Atatürk'ün eğitim alanında yaptığı yenilikler
EĞİTİMDE GÖZÖNÜNDE BULUNDURULACAK İLKELER
Türk millî eğitim politikasının başarılı olabilmesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin dayandığı esas ilkelerin, eğitim sisteminde başarılı bir şekilde uygulanması ile mümkündür Bu ilkeler; Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Lâiklik, Devletçilik ve İnkılâpçılıktır
Eğitimin yaygınlaştırılması, bilgisizliğin ortadan kaldırılması, lâik esaslara göre belirlenmesi, Türk eğitim politikasının üstünde önemle durduğu konulardır
Eğitim politikası, devletimizin dayandığı temel ilkelere yerinde olmalıdır Cumhuriyetçilik ilkesine uygun şekilde, cumhuriyetin en iyi idare biçimi olduğu öğretilmelidir Bu sayede demokrasimiz gelişip güçlenecektir Eğitimde milliyetçilik ilkesi, Türk milletini sevmeyi, millî çıkarlarımızı savunmayı, millî birlik ve beraberliğimizi korumayı Öğretir Halkçılık ilkesi ile eğitimin yaygınlaştırılması ve fırsat eşitliğinin sağlanması amaçlanır
Lâik eğitimle, din ve vicdan hürriyeti sağlanır Devletçilik ilkesi, eğitimin devlet kontrolünde olması, planlanması ve denetlenmesini öngörür
Eğitimde uygulanacak inkılâpçılık ilkesi de yeniliklere açık, toplumun ihtiyaçlarına göre çoğalan bir eğitim verilmesi demektir
EĞİTİM POLİTİKASI
Eğitimde tespit edilen amaçlar ile bu amaçları gerçekleştirmek için peşine düşüp takip edilen yola, eğitim politikası denir
Eğitim, millî ve modern olmalıdır Atatürk eğitimin millî olması gerektiğini şöyle açıklar: Bir millî eğitim programından bahsederken, eski devrin hurafelerinden ve yaradılış niteliklerimizle hiç ilgisi olmayan yabancı fikirlerden, doğudan ve batıdan gelebilen bütün etkilerden en ince ayrıntısına kadar uzak, millî karakterimiz ve tarihimizle ahenkli bir kültür kastediyorum Çünkü millî dehamızın iyice gelişmesi ama böyle bir kültürle sağlanabilir Herhangi bir yabancı kültür şimdiye değin takip edilen yabancı kültürlerin yıkıcı sonuçlarını yeniden ettirebilir
Bir ülkenin kalkınmasının oysa modern bir eğitimle olası olacağını da büyük Önder şu sözü ile açıklar: Türk milletine gideceği yolu gösterirken dünyanın her türlü ilminden, buluşlarından, ilerlemelerinden yararlanalım
Ahali olarak varlığımızı devam ettirebilmemiz, ama millî bir eğitimle mümkündür Türk milletinin, millî, ahlâkî, manevî ve kültürel değerleri, millî eğitimle korunur ve geliştirilir
ULUSAL EĞİTİM SİSTEMİNİN ESASLARI
Millî eğitim sistemimizin gözeteceği esaslar, Atatürk'ün eğitim hakkındaki şu görüşlerine dayanır: Millî eğitim programımızın esas taşı, cahilliğin yok edilmesidir Cehalet değil edilmedikçe yerimizdeyiz Uygun duran bîr şey ise geriye doğru gidiyor demektir Bir taraftan genel olan cahilliği değil etmeye çalışmakla beraber, bir de toplumsal hayatta bana kalırsa aktif ve faydalı, verimli elemanlar yetiştirmek lâzımdır Bu da ilk ve orta öğretimin uygulamalı bir şekilde olmasıyla mümkündür
Buna göre millî eğitim sistemimizin planlanmasında ve uygulanmasında devletimizin dayandığı ilkelere uygun olarak şu esaslar gözetilmelidir:
Öğretim birliği
Karma eğitim
Eğitimin yaygınlaştırılması
İlköğretimin zorunlu ve parasız olması
Öğretimde teori ve uygulamanın birlikte yürütülmesi
