Ataturkun uğraştığı sporlar, Ataturk hangi sporları yapmıştır, Ataturk hangi sporları seviyordu, Ataturkun yaptığı sporlar nelerdir
Buyuk Ataturk'un bilfiil yaptigi uc spor vardir: Askerlik hayatinda basladigi ve omrunun son yillarina kadar firsat buldukca surdurdugu binicilik, istanbul da gecirdigi yaz tatillerinde devamli olarak ugrastigi yuzme ve kurek sporlari
FUTBOL
Buyuk Ataturkun futbolla ilgili bir anısını da en yakın arkadaşlarından Kılıc Alinin oğlu olan, devrinin unlu futbolcusu Gunduz Kılıc, yıllar sonra kaleme aldığı ve Hurriyet gazetesinde yayınlanan bir yazısında, tatlı bir uslup icinde şoyle dile getirmiştir
Ataturk, yakın arkadaşı Kılıc Alinin evine, ani bir ziyaret icin uğradığında, evde başka kimse bulunmadığı icin, gencecik Gunduz Kılıc tarafından ağırlanmıştı Bundan sonrasını rahmetli Gunduz Kılıctan nakledelim:
Ataturk şerbetini yudumlarken gel şoyle otur da seninle konuşalım biraz dedi ve bana karşısındaki koltuğu gosterdi Oturdum ama inanın, icimin yağları eridi İşin asıl zor tarafının bundan sonra başlayacağını hissediyordum Cunku Ataturkun, ozellikle genclere, değişik zeka soruları sorarak, onları imtihan etmekten pek hoşlandığını biliyordum Mahcup olmak korkusu butun benliğimi sarmıştı Fakat cok şukur sorduğu soru, korktuğum turden olmadı
O sıralarda Milli Futbol Takımımız, Halkevleri Takımı adı altında, Rusya da beş, altı mac yapmıştı Macların coğunda fena sonuclar alınmıştı Yaşımın pek genc olmasına rağmen ben de kadroya alınmıştım Ulkesinde olup biten her şeyle ilgilenen Ataturkun, Rusya yenilgileri de gozunden kacmamıştı İlk sorusu neden yenildiniz? oldu Kem kum ederek bir şeyler soylemeye calıştım Ataturk, pek ustelemeden ikinci sorusunu sordu: Peki bu yenilgiler seni cok uzdu mu? dedi Son derece uzulduğumu anlatmaya calışırken bir el hareketiyle beni susturup kendi konuştu:
Dunyada yenilmeyen kimse, yenilmeyen ordu, yenilmeyen takım, yenilmeyen kumandan yoktur Yenildikten sonra uzulmekte tabidir Ancak bu uzuntu insanın maneviyatını yok edecek, onu cokertecek seviyeye varmamalıdır Yenilen, hemen toparlanmalı, kendini yeneni yenmek icin olanca gucuyle azmiyle daha cok calışmalıdır dedi Sonra futbolun nasıl oynandığını anlatmamı istedi Hemen kağıt kalem aldım Oyun sahasını cizerek, o zaman ki değimiyle mudafileri, muavinleri ve muhacimleri yerlerine yerleştirip, onların gorevlerini ve ana kaideler ile hedeflerini anlattım Ataturk:
Yahu desene, bizim harp oyunları gibi bir şey sizin oyun da Sizin işde, strateji bilgisi ve kurmay kafası ister diye onemser onemser başını salladı
Rahmetli Gunduz Kılıcın bu anısı, Ataturkun futbol hakkındaki duşunduklerini, bize oğretmesi bakımından buyuk onem ve değer taşır
GUREŞ
Ataturk, sporlar arasında en cok gureşi severdi Bu nedenledir ki onun gureşle ilgili anıları oldukca fazla ve ilginctir
İtalyanları yenen Milli Gureş Takımımız, Floryadaki Cumhurbaşkanlığı Koşkunde buyuk Ataturk tarafından davet ve kabul olunup, yemeğe alıkonulmuştu Ataturk İtalyanlar karşısında, parlak bir sonuc almış olan gureşcilerimizi teker teker kutlamış, bu arada ozel bir sevgi duyduğu, sevimli ağır sıklet şampiyonumuz Coban Mehmete takılmaktan da kendini alamamıştı:
Sen, herkesi kolayca yeniyorsun Mehmet demiş, sonra ilave etmişti:
Seninle gureş tutsak, beni de yenebilir misin?
