Ataturkun eğitim alanında yaptığı calışmalar
Ataturk un eğitim politikası kendi zamanının diğer devlet politikalarından farklıydı O tarihlerde ulkeler kendi eğitim politikalarını yani eğitim felsefelerini oluştururken mensubu oldukları unsurları eğitim sisteminin icine koyuyorlardı Orneğin faşist İtalya kendi eğitim politikasını kendi devlet yapısına gore şekillendiriyordu Aynı şekilde totaliter devletlerde eğitim politikalarını oluştururken din faktorunu temel esas olarak almışlardır Yani butun eğitim politikalarını tek bir unsur uzerine inşa ediyorlardı Bunun orneğini Osmanlı İmparatorluğunda gormekteyiz Ataturk butun bunları gormuş ve eğitimin felsefi manada monist yani tekci olmamasının gerektiğini belirterek yeni Turk eğitiminin temelini atarken eğitimin birden fazla unsuru kapsamasına ozen gostermiş ve Turk eğitim felsefesinin temeline bilimi, akılı ve fenni koymuştur
Ataturkcu duşunce sistemi eğitimde yaşamda en gercek yol gostericinin bilim olduğunu esas alır
Ataturk eğitim icin yon belirlerken Osmanlıdan devraldığı mirası goz onunde bulundurmuştur Yeni eğitim sisteminin bu miras uzerine kurulamayacağını cok iyi biliyordu ve yapmış olduğu devrimlerle eğitime yon vermiştir Cunku Osmanlı imparatorluğunun eğitim sistemi geleneksel dediğimiz totaliter bir bicimdeydi Son zamanlarda yenileşme hareketlerinin etkisiyle de eğitim alanında yenilikler olmuştur Yeni okulların kurulması ile beraber geleneksel eğitim ile yenilikci okullar beraber eğitim vermeye başlamış ancak buda eğitimde ikiliklerin olmasına sebep olmuştur Osmanlı imparatorluğundaki eğitim sisteminin aksayan bir diğer yanı da eğitimde karma sistemin olmaması idi yani erkekler okuma yazma oğrenirken kızlara bu hak pek fazla verilmemekteydi Osmanlı imparatorluğu yıkılırken hakkın %90 ı okuma yazma bilmiyordu
Ataturk eğitim politikasını oluştururken akıl ve bilimi esas almıştır Bunu yaparken de batılılaşmayı hedef olarak gormuştur Asıl hedef ise muasır medeniyetler seviyesine cıkmaktır
Maarifimizin boyle kotu şartlar icinde bulunduğu bir sırada Yunanlılarla harp devam etmekte Sakarya da savunma hazırlıkları surdurulmektedir Maarifin Milli Mucadele kadar onemli olduğunu belirten Mustafa Kemal Paşa 15 Temmuz 1921 de Ankara da Maarif Kongresi nin toplanmasını istedi ve kongrede yaptığı konuşmada; Bizi yaşatmak istemeyenlere karşı, yaşamak hakkımızı savunmak uzere toplanan TBMM burada, Ankara da kuruldu Bugun Ankara Milli Turkiye nin Milli Maarifini kuracak kongrenin acılmasına da sahne olmakla bir daha şereflenecektir Şimdiye kadar takip edilen talim ve tahsil ve terbiye usullerinin milletimizi tarihi tedenniyatında (gerilemesinde) en muhim bir amil olduğu kanaatindeyim Onun icin bir milli terbiye programından bahsederken, eski devrin hurafatından ve evsafı fıtriyemize (milli bunyemize) hicte munasebeti olmayan yabancı fikirlerden, şarktan ve garptan gelebilen bilcumle tesirlerden uzak, seciyei milliye ve tarihiyemizle mutenasip bir kultur kastediyorum Cunku milli dehamızın tam olarak gelişmesi boyle bir kultur ile temin olunabilir
Bu goruşu ile Ataturk geleneksel eğitimin yenilenen Turk toplumunun ihtiyaclarını gidermekte yetersiz kaldığını belirtmiştir