Öğretim programlarının sosyal hayatın ihtiyaçlarını ve çağın gereklerini karşılaması
Öğretim programlarının millî ve bilimsel olması
Eğitim ve öğretimde disiplin ilkesi
Eğitimde öğretmenin önemi ve rolü
Öğretim Birliği
Atatürk, ülkede millî birlik ve beraberliğin sağlanmasının öğretim birliği ile gerçekleşeceğine inanıyordu Bu sağlanmadan sosyal bütünleşmenin ve çağdaşlaşmanın olası olmayacağı inancındaydı Ülkede yeni okulların yanı sıra medreseler de vardı Bu şart eğitimde bölünme ve ikilik oluşturuyordu Bu yüzden ülkede öğretim birliğinin sağlanması için gerekli çalışmaları başlatmıştır Atatürk'ün başlattığı bu çalışmalar olumlu sonuçlar vermiştir
Karma Eğitim
Atatürk kadınların sosyal ve idareli hayatta etkin rol alması gerektiğini düşünerek bir milletin erkeği ve kadını ile bir bütün oluşturduğunu, kadınların da yüceltilmesiyle bir milletin yücelebileceğinisavunmuştur
Atatürkçülükte; Türk Milleti'nin kalkınabilmesi için bayan ve erkeğin eşit şartlar aşağı çalışması şarttır Bunu gerçekleştirmek için eğitimin bütün kademelerinde kız ve erkek çocukların eşdeğer olarak karma bir eğitim görmeleri sağlanmıştır
Eğitimin Yaygınlaştırılması
Devletin esas görevlerinden biri, eğitimin geniş millet kitleleri arasında yaygınlaştırılması ve bilgisizliğin ortadan kaldırılmasıdır Atatürk'e tarafından, millî eğitim ışığı memleketin en derin köşelerine dek ulaşıp yayılmalıdır Bilgisizlik değil edilmeli, eğitim yetişkinleri de kapsamalıdır Atatürk bunun önemini ve gereğini şöyle açıklamıştır: Hedefe yalnız çocukları yetiştirmekle ulaşamayız Çocuklar geleceğindir Lakin geleceği yapacak olan bu çocukları yetiştirecek analar, babalar, kardeşler hepsi çoktan az çok aydınlatılmalıdır ki yetiştirecekleri çocukları bu millete ve memlekete hizmet edebilecek, yardımcı olabilecek şekilde yetiştirsinlerBilgisizliği ortadan kaldırmak için eğitimin yaygınlaştırılması gerekir Bunun sağlanabilmesi için yaygın bir eğitim sistemi kurularak bütün vatandaşların okuryazan hâle getirilmesi gerekmektedir
İlköğretimin Gerekli ve Parasız Olması
Bir milletin çağdaşlaşmasında, tüm vatandaşların okuma yazma bilmesinin büyük bir rolü vardır Bu sebeple, ülkede herkesin ilköğretimde eğitimöğretim görmesi ve ilköğretimin parasız olması hedeflenmiştir
Öğretimde Kuram ve Uygulamanın Birlikte Yürütülmesi
Atatürk, öğretimde kuram ve uygulamanın birlikte yürütülmesini hedeflemiştir Atatürk bu amacını 1937 yılında Türkiye Büyük Insanlar Meclisi'ni açış konuşmasında şöyle açıklar: Büyük davamız, en medenî ve müreffeh ahali olarak varlığımızı yükseltmektir Bu yalnız kurumlarında değil, düşüncelerinde de temelli inkılâp yapmış olan büyük Türk Milleti'nin enerjik idealidir Bu ideali en kısa zamanda sonra gelmek için, akıl ve hareketi beraber yürütmek mecburiyetindeyizBu teşebbüste galibiyet oysa iyi bir plânla ve bereketli bir şekilde çalışmakla olası olur
Öğretim Programlarının Sosyal Hayatın İhtiyaçlarını ve Çağın Gereklerini Karşılaması
