Ataturk'un Eğitim ile ilgili sozleri
Ataturk'un eğitime verdiği onem
Ataturk'un Eğitim işe ilgili ozlu sozleri
• Hayatta en hakiki murşit ilimdir
• İsterim ki, daima idealimi genclere aşılayasınız ve daima korumak hususunda calışasınız
(Şemsettin Gunaltay, 1951 Olağanustu Turk Dil Kurultayı)
• İlk ve orta oğretim mutlaka insanlığın ve medeniyetin gerektirdiği ilmi ve tekniği versin, fakat o kadar pratik bir tarzda versin ki cocuk okuldan cıktığı zaman ac kalmaya mahkUm olmadığına emin olsun
(Gazi'nin Nutuklarından Alınmış Vecizeler, Muhit Mecmuası, No:32, 1931)
• Devlet bunyesinde yuzyıllar boyu derin idari ihmallerin neden olduğu yararları iyileştirmede verilecek emeklerin en buyuğunu hic kuşku yok ki irfan yolunda esirgememiz lazımdır ( 1921 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Kongremizden ( 16 21 Temmuz 1921 tarihleri arasında Turkiye Milli Eğitim işlerinin bir programını hazırlamak amacıyla Ankara'da yapı resmi ilk genel toplantıda ) yalnız cizilmiş eski yollarda şoyle veya boyle yurumenin nasıl olacağının tartışılmasının değil, belki ileri surduğum şartları kapsayan yeni bir sanat ve marifet yolu bulup millete gostermek ve o yolda yeni nesli yurutmek icin rehber olmak gibi kutsal bir gorev bekliyoruz ( 1921 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Bir milli eğitim programından soz ederken, eski devrin boş inanclarından ve yaradılış niteliklerimizle hic de ilgisi olmayan yabancı fikirlerden, doğudan ve batıdan gelebilen butun etkilerden tamamen uzak, milli karakterimiz ve tarihimizle uyumlu bir kultur kasdediyorum Cunku milli dehamızın tam olarak gelişmesi ancak boyle bir kultur ile sağlanabilir Herhangi bir yabancı kultur, şimdiye kadar takip edilen yabancı kulturlerin yıkıcı sonuclarını tekrar ettirebilir Kultur ( fikri kultur ) ortmala uyumludur O ortam milletin karakteridir
Cocuklarımız ve genclerimiz yetiştirilirken onlara ozellikle varlığı ile, hakkı ile, birliği ile ters duşen butun yabancı unsurlarla mucadele luzumunu ve milli duyguya dayanan duşunceleri buyuk bir olgunlukla her karşıt duşunceye karşı şiddetle ve fedakarlıkla savunma zorunluluğu telkin edilmelidir Yeni neslin butun manevi gucune bu ozellik ve yeteneklerin aşılanması onemlidir Surekli ve muthiş bir mucadele şeklinde beliren milletlerin hayat felsefesi, bağımsız ve mutlu kalmak isteyen her millet icin bu ozelliği buyuk bir şiddetle istemektedir ( 1921 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Gelecek icin yetiştirilen vatan cocuklarına, hicbir gucluk karşısında baş eğmeyerek tam sabır ve dayanıklılık ile calışmalarını ve oğrenimdeki cocuklarımızın anne ve babalarına da yavrularının oğrenimlerini tamamlanması icin her fedakarlığı goze almaktan cekinmemelerini tavsiye ederim Buyuk tehlikeler onunde uyanan milletlerin kararlarında ne kadar ısrarlı olduklarını tarih doğrulamaktadır Silahı ile olduğu gibi kafasıyla da mucadele mecburiyetinde olan milletimizin, birincisinde gosterdiği kudreti ikincisinde de gostereceğine asla şuphem yoktur ( 1921 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• En onemli ve verimli vazifelerimiz milli eğitim işleridir Milli eğitim işlerinde kesinlikle zafere ulaşmak lazımdır Bir milletin gercek kurtuluşu ancak bu suretle olur
Bu zaferin sağlanması icin hepimizin tek vucut ve tek duşunce olarak esaslı bir program uzerinde calışması lazımdır Bence, bu programın iki esaslı noktası vardır:
a Sosyal hayatımızın ihtiyaclarına uygun olması
b Cağın gereklerine uymasıdır ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Milletimizin siyasi, toplumsal hayatında, milletimizin fikri terbiyesinde rehberimiz ilim ve teknik olacaktır Mektep sayesinde, mektebin vereceği ilim ve teknik sayesindedir ki Turk Milleti, Turk sanatı, ekonomisi, Turk şiir ve edebiyatı, butun guzelliğiyle gelişir ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Bu memleketin asıl sahibi ve toplumumuzn esas unsuru koyludur İşte bu koyludur ki bugune kadar bilgi nurundan mahrum bırakılmıştır Bundan oturu; bizim izleyeceğimiz kultur siyasetinin temeli, evvela mevcut bilgisizliği ortadan kaldırmaktır Ayrıntılara girmekten kacınarak bu fikrimi birkac kelime ile acıklamak icin diyebilirim ki genel olarak butun koyluye okumak, yazmak ve vatanını, milletini, dinini, dunyasını tanıtacak kadar coğrafi, tarihi, dini ve ahlaki bilgi vermek ve dort işlemi oğretmek, kultur programımızın ilk hedefidir Bu hedefe erişmek milli eğitim tarihimizde kutsal bir merhale teşkil edecektir ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Cocuklarımızı aynı eğitim derecesinden gecirerek yetiştireceğiz
Kesinlikle bilmeliyiz ki, iki parca halinde yaşayan milletler zayıftır, hastadır
Cocuklarımıza ve genclerimize vereceğimiz tahsilin hududu ne olursa olsun, onlara esaslı olarak şunları oğreteceğiz:
1 Milliyetine,
2 Turkiye Devleti'ne,
3 Turkiye Buyuk Millet Meclisi'ne; duşman olanlarla mucadele luzumu Fertleri bu mucadele gerekleri ve vasıtalarıyla donanmayan milletler icin yaşama hakkı yoktur Mucadele, mucadele lazımdır ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Hukumetin en verimli ve en onemli vazifesi milli eğitimle ilgili işlerdir Bu işlerde başarılı olabilmek icin oyle bir program takibetmeye mecburuz ki, o program milletimizin bugunku haliyle, sosyal, hayati ihtiyacıyla, cevre şartlarıyla ve cağın gerekleriyle tamamen uygun ve uyumlu olsun Bunun icin buyuk ve fakat hayali ve karmaşık duşuncelerden tamamen sıyrılarak gerceği etkili bir bakışla gormek ve el ile temas etmek lazımdır Teşebbus edilecek şeyin neden ibaret olduğu ancak bu şekilde kendiliğinden ortaya cıkar
