Ataturk, Milli Mucadele'de milli birliği temin eden eşsiz bir lider, muharebe meydanlarında efsanevi bir kumandan, devlet kuran buyuk siyaset ada·mı, milletin cehresini değiştiren kudretli bir inkılapcıdır Bu vasıflarıyla, insanlık tarihinin tanıdığı en buyuk adamlardan biri olduğunda şuphe yoktur Kahramanlık ve yuksek insanlık meziyetlerini en yuksek seviyede taşıdığında dunya tarihcileri ve fikir adamları tereddutsuz birleşmektedir Tarihin buyuk tanıdığı şahsiyetlerle mukayesesi yapıldığı zaman turlu bakımlardan bariz ustunlukleri goze carpmaktadır Bir kere butun bu dehalara ustun tarafı, hem fikir hem hareket adamı oluşudur O, fikri ve hareketi kişiliğinde birleştirmiş bir lider idi Fikir ve duşuncelerinin ozunu oluşturan Ataturkculuk, her turlu dogmatik unsurdan sıyrılmış akılcı bir dunya goruşudur Memleket gerceklerinden kaynaklanan, problemler karşısında aklın ve ilmin rehberliğini kabul eden bu gercekci goruş, gerek Turk Bağımsızlık Savaşı'nın gerekse onu izleyen Turk cağdaşlaşma hareketinin esasını oluşturmaktadır
Ataturk, milletin tarihi seyrini değiştirebilecek ustun meziyetleri sayesinde, memleketi askeri ve siyasi zaferlerle ucurumun kenarından kurtarmıştır Dunya tarihinde, her turlu imkansızlığa rağmen inandığı fikri tatbik sahasına dokmuş Ya istiklal, ya olum!parolası ile bir Milli Mucadele kazanmış, arkasından yepyeni huviyette bir cağdaş millet ve devlet yaratmış adam azdır İcinde bulunduğu şartları değerlendirmede, engelleri ortadan kaldırmada gosterdiği buyuk başarı Ataturk'un ayrı bir ozelliğini teşki1 etmektedir Diyebiliriz ki Ataturk, Turk toplumunda sadece cağdaşlaşma gereğini gorduğu icin değil, bu cağdaşlaşmayı en kısa zamanda gercekleştirecek yolu gosterdiği icin ve nihayet cağdaşlaşmaya engel olan etkenleri cesaretle bertaraf ettiği icin buyuktur Esasen Modern Turkiye'nin Kurucususıfatını da işte bu buyukluğunden almaktadır
Buyuk Nutkun sonlarında, Turk gencliğine hitaben cizdiği tablo, aslında, kendisi mucadeleye atıldığı zaman, memleketin icinde bulunduğu tablodur Ataturk, en guc şartlar altında bile, her şeyin bitti zannedildiği bir zamanda bile, Turk milletine guven hissinin kaybolmaması gerektiği gerceğini, eseriyle ispatlamış bir milli kahramandır; onun icin sembol olmuştur, onun icin bayrak olmuştur
Ataturk gerceğin adamıdır; sağduyunun ve ince goruşun adamıdır Nerde ne yaptı, neye karar verdi ise daima en iyisini yapmış, en hayırlısına karar vermiştir Halkın eğilimlerini cok iyi sezen ve ruhlara sızmasını bilen usta inkılapcılığı sayesindedir ki muşterek arzu ve eğilimler kolayca milli ulku haline gelebilmiştir Giriştiği mucadelenin başından sonuna kadar Turk milletinin yuksek vasıflarına guvenmiş, kazanılan her turlu zaferin milletin eseri olduğunu soylemiştir Butun teşebbuslerinde millet sevgisine dayanmış, kudretli kişiliği ve gerceği sezişe dayanan ikna kuvvetiyle kutleleri surukleyebilecek bir lider olduğunu gostermiştir Milli kurtuluşa bayrak olan fikirleri, goruşleri ve olmez eseriyle, tesirleri memleket sınırlarını aşmış, mazlum milletlerin bağımsızlık ve hurriyet mucadelesinde manevi kuvvet olmuştur