Koca Coban, cocuksu bir mahcubiyet icinde, başını one eğerek:
Sizi butun cihan yenemedi Paşam, ben nasıl yenebilirim? demişti
Buyuk Ataturk Coban Mehmetin bu cevabı karşısında pek duygulanmış ve aslan yapılı ağır sıklet şampiyonumuzu alnından opmuştu
Ataturkun Florya koşkunde istirahat ettiği gunlerde, Coban Mehmet, buyuk Mustafa (Cakmak) ile birlikte Florya plajına gider, orada etraflarını ceviren buyuk meraklı topluluğun ortasında, kumlar uzerinde gureş tutardı Ataturk, belediye plajı kumsalında cereyan eden bu gureşi, koşkten gorur gormez, hemen haber salıp pehlivanları yanına cağırdı
Koşkte Coban Mehmete takılan, onun zeki cevapları karşısında keyiflenen buyuk Ataturk, kendileriyle uzun sohbetlerde bulunur, pehlivanlara yemek cıkarttırırdı Pehlivanlar koşkten ayrılırlarken de yaveri vasıtasıyla ceplerine birer zarf koydurtmayı ihmal etmezdi Zarfın icinden, o zamanlar pek buyuk bir maddi değer taşıyan, (enaz) 50 lira cıkardı
Coban Mehmetin Ataturk hakkında şu sozleri ilginctir:
Rahmetli Ataturk, gureşten cok iyi anlardı Buna, bizlere huzurunda yaptırdığı gureşlerde cok şahit olmuşumdur Biz gureşirken, yaptığımız hataları veya iyi hareketleri anında sezer, bize ihtarda bulunur veya takdirlerini bildiren sozler soylerdi Onun iltifatlarına nail olmak, bizler icin sevinc ve gururların en buyuğu olurdu hic şuphesiz
Buyuk Ataturkun, gureş zevk ve merakının cocukluk yıllarından kalma olduğunu, cocukluk arkadaşlarından olan eski Ankara Belediye başkanı Asaf İlbayın şu sozlerinden de anlamak mumkundur:
Cocukluk yıllarında da sık ve temiz giyinmeyi severdi Kuvvetli ve cesaretli insanlara hayranlık duyardı Gureşe bayılır, mahalle cocuklarını sık sık gureştirir, seyrine doyamazdı
BOKS
Ataturkun boks ile ilgili anısına da, eski şampiyon ve rekortmen atlet Omer Besim Koşalayın anılarında rastlanmaktadır
1925 yılında, İş Bankasının 1 Kuruluş Yılı munasebetiyle, tertiplenen buyuk baloya Ataturkte şeref vermişti
Ben 1924 yılında Kilyosta Amerikalıların Kamp Peri adını verdikleri spor kampında bir ay kalmıştım Orada bircok kamp oyunları oğrenmiştim Program sıkıcı olmasın diye, kısa surecek eğlenceli oyunlarda hazırladım Bunların en cazibi,gozu kapalı boks macıydı İşin ilginc ve zevkli yanı iki rakibinde mac başlarken boyle doğuşeceklerini bilmeleri, mac başladıktan sonra ise rakiplerden birinin gozundeki mendilin yavaşca cıkarılmasıydı Bu durumda gozu kapalı olan, acık olandan mutemadiyen dayak yiyordu Etrafı rahatsız etmemek icin dort dakikalık zaman ayırmıştım Macın hakemliğinide ben yapıyordum İlk iki dakikadan sonra raund arasında Kılıc Ali Bey beni cağırttı:
Boks macı, Paşanın pek hoşuna gitti, biraz daha uzatın dedi
Emri derhal yerine getirildi
Gece saat 0300e doğru bahceden Ciftlik binasına gecildi Dar ve ufacık pistte dans edenlerin arasına Ataturkte katılmıştı Ceketimin yakasındaki 1924 Paris Olimpiyat Oyunlarının rozetini gordu ve sordu Paris Olimpiyatlarında koştuğumu, 1928de, Amsterdamda yapılacak Olimpiyat Oyunlarına da hazırlanmakta olduğumu soyledim Bu sırada yanında Saffet Arıkan da vardı Paşa tereddutsuz:
Saffet bu sporcuyu tanı O Amsterdam da olmalıdırdiye iltifatta bulundu
Hurmetle eğilip kendilerini selamlarken, gulumseyerek baktı:
Boks macını iyi idare ettin, pek hoşuma gittidedi
DENİZ VE KUREK SPORU
Ataturk, doğaya ve denize aşık bir insandı Denize yakın olmak; yuzmek ve kurek cekmek, denizin sakin guzelliği karşısında, uzun kış aylarının yorgunluğunu cıkarmak amacıyla, Floryadaki Cumhurbaşkanlığı Deniz Koşkunu yaptırmıştır Ataturk, Floryanın en gozde plaj yeri olmasında buyuk rol oynamıştır
Cumhurbaşkanlığı Koşkunun inşaatı, tam 43 gun surdu Ahşap koşk, 1935 yılı Temmuz ayında tamamlanarak, Ataturkun emir ve istirahatine tahsis olunmuştu Ataturk, uzun kış aylarının yorgunluğunu, yaz aylarını gecirdiği bu deniz uzerindeki koşkte cıkarır, halkın arasında denize girer ve bol bol kurek cekerdi
Buyuk Ataturkun bilfiil yaptığı uc spor vardır Askerlik hayatında başladığı ve omrunun son yıllarına kadar fırsat buldukca surdurduğu binicilik, İstanbulda gecirdiği yaz tatillerinde devamlı olarak uğraştığı yuzme ve zaman zaman da kurek sporları
Yaz aylarında, Florya Koşkunde istirahatte bulunduğu gunlerde, sandala binerek kurek cekerdi Ozellikle Moda koyunda yapılan yelken ve kurek yarışlarını, Acar motorundan veya Ertuğrul yatından izlemekten de buyuk haz duyardı Yat, koyda demirler, Ataturk ve beraberindekiler butun gunu, burada yarışı izleyerek gecirirlerdi Yarışmaları durbunle izleyen Ataturk, kazananları kupeşte kenarından alkışlar, onlara taktirlerini belirtirdi Ozellikle kabotaj bayramı yarışmalarında, Anadolu ve Rumeli fenerleri tahlisiye istasyonlarının kurek ekipleri arasındaki ezeli rekabetten doğan, iddialı ve cekişmeli yarışmayı izlemek Ataturkun pek hoşuna giderdi
Deniz sporları merkezi olarak sectiği yer
Ataturk, 1937 yılında Fenerbahce ve cevresindeki gezinti ve tetkikleri sırasında, Fenerbahce Burnunun Kalamış Koyuna bakan kıyılarını pek beğenmiş ve buradaki kohne mendireğin derhal onarılmasını; Fenerbahce kıyılarının, gencliğin deniz sporlarıyla uğraşacağı bir merkez haline getirilmesi yolunda ilgililere direktifler vermişti (Fenerbahce Burnunun Kalamış Koyuna bakan kıyılarının bu amacla değerlenmesi, ancak onun olumunden yıllarca sonra, kendiliğinden doğan bir ihtiyacla mumkun olabilmiştir) Bu kıyıda bugun, İstanbul Yelken Kulubu, Fenerbahce Spor Kulubu ve Galatasaray Spor Kulubunun deniz sporları tesisleri bulunmaktadır
Son izlediği deniz yarışmaları
Ataturk, Moda Deniz Kulubunun, İktisat Vekili Celal Bayarın himayesinde tertiplediği deniz yarışmalarını, Acar motorundan izlemişti Bu onun izlediği son deniz yarışları oldu
Buyuk Ataturk'un bilfiil yaptigi uc spor vardir: Askerlik hayatinda basladigi ve omrunun son yillarina kadar firsat buldukca surdurdugu binicilik, istanbul da gecirdigi yaz tatillerinde devamli olarak ugrastigi yuzme ve kurek sporlari