Bir toplumda eğitimin başarılı olabilmesi, öğretim programlarının sosyal hayatın ihtiyaçlarını ve çağın gereklerini karşılaması ile mümkündür Bu anlamda eğitim, yalnızca veri vermeye ve ezberciliğe dayalı olmamalıdır Hayata ve beceri kazandırmaya yönelik olmalıdır Deney yapma imkânı sağlamalı, bilgisayar kullanımına tartı vermelidir Bu konuda ileri ülkelerin ulaştığı modern eğitim yöntemleri ve donanımı kullanılmalıdır
Öğretim Programlarının Millî ve Bilimsel Olması
Atatürk'e tarafından eğitim programları her şeyden önce millî olmalıdır Çünkü, Türk Milliyetçiliği temelleri üzerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin sonsuza dek yaşaması buna bağlıdır Türk çocukları millî bilinç ile yetişirse, Türk Devleti'nin ve Milleti'nin geleceği de güvence altına dargın olur Bunun yanında eğitim ve öğretim programları temel ve uygulamalı bilimlere, araştırmaya siklet veren, bilim alanındaki en yeni gelişmeleri göz önünde tutan bilimsel esaslara kadar düzenlenmelidir
Eğitim ve Öğretimde Disiplin İlkesi
Atatürk'e tarafından eğitim ve öğretimin başarısı disipline bağlıdır 1925 yılında Türkiye Büyük Halk Meclisi'ni açış konuşmasında görüşünü şöyle açıklamıştır: Hayatın her alıştırma safhasında olduğu gibi bilhassa öğretim hayatında disiplin, başarının esasıdır Müdürler ve öğretim kadroları disiplini sağlamaya ve öğrenci disipline uymaya mecburdurlarEğitimde beklenenlerin gerçekleşmesinde öğretmenlere büyük tahsis düşmektedir
Eğitimde Öğretmenin Önemi ve Rolü
Atatürk, eğitim alanında başarıyı etkileyecek en manâlı unsurun öğretmenler olduğunu görmüştür Öğretmenlik mesleğine lâyık olduğu değeri vermiştir Başöğretmen Atatürk, Öğretmenlere Sizin başarınız cumhuriyetin başarısı olacaktırdiyerek ülkenin geleceği için öğretmenlerin teminat kaynağı olacağını belirtmiştir
*
EĞİTİMDE GÖZÖNÜNDE BULUNDURULACAK İLKELER
Türk millî eğitim politikasının başarılı olabilmesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin dayandığı esas ilkelerin, eğitim sisteminde başarılı bir şekilde uygulanması ile mümkündür Bu ilkeler; Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Lâiklik, Devletçilik ve İnkılâpçılıktır
Eğitimin yaygınlaştırılması, bilgisizliğin ortadan kaldırılması, lâik esaslara göre belirlenmesi, Türk eğitim politikasının üstünde önemle durduğu konulardır
Eğitim politikası, devletimizin dayandığı temel ilkelere yerinde olmalıdır Cumhuriyetçilik ilkesine uygun şekilde, cumhuriyetin en iyi idare biçimi olduğu öğretilmelidir Bu sayede demokrasimiz gelişip güçlenecektir Eğitimde milliyetçilik ilkesi, Türk milletini sevmeyi, millî çıkarlarımızı savunmayı, millî birlik ve beraberliğimizi korumayı Öğretir Halkçılık ilkesi ile eğitimin yaygınlaştırılması ve fırsat eşitliğinin sağlanması amaçlanır
Lâik eğitimle, din ve vicdan hürriyeti sağlanır Devletçilik ilkesi, eğitimin devlet kontrolünde olması, planlanması ve denetlenmesini öngörür
Eğitimde uygulanacak inkılâpçılık ilkesi de yeniliklere açık, toplumun ihtiyaçlarına göre çoğalan bir eğitim verilmesi demektir
EĞİTİM POLİTİKASI
Eğitimde tespit edilen amaçlar ile bu amaçları gerçekleştirmek için peşine düşüp takip edilen yola, eğitim politikası denir