Ataturk yaratıcısı, yapıcısı olduğu Turk İnkılabını ifade ederken: Bu inkılap, yuksek bir insani ulku i1e birleşmiş vatanperverlik eseridir Cocuklarına butun guzellikleri ve butun buyuklukleri gormek ve aynı zamanda butun sefaletlere acımak sanatını oğretmektedirdiyordu Kendisi de yarattığı inkılabın imanlı bir yapıcısı sıfatıyla butun dunyaya acık yurekle, samimiyetle ve dostlukla bakıyordu Gercekten, Ne Mutlu Turkum diyene!vecizesiyle kalplere milli iman percinleyen Ataturk, aynı zamanda insanlık idealinin ve insan sevgisinin de sembolu idi Yabancıların, Duşmanlarınız kimlerdir?sorusuna, Biz kimsenin duşmanı değiliz; yalnız insanlığın duşmanı olanların duşmanıyız!cevabını veriyordu İşte bu insancıl yonu iledir ki tamamen milli nitelik taşıyan Ataturk İnkılabıaynı zamanda butun insanlığın hayranlığını da uzerinde toplamaktadır
Ataturk'un insanlık değerlerine icten ve buyuk saygısı vardı O, butun insanlığın asırlar boyu ovduğu ııe ovunduğu meziyetleri ustun kişiliğinde toplamıştı Hayatı boyunca gosterdiği davranışlar bu meziyetleri sergiliyordu Şoyle ki:
Muzaffer Başkomutan olarak İzmir'e girdiği gun, onune serilen duşman bayrağını, Bayrak bir milletin bağımsızlık alametidir; duşmanın da olsa saygı gostermek gerekir!diyerek, onu yerden kaldırtan,
Bir milleti hurriyet ve bağımsızlığa kavuşturan buyuk eserinin haşmeti karşısında, memleketin buyuk sanatkarları, şairleri, tiyatro sanatcıları elini opmek istedikleri zaman Sanatkar el opmez; sanatkarın eli opulur!cevabını veren ,
Canakkale'de kendisine karşı savaşırken bir kolunu kaybeden unlu Fransız Generali Gouraud'ya, yıllar sonra Ankara'da karşılaştıkları zaman Generalin boş kolunu işaret ederek : Turk topraklarında yatan şerefli kolunuz, memleketlerimiz arasında son derece kıymetli bir bağdır!diyen ,
Canakkale şehitleri torenine konuşma yapmak uzere giden bir Bakanına, harpte olen diğer millet askerleri icin de: Bu memleketin toprakları uzerinde kanlarını doken kahramanlar! Burada bir dost vatanın toprağındasınız Huzur icinde uyuyunuz!diye not yazdıran,
Mısır elcisine, bir sabah, Cankaya sırtlarından doğmakta olan guneşi gostererek: Doğudan şimdi doğacak olan guneşe bakınız! Şu anda gunun ağardığını nasıl goruyorsam, uzaktan butun doğu milletlerinin de uyanışını oyle goruyorum Bağımsızlık ve hurriyetine kavuşacak daha cok kardeş millet vardır Bu milletler, butun gucluklere, butun engellere rağmen manileri yenecekler ve kendilerini bekleyen geleceğe ulaşacaklardır Mustemlekecilik ve emperyalizm yeryuzunden yok olacak ve yerlerini milletler arasında hic bir renk, din ve ırk farkı gozetmeyen yeni bir ahenk ve işbirliği cağı alacaktır!
Diyen Buyuk Ataturk, gercekten insan sevgisinin ve insanlık idealinin kolay erişilemeyecek bir orneği idi Bu davranışlar, belki de insanlık tarihinde eşi olmayan şeylerdi ve O'nun buyukluğunu, O'nun genişliğini, O'nun engin hoşgorusunu simgeliyordu
Yurtta barış, cihanda barışicin calışmak, Ataturk icin dunyamızda yaşayan butun insanları birbirine daha cok yaklaştırmak, daha cok sevdirmek yolundaki cabaların bir parcası idi O, İnsan her şeyden once mensup olduğu milletin varlığı ve mutluluğu icin calışmalı; fakat başka milletlerin de huzur ve refahını duşunmelidirderken, işte bu cabasını dile getiriyordu Ataturk'e gore Dunya milletlerinin mutluluğuna calışmak, diğer bir yoldan kendi huzur ve mutluluğunu temine calışmak, demektiCunku, dunyada ve dunya milletleri arasında sukUn ve iyi gecim olmazsa, bir millet kendi kendisi icin ne yaparsa yapsın huzurdan mahrumduİşte Ataturk'un Yurtta barış, dunyada barışilkesinin kokleri boyle insancıl bir duşunceden, boyle insancıl bir idealden kaynaklanıyordu
Ataturk'e gore Milletleri idare edenlerin vazifesi, hayatı mutlu kılmak hususunda milletlerine yol gostermekti Butun insanlığın varlığını kendi şahıslarında goren adamlar mutsuzdu Hayatta mutluluk, ancak gelecek nesillerin şerefi, varlığı ve huzuru icin calışmakla mumkundu Hatta bir devlet adamı boyle hareket ederken Benden sonra gelecekler, acaba boyle bir ruhla calıştığımı fark edecekler mi diye bile duşunmemeliydi
