Dunyada her şey icin, medeniyet icin, hayat icin başarı icin en gercek yol gosterici ilimdir, fendir İlim ve fennin dışında yol gosterici aramak gaflettir, cahilliktir, doğru yoldan sapmaktır Yalnız ilmin ve fennin, yaşadığımız her dakikadaki safhalarının gelişimini anlamak ve ilerlemeleri zamanında takip etmek şarttır
Bin, iki bin, binlerce yıl onceki ilim ve fen lisanının koyduğu kuralları, şu kadar bin yıl sonra bugun aynen uygulamaya kalkışmak elbette ilim ve fennin icinde bulunmak değildir
Hicbir tutarlı kanıta dayanmayan birtakım geleneklerin, inanışların korunmasında ısrar eden milletlerin ilerlemesi cok guc olur; belki de hic olmaz İlerlemede geleneklerin kayıt ve şartlarını aşamayan milletler, hayatı, akla ve gerceklere uygun olarak goremez Hayat felsefesini geniş bir acıdan goren milletlerin egemenliği ve boyunduruğu altına girmeye mahkUmdur
Başarılı olmak icin aydın sınıfla halkın zihniyet ve hedefi arasında doğal bir uyum sağlamak lazımdır Yani aydın sınıfın halka telkin edeceği idealler, halkın ruh ve vicdanından alınmış olmalıdır
Halka yaklaşmak ve halkla kaynaşmak daha cok aydınlara yoneltilen bir vazifedir Genclerimiz ve aydınlarımız nicin yuruduklerini ve ne yapacaklarını once kendi beyinlerinde iyice kararlaştırmalı, onları halk tarafından iyice benimsenip kabul edilebilecek bir hale getirmeli, onları ancak ondan sonra ortaya atmalıdır
Bu millet ve memleket ilme, irfana cok muhtac; tahsil yapmış, diploma almış gelmiş olanları korumak kadar doğal ve luzumlu bir şey olmaktan başka, parti parti eğitim ve oğretim gormek icin ilim ve fen almak icin Avrupaya, Amerikaya ve her tarafa cocuklarımızı gondermeye mecburuz ve gondereceğiz İlim ve fen ve ihtisas nerede varsa, sanayi nerede varsa gidip, oğrenmeye mecburuz Bu nedenle artık himaye cok zayıf kalır Bunun yerine mecburiyet gecerli olur
Hayati gercekleri bilerek, bilmeyenlere de uygun bir yol ile veya zor ile anlatarak amacımıza yuruyeceğiz Bizi bu amaca varmaktan alıkoyan iki kuvvet vardır Biri dış duşmanlardır Bunlar bizi bir somurge haline koymak icin ilerlemememizi istemeyenlerdir Fakat ciftci arkadaşlar, muhterem babalar, bizim icin bunlardan daha zararlı, daha oldurucu bir sınıf daha vardır: O da icimizden cıkması muhtemel olan hainlerdir Aklı eren memleketini seven, gerceği goren kimselerden boyle bir duşman cıkmaz İcimizde boyleleri cıkarsa onlar ya aklı ermeyen cahiller, ya memleketini sevmeyen kotuler, ya gerceği gormeyen korlerdir Biz cahil dediğimiz zaman mutlaka okula gitmemiş olanları kastetmiyoruz Kastettiğim ilim, gerceği bilmektir Yoksa okumuş olanlardan en buyuk cahiller cıktığı gibi, hic okumak bilmeyenlerden de, ozellikle sizlerin icinizde gorulduğu gibi gerceği goren gercek bilginler cıkar
İtiraf ederim ki, duşmanlarımız cok calışıyor Biz de onlardan daha cok calışmaya mecburuz Calışmak demek, boşuna yorulmak, terlemek değildir Zamanın gereklerine gore bilim ve teknik ve her turlu medeni buluşlardan azami derecede yararlanmak zorunludur
İnsanların hayatına, faaliyetine egemen olan kuvvet, yaratma icat yeteneğidir
İlim tercume ile olmaz, inceleme ile olur Ben, manevi miras olarak hicbir ayet, hicbir dogma, hicbir donmuş ve kalıplaşmış kural bırakmıyorum Benim manevi mirasım ilim ve akıldır
Benden sonrakiler, bizim aşmak zorunda olduğumuz cetin ve koklu zorluklar karşısında, belki gayelere tamamen eremediğimizi, fakat asla taviz vermediğimizi, akıl ve ilmi rehber edindiğimizi tasdik edeceklerdir Zaman suratle ilerliyor Milletlerin, toplumların Kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor Boyle bir dunyada, asla değişmeyecek hukumler getirdiğini iddia etmek, aklın ve ilmin gelişimini inkar etmek olur Benim Turk milleti icin yapmak istediklerim ve başarmaya calıştıklarım ortadadır Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel mihver uzerinde akıl ve ilmin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirascılarım olurlar