın birebir periyodunda yüzde 24'lük azalışla yaklaşık 19,7 milyar metreküp LNG aldı. Buna nazaran, geçen yıl Japonya'yı geçerek dünyanın en çok LNG ithal eden ülkesi olan Çin, bu yıl bu unvanını kaybedebilir.
Diğer Asya ülkelerinde son durum
Geçen yıl tıpkı periyotta 25 milyar metreküp LNG ithal eden Japonya da bu yılın sözkonusu 3 aylık periyodunda 25,5 milyar metreküp LNG satın aldı. Bu da Japonya'yı tekrar global LNG ithalat önderi yapabilir.
Asya bölgesinde Güney Kore ve Tayvan'ın bu periyotta satın aldığı LNG kargolarının ölçüleri sabit kaldı. Geçen yıl haziran-ağustos periyodunda 2,68 milyar metreküp LNG alan Pakistan ise bu yıl tıpkı devirde 2 milyar metreküp LNG ithal etti.
Endonezya geçen yıl yaz devrinde 1,5 milyar metreküplük LNG ithalatı yaparken, bu yılın birebir periyodunda 1,3 milyar metreküp LNG satın aldı.
Büyük gaz tüketicilerinden Hindistan'ın geçen yıl sözkonusu 3 aylık devirdeki LNG ithalatı 7,84 milyar metreküp olarak hesaplanırken bu yılın birebir periyodundaki ithalatı 6,89 milyar metreküpe düştü.