Ataturk ulusal eğitimin yaygınlaşması icin; eğitime ve oğretmenlere cok işin duştuğunu belirterek 24 Mart 1923 gunu Kutahya lisesinde yaptığı konuşmada şunları soylemiştir: Toplumumuzu gerceğe ve mutluluğa eriştirmek icin iki orduya gerek vardır Biri, vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, diğeri ulusun geleceğini yoğuran irfan ordusu
Eğitimin temel gorevinin devletin varlığını surdurmek olduğunu bilen Ataturk, 27 Ekim 1922 gunu yaptığı konuşmada “cocuklarımıza ve genclerimize vereceğimiz oğrenimin sınırı ne olursa olsun onlara temel olarak şunları oğreteceğiz: 1) Ulusuna 2) Turkiye devletine 3) Turkiye buyuk millet meclisine duşman olanlarla savaşma gereği
Buyuk eğitimci ve devlet adamı olan Ataturk un eğitim ve eğitimciye verdiği onemden sonra Turk eğitim modelinin geliştirilmesinde dikkate alınması gereken temel ilkeler vardır Bu ilkeler incelendiğinde gorulecektir ki Ataturk un eğitimle ilgili duşunce ve goruşleri bu gunden daha moderndir Eğitimde bize yol gosteren ilkeler şunlardır:
1 Eğitimimiz ulusal olmalıdır
2 Eğitimimiz bilimsel olmalıdır
3 Eğitimimiz uygulamalı olmalıdır
4 Eğitimimiz karma olmalıdır
5 Eğitimimiz laik olmalıdır
Tabi bu ilkeler gunumuzde uygulananım derecesi nedir o tartışılır Ancak Turk eğitim sistemimizin daha ileri olması icin bu ilkelerin uygulanması gerektiği soylenebilir
Ataturk un eğitim felsefesini inceledikten sonra gunumuzde eğitim cumhuriyetten sonra değişimlere uğramıştır Cumhuriyetten sonra gelen hukumetler hep kendi zihniyetlerine uygun eğitim politikalarını oluşturmuştur Bu da Turkiye cumhuriyetinde bir eğitim karmaşasına sebep olmuştur Yani her gelen ya bir şey almış veya bir şey koymuştur Turk eğitim felsefesinin yukarıda saydığımız eğitim ilkelerine uygun olması gerektiğine inanıyorum cunku bu ilkeler bizi muasır medeniyetler seviyesine cıkaracaktır Ancak gunumuzde yeni hukumet AKP hukumeti birazda olsa eğitimin kalitesini artırmak icin bir şeyler yapmaya calışmaktadır ancak bunlar yeterli değildir Son donemlerde eğitime ayrılan butcenin savunma butcesinden fazla olması gibi bir uygulama onemli ve olumlu bir uygulamadır Son donem Osmanlı imparatorluğunda olduğu gibi hala kızların okullu olmaması gibi bir uygulama az da olsa kırsal kesim dediğimiz bolgelerde hala devam etmektedir Bunu aşmak icin devletin haydi kızlar okula kampanyası dikkate şayan bir uygulamadır Bundan başka devletin halen uygulamakta olduğu eğitime %100 destek kampanyası da eğitim icin cok onemli bir uygulamadır Bu konuda biz halk, aydın, ve işci, memur, vb herkese duşen gorevlerin olduğunun daima bilincinde olmamız gerektiğine inanmaktayım Onun icin; devletimizin eğitim icin yaptıklarını sonuna kadar desteklemeliyiz ve elimizden gelen her şeyi ortaya koymalıyız Cunku; cocuklar bizim cocuklarımız, okullar bizim okullarımız, kısacası devlet bizim devletimizdir Ozellikle ulkemizde hala devam etmekte olan kızların okula gonderilmemesi gibi cağdışı uygulamaların onune gecmek icin hep beraber el ele vererek calışmalıyız
Eğitim ve Kultur Alanındaki Devrimler: Yozlaşmış kurumlardan biri olan medreseler kapatılmış, oğretim birleştirilmiş(tevhidi tedrisat kanunu), yeni Turk harfleri kabul edilmiş, yuksek oğretimler kurumları duzenlenmiştir Ataturk Osmanlıdaki eğitim sistemini toplumun ihtiyaclarına cevap veremeyeceği goruşundedir Bu nedenle modern eğitim sisteminin oluşturulmasına karar vermiştir Bu konuda Arap alfabesinin kaldırılması ile eğitimde modernleşme hareketleri hız kazanmıştır