Yuzyıllardan beri milletimizi idare eden hukumetler eğitimin yaygınlaştırılması arzusunu gosteregelmişlerdir Ancak bu arzularına ulaşmak icin doğuyu ve batıyı taklitten kurtulamadıklarından, sonuc milletin cahillikten kurtulamamasına neden olmuştur ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Milli Eğitim programımızın, Milli Eğitim siyasetimizin temel taşı, cahilliğin yok edilmesidir
Cahillik yok edilmedikce, yerimizdeyiz Yerinde duran bir şey ise geriye gidiyor, demektir Bir taraftan genel olan cahilliği yok etmeye calışmakla beraber, diğer taraftan toplumsal yaşamda bizzat faal ve faydalı, verimli elemanlar yetiştirmek lazımdır Bu da ilk ve orta oğretimin uygulamalı bir şekilde olmasıyla mumkundur Ancak bu sayede toplumlar iş adamlarına, sanatkarlarına sahip olur Elbette milli dehamızı geliştirmek, hislerimizi layık olduğu dereceye cıkarmak icin yuksek meslek sahiplerini de yetiştireceğiz Cocuklarımızı da aynı oğretim derecelerinden gecirerek yetiştireceğiz ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Yetişecek cocuklarımıza ve genclerimize, gorecekleri oğrenimin sınırı ne olursa olsun, ilk once ve herşeyden once Turkiye'nin bağımsızlığına, kendi benliğine milli geleneklerine duşman olan butun unsurlarla mucadele etmek gereği oğretilmelidir
Dunyada, uluslararası duruma gore boyle bir mucadelenin gerektirdiği manevi unsurlara sahip olmayan kişiler ve bu nitelikte kişilerden oluşan toplumlara hayat ve bağımsızlık yoktur ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• İlk ve orta oğretim mutlaka insanlığın ve medeniyetin gerektirdiği ilmi ve fenni versin, fakat o kadar pratik bir şekilde versin ki, cocuk okuldan cıktığı zaman ac kalmaya mahkUm olmadığına emin olsun ( 1922 )
(Muhit Mecmuası, Sene:3, No:32, Haziran 1931, Ataturk'un Nutuklarından Alınmış Vecizeler)
• Bir yandan bilgisizliği ortadan kaldırmaya uğraşırken, bir yandan da memleket evladını toplumsal ve ekonomik hayatta aktif şekilde etkili ve verimli kılabilmek icin zorunlu olan ilk bilgileri, uygulamalı bir bicimde vermek metodu eğitimimizin temelini oluşturmalıdır
Medeni ve cağdaş bir toplumun bilim ve kultur yolunda yalnız bu kadarla yetinemeyeceği şuphesizdir
Milletimizin dehasının gelişmesi ve bu sayede layık olduğu medeniyet duzeyine ulaşması ancak, yuksek bilim ve teknik elemanlarının yetiştirilmesi ve milli kulturumuzun yuceltilmesi ile mumkundur
Orta oğretimde bile eğitim ve oğretim metodunun uygulamalı olması esasına uymak şarttır Kadınlarımızın da aynı oğretim kademelerinden gecerek yetişmelerine onem verilecektir ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Ordularımızın kazandığı zafer, sizin ve sizin ordularınızın zaferi icin yalnız zemin hazırladı Gercek zaferi siz kazanacak ve devam ettireceksiniz ve mutlaka başarılı olacaksınız Ben ve sarsılmaz imanla butun arkadaşlarım, sizi takip edeceğiz ve sizin karşılaşacağınız engelleri kıracağız ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Memleketimizi, toplumumuz gercek hedefe, mutluluğa eriştirmek icin iki orduya ihtiyac vardır Biri vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, diğeri milletin istikbalini yoğuran kultur ordusu Bu iki ordunun her ikisi de kıymetlidir, yucedir, verimlidir, saygıdeğerdir Fakat bu iki ordudan hangisi daha kıymetlidir, hangisi diğerine ustun tutulur? Şuphesiz boyle bir tercih yapılamaz, bu iki ordunun ikisi de hayatidir
Yalnız siz, kultur ordusu mensupları, sizleri bağlı olduğunuz ordunun kıymet ve kutsiyetini anlatmak icin şunu soyleyeyim ki sizler olen ve olduren birinci orduya nicin oldurup nicin olduğunu oğreten bir ordunun fertlerisiniz
Bir millet irfan ordusuna sahip olmadıkca, muharebe meydanlarında ne kadar parlak zaferler elde ederse etsin, o zaferlerin kalıcı sonuclar vermesi ancak irfan ordusuna bağlıdır ( 1923 )
(Cumhurbaşkanları, Başbakanlar ve M Eğitim Bakanlarının Milli Eğitimle İlgili Soylev ve Demecleri)
• Okullarda oğretim vazifesinin guvenilir ellere teslimini, memleket evladının, o vazifeyi kendine hem bir meslek, hem bir ideal sayacak ustun saygıdeğer oğretmenler tarafından yetiştirilmesini sağlamak icin oğretmenlik, diğer serbest ve yuksek meslekler gibi, derece derece ilerlemeye ve her halde refah sağlamaya uygun bir meslek haline getirilmelidir Dunyanın her tarafında oğretmenler, toplumun en fedakar ve saygıdeğer unsurlarıdır ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Eğitim ve oğretimde uygulanacak olan metod, bilgiyi insan icin fazla sus, bir hukmetme vasıtası veya medeni bir zevkten cok, maddi hayatta başarılı olmayı sağlayan pratik ve kullanılması mumkun bir vasıta haline getirmektir Milli Eğitim Bakanlığımız bu esasa onem vermektedir ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Milli Eğitim'in gayesi yalnız hukumete memur yetiştirmek değil, daha cok memlekete ahlaklı, karakterli, cumhuriyetci, inkılapcı, olumlu, atılgan, başladığı işleri başarabilecek kabiliyette, durust, duşunceli, iradeli, hayatta rastlayacağı engelleri aşmaya kudretli, karakter sahibi genc yetiştirmektir Bunun icin de oğretim programları ve sistemleri ona gore duzenlenmelidir ( 1923 )