FUTBOL
Buyuk Ataturkun futbolla ilgili bir anısını da en yakın arkadaşlarından Kılıc Alinin oğlu olan, devrinin unlu futbolcusu Gunduz Kılıc, yıllar sonra kaleme aldığı ve Hurriyet gazetesinde yayınlanan bir yazısında, tatlı bir uslup icinde şoyle dile getirmiştir
Ataturk, yakın arkadaşı Kılıc Alinin evine, ani bir ziyaret icin uğradığında, evde başka kimse bulunmadığı icin, gencecik Gunduz Kılıc tarafından ağırlanmıştı Bundan sonrasını rahmetli Gunduz Kılıctan nakledelim:
Ataturk şerbetini yudumlarken gel şoyle otur da seninle konuşalım biraz dedi ve bana karşısındaki koltuğu gosterdi Oturdum ama inanın, icimin yağları eridi İşin asıl zor tarafının bundan sonra başlayacağını hissediyordum Cunku Ataturkun, ozellikle genclere, değişik zeka soruları sorarak, onları imtihan etmekten pek hoşlandığını biliyordum Mahcup olmak korkusu butun benliğimi sarmıştı Fakat cok şukur sorduğu soru, korktuğum turden olmadı
O sıralarda Milli Futbol Takımımız, Halkevleri Takımı adı altında, Rusya da beş, altı mac yapmıştı Macların coğunda fena sonuclar alınmıştı Yaşımın pek genc olmasına rağmen ben de kadroya alınmıştım Ulkesinde olup biten her şeyle ilgilenen Ataturkun, Rusya yenilgileri de gozunden kacmamıştı İlk sorusu neden yenildiniz? oldu Kem kum ederek bir şeyler soylemeye calıştım Ataturk, pek ustelemeden ikinci sorusunu sordu: Peki bu yenilgiler seni cok uzdu mu? dedi Son derece uzulduğumu anlatmaya calışırken bir el hareketiyle beni susturup kendi konuştu:
Dunyada yenilmeyen kimse, yenilmeyen ordu, yenilmeyen takım, yenilmeyen kumandan yoktur Yenildikten sonra uzulmekte tabidir Ancak bu uzuntu insanın maneviyatını yok edecek, onu cokertecek seviyeye varmamalıdır Yenilen, hemen toparlanmalı, kendini yeneni yenmek icin olanca gucuyle azmiyle daha cok calışmalıdır dedi Sonra futbolun nasıl oynandığını anlatmamı istedi Hemen kağıt kalem aldım Oyun sahasını cizerek, o zaman ki değimiyle mudafileri, muavinleri ve muhacimleri yerlerine yerleştirip, onların gorevlerini ve ana kaideler ile hedeflerini anlattım Ataturk:
Yahu desene, bizim harp oyunları gibi bir şey sizin oyun da Sizin işde, strateji bilgisi ve kurmay kafası ister diye onemser onemser başını salladı
Rahmetli Gunduz Kılıcın bu anısı, Ataturkun futbol hakkındaki duşunduklerini, bize oğretmesi bakımından buyuk onem ve değer taşır
GUREŞ
Ataturk, sporlar arasında en cok gureşi severdi Bu nedenledir ki onun gureşle ilgili anıları oldukca fazla ve ilginctir
İtalyanları yenen Milli Gureş Takımımız, Floryadaki Cumhurbaşkanlığı Koşkunde buyuk Ataturk tarafından davet ve kabul olunup, yemeğe alıkonulmuştu Ataturk İtalyanlar karşısında, parlak bir sonuc almış olan gureşcilerimizi teker teker kutlamış, bu arada ozel bir sevgi duyduğu, sevimli ağır sıklet şampiyonumuz Coban Mehmete takılmaktan da kendini alamamıştı:
Sen, herkesi kolayca yeniyorsun Mehmet demiş, sonra ilave etmişti:
Seninle gureş tutsak, beni de yenebilir misin?