Ataturk un eğitim politikası kendi zamanının diğer devlet politikalarından farklıydı O tarihlerde ulkeler kendi eğitim politikalarını yani eğitim felsefelerini oluştururken mensubu oldukları unsurları eğitim sisteminin icine koyuyorlardı Orneğin faşist İtalya kendi eğitim politikasını kendi devlet yapısına gore şekillendiriyordu Aynı şekilde totaliter devletlerde eğitim politikalarını oluştururken din faktorunu temel esas olarak almışlardır Yani butun eğitim politikalarını tek bir unsur uzerine inşa ediyorlardı Bunun orneğini Osmanlı İmparatorluğunda gormekteyiz Ataturk butun bunları gormuş ve eğitimin felsefi manada monist yani tekci olmamasının gerektiğini belirterek yeni Turk eğitiminin temelini atarken eğitimin birden fazla unsuru kapsamasına ozen gostermiş ve Turk eğitim felsefesinin temeline bilimi, akılı ve fenni koymuştur
Ataturkcu duşunce sistemi eğitimde yaşamda en gercek yol gostericinin bilim olduğunu esas alır
Ataturk eğitim icin yon belirlerken Osmanlıdan devraldığı mirası goz onunde bulundurmuştur Yeni eğitim sisteminin bu miras uzerine kurulamayacağını cok iyi biliyordu ve yapmış olduğu devrimlerle eğitime yon vermiştir Cunku Osmanlı imparatorluğunun eğitim sistemi geleneksel dediğimiz totaliter bir bicimdeydi Son zamanlarda yenileşme hareketlerinin etkisiyle de eğitim alanında yenilikler olmuştur Yeni okulların kurulması ile beraber geleneksel eğitim ile yenilikci okullar beraber eğitim vermeye başlamış ancak buda eğitimde ikiliklerin olmasına sebep olmuştur Osmanlı imparatorluğundaki eğitim sisteminin aksayan bir diğer yanı da eğitimde karma sistemin olmaması idi yani erkekler okuma yazma oğrenirken kızlara bu hak pek fazla verilmemekteydi Osmanlı imparatorluğu yıkılırken hakkın %90 ı okuma yazma bilmiyordu
Ataturk eğitim politikasını oluştururken akıl ve bilimi esas almıştır Bunu yaparken de batılılaşmayı hedef olarak gormuştur Asıl hedef ise muasır medeniyetler seviyesine cıkmaktır
Maarifimizin boyle kotu şartlar icinde bulunduğu bir sırada Yunanlılarla harp devam etmekte Sakarya da savunma hazırlıkları surdurulmektedir Maarifin Milli Mucadele kadar onemli olduğunu belirten Mustafa Kemal Paşa 15 Temmuz 1921 de Ankara da Maarif Kongresi nin toplanmasını istedi ve kongrede yaptığı konuşmada; Bizi yaşatmak istemeyenlere karşı, yaşamak hakkımızı savunmak uzere toplanan TBMM burada, Ankara da kuruldu Bugun Ankara Milli Turkiye nin Milli Maarifini kuracak kongrenin acılmasına da sahne olmakla bir daha şereflenecektir Şimdiye kadar takip edilen talim ve tahsil ve terbiye usullerinin milletimizi tarihi tedenniyatında (gerilemesinde) en muhim bir amil olduğu kanaatindeyim Onun icin bir milli terbiye programından bahsederken, eski devrin hurafatından ve evsafı fıtriyemize (milli bunyemize) hicte munasebeti olmayan yabancı fikirlerden, şarktan ve garptan gelebilen bilcumle tesirlerden uzak, seciyei milliye ve tarihiyemizle mutenasip bir kultur kastediyorum Cunku milli dehamızın tam olarak gelişmesi boyle bir kultur ile temin olunabilir
Bu goruşu ile Ataturk geleneksel eğitimin yenilenen Turk toplumunun ihtiyaclarını gidermekte yetersiz kaldığını belirtmiştir