(Kılıc Ali, Ataturk'un Hususiyetleri, 1955)
• Okul genc beyinlere; insanlığa hurmeti, millet ve memlekete sevgiyi, şerefi, bağımsızlığı oğretir Bağımsızlık tehlikeye duştuğu zaman onu kurtarmak icin takip edilmesi en uygun olan en guvenli yolu belletir Memleket ve milleti kurtarmaya calışanların aynı zamanda mesleklerinde birer namuslu uzman ve birer bilgin olmaları lazımdır Bunu sağlayan okuldur Ancak bu şekilde her turlu teşebbusun mantıklı sonuclara ulaşması mumkun olur ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Memleketi ilim, irfan, ekonomi ve bayındırlık alanlarında da yukseltmek, milletimizin her hususta cok verimli olan kabiliyetlerini geliştirmek, gelecek nesillere sağlam, değişmez ve olumlu bir karakter vermek lazımdır Bu kutsal amaclar elde etmek icin mucadeleye atılanların arasında oğretmenler en onemli ve en hassas yeri almaktadır ( 1923 )
(Ataturk'un Tamim, Telgraf ve Beyannameleri;Turk İnkılap Tarihi EnstYay;Derleyen:Nimet Arsan)
• Bence yeni devletimizin, yeni hukumetimizin butun esasları, butun programları ekonomi programından cıkmalıdır Cunku herşey bunun icindedir Bunun icin evlatlarımızı o şekilde eğitip tebiye etmeliyiz ve onlara o şekilde ilim ve irfan vermeliyiz ki, ticaret dunyasında, tarım ve sannatta ve butun bunların faaliyet sahalarında faydalı olsunlar, etkin olsunlar, faal olsunlar, işleyen bir organ olsunlar Bunun icin milli eğitim programımız, gerek ilk oğretimde ve gerekse orta oğretimde verilecek butun şeyler, bu goruşe gore olmalıdır ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Hedefe yalnız cocukları yetiştirmekle ulaşamayız! Cocuklar geleceğindir Cocuklar geleceği yapacak adamlardır Fakat geleceği yapacak olan bu cocukları yetiştirecek analar, babalar, kardeşler hepsi şimdiden az cok aydınlatılmalıdır ki, yetiştirecekleri cocukları bu millet ve memlekete hizmet edebilecek, yararlı ve faydalı olabilecek şekilde yetiştirsinler! Hic olmazsa yetiştirmek luzumuna inansınlar! Okullardan başka gazeteler, kucuk dergiler koylere kadar yayınlanıp dağıtılmalıdır Bizim koylumuz ne gazete ne dergi vs okumaz Bilenler bilmeyenleri toplayıp, okutmayı, onlara okumayı anlatmayı bir vazife bilmelidir ( 1923 )
(Arı İnan, Gazi MKemal Ataturk'un 1923 Eskişehirİzmit Konuşmaları, 1982, TTK Yay)
• ( İşte memleketi kurtardınız Şimdi ne yapmak istersiniz? sorusuna verdiği cevap: ) Milli Eğitim Bakanı olarak milli kulturu yukseltmeye calışmak en buyuk emelimdir ( 1923 )
(Tarih IV, Turkiye Cumhuriyeti, Haz:TTTC, 1931)
• Yeni nesil, en buyuk cumhuriyetcilik dersini bugunku oğretmenler topluluğundan ve onların yetiştirecekleri oğretmenlerden alacaktır ( 1924 )
(Buyuk Tarih Trabzon'da, 1938, Derleyen: Trabzon Cocuk Esirgeme Kurumu)
• Turkiye'nin birkac seneye sığdırdığı askeri, siyasi, idari inkılaplar cok buyuk, cok muhimdir Bu inkılaplar, sayın oğretmenler, sizin; toplumsal ve fikri inkılaptaki muvaffakiyetlerinizle desteklenecektir Hicbir zaman hatırınızdan cıkmasın ki, Cumhuriyet,sizden fikri hur, vicdanı hur, irfanı hurnesiller ister! ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Oğretmenler! Yeni nesli, cumhuriyetin fedakar oğretmen ve eğitimcileri, sizler yetiştireceksiniz Ve yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır Eserin kıymeti, sizin maharetiniz ve fedakarlığınız derecesiyle orantılı bulunacaktır Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yuksek karakterli koruyucular ister! Yeni nesli, bu ozellik ve kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir Sizin başarınız, Cumhuriyetin başarısı olacaktır ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Erkek ve kız cocuklarımızın, aynı suretle butun tahsil derecelerindeki oğretim ve eğitimlerinin pratik olması muhimdir Memleket cocukları, her tahsil derecesinde ekonomik hayatta verimli, etkili ve başarılı olacak surette donatılmalıdır ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Terbiyedir ki; bir milleti ya hur, bağımsız, şanlı, yuce bir sosyal toplum halinde yaşatır veya bir milleti esaret ve sefalete terkeder
Terbiye kelimesi yalnız olarak kullanıldığı zaman herkes kendine gore bir anlam cıkarır Ayrıntıya girişilirse terbiyenin hedefleri, amacları ceşitlenir Mesela dini terbiye, milli terbiye, milletlerarası terbiye Butun bu terbiyelerin hedef ve gayeleri başka başkadır Yeni Turk Cumhuriyeti'nin yeni nesle vereceği terbiye, milli terbiyedir
()
Milli terbiyenin ne demek olduğunu bilmekte artık karışıklık, yanlış anlama olmamalıdır Bir de milli terbiye esas olduktan sonra onun dilini, usulunu, vasıtalarını da milli yapmak zorunluluğunu tartışmak gereksizdir
Milli terbiye ile geliştirilmek ve yukseltilmek istenen genc beyinleri bir taraftan da paslandırıcı, uyuşturucu, hayali fazlalıklarla doldurmaktan dikkatle kacınmak lazımdır ( 1924 )
(Ataturk'un Maarife Ait Direktifleri, MEGSB, 1985)
Not: 1341 Eylulunde Ataturk, Karadeniz sahillerindeki şehirlerimizi dolaşırken Samsun'a uğramışlardı İstiklal Ticaret Mektebi'nde oğretmenler tarafından şereflerine verilen cay ziyafetinde soylemişlerdir
