Ataturk geometri kitabı hakkında bilgi
Atatur'un geometri kitabı
imagesataturkgeometrikitabi5ad6a7b1c3cbe
Geometri kitabı, Ataturk tarafından ilk defa Turkce geometri terimleri kullanılarak 1936 yılının sonunda yazılmış olan 44 sayfalık kitaptır
Agop Dilacar kitabın 1971 baskısına yazdığı onsozde, kitabın yazılış hikayesini anlatır 1936 yılının sonbaharında Ataturk, Ozel Kalem Muduru Sureyya Anderiman ve Agop Dilacar'ı Beyoğlu'ndaki Haşet kitabevine gonderir ve Fransızca geometri kitapları aldırır Kitaplar gelince uzmanlarla beraber gozden gecirmiş ve geometri kitabının ilk calışmalarına başlamıştır Kış ayları boyunca Dolmabahce Sarayı'nda bu kitap uzerine calışan Ataturk'un hazırladığı kitap Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1937'de yayımlanmıştır Ataturk kitabında Arapca ve Farsca kokenli bazı geometri terimlerine, ucgen, dortgen, artı, eksi, carpı, bolu, eşit, toplam, yuzey, uzay, boyut, cember, cap, acı gibi gunumuzde hala kullanmayı surdurduğumuz Turkce karşılıklar bulunmuştur
1936 yılının kışında Ataturk kitap uzerinde calışır ve 44 sayfalık icinde geometri terimlerinin Turkceleştiği kitap ortaya cıkar Kitabın yazarının Ataturk olduğu kitapta belirtilmez sadece kapağında geometri oğretenlerle, bu konuda kitap yazacaklara kılavuz olarak Kultur Bakanlığınca neşredilmiştir şeklinde bir not duşulur
Osmanlı doneminde ucgene muselles, alan icin Mesahai sathiye, dik acı yerine zaviyei kaime, yukseklik yerine kaide irtifaı deniliyordu ucgenin alanını tanımlamak icin ucgenin alanı taban uzunluğu ile yuksekliğinin carpımının yarısına eşittir tanımı yerine, bir musellesin mesahai sathiyesi, kaidesinin irtifaına hasılı zarbinin nıfsına musavidir deniliyordu
Ataturk bizzat kendisi bir geometri kitabı yazdı Osmanlıca eğitimde kullanılan geometri tabirlerinin yerine Turkcelerini buldu Bu terimler bugun de Turkce mufredatta değişmeden kullanılan boyut, uzay, yuzey, duzey, cap, yarıcap, kesek, kesit, yay, cember, teğet, acı, acıortay, icters acı, dışters acı, taban, eğik, kırık, cekul, yatay, duşey, dikey, yondeş, konum, ucgen, dortgen, beşgen, cokgen, koşegen, eşkenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, artı, eksi, carpı, bolu, eşit, toplam, oran, orantı, turev, alan, varsayı, gerekce , gibi kelimelerdir
kaynakwikipedia