O, karşılık beklemeksizin, insanlığın mutluluğuna hizmet edebilecek adam yetiştirmenin, en buyuk zevk olduğunu soyluyor ve şoyle diyordu: Bahcesinde cicek yetiştiren insan, bu cicekten bir şey bekler mi? Adam yetiştiren insan da, cicek yetiştirendeki hislerle hareket etmelidir Ancak bu tarzda duşunen ve calışan adamlardır ki memleketlerine, milletlerine ve bunların geleceğine faydalı olabilirler
Ataturk'e gore, milletler arasında duşmanlıkların yerini akrabalık bilinci almalı idi Kıt'alar ve milletler arasında ırkcı ve şoven yaklaşımlar, yerini butun insanlığın paylaştığı bazı ortak değerlere terk etmeli idi İnsanları mesut edecek yegane vasıta, onları birbirine yaklaştırarak, onları birbirlerine sevdirecek karşılıklı maddi ve manevi ihtiyaclarını temine yarayan hareket ve enerji idi Dunya barışı icinde insanlığın gercek mutluluğu, ancak bu yuksek ideal yolcularının coğalması ve muvaffak olmasıyla mumkun olacaktı Dunya vatandaş(arı kıskanclık, acgozluluk ve kinden uzaklaşacak şekilde eğitilmeli, insanlığın butununun refahı, aclık ve baskının yerini almalıydıButun milletlerin cağdaş uygarlık duzeyinde birleşmesi, bu ortak uygarlığa dahil olması Ataturk'un en samimi arzusu idi Cunku O, insanlığın hepsini bir vucut ve her milleti bunun bir organı sayıyordu
Ataturk'e gore, insanlar arasında artık hicbir renk, din ve ırk ayırımı tanımayan bir ahenk ve işbirliği cağı acılmalı, milletler bağımsızlıklarını, milli niteliklerini, milli kulturlerini kaybetmeksizin, her turlu emperyalist goruşun dışında, insanlığın ortak değerlerinde birleşmeli idi Bu ortaklaşa değerlerin kıtaları birbirine bağlaması, insanları renk, ırk ve din farkı gozetmeksizin birbirine yaklaştırması lazımdı Cunku insanlığın yukselmesi, insanlık idealinin gercekleşmesi bu şuurun ayakta tutulmasına bağlı idi İşte Ataturk, goruş ve duşunceleriyle, bu yonuyle de insanlık tarihi onunde aşılamayacak bir buyukluğu temsil etmektedir
Son soz olarak diyebiliriz ki, Ataturk'un hayatı, şahsiyeti ve eseri incelendiği zaman, insanoğlu, hayranlığını gizleyememekte; bu milli kahramanı kutlamakta, bu kutsal mucadelenin onunde saygı ile eğilmektedir
Ataturk, milletin tarihi seyrini değiştirebilecek ustun meziyetleri sayesinde, memleketi askeri ve siyasi zaferlerle ucurumun kenarından kurtarmıştır Dunya tarihinde, her turlu imkansızlığa rağmen inandığı fikri tatbik sahasına dokmuş Ya istiklal, ya olum!parolası ile bir Milli Mucadele kazanmış, arkasından yepyeni huviyette bir cağdaş millet ve devlet yaratmış adam azdır İcinde bulunduğu şartları değerlendirmede, engelleri ortadan kaldırmada gosterdiği buyuk başarı Ataturk'un ayrı bir ozelliğini teşki1 etmektedir Diyebiliriz ki Ataturk, Turk toplumunda sadece cağdaşlaşma gereğini gorduğu icin değil, bu cağdaşlaşmayı en kısa zamanda gercekleştirecek yolu gosterdiği icin ve nihayet cağdaşlaşmaya engel olan etkenleri cesaretle bertaraf ettiği icin buyuktur Esasen Modern Turkiye'nin Kurucususıfatını da işte bu buyukluğunden almaktadır
Buyuk Nutkun sonlarında, Turk gencliğine hitaben cizdiği tablo, aslında, kendisi mucadeleye atıldığı zaman, memleketin icinde bulunduğu tablodur Ataturk, en guc şartlar altında bile, her şeyin bitti zannedildiği bir zamanda bile, Turk milletine guven hissinin kaybolmaması gerektiği gerceğini, eseriyle ispatlamış bir milli kahramandır; onun icin sembol olmuştur, onun icin bayrak olmuştur