• Mili eğitim ışığının memleketin en derin koşelerine kadar ulaşmasına, yayılmasına ozellikle dikkat ediyoruz ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Turkiye'nin oğretim ve eğitim politikasının her derecesini, tam bir netlik ve hicbir tereddute yer vermeyen acıklık ile ifade etmek ve uygulamak lazımdır Bu politika tam anlamı ile milli bir nitelikte gorulebilir ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• İlk ilham, ana baba kucağından sonra okuldaki oğretmenin dilinden, vicdanından, terbiyesinden alınır Bu ilhamın gelişebilemsi, millet ve memlekete hizmet edebilecek kudret ve kabiliyetini verebilmesi icin, millet ve memlekette buyuk, derin ilgi yaratan fikir ve duygularla her an desteklenmesi lazımdır Bu fikir ve duyguların kaynağı bizzat memleket ve millettir Milletin ortak arzu ve eğilimine temas etmek ve onun gereklerine varlığı adamayı hareket kuralları olarak kabul etmek hakiki yolda yuruyebilmek icin en onemli esastır Bir milletin fertlerinde sağlanması ve egemen olması, uyulması gereken şey milletin ortak arzusu, milletin ortak fikridir Bir insan memleket ve milletine faydalı bir iş yaparken, gozonunden bir an uzak bulundurmamaya mecbur olduğu kural milletin hakiki eğilimidir ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak oğretmenlerdir Oğretmenden, eğiticiden yoksun bir millet henuz millet adını almak kabiliyetini kazanmamıştır Ona basit bir kitle denir, millet denemez Bir kitle millet olabilmek icin mutlaka eğiticilere, oğretmenlere muhtactır ( 1925 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Hayatın her calışma safhasında olduğu gibi ozellikle oğretim hayatında sıkı disiplin başarının esasıdır Mudurler ve oğretim kadroları disiplini sağlamaya, oğrenci ise disipline uymaya mecburdur ( 1925 )
(Ataturk'un Maarife Ait Direktifleri, 1939)
• Oğretmenler her fırsattan yararlanarak halka koşmalı, halk ile beraber olmalı ve halk, oğretmenin cocuğa yalnız alfabe okutan bir varlıktan ibaret olmayacağını anlamalıdır ( 1927 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:V,(Tamim ve Telgrafları) )
• Milli eğitimde, suratle yuksek bir seviyeye cıkacak olan bir milletin, hayat mucadelesinde maddi ve manevi butun kudretlerinin artacağı muhakkaktır ( 1928 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Buyuk Turk milletine onun butun emeklerini kısır yapan corak yol haricinde kolay bir okuma yazma anahtarı vermek gereklidir Buyuk Turk milleti cahillikten az emekle kısa yoldan ancak kendi guzel ve asil diline kolay uyan boyle bir vasıta ile sıyrılabilir Bu okuma yazma anahtarı ancak Latin esasından alınan Turk alfabesidir Basit bir tecrube Latin esasından Turk harflerinin, Turk diline ne kadar uygun olduğunu şehirde ve koyde yaşı ilerlemiş Turk evlatlarının ne kadar kolaylıkla okuyup yazdıklarını guneş gibi meydana cıkarmıştır ( 1928 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Hepimize, bu memleketin butun vatanını seven yetişkin evlatlarına onemli bir vazife duşuyor; bu vazife, milletimizin tumuyle okuyup yazmak icin gosterdiği istek ve arzuya fiili olarak hizmet ve yardım etmektir Hepimiz, ozel ve toplum hayatımızda rastladığımız okuyup yazma bilmeyen erkek, kadın her vatandaşımıza oğretmek icin candan arzu gostermeliyiz ( 1928 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Eğer Cumhurbaşkanı olmasam, Eğitim Bakanlığı'nı almak isterdim ( 1930 )
• Her profesor ve oğretmenin aşılayacağı fikirler, ideal gayelere hizmet edecek şekilde olmalıdır Kitapların cansız teorileriyle karşı karşıya gelen genc beyinler, oğrendikleriyle memleketin gercek durum ve cıkarları arasında ilişki kuramıyorlar Yazarların ve teorisyenlerin tek taraflı dinleyicisi durumunda kalan Turkiye'nin cocukları hayata atıldıkları zaman bu ilişkisizlik ve uyumsuzluk yuzunden tenkitci, karamsar, milli şuur ve duzene uyumsuz kitleler meydana getirirler ( 1931 )
(MKemal Ataturk'un 1931 Yılında Anadolu'ya Yaptığı Seyahat Sonunda Hazırladığı Notlar)
• Memleketi şimdilik uc buyuk kultur bolgesi halinde duşunerek; batı bolgesi icin, İstanbul Universitesi'nde başlanmış olan duzenleme programını daha koklu bir tarzda tatbik ederek cumhuriyete cidden modern bir universite kazandırmak; merkez bolgesi icin, Ankara Universitesi'ni az zamanda kurmak lazımdır Ve doğu bolgesi icin Van Golu sahillerinin en guzel bir yerinde, her şubeden ilkokullarıyla ve nihayet universitesiyle modern bir kultur şehri yaratmak yolunda, şimdiden fiiliyata gecilmelidir Bu hayırlı teşebbusun, doğu vilayetlerimiz gencliğine kazandıracağı verim, Cumhuriyet Hukumeti icin ne mutlu bir eser olacaktır ( 1937 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Buyuk davamız, en medeni ve en ust refah seviyesinde bir millet olarak varlığımızı yukseltmektir
Bu, yalnız kurumlarda değil, duşuncelerinde de koklu bir inkılap yapmış olan buyuk Turk Milleti'nin dinamik idealidir Bu ideali en kısa bir zamanda başarmak icin, fikir ve hareketi beraber yurutmek mecburiyetindeyiz Bu teşebbuste başarı, ancak, yasal bir planla ve en akılcı bir şekilde calışmakla mumkun olabilir Bu sebeple, okuma yazma bilmeyen tek vatandaş bırakmamak; memleketin butun kalkınma savaşının ve yeni catısının istediği teknik elemanları yetişitirmek; memleket davalarının ideolojisini anlayacak, anlatacak, nesilden nesile yaşatacak, kişi ve kurumları yaratmak; işte bu onemli prensipleri en kısa zamanda sağlamak Bakanlığın uzerine aldığı buyuk ve ağır vazife ve sorumluluklardır İşaret ettiğim prensipleri Turk Gencliği'nin beyninde ve Turk Milleti'nin bilincinde daima canlı bir halde tutmak, universitelerimize ve yuksek okullarımıza duşen başlıca vazifedir ( 1937 )