Eğitim, millî ve modern olmalıdır Atatürk eğitimin millî olması gerektiğini şöyle açıklar: Bir millî eğitim programından bahsederken, eski devrin hurafelerinden ve yaradılış niteliklerimizle hiç ilgisi olmayan yabancı fikirlerden, doğudan ve batıdan gelebilen bütün etkilerden en ince ayrıntısına kadar uzak, millî karakterimiz ve tarihimizle ahenkli bir kültür kastediyorum Çünkü millî dehamızın iyice gelişmesi ama böyle bir kültürle sağlanabilir Herhangi bir yabancı kültür şimdiye değin takip edilen yabancı kültürlerin yıkıcı sonuçlarını yeniden ettirebilir
Bir ülkenin kalkınmasının oysa modern bir eğitimle olası olacağını da büyük Önder şu sözü ile açıklar: Türk milletine gideceği yolu gösterirken dünyanın her türlü ilminden, buluşlarından, ilerlemelerinden yararlanalım
Ahali olarak varlığımızı devam ettirebilmemiz, ama millî bir eğitimle mümkündür Türk milletinin, millî, ahlâkî, manevî ve kültürel değerleri, millî eğitimle korunur ve geliştirilir
ULUSAL EĞİTİM SİSTEMİNİN ESASLARI
Millî eğitim sistemimizin gözeteceği esaslar, Atatürk'ün eğitim hakkındaki şu görüşlerine dayanır: Millî eğitim programımızın esas taşı, cahilliğin yok edilmesidir Cehalet değil edilmedikçe yerimizdeyiz Uygun duran bîr şey ise geriye doğru gidiyor demektir Bir taraftan genel olan cahilliği değil etmeye çalışmakla beraber, bir de toplumsal hayatta bana kalırsa aktif ve faydalı, verimli elemanlar yetiştirmek lâzımdır Bu da ilk ve orta öğretimin uygulamalı bir şekilde olmasıyla mümkündür
Buna göre millî eğitim sistemimizin planlanmasında ve uygulanmasında devletimizin dayandığı ilkelere uygun olarak şu esaslar gözetilmelidir:
Öğretim birliği
Karma eğitim
Eğitimin yaygınlaştırılması
İlköğretimin zorunlu ve parasız olması
Öğretimde teori ve uygulamanın birlikte yürütülmesi
Öğretim programlarının sosyal hayatın ihtiyaçlarını ve çağın gereklerini karşılaması
Öğretim programlarının millî ve bilimsel olması
Eğitim ve öğretimde disiplin ilkesi
Eğitimde öğretmenin önemi ve rolü
Öğretim Birliği
Atatürk, ülkede millî birlik ve beraberliğin sağlanmasının öğretim birliği ile gerçekleşeceğine inanıyordu Bu sağlanmadan sosyal bütünleşmenin ve çağdaşlaşmanın olası olmayacağı inancındaydı Ülkede yeni okulların yanı sıra medreseler de vardı Bu şart eğitimde bölünme ve ikilik oluşturuyordu Bu yüzden ülkede öğretim birliğinin sağlanması için gerekli çalışmaları başlatmıştır Atatürk'ün başlattığı bu çalışmalar olumlu sonuçlar vermiştir
Karma Eğitim
Atatürk kadınların sosyal ve idareli hayatta etkin rol alması gerektiğini düşünerek bir milletin erkeği ve kadını ile bir bütün oluşturduğunu, kadınların da yüceltilmesiyle bir milletin yücelebileceğinisavunmuştur
Atatürkçülükte; Türk Milleti'nin kalkınabilmesi için bayan ve erkeğin eşit şartlar aşağı çalışması şarttır Bunu gerçekleştirmek için eğitimin bütün kademelerinde kız ve erkek çocukların eşdeğer olarak karma bir eğitim görmeleri sağlanmıştır
Eğitimin Yaygınlaştırılması
