ATATURK İLKELERİ
Cumhuriyetcilik:
Batı dillerinde cumhuriyetin karşılığı, ulusun kendisini yonelmesidir Cumhuriyete hayat veren damarların başında ise demokrasi geliyor Gercek cumhuriyet rejimlerinde sistemin demokrasi ile olan ilişkisi cok onemlidir Cunku ic ve dış tehlikelere karşı cumhuriyet kendisini, demokrasinin gerekleri icinde koruyacaktır Bunun dışına cıkılırsa; demokrasi ile cumhuriyet arasında kopukluk başlar Eğer boyle olursa en buyuk zararı cumhuriyetin yine kendisi gorecektir Demokrasiyi benimsemiş siyasi rejimlerde, ozgurluklerin kullanılma alanları demokrasinin kuralları ile sınırlandırılmıştır Cumhuriyet rejiminde kimsenin sınırsız hak ve hukuku yoktur Cunku demokrasilerde; kişilerin, dolayısıyla, toplumların ozgurlukleri, hukuk yolu ile guvence altına alınmıştır Bunların sınırları da adaletin kalemi ile cizilmiştir
29 Ekim 1923′te ilan edilen cumhuriyetin alt yapısını Ataturk aşama aşama nasıl hazırlamıştı? Cumhuriyet, laik bir sistem uzerinde kurulacaktı Yani cumhuriyet idaresinde ne halifeye ne de onun kalıntılarına yer vardı
Cumhuriyeti adaletli bir hukuk sistemi koruyacaktı Cumhuriyetin genc kuşakları cağ dışı kişiler tarafından değil, bağımsızlık ve hurriyetin değerini bilen oğretmenler tarafından yetiştirilecekti İmparatorluktan kalan mantık dışı ne varsa hepsi kaldırılacak, cumhuriyetin temelini ilim oluşturacaktı
Bilgisiz ve bilincsiz bir halk topluluğunun ulus olma hakkına sahip olamayacağını vurgulayan Ataturk, ulusun bilinclendiği oranda hak ve hukukuna sahip cıkacağını biliyordu Bu nedenle eğitim ve kulture cok onem vermiştir O’nun, bir bakıma kulturu, cumhuriyetin temellerinden biri olarak gormesindeki neden budur
Ataturk, cumhuriyetcilik ilkesiyle ilgili goruşlerini bircok kez dile getirmiştir:
“Turk Milleti, halk idaresi olan cumhuriyetle idare olunur (Afet İnanMedeni Bilgiler ve M Kemal Ataturk’un El Yazılan s 52)
“Turk Milleti’nin yaradılışına ve karakterine uygun idare, cumhuriyet idaresidir Bu gunku Hukumetimiz doğrudan doğruya milletin kendi kendine, kendiliğinden yaptığı bir devlet teşkilatı ve hukumetidir ki, onun adı cumhuriyettir Artık hukumet ve millet arasında gecmişteki ayrılık kalmamıştır Yonetim halk, halk yonetim demektir (Soylev ve Demecler CIII sh 75, C II sh 230)
“Demokrasi prensibi, egemenliği kullanan arac ne olursa olsun, esas olarak milletin egemenliğine sahip olmasını ve sahip kalmasını gerektirir Bizim bildiğimiz demokrasi siyasaldır Onun hedefi, milletin idare edenler uzerindeki kontrolu sayesinde siyasal ozgurluk sağlamaktır (Afet İnanM Kemal Ataturk’ten Yazdıklarım, sh 71,73)
Cumhuriyetcilik:
Batı dillerinde cumhuriyetin karşılığı, ulusun kendisini yonelmesidir Cumhuriyete hayat veren damarların başında ise demokrasi geliyor Gercek cumhuriyet rejimlerinde sistemin demokrasi ile olan ilişkisi cok onemlidir Cunku ic ve dış tehlikelere karşı cumhuriyet kendisini, demokrasinin gerekleri icinde koruyacaktır Bunun dışına cıkılırsa; demokrasi ile cumhuriyet arasında kopukluk başlar Eğer boyle olursa en buyuk zararı cumhuriyetin yine kendisi gorecektir Demokrasiyi benimsemiş siyasi rejimlerde, ozgurluklerin kullanılma alanları demokrasinin kuralları ile sınırlandırılmıştır Cumhuriyet rejiminde kimsenin sınırsız hak ve hukuku yoktur Cunku demokrasilerde; kişilerin, dolayısıyla, toplumların ozgurlukleri, hukuk yolu ile guvence altına alınmıştır Bunların sınırları da adaletin kalemi ile cizilmiştir
29 Ekim 1923′te ilan edilen cumhuriyetin alt yapısını Ataturk aşama aşama nasıl hazırlamıştı? Cumhuriyet, laik bir sistem uzerinde kurulacaktı Yani cumhuriyet idaresinde ne halifeye ne de onun kalıntılarına yer vardı
Cumhuriyeti adaletli bir hukuk sistemi koruyacaktı Cumhuriyetin genc kuşakları cağ dışı kişiler tarafından değil, bağımsızlık ve hurriyetin değerini bilen oğretmenler tarafından yetiştirilecekti İmparatorluktan kalan mantık dışı ne varsa hepsi kaldırılacak, cumhuriyetin temelini ilim oluşturacaktı
Bilgisiz ve bilincsiz bir halk topluluğunun ulus olma hakkına sahip olamayacağını vurgulayan Ataturk, ulusun bilinclendiği oranda hak ve hukukuna sahip cıkacağını biliyordu Bu nedenle eğitim ve kulture cok onem vermiştir O’nun, bir bakıma kulturu, cumhuriyetin temellerinden biri olarak gormesindeki neden budur
Ataturk, cumhuriyetcilik ilkesiyle ilgili goruşlerini bircok kez dile getirmiştir:
“Turk Milleti, halk idaresi olan cumhuriyetle idare olunur (Afet İnanMedeni Bilgiler ve M Kemal Ataturk’un El Yazılan s 52)
“Turk Milleti’nin yaradılışına ve karakterine uygun idare, cumhuriyet idaresidir Bu gunku Hukumetimiz doğrudan doğruya milletin kendi kendine, kendiliğinden yaptığı bir devlet teşkilatı ve hukumetidir ki, onun adı cumhuriyettir Artık hukumet ve millet arasında gecmişteki ayrılık kalmamıştır Yonetim halk, halk yonetim demektir (Soylev ve Demecler CIII sh 75, C II sh 230)
“Demokrasi prensibi, egemenliği kullanan arac ne olursa olsun, esas olarak milletin egemenliğine sahip olmasını ve sahip kalmasını gerektirir Bizim bildiğimiz demokrasi siyasaldır Onun hedefi, milletin idare edenler uzerindeki kontrolu sayesinde siyasal ozgurluk sağlamaktır (Afet İnanM Kemal Ataturk’ten Yazdıklarım, sh 71,73)