Ataturk'un eğitime verdiği onem
Ataturk'un Eğitim işe ilgili ozlu sozleri
• Hayatta en hakiki murşit ilimdir
• İsterim ki, daima idealimi genclere aşılayasınız ve daima korumak hususunda calışasınız
(Şemsettin Gunaltay, 1951 Olağanustu Turk Dil Kurultayı)
• İlk ve orta oğretim mutlaka insanlığın ve medeniyetin gerektirdiği ilmi ve tekniği versin, fakat o kadar pratik bir tarzda versin ki cocuk okuldan cıktığı zaman ac kalmaya mahkUm olmadığına emin olsun
(Gazi'nin Nutuklarından Alınmış Vecizeler, Muhit Mecmuası, No:32, 1931)
• Devlet bunyesinde yuzyıllar boyu derin idari ihmallerin neden olduğu yararları iyileştirmede verilecek emeklerin en buyuğunu hic kuşku yok ki irfan yolunda esirgememiz lazımdır ( 1921 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Kongremizden ( 16 21 Temmuz 1921 tarihleri arasında Turkiye Milli Eğitim işlerinin bir programını hazırlamak amacıyla Ankara'da yapı resmi ilk genel toplantıda ) yalnız cizilmiş eski yollarda şoyle veya boyle yurumenin nasıl olacağının tartışılmasının değil, belki ileri surduğum şartları kapsayan yeni bir sanat ve marifet yolu bulup millete gostermek ve o yolda yeni nesli yurutmek icin rehber olmak gibi kutsal bir gorev bekliyoruz ( 1921 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Bir milli eğitim programından soz ederken, eski devrin boş inanclarından ve yaradılış niteliklerimizle hic de ilgisi olmayan yabancı fikirlerden, doğudan ve batıdan gelebilen butun etkilerden tamamen uzak, milli karakterimiz ve tarihimizle uyumlu bir kultur kasdediyorum Cunku milli dehamızın tam olarak gelişmesi ancak boyle bir kultur ile sağlanabilir Herhangi bir yabancı kultur, şimdiye kadar takip edilen yabancı kulturlerin yıkıcı sonuclarını tekrar ettirebilir Kultur ( fikri kultur ) ortmala uyumludur O ortam milletin karakteridir
Cocuklarımız ve genclerimiz yetiştirilirken onlara ozellikle varlığı ile, hakkı ile, birliği ile ters duşen butun yabancı unsurlarla mucadele luzumunu ve milli duyguya dayanan duşunceleri buyuk bir olgunlukla her karşıt duşunceye karşı şiddetle ve fedakarlıkla savunma zorunluluğu telkin edilmelidir Yeni neslin butun manevi gucune bu ozellik ve yeteneklerin aşılanması onemlidir Surekli ve muthiş bir mucadele şeklinde beliren milletlerin hayat felsefesi, bağımsız ve mutlu kalmak isteyen her millet icin bu ozelliği buyuk bir şiddetle istemektedir ( 1921 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Gelecek icin yetiştirilen vatan cocuklarına, hicbir gucluk karşısında baş eğmeyerek tam sabır ve dayanıklılık ile calışmalarını ve oğrenimdeki cocuklarımızın anne ve babalarına da yavrularının oğrenimlerini tamamlanması icin her fedakarlığı goze almaktan cekinmemelerini tavsiye ederim Buyuk tehlikeler onunde uyanan milletlerin kararlarında ne kadar ısrarlı olduklarını tarih doğrulamaktadır Silahı ile olduğu gibi kafasıyla da mucadele mecburiyetinde olan milletimizin, birincisinde gosterdiği kudreti ikincisinde de gostereceğine asla şuphem yoktur ( 1921 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• En onemli ve verimli vazifelerimiz milli eğitim işleridir Milli eğitim işlerinde kesinlikle zafere ulaşmak lazımdır Bir milletin gercek kurtuluşu ancak bu suretle olur
Bu zaferin sağlanması icin hepimizin tek vucut ve tek duşunce olarak esaslı bir program uzerinde calışması lazımdır Bence, bu programın iki esaslı noktası vardır:
a Sosyal hayatımızın ihtiyaclarına uygun olması
b Cağın gereklerine uymasıdır ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Milletimizin siyasi, toplumsal hayatında, milletimizin fikri terbiyesinde rehberimiz ilim ve teknik olacaktır Mektep sayesinde, mektebin vereceği ilim ve teknik sayesindedir ki Turk Milleti, Turk sanatı, ekonomisi, Turk şiir ve edebiyatı, butun guzelliğiyle gelişir ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Bu memleketin asıl sahibi ve toplumumuzn esas unsuru koyludur İşte bu koyludur ki bugune kadar bilgi nurundan mahrum bırakılmıştır Bundan oturu; bizim izleyeceğimiz kultur siyasetinin temeli, evvela mevcut bilgisizliği ortadan kaldırmaktır Ayrıntılara girmekten kacınarak bu fikrimi birkac kelime ile acıklamak icin diyebilirim ki genel olarak butun koyluye okumak, yazmak ve vatanını, milletini, dinini, dunyasını tanıtacak kadar coğrafi, tarihi, dini ve ahlaki bilgi vermek ve dort işlemi oğretmek, kultur programımızın ilk hedefidir Bu hedefe erişmek milli eğitim tarihimizde kutsal bir merhale teşkil edecektir ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Cocuklarımızı aynı eğitim derecesinden gecirerek yetiştireceğiz
Kesinlikle bilmeliyiz ki, iki parca halinde yaşayan milletler zayıftır, hastadır
Cocuklarımıza ve genclerimize vereceğimiz tahsilin hududu ne olursa olsun, onlara esaslı olarak şunları oğreteceğiz:
1 Milliyetine,
2 Turkiye Devleti'ne,
3 Turkiye Buyuk Millet Meclisi'ne; duşman olanlarla mucadele luzumu Fertleri bu mucadele gerekleri ve vasıtalarıyla donanmayan milletler icin yaşama hakkı yoktur Mucadele, mucadele lazımdır ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Hukumetin en verimli ve en onemli vazifesi milli eğitimle ilgili işlerdir Bu işlerde başarılı olabilmek icin oyle bir program takibetmeye mecburuz ki, o program milletimizin bugunku haliyle, sosyal, hayati ihtiyacıyla, cevre şartlarıyla ve cağın gerekleriyle tamamen uygun ve uyumlu olsun Bunun icin buyuk ve fakat hayali ve karmaşık duşuncelerden tamamen sıyrılarak gerceği etkili bir bakışla gormek ve el ile temas etmek lazımdır Teşebbus edilecek şeyin neden ibaret olduğu ancak bu şekilde kendiliğinden ortaya cıkar
