Bir ırk irfan ordusuna sahip olmadıkça, muharebe meydanlarında ne değin aydınlık zaferler elde ederse etsin, o zaferlerin kalıcı sonuçlar vermesi oysa irfan ordusuna bağlıdır 1923
Öğretmenler her fırsattan yararlanarak halka koşmalı, halk müziği ile beraber olmalı ve ahali, öğretmenin çocuğa yalnız alfabe okutan bir varlıktan ibaret olmayacağını anlamalıdır 1927
Milli eğitimde süratle yüksek bir seviyeye çıkacak olan bir milletin, yaşam mücadelesinde maddesel ve manevi tüm kudretlerinin artacağı muhakkaktır 1928
Ulusal eğitim ışığının memleketin en derin köşelerine değin ulaşmasına, yayılmasına özellikle uyarı ediyoruz 1924
En kayda değer ve verimli vazifelerimiz ulusal eğitim işleridir
Ulusal eğitim işlerinde şüphesiz zafere gelmek lazımdır Bir milletin reel kurtuluşu fakat bu şekilde olur Bu zaferin sağlanması için hepimizin tek gövde ve tek akıl olarak bir program üstünde çalışması lazımdır Kendimce, bu programın iki esaslı noktası vardır:
(a) Sosyal hayatımızın ihtiyaçlarına yerinde olması
(b) Çağın gereklerine uymasıdır 1922
Milli Eğitim programımızın, Milli Eğitim siyasetimizin temel taşı, cahilliğin yok edilmesidir
Cahillik yok edilmedikçe, yerimizdeyiz Yerinde duran bir şey ise geriye doğru gidiyor, demektir Bir taraftan genel olan cahilliği yok etmeye çalışmakla beraber, dahası toplumsal yaşamda kanımca etkin ve faydalı, verimli elemanlar yetiştirmek lazımdır Bu da ilk ve orta öğretimin uygulamalı bir şekilde olmasıyla mümkündür Fakat bu sayede toplumlar iş adamlarına, sanatkarlarına sahip olur Şüphesiz ulusal dehamızı ilerletmek, hislerimizi değer olduğu dereceye dahil etmemek için yüksek meslek sahiplerini de yetiştireceğiz Çocuklarımızı da ayni öğretim derecelerinden geçirerek yetiştireceğiz1922
Gelecek için yetiştirilen vatan çocuklarına, hiçbir zorluk karşısında baş eğmeyerek bütün dayanıklılık ve dayanıklılık ile çalışmalarını ve öğrenimdeki çocuklarımızın anne ve babalarına da yavrularının öğrenimlerini tamamlaması için her fedakarlığı göze almaktan çekinmemelerini öğüt ederim Büyük tehlikeler önünde, uyanan milletlerin kararlarında ne dek ısrarlı olduklarını tarih doğrulamaktadır Silahı ile olduğu gibi kafasıyla da uğraş mecburiyetinde olan milletimizin, birincisinde gösterdiği kudreti ikincisinde de göstereceğine katiyen şüphem yoktur 1921
Birincil ve orta öğretim mutlaka insanlığın ve medeniyetin gerektirdiği ilmi ve fenni versin, ama o kadar pratik bir şekilde versin ki, çocuk okuldan çıktığı vakit aç kalmaya mahkûm olmadığına kesin olsun 1922
Ulusal Eğitimin gayesi yalnız hükümete memur geliştirmek yok, daha fazla memlekete ahlaklı, karakterli, cumhuriyetçi, inkılâpçı,olumlu, atılgan, başladığı işleri başarabilecek kabiliyette, dürüst, dalgın, iradeli, hayatta rastlayacağı engelleri aşmaya kudretli, şahsiyet sahibi genç yetiştirmektir Bunun için de öğretim programları ve sistemleri ona göre düzenlenmelidir 1923
Okullarda öğretim vazifesinin güvenilebilir ellere teslimini, memleket evladının, o vazifeyi kendine ayrıca bir meslek, ayrıca bir ideal sayacak üstün ve saygıdeğer öğretmenler tarafından yetitirilmesini temin etmek için öğretmenlik, diğer özgür ve yüksek meslekler gibi, derece ilerlemeye ve her halde kolaylık sağlamaya yerinde bir meslek haline getirilmelidir Dünyanın baştan başa öğretmenler insan toplumunun en fedakar ve saygıdeğer unsurlarıdır 1923
Milletleri kurtaranlar yalnız ve fakat öğretmenlerdir Öğretmenden, eğiticiden yoksun bir ahali hemen şimdi insanlar adını elde etmek kabiliyetini kazanmamıştır Ona basit bir kitle denir, halk denemez Bir kitle ahali edebilmek için mutlaka eğiticilere, öğretmenlere muhtaçtır 1925
Yeni nesil, en büyük Cumhuriyetçilik dersini bugünkü öğretmenler topluluğundan ve onların yetiştirecekleri öğretmenlerden alacaktır 1924
Türkiye ’nin birkaç yıla sığdırdığı askeri, siyasi, yönetimle ilgili inkılâplar sizin, sayın öğretmenler, sizin sosyal ve fikri inkılâptaki başarılarınızla pekiştirilecektir Hiçbir vakit hatırlarınızdan çıkmasın ki, Cumhuriyet sizden “fikri bağımsızlık, vicdanı serbest, irfanı hür nesiller ister 1924
(Öğretmenler) Ordularımızın kazandığı başarı, sizin ve sizin ordularınızın zaferi için yalnız zemin hazırladıhakiki zaferi siz kazanacak ve devam ettireceksiniz ve mutlaka başarılı olacaksınız Ben ve sarsılmaz imanla tüm arkadaşlarım, sizi takip edeceğiz ve sizin karşılaşacağınız engelleri kıracağız 1922
Öğretmenler; yeni nesli Cumhuriyetin fedakâr hoca ve eğitimcileri, sizler yetiştireceksiniz, yeni cins sizin eseriniz olacaktır Eserin kıymeti, sizin beceriniz ve fedakarlığınızın derecesiyle orantılı olacaktırCumhuriyet; fikren, ilmen, fennen, fiziksel olarak kaslı ve yüksek karakterli koruyucular ister Yeni nesli, bu nitelik ve kabiliyette geliştirmek sizin elinizdedirSizin başarınız, Cumhuriyetin başarısı olacaktır 1924
Hedefe yalnız çocukları yetiştirmekle ulaşamayız! Çocuklar geleceğindir Çocuklar geleceği yapacak adamlardır Lakin geleceği yapacak olan bu çocukları yetiştirecek analar, babalar, kardeşler hepsi çoktan az çok aydınlatılmalıdır fakat, yetiştirecekleri çocukları bu ahali ve memlekete hizmet edebilecek, yardımcı ve yardımsever olabilecek şekilde yetiştirsinler! bari geliştirmek lüzumuna inansınlar! Okullardan başka gazeteler, küçük dergiler köylere değin yayınlanıp dağıtılmalıdır Bizim köylümüz ne gazete ne dergi vs okumaz Bilenler bilmeyenleri toplayıp, okutmayı, onlara okumayı anlatmayı bir vazife bilmelidir 1923
Hayatın her alıştırma safhasında olduğu gibi özellikle öğretim hayatında sıkı disiplin başarının esasıdır Müdürler ve öğretim kadroları disiplini sağlamaya, öğreci ise disipline uymaya mecburdur