Devletin esas görevlerinden biri, eğitimin geniş millet kitleleri arasında yaygınlaştırılması ve bilgisizliğin ortadan kaldırılmasıdır Atatürk'e tarafından, millî eğitim ışığı memleketin en derin köşelerine dek ulaşıp yayılmalıdır Bilgisizlik değil edilmeli, eğitim yetişkinleri de kapsamalıdır Atatürk bunun önemini ve gereğini şöyle açıklamıştır: Hedefe yalnız çocukları yetiştirmekle ulaşamayız Çocuklar geleceğindir Lakin geleceği yapacak olan bu çocukları yetiştirecek analar, babalar, kardeşler hepsi çoktan az çok aydınlatılmalıdır ki yetiştirecekleri çocukları bu millete ve memlekete hizmet edebilecek, yardımcı olabilecek şekilde yetiştirsinlerBilgisizliği ortadan kaldırmak için eğitimin yaygınlaştırılması gerekir Bunun sağlanabilmesi için yaygın bir eğitim sistemi kurularak bütün vatandaşların okuryazan hâle getirilmesi gerekmektedir
İlköğretimin Gerekli ve Parasız Olması
Bir milletin çağdaşlaşmasında, tüm vatandaşların okuma yazma bilmesinin büyük bir rolü vardır Bu sebeple, ülkede herkesin ilköğretimde eğitimöğretim görmesi ve ilköğretimin parasız olması hedeflenmiştir
Öğretimde Kuram ve Uygulamanın Birlikte Yürütülmesi
Atatürk, öğretimde kuram ve uygulamanın birlikte yürütülmesini hedeflemiştir Atatürk bu amacını 1937 yılında Türkiye Büyük Insanlar Meclisi'ni açış konuşmasında şöyle açıklar: Büyük davamız, en medenî ve müreffeh ahali olarak varlığımızı yükseltmektir Bu yalnız kurumlarında değil, düşüncelerinde de temelli inkılâp yapmış olan büyük Türk Milleti'nin enerjik idealidir Bu ideali en kısa zamanda sonra gelmek için, akıl ve hareketi beraber yürütmek mecburiyetindeyizBu teşebbüste galibiyet oysa iyi bir plânla ve bereketli bir şekilde çalışmakla olası olur
Öğretim Programlarının Sosyal Hayatın İhtiyaçlarını ve Çağın Gereklerini Karşılaması
Bir toplumda eğitimin başarılı olabilmesi, öğretim programlarının sosyal hayatın ihtiyaçlarını ve çağın gereklerini karşılaması ile mümkündür Bu anlamda eğitim, yalnızca veri vermeye ve ezberciliğe dayalı olmamalıdır Hayata ve beceri kazandırmaya yönelik olmalıdır Deney yapma imkânı sağlamalı, bilgisayar kullanımına tartı vermelidir Bu konuda ileri ülkelerin ulaştığı modern eğitim yöntemleri ve donanımı kullanılmalıdır
Öğretim Programlarının Millî ve Bilimsel Olması
Atatürk'e tarafından eğitim programları her şeyden önce millî olmalıdır Çünkü, Türk Milliyetçiliği temelleri üzerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin sonsuza dek yaşaması buna bağlıdır Türk çocukları millî bilinç ile yetişirse, Türk Devleti'nin ve Milleti'nin geleceği de güvence altına dargın olur Bunun yanında eğitim ve öğretim programları temel ve uygulamalı bilimlere, araştırmaya siklet veren, bilim alanındaki en yeni gelişmeleri göz önünde tutan bilimsel esaslara kadar düzenlenmelidir
Eğitim ve Öğretimde Disiplin İlkesi
Atatürk'e tarafından eğitim ve öğretimin başarısı disipline bağlıdır 1925 yılında Türkiye Büyük Halk Meclisi'ni açış konuşmasında görüşünü şöyle açıklamıştır: Hayatın her alıştırma safhasında olduğu gibi bilhassa öğretim hayatında disiplin, başarının esasıdır Müdürler ve öğretim kadroları disiplini sağlamaya ve öğrenci disipline uymaya mecburdurlarEğitimde beklenenlerin gerçekleşmesinde öğretmenlere büyük tahsis düşmektedir
Eğitimde Öğretmenin Önemi ve Rolü
Atatürk, eğitim alanında başarıyı etkileyecek en manâlı unsurun öğretmenler olduğunu görmüştür Öğretmenlik mesleğine lâyık olduğu değeri vermiştir Başöğretmen Atatürk, Öğretmenlere Sizin başarınız cumhuriyetin başarısı olacaktırdiyerek ülkenin geleceği için öğretmenlerin teminat kaynağı olacağını belirtmiştir
*