Yuzyıllardan beri milletimizi idare eden hukumetler eğitimin yaygınlaştırılması arzusunu gosteregelmişlerdir Ancak bu arzularına ulaşmak icin doğuyu ve batıyı taklitten kurtulamadıklarından, sonuc milletin cahillikten kurtulamamasına neden olmuştur ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Milli Eğitim programımızın, Milli Eğitim siyasetimizin temel taşı, cahilliğin yok edilmesidir
Cahillik yok edilmedikce, yerimizdeyiz Yerinde duran bir şey ise geriye gidiyor, demektir Bir taraftan genel olan cahilliği yok etmeye calışmakla beraber, diğer taraftan toplumsal yaşamda bizzat faal ve faydalı, verimli elemanlar yetiştirmek lazımdır Bu da ilk ve orta oğretimin uygulamalı bir şekilde olmasıyla mumkundur Ancak bu sayede toplumlar iş adamlarına, sanatkarlarına sahip olur Elbette milli dehamızı geliştirmek, hislerimizi layık olduğu dereceye cıkarmak icin yuksek meslek sahiplerini de yetiştireceğiz Cocuklarımızı da aynı oğretim derecelerinden gecirerek yetiştireceğiz ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Yetişecek cocuklarımıza ve genclerimize, gorecekleri oğrenimin sınırı ne olursa olsun, ilk once ve herşeyden once Turkiye'nin bağımsızlığına, kendi benliğine milli geleneklerine duşman olan butun unsurlarla mucadele etmek gereği oğretilmelidir
Dunyada, uluslararası duruma gore boyle bir mucadelenin gerektirdiği manevi unsurlara sahip olmayan kişiler ve bu nitelikte kişilerden oluşan toplumlara hayat ve bağımsızlık yoktur ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• İlk ve orta oğretim mutlaka insanlığın ve medeniyetin gerektirdiği ilmi ve fenni versin, fakat o kadar pratik bir şekilde versin ki, cocuk okuldan cıktığı zaman ac kalmaya mahkUm olmadığına emin olsun ( 1922 )
(Muhit Mecmuası, Sene:3, No:32, Haziran 1931, Ataturk'un Nutuklarından Alınmış Vecizeler)
• Bir yandan bilgisizliği ortadan kaldırmaya uğraşırken, bir yandan da memleket evladını toplumsal ve ekonomik hayatta aktif şekilde etkili ve verimli kılabilmek icin zorunlu olan ilk bilgileri, uygulamalı bir bicimde vermek metodu eğitimimizin temelini oluşturmalıdır
Medeni ve cağdaş bir toplumun bilim ve kultur yolunda yalnız bu kadarla yetinemeyeceği şuphesizdir
Milletimizin dehasının gelişmesi ve bu sayede layık olduğu medeniyet duzeyine ulaşması ancak, yuksek bilim ve teknik elemanlarının yetiştirilmesi ve milli kulturumuzun yuceltilmesi ile mumkundur
Orta oğretimde bile eğitim ve oğretim metodunun uygulamalı olması esasına uymak şarttır Kadınlarımızın da aynı oğretim kademelerinden gecerek yetişmelerine onem verilecektir ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Ordularımızın kazandığı zafer, sizin ve sizin ordularınızın zaferi icin yalnız zemin hazırladı Gercek zaferi siz kazanacak ve devam ettireceksiniz ve mutlaka başarılı olacaksınız Ben ve sarsılmaz imanla butun arkadaşlarım, sizi takip edeceğiz ve sizin karşılaşacağınız engelleri kıracağız ( 1922 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Memleketimizi, toplumumuz gercek hedefe, mutluluğa eriştirmek icin iki orduya ihtiyac vardır Biri vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, diğeri milletin istikbalini yoğuran kultur ordusu Bu iki ordunun her ikisi de kıymetlidir, yucedir, verimlidir, saygıdeğerdir Fakat bu iki ordudan hangisi daha kıymetlidir, hangisi diğerine ustun tutulur? Şuphesiz boyle bir tercih yapılamaz, bu iki ordunun ikisi de hayatidir
Yalnız siz, kultur ordusu mensupları, sizleri bağlı olduğunuz ordunun kıymet ve kutsiyetini anlatmak icin şunu soyleyeyim ki sizler olen ve olduren birinci orduya nicin oldurup nicin olduğunu oğreten bir ordunun fertlerisiniz
Bir millet irfan ordusuna sahip olmadıkca, muharebe meydanlarında ne kadar parlak zaferler elde ederse etsin, o zaferlerin kalıcı sonuclar vermesi ancak irfan ordusuna bağlıdır ( 1923 )
(Cumhurbaşkanları, Başbakanlar ve M Eğitim Bakanlarının Milli Eğitimle İlgili Soylev ve Demecleri)
• Okullarda oğretim vazifesinin guvenilir ellere teslimini, memleket evladının, o vazifeyi kendine hem bir meslek, hem bir ideal sayacak ustun saygıdeğer oğretmenler tarafından yetiştirilmesini sağlamak icin oğretmenlik, diğer serbest ve yuksek meslekler gibi, derece derece ilerlemeye ve her halde refah sağlamaya uygun bir meslek haline getirilmelidir Dunyanın her tarafında oğretmenler, toplumun en fedakar ve saygıdeğer unsurlarıdır ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Eğitim ve oğretimde uygulanacak olan metod, bilgiyi insan icin fazla sus, bir hukmetme vasıtası veya medeni bir zevkten cok, maddi hayatta başarılı olmayı sağlayan pratik ve kullanılması mumkun bir vasıta haline getirmektir Milli Eğitim Bakanlığımız bu esasa onem vermektedir ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Milli Eğitim'in gayesi yalnız hukumete memur yetiştirmek değil, daha cok memlekete ahlaklı, karakterli, cumhuriyetci, inkılapcı, olumlu, atılgan, başladığı işleri başarabilecek kabiliyette, durust, duşunceli, iradeli, hayatta rastlayacağı engelleri aşmaya kudretli, karakter sahibi genc yetiştirmektir Bunun icin de oğretim programları ve sistemleri ona gore duzenlenmelidir ( 1923 )