Koca Coban, cocuksu bir mahcubiyet icinde, başını one eğerek:
Sizi butun cihan yenemedi Paşam, ben nasıl yenebilirim? demişti
Buyuk Ataturk Coban Mehmetin bu cevabı karşısında pek duygulanmış ve aslan yapılı ağır sıklet şampiyonumuzu alnından opmuştu
Ataturkun Florya koşkunde istirahat ettiği gunlerde, Coban Mehmet, buyuk Mustafa (Cakmak) ile birlikte Florya plajına gider, orada etraflarını ceviren buyuk meraklı topluluğun ortasında, kumlar uzerinde gureş tutardı Ataturk, belediye plajı kumsalında cereyan eden bu gureşi, koşkten gorur gormez, hemen haber salıp pehlivanları yanına cağırdı
Koşkte Coban Mehmete takılan, onun zeki cevapları karşısında keyiflenen buyuk Ataturk, kendileriyle uzun sohbetlerde bulunur, pehlivanlara yemek cıkarttırırdı Pehlivanlar koşkten ayrılırlarken de yaveri vasıtasıyla ceplerine birer zarf koydurtmayı ihmal etmezdi Zarfın icinden, o zamanlar pek buyuk bir maddi değer taşıyan, (enaz) 50 lira cıkardı
Coban Mehmetin Ataturk hakkında şu sozleri ilginctir:
Rahmetli Ataturk, gureşten cok iyi anlardı Buna, bizlere huzurunda yaptırdığı gureşlerde cok şahit olmuşumdur Biz gureşirken, yaptığımız hataları veya iyi hareketleri anında sezer, bize ihtarda bulunur veya takdirlerini bildiren sozler soylerdi Onun iltifatlarına nail olmak, bizler icin sevinc ve gururların en buyuğu olurdu hic şuphesiz
Buyuk Ataturkun, gureş zevk ve merakının cocukluk yıllarından kalma olduğunu, cocukluk arkadaşlarından olan eski Ankara Belediye başkanı Asaf İlbayın şu sozlerinden de anlamak mumkundur:
Cocukluk yıllarında da sık ve temiz giyinmeyi severdi Kuvvetli ve cesaretli insanlara hayranlık duyardı Gureşe bayılır, mahalle cocuklarını sık sık gureştirir, seyrine doyamazdı
BOKS
Ataturkun boks ile ilgili anısına da, eski şampiyon ve rekortmen atlet Omer Besim Koşalayın anılarında rastlanmaktadır
1925 yılında, İş Bankasının 1 Kuruluş Yılı munasebetiyle, tertiplenen buyuk baloya Ataturkte şeref vermişti
Ben 1924 yılında Kilyosta Amerikalıların Kamp Peri adını verdikleri spor kampında bir ay kalmıştım Orada bircok kamp oyunları oğrenmiştim Program sıkıcı olmasın diye, kısa surecek eğlenceli oyunlarda hazırladım Bunların en cazibi,gozu kapalı boks macıydı İşin ilginc ve zevkli yanı iki rakibinde mac başlarken boyle doğuşeceklerini bilmeleri, mac başladıktan sonra ise rakiplerden birinin gozundeki mendilin yavaşca cıkarılmasıydı Bu durumda gozu kapalı olan, acık olandan mutemadiyen dayak yiyordu Etrafı rahatsız etmemek icin dort dakikalık zaman ayırmıştım Macın hakemliğinide ben yapıyordum İlk iki dakikadan sonra raund arasında Kılıc Ali Bey beni cağırttı:
Boks macı, Paşanın pek hoşuna gitti, biraz daha uzatın dedi
Emri derhal yerine getirildi
