Atom yapısı konu anlatımı
Atom nedir Atom Modelleri ;Elementlerin tum ozelliğini gosteren en kucuk parcasına atom denir
Atomu oluşturan parcacıklar farklı yuklere sahiptir Atomda bulunan yukler; negatif yukler ve pozitif yuklerdir Atomu oluşturan parcacıklar:
* Cisimden cisme elektrik yuklerini taşıyan negatif yuklu elektron,
* Elektronların yukunu dengeleyen aynı sayıda ama pozitif yuklu olan proton,
* Elektrik yuku taşımayan notr parcacık notron
Atom iki kısımdan oluşur :
1Cekirdek (merkez) ve 2Katmanlar (yorunge; enerji duzeyi)
Cekirdek, hacim olarak kucuk olmasına karşın, atomun tum kutlesini oluşturur Cekirdekte proton ve notronlar bulunur Elektronlar ise cekirdek cevresindeki katmanlarda bulunur
imagesatommodellerikonuanlatimi5afc955113c3f
Elektronların cekirdek etrafında donme hızı, 2,18108 cmsndir
Elementlerin Cekirdekte bulunan protonlar, atomun ( o elementin) tum kimyasal ve fiziksel ozelliklerini belirler
Proton sayısı atomlar (elementler) icin ayırt edici ozelliktir Yani proton sayısının farklı olması elementin diğerinden farklı olduğu anlamına gelir
Elektronların bulunma olasılığının olduğu bolgelere elektron bulutu denir
Kimyasal olaylarda (reaksiyonlarda) yalnızca elektron sayısı değişir Proton ve notron, cekirdekte bulunduğu icin sayıları değişmez
Notr bir atom icin; elektron sayısı proton sayısı
(AN) Atom numarası proton sayısı
Cekirdek yuku proton sayısı
İyon yuku proton sayısı elektron sayısı (ES)
(KN) Kutle numarası proton + (NS)notron sayısı (Nukleon sayısı)(atom ağırlığı)
Atom Numarası Proton Sayısı Cekirdek Yuku Elektron Sayısı
imagesatommodellerikonuanlatimi5afc9552145c5
İzotop atom: Proton sayıları (atom numaraları)aynı, notron sayıları farklı olan atomlara denir
İzotop atomların kimyasal ozellikleri aynı (p aynı) , fiziksel ozellikleri farklıdır (n farklı)
Notr halde bulunmayan, iyon halindeki izotop atomların hem fiziksel, hem kimyasal ozellikleri farklıdır
Atom Modelleri :
Atom gozle veya en gelişmiş elektron mikroskopları ile bile gorulemez Maddenin kutlei olduğu halde maddeyi oluşturan atomların tek tek kutleleri olculemez ve atomlar duyu organları tarafından algılanamaz
Eski cağlardan gunumuze kadar gozle gorulemeyen atom hakkında ceşitli bilim adamları deneyler yapmışlar, atom hakkında elde ettikleri bilgileri acıklamak icin ceşitli bilimsel modeller ortaya koymuşlardır Atom hakkında ortaya konan her yeni model bir onceki modelin eksikliğini gidermiştir Atom hakkında yapılan yeni deneyleri acıklayamayan modelin yerine de yeni bir model geliştirilmiştir
Eski atom modellerinin bugun gecerli olmamasının nedeni, o modelleri geliştiren bilim adamlarının iyi duşunememesinden değil, o donemde bilinenlerin bugun bilinenlere gore daha az olmasından kaynaklanır (Dalton atom modeli acıklandığında o donemde bilinenler dikkate alındığında o modeli geliştirmek, Bohr atom modelini geliştirmekten daha zordu)
Atom hakkında Democritus, Dalton, Thomson, Rutherford, Bohr ve De Broglie isimli bilim adamları ve filozoflar goruşlerini ortaya koymuşlar ve gunumuzdeki atom modeli ortaya cıkmıştır Gunumuzde kullanılan atom modeli Modern Atom Teorisi sonucu ortaya konmuştur ve bugunku model, yeni bir model bulununcaya kadar gecerliliğini surdurecektir
imagesatommodellerikonuanlatimi5afc9553216d5
a) Democritus Atom Modeli (DemocritusMO 400) :
Atom hakkında ilk goruş MO 400lu yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur (Teosta yaşamıştır) Democritus, maddenin taneciklerden oluştuğunu savunmuş ve bu taneciklere atom adını vermiştir Democritus, atom hakkındaki goruşlerini deneylere gore değil varsayımlara gore soylemiştir Democritus a gore;
Madde parcalara ayrıldığında en sonunda bolunemeyen bir tanecik elde edilir ve bu tanecik atomdur
Butun maddeler aynı tur atomlardan oluşur
Maddelerin farklı olmasının nedeni maddeyi oluşturan atomların sayı ve dizilişi biciminin farklı