(Kılıc Ali, Ataturk'un Hususiyetleri, 1955)
• Okul genc beyinlere; insanlığa hurmeti, millet ve memlekete sevgiyi, şerefi, bağımsızlığı oğretir Bağımsızlık tehlikeye duştuğu zaman onu kurtarmak icin takip edilmesi en uygun olan en guvenli yolu belletir Memleket ve milleti kurtarmaya calışanların aynı zamanda mesleklerinde birer namuslu uzman ve birer bilgin olmaları lazımdır Bunu sağlayan okuldur Ancak bu şekilde her turlu teşebbusun mantıklı sonuclara ulaşması mumkun olur ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Memleketi ilim, irfan, ekonomi ve bayındırlık alanlarında da yukseltmek, milletimizin her hususta cok verimli olan kabiliyetlerini geliştirmek, gelecek nesillere sağlam, değişmez ve olumlu bir karakter vermek lazımdır Bu kutsal amaclar elde etmek icin mucadeleye atılanların arasında oğretmenler en onemli ve en hassas yeri almaktadır ( 1923 )
(Ataturk'un Tamim, Telgraf ve Beyannameleri;Turk İnkılap Tarihi EnstYay;Derleyen:Nimet Arsan)
• Bence yeni devletimizin, yeni hukumetimizin butun esasları, butun programları ekonomi programından cıkmalıdır Cunku herşey bunun icindedir Bunun icin evlatlarımızı o şekilde eğitip tebiye etmeliyiz ve onlara o şekilde ilim ve irfan vermeliyiz ki, ticaret dunyasında, tarım ve sannatta ve butun bunların faaliyet sahalarında faydalı olsunlar, etkin olsunlar, faal olsunlar, işleyen bir organ olsunlar Bunun icin milli eğitim programımız, gerek ilk oğretimde ve gerekse orta oğretimde verilecek butun şeyler, bu goruşe gore olmalıdır ( 1923 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Hedefe yalnız cocukları yetiştirmekle ulaşamayız! Cocuklar geleceğindir Cocuklar geleceği yapacak adamlardır Fakat geleceği yapacak olan bu cocukları yetiştirecek analar, babalar, kardeşler hepsi şimdiden az cok aydınlatılmalıdır ki, yetiştirecekleri cocukları bu millet ve memlekete hizmet edebilecek, yararlı ve faydalı olabilecek şekilde yetiştirsinler! Hic olmazsa yetiştirmek luzumuna inansınlar! Okullardan başka gazeteler, kucuk dergiler koylere kadar yayınlanıp dağıtılmalıdır Bizim koylumuz ne gazete ne dergi vs okumaz Bilenler bilmeyenleri toplayıp, okutmayı, onlara okumayı anlatmayı bir vazife bilmelidir ( 1923 )
(Arı İnan, Gazi MKemal Ataturk'un 1923 Eskişehirİzmit Konuşmaları, 1982, TTK Yay)
• ( İşte memleketi kurtardınız Şimdi ne yapmak istersiniz? sorusuna verdiği cevap: ) Milli Eğitim Bakanı olarak milli kulturu yukseltmeye calışmak en buyuk emelimdir ( 1923 )
(Tarih IV, Turkiye Cumhuriyeti, Haz:TTTC, 1931)
• Yeni nesil, en buyuk cumhuriyetcilik dersini bugunku oğretmenler topluluğundan ve onların yetiştirecekleri oğretmenlerden alacaktır ( 1924 )
(Buyuk Tarih Trabzon'da, 1938, Derleyen: Trabzon Cocuk Esirgeme Kurumu)
• Turkiye'nin birkac seneye sığdırdığı askeri, siyasi, idari inkılaplar cok buyuk, cok muhimdir Bu inkılaplar, sayın oğretmenler, sizin; toplumsal ve fikri inkılaptaki muvaffakiyetlerinizle desteklenecektir Hicbir zaman hatırınızdan cıkmasın ki, Cumhuriyet,sizden fikri hur, vicdanı hur, irfanı hurnesiller ister! ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Oğretmenler! Yeni nesli, cumhuriyetin fedakar oğretmen ve eğitimcileri, sizler yetiştireceksiniz Ve yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır Eserin kıymeti, sizin maharetiniz ve fedakarlığınız derecesiyle orantılı bulunacaktır Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yuksek karakterli koruyucular ister! Yeni nesli, bu ozellik ve kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir Sizin başarınız, Cumhuriyetin başarısı olacaktır ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Erkek ve kız cocuklarımızın, aynı suretle butun tahsil derecelerindeki oğretim ve eğitimlerinin pratik olması muhimdir Memleket cocukları, her tahsil derecesinde ekonomik hayatta verimli, etkili ve başarılı olacak surette donatılmalıdır ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Terbiyedir ki; bir milleti ya hur, bağımsız, şanlı, yuce bir sosyal toplum halinde yaşatır veya bir milleti esaret ve sefalete terkeder
Terbiye kelimesi yalnız olarak kullanıldığı zaman herkes kendine gore bir anlam cıkarır Ayrıntıya girişilirse terbiyenin hedefleri, amacları ceşitlenir Mesela dini terbiye, milli terbiye, milletlerarası terbiye Butun bu terbiyelerin hedef ve gayeleri başka başkadır Yeni Turk Cumhuriyeti'nin yeni nesle vereceği terbiye, milli terbiyedir
()
Milli terbiyenin ne demek olduğunu bilmekte artık karışıklık, yanlış anlama olmamalıdır Bir de milli terbiye esas olduktan sonra onun dilini, usulunu, vasıtalarını da milli yapmak zorunluluğunu tartışmak gereksizdir
Milli terbiye ile geliştirilmek ve yukseltilmek istenen genc beyinleri bir taraftan da paslandırıcı, uyuşturucu, hayali fazlalıklarla doldurmaktan dikkatle kacınmak lazımdır ( 1924 )
(Ataturk'un Maarife Ait Direktifleri, MEGSB, 1985)
Not: 1341 Eylulunde Ataturk, Karadeniz sahillerindeki şehirlerimizi dolaşırken Samsun'a uğramışlardı İstiklal Ticaret Mektebi'nde oğretmenler tarafından şereflerine verilen cay ziyafetinde soylemişlerdir