Gece saat 0300e doğru bahceden Ciftlik binasına gecildi Dar ve ufacık pistte dans edenlerin arasına Ataturkte katılmıştı Ceketimin yakasındaki 1924 Paris Olimpiyat Oyunlarının rozetini gordu ve sordu Paris Olimpiyatlarında koştuğumu, 1928de, Amsterdamda yapılacak Olimpiyat Oyunlarına da hazırlanmakta olduğumu soyledim Bu sırada yanında Saffet Arıkan da vardı Paşa tereddutsuz:
Saffet bu sporcuyu tanı O Amsterdam da olmalıdırdiye iltifatta bulundu
Hurmetle eğilip kendilerini selamlarken, gulumseyerek baktı:
Boks macını iyi idare ettin, pek hoşuma gittidedi
DENİZ VE KUREK SPORU
Ataturk, doğaya ve denize aşık bir insandı Denize yakın olmak; yuzmek ve kurek cekmek, denizin sakin guzelliği karşısında, uzun kış aylarının yorgunluğunu cıkarmak amacıyla, Floryadaki Cumhurbaşkanlığı Deniz Koşkunu yaptırmıştır Ataturk, Floryanın en gozde plaj yeri olmasında buyuk rol oynamıştır
Cumhurbaşkanlığı Koşkunun inşaatı, tam 43 gun surdu Ahşap koşk, 1935 yılı Temmuz ayında tamamlanarak, Ataturkun emir ve istirahatine tahsis olunmuştu Ataturk, uzun kış aylarının yorgunluğunu, yaz aylarını gecirdiği bu deniz uzerindeki koşkte cıkarır, halkın arasında denize girer ve bol bol kurek cekerdi
Buyuk Ataturkun bilfiil yaptığı uc spor vardır Askerlik hayatında başladığı ve omrunun son yıllarına kadar fırsat buldukca surdurduğu binicilik, İstanbulda gecirdiği yaz tatillerinde devamlı olarak uğraştığı yuzme ve zaman zaman da kurek sporları
Yaz aylarında, Florya Koşkunde istirahatte bulunduğu gunlerde, sandala binerek kurek cekerdi Ozellikle Moda koyunda yapılan yelken ve kurek yarışlarını, Acar motorundan veya Ertuğrul yatından izlemekten de buyuk haz duyardı Yat, koyda demirler, Ataturk ve beraberindekiler butun gunu, burada yarışı izleyerek gecirirlerdi Yarışmaları durbunle izleyen Ataturk, kazananları kupeşte kenarından alkışlar, onlara taktirlerini belirtirdi Ozellikle kabotaj bayramı yarışmalarında, Anadolu ve Rumeli fenerleri tahlisiye istasyonlarının kurek ekipleri arasındaki ezeli rekabetten doğan, iddialı ve cekişmeli yarışmayı izlemek Ataturkun pek hoşuna giderdi
Deniz sporları merkezi olarak sectiği yer
Ataturk, 1937 yılında Fenerbahce ve cevresindeki gezinti ve tetkikleri sırasında, Fenerbahce Burnunun Kalamış Koyuna bakan kıyılarını pek beğenmiş ve buradaki kohne mendireğin derhal onarılmasını; Fenerbahce kıyılarının, gencliğin deniz sporlarıyla uğraşacağı bir merkez haline getirilmesi yolunda ilgililere direktifler vermişti (Fenerbahce Burnunun Kalamış Koyuna bakan kıyılarının bu amacla değerlenmesi, ancak onun olumunden yıllarca sonra, kendiliğinden doğan bir ihtiyacla mumkun olabilmiştir) Bu kıyıda bugun, İstanbul Yelken Kulubu, Fenerbahce Spor Kulubu ve Galatasaray Spor Kulubunun deniz sporları tesisleri bulunmaktadır
Son izlediği deniz yarışmaları
Ataturk, Moda Deniz Kulubunun, İktisat Vekili Celal Bayarın himayesinde tertiplediği deniz yarışmalarını, Acar motorundan izlemişti Bu onun izlediği son deniz yarışları oldu