Ataturk ulusal eğitimin yaygınlaşması icin; eğitime ve oğretmenlere cok işin duştuğunu belirterek 24 Mart 1923 gunu Kutahya lisesinde yaptığı konuşmada şunları soylemiştir: Toplumumuzu gerceğe ve mutluluğa eriştirmek icin iki orduya gerek vardır Biri, vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, diğeri ulusun geleceğini yoğuran irfan ordusu
Eğitimin temel gorevinin devletin varlığını surdurmek olduğunu bilen Ataturk, 27 Ekim 1922 gunu yaptığı konuşmada “cocuklarımıza ve genclerimize vereceğimiz oğrenimin sınırı ne olursa olsun onlara temel olarak şunları oğreteceğiz: 1) Ulusuna 2) Turkiye devletine 3) Turkiye buyuk millet meclisine duşman olanlarla savaşma gereği
Buyuk eğitimci ve devlet adamı olan Ataturk un eğitim ve eğitimciye verdiği onemden sonra Turk eğitim modelinin geliştirilmesinde dikkate alınması gereken temel ilkeler vardır Bu ilkeler incelendiğinde gorulecektir ki Ataturk un eğitimle ilgili duşunce ve goruşleri bu gunden daha moderndir Eğitimde bize yol gosteren ilkeler şunlardır:
1 Eğitimimiz ulusal olmalıdır
2 Eğitimimiz bilimsel olmalıdır
3 Eğitimimiz uygulamalı olmalıdır
4 Eğitimimiz karma olmalıdır
5 Eğitimimiz laik olmalıdır
Tabi bu ilkeler gunumuzde uygulananım derecesi nedir o tartışılır Ancak Turk eğitim sistemimizin daha ileri olması icin bu ilkelerin uygulanması gerektiği soylenebilir
Ataturk un eğitim felsefesini inceledikten sonra gunumuzde eğitim cumhuriyetten sonra değişimlere uğramıştır Cumhuriyetten sonra gelen hukumetler hep kendi zihniyetlerine uygun eğitim politikalarını oluşturmuştur Bu da Turkiye cumhuriyetinde bir eğitim karmaşasına sebep olmuştur Yani her gelen ya bir şey almış veya bir şey koymuştur Turk eğitim felsefesinin yukarıda saydığımız eğitim ilkelerine uygun olması gerektiğine inanıyorum cunku bu ilkeler bizi muasır medeniyetler seviyesine cıkaracaktır Ancak gunumuzde yeni hukumet AKP hukumeti birazda olsa eğitimin kalitesini artırmak icin bir şeyler yapmaya calışmaktadır ancak bunlar yeterli değildir Son donemlerde eğitime ayrılan butcenin savunma butcesinden fazla olması gibi bir uygulama onemli ve olumlu bir uygulamadır Son donem Osmanlı imparatorluğunda olduğu gibi hala kızların okullu olmaması gibi bir uygulama az da olsa kırsal kesim dediğimiz bolgelerde hala devam etmektedir Bunu aşmak icin devletin haydi kızlar okula kampanyası dikkate şayan bir uygulamadır Bundan başka devletin halen uygulamakta olduğu eğitime %100 destek kampanyası da eğitim icin cok onemli bir uygulamadır Bu konuda biz halk, aydın, ve işci, memur, vb herkese duşen gorevlerin olduğunun daima bilincinde olmamız gerektiğine inanmaktayım Onun icin; devletimizin eğitim icin yaptıklarını sonuna kadar desteklemeliyiz ve elimizden gelen her şeyi ortaya koymalıyız Cunku; cocuklar bizim cocuklarımız, okullar bizim okullarımız, kısacası devlet bizim devletimizdir Ozellikle ulkemizde hala devam etmekte olan kızların okula gonderilmemesi gibi cağdışı uygulamaların onune gecmek icin hep beraber el ele vererek calışmalıyız
Eğitim ve Kultur Alanındaki Devrimler: Yozlaşmış kurumlardan biri olan medreseler kapatılmış, oğretim birleştirilmiş(tevhidi tedrisat kanunu), yeni Turk harfleri kabul edilmiş, yuksek oğretimler kurumları duzenlenmiştir Ataturk Osmanlıdaki eğitim sistemini toplumun ihtiyaclarına cevap veremeyeceği goruşundedir Bu nedenle modern eğitim sisteminin oluşturulmasına karar vermiştir Bu konuda Arap alfabesinin kaldırılması ile eğitimde modernleşme hareketleri hız kazanmıştır