• Mili eğitim ışığının memleketin en derin koşelerine kadar ulaşmasına, yayılmasına ozellikle dikkat ediyoruz ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Turkiye'nin oğretim ve eğitim politikasının her derecesini, tam bir netlik ve hicbir tereddute yer vermeyen acıklık ile ifade etmek ve uygulamak lazımdır Bu politika tam anlamı ile milli bir nitelikte gorulebilir ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• İlk ilham, ana baba kucağından sonra okuldaki oğretmenin dilinden, vicdanından, terbiyesinden alınır Bu ilhamın gelişebilemsi, millet ve memlekete hizmet edebilecek kudret ve kabiliyetini verebilmesi icin, millet ve memlekette buyuk, derin ilgi yaratan fikir ve duygularla her an desteklenmesi lazımdır Bu fikir ve duyguların kaynağı bizzat memleket ve millettir Milletin ortak arzu ve eğilimine temas etmek ve onun gereklerine varlığı adamayı hareket kuralları olarak kabul etmek hakiki yolda yuruyebilmek icin en onemli esastır Bir milletin fertlerinde sağlanması ve egemen olması, uyulması gereken şey milletin ortak arzusu, milletin ortak fikridir Bir insan memleket ve milletine faydalı bir iş yaparken, gozonunden bir an uzak bulundurmamaya mecbur olduğu kural milletin hakiki eğilimidir ( 1924 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak oğretmenlerdir Oğretmenden, eğiticiden yoksun bir millet henuz millet adını almak kabiliyetini kazanmamıştır Ona basit bir kitle denir, millet denemez Bir kitle millet olabilmek icin mutlaka eğiticilere, oğretmenlere muhtactır ( 1925 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:II, 1952)
• Hayatın her calışma safhasında olduğu gibi ozellikle oğretim hayatında sıkı disiplin başarının esasıdır Mudurler ve oğretim kadroları disiplini sağlamaya, oğrenci ise disipline uymaya mecburdur ( 1925 )
(Ataturk'un Maarife Ait Direktifleri, 1939)
• Oğretmenler her fırsattan yararlanarak halka koşmalı, halk ile beraber olmalı ve halk, oğretmenin cocuğa yalnız alfabe okutan bir varlıktan ibaret olmayacağını anlamalıdır ( 1927 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:V,(Tamim ve Telgrafları) )
• Milli eğitimde, suratle yuksek bir seviyeye cıkacak olan bir milletin, hayat mucadelesinde maddi ve manevi butun kudretlerinin artacağı muhakkaktır ( 1928 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Buyuk Turk milletine onun butun emeklerini kısır yapan corak yol haricinde kolay bir okuma yazma anahtarı vermek gereklidir Buyuk Turk milleti cahillikten az emekle kısa yoldan ancak kendi guzel ve asil diline kolay uyan boyle bir vasıta ile sıyrılabilir Bu okuma yazma anahtarı ancak Latin esasından alınan Turk alfabesidir Basit bir tecrube Latin esasından Turk harflerinin, Turk diline ne kadar uygun olduğunu şehirde ve koyde yaşı ilerlemiş Turk evlatlarının ne kadar kolaylıkla okuyup yazdıklarını guneş gibi meydana cıkarmıştır ( 1928 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Hepimize, bu memleketin butun vatanını seven yetişkin evlatlarına onemli bir vazife duşuyor; bu vazife, milletimizin tumuyle okuyup yazmak icin gosterdiği istek ve arzuya fiili olarak hizmet ve yardım etmektir Hepimiz, ozel ve toplum hayatımızda rastladığımız okuyup yazma bilmeyen erkek, kadın her vatandaşımıza oğretmek icin candan arzu gostermeliyiz ( 1928 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Eğer Cumhurbaşkanı olmasam, Eğitim Bakanlığı'nı almak isterdim ( 1930 )
• Her profesor ve oğretmenin aşılayacağı fikirler, ideal gayelere hizmet edecek şekilde olmalıdır Kitapların cansız teorileriyle karşı karşıya gelen genc beyinler, oğrendikleriyle memleketin gercek durum ve cıkarları arasında ilişki kuramıyorlar Yazarların ve teorisyenlerin tek taraflı dinleyicisi durumunda kalan Turkiye'nin cocukları hayata atıldıkları zaman bu ilişkisizlik ve uyumsuzluk yuzunden tenkitci, karamsar, milli şuur ve duzene uyumsuz kitleler meydana getirirler ( 1931 )
(MKemal Ataturk'un 1931 Yılında Anadolu'ya Yaptığı Seyahat Sonunda Hazırladığı Notlar)
• Memleketi şimdilik uc buyuk kultur bolgesi halinde duşunerek; batı bolgesi icin, İstanbul Universitesi'nde başlanmış olan duzenleme programını daha koklu bir tarzda tatbik ederek cumhuriyete cidden modern bir universite kazandırmak; merkez bolgesi icin, Ankara Universitesi'ni az zamanda kurmak lazımdır Ve doğu bolgesi icin Van Golu sahillerinin en guzel bir yerinde, her şubeden ilkokullarıyla ve nihayet universitesiyle modern bir kultur şehri yaratmak yolunda, şimdiden fiiliyata gecilmelidir Bu hayırlı teşebbusun, doğu vilayetlerimiz gencliğine kazandıracağı verim, Cumhuriyet Hukumeti icin ne mutlu bir eser olacaktır ( 1937 )
(Ataturk'un Soylev ve Demecleri, Cilt:I, 1945)
• Buyuk davamız, en medeni ve en ust refah seviyesinde bir millet olarak varlığımızı yukseltmektir
Bu, yalnız kurumlarda değil, duşuncelerinde de koklu bir inkılap yapmış olan buyuk Turk Milleti'nin dinamik idealidir Bu ideali en kısa bir zamanda başarmak icin, fikir ve hareketi beraber yurutmek mecburiyetindeyiz Bu teşebbuste başarı, ancak, yasal bir planla ve en akılcı bir şekilde calışmakla mumkun olabilir Bu sebeple, okuma yazma bilmeyen tek vatandaş bırakmamak; memleketin butun kalkınma savaşının ve yeni catısının istediği teknik elemanları yetişitirmek; memleket davalarının ideolojisini anlayacak, anlatacak, nesilden nesile yaşatacak, kişi ve kurumları yaratmak; işte bu onemli prensipleri en kısa zamanda sağlamak Bakanlığın uzerine aldığı buyuk ve ağır vazife ve sorumluluklardır İşaret ettiğim prensipleri Turk Gencliği'nin beyninde ve Turk Milleti'nin bilincinde daima canlı bir halde tutmak, universitelerimize ve yuksek okullarımıza duşen başlıca vazifedir ( 1937 )