Ataturk gerceğin adamıdır; sağduyunun ve ince goruşun adamıdır Nerde ne yaptı, neye karar verdi ise daima en iyisini yapmış, en hayırlısına karar vermiştir Halkın eğilimlerini cok iyi sezen ve ruhlara sızmasını bilen usta inkılapcılığı sayesindedir ki muşterek arzu ve eğilimler kolayca milli ulku haline gelebilmiştir Giriştiği mucadelenin başından sonuna kadar Turk milletinin yuksek vasıflarına guvenmiş, kazanılan her turlu zaferin milletin eseri olduğunu soylemiştir Butun teşebbuslerinde millet sevgisine dayanmış, kudretli kişiliği ve gerceği sezişe dayanan ikna kuvvetiyle kutleleri surukleyebilecek bir lider olduğunu gostermiştir Milli kurtuluşa bayrak olan fikirleri, goruşleri ve olmez eseriyle, tesirleri memleket sınırlarını aşmış, mazlum milletlerin bağımsızlık ve hurriyet mucadelesinde manevi kuvvet olmuştur
Ataturk yaratıcısı, yapıcısı olduğu Turk İnkılabını ifade ederken: Bu inkılap, yuksek bir insani ulku i1e birleşmiş vatanperverlik eseridir Cocuklarına butun guzellikleri ve butun buyuklukleri gormek ve aynı zamanda butun sefaletlere acımak sanatını oğretmektedirdiyordu Kendisi de yarattığı inkılabın imanlı bir yapıcısı sıfatıyla butun dunyaya acık yurekle, samimiyetle ve dostlukla bakıyordu Gercekten, Ne Mutlu Turkum diyene!vecizesiyle kalplere milli iman percinleyen Ataturk, aynı zamanda insanlık idealinin ve insan sevgisinin de sembolu idi Yabancıların, Duşmanlarınız kimlerdir?sorusuna, Biz kimsenin duşmanı değiliz; yalnız insanlığın duşmanı olanların duşmanıyız!cevabını veriyordu İşte bu insancıl yonu iledir ki tamamen milli nitelik taşıyan Ataturk İnkılabıaynı zamanda butun insanlığın hayranlığını da uzerinde toplamaktadır
Ataturk'un insanlık değerlerine icten ve buyuk saygısı vardı O, butun insanlığın asırlar boyu ovduğu ııe ovunduğu meziyetleri ustun kişiliğinde toplamıştı Hayatı boyunca gosterdiği davranışlar bu meziyetleri sergiliyordu Şoyle ki:
Muzaffer Başkomutan olarak İzmir'e girdiği gun, onune serilen duşman bayrağını, Bayrak bir milletin bağımsızlık alametidir; duşmanın da olsa saygı gostermek gerekir!diyerek, onu yerden kaldırtan,
Bir milleti hurriyet ve bağımsızlığa kavuşturan buyuk eserinin haşmeti karşısında, memleketin buyuk sanatkarları, şairleri, tiyatro sanatcıları elini opmek istedikleri zaman Sanatkar el opmez; sanatkarın eli opulur!cevabını veren ,
Canakkale'de kendisine karşı savaşırken bir kolunu kaybeden unlu Fransız Generali Gouraud'ya, yıllar sonra Ankara'da karşılaştıkları zaman Generalin boş kolunu işaret ederek : Turk topraklarında yatan şerefli kolunuz, memleketlerimiz arasında son derece kıymetli bir bağdır!diyen ,
Canakkale şehitleri torenine konuşma yapmak uzere giden bir Bakanına, harpte olen diğer millet askerleri icin de: Bu memleketin toprakları uzerinde kanlarını doken kahramanlar! Burada bir dost vatanın toprağındasınız Huzur icinde uyuyunuz!diye not yazdıran,
Mısır elcisine, bir sabah, Cankaya sırtlarından doğmakta olan guneşi gostererek: Doğudan şimdi doğacak olan guneşe bakınız! Şu anda gunun ağardığını nasıl goruyorsam, uzaktan butun doğu milletlerinin de uyanışını oyle goruyorum Bağımsızlık ve hurriyetine kavuşacak daha cok kardeş millet vardır Bu milletler, butun gucluklere, butun engellere rağmen manileri yenecekler ve kendilerini bekleyen geleceğe ulaşacaklardır Mustemlekecilik ve emperyalizm yeryuzunden yok olacak ve yerlerini milletler arasında hic bir renk, din ve ırk farkı gozetmeyen yeni bir ahenk ve işbirliği cağı alacaktır!
Diyen Buyuk Ataturk, gercekten insan sevgisinin ve insanlık idealinin kolay erişilemeyecek bir orneği idi Bu davranışlar, belki de insanlık tarihinde eşi olmayan şeylerdi ve O'nun buyukluğunu, O'nun genişliğini, O'nun engin hoşgorusunu simgeliyordu
Yurtta barış, cihanda barışicin calışmak, Ataturk icin dunyamızda yaşayan butun insanları birbirine daha cok yaklaştırmak, daha cok sevdirmek yolundaki cabaların bir parcası idi O, İnsan her şeyden once mensup olduğu milletin varlığı ve mutluluğu icin calışmalı; fakat başka milletlerin de huzur ve refahını duşunmelidirderken, işte bu cabasını dile getiriyordu Ataturk'e gore Dunya milletlerinin mutluluğuna calışmak, diğer bir yoldan kendi huzur ve mutluluğunu temine calışmak, demektiCunku, dunyada ve dunya milletleri arasında sukUn ve iyi gecim olmazsa, bir millet kendi kendisi icin ne yaparsa yapsın huzurdan mahrumduİşte Ataturk'un Yurtta barış, dunyada barışilkesinin kokleri boyle insancıl bir duşunceden, boyle insancıl bir idealden kaynaklanıyordu
Ataturk'e gore Milletleri idare edenlerin vazifesi, hayatı mutlu kılmak hususunda milletlerine yol gostermekti Butun insanlığın varlığını kendi şahıslarında goren adamlar mutsuzdu Hayatta mutluluk, ancak gelecek nesillerin şerefi, varlığı ve huzuru icin calışmakla mumkundu Hatta bir devlet adamı boyle hareket ederken Benden sonra gelecekler, acaba boyle bir ruhla calıştığımı fark edecekler mi diye bile duşunmemeliydi
O, karşılık beklemeksizin, insanlığın mutluluğuna hizmet edebilecek adam yetiştirmenin, en buyuk zevk olduğunu soyluyor ve şoyle diyordu: Bahcesinde cicek yetiştiren insan, bu cicekten bir şey bekler mi? Adam yetiştiren insan da, cicek yetiştirendeki hislerle hareket etmelidir Ancak bu tarzda duşunen ve calışan adamlardır ki memleketlerine, milletlerine ve bunların geleceğine faydalı olabilirler
Ataturk'e gore, milletler arasında duşmanlıkların yerini akrabalık bilinci almalı idi Kıt'alar ve milletler arasında ırkcı ve şoven yaklaşımlar, yerini butun insanlığın paylaştığı bazı ortak değerlere terk etmeli idi İnsanları mesut edecek yegane vasıta, onları birbirine yaklaştırarak, onları birbirlerine sevdirecek karşılıklı maddi ve manevi ihtiyaclarını temine yarayan hareket ve enerji idi Dunya barışı icinde insanlığın gercek mutluluğu, ancak bu yuksek ideal yolcularının coğalması ve muvaffak olmasıyla mumkun olacaktı Dunya vatandaş(arı kıskanclık, acgozluluk ve kinden uzaklaşacak şekilde eğitilmeli, insanlığın butununun refahı, aclık ve baskının yerini almalıydıButun milletlerin cağdaş uygarlık duzeyinde birleşmesi, bu ortak uygarlığa dahil olması Ataturk'un en samimi arzusu idi Cunku O, insanlığın hepsini bir vucut ve her milleti bunun bir organı sayıyordu
Ataturk'e gore, insanlar arasında artık hicbir renk, din ve ırk ayırımı tanımayan bir ahenk ve işbirliği cağı acılmalı, milletler bağımsızlıklarını, milli niteliklerini, milli kulturlerini kaybetmeksizin, her turlu emperyalist goruşun dışında, insanlığın ortak değerlerinde birleşmeli idi Bu ortaklaşa değerlerin kıtaları birbirine bağlaması, insanları renk, ırk ve din farkı gozetmeksizin birbirine yaklaştırması lazımdı Cunku insanlığın yukselmesi, insanlık idealinin gercekleşmesi bu şuurun ayakta tutulmasına bağlı idi İşte Ataturk, goruş ve duşunceleriyle, bu yonuyle de insanlık tarihi onunde aşılamayacak bir buyukluğu temsil etmektedir
Son soz olarak diyebiliriz ki, Ataturk'un hayatı, şahsiyeti ve eseri incelendiği zaman, insanoğlu, hayranlığını gizleyememekte; bu milli kahramanı kutlamakta, bu kutsal mucadelenin onunde saygı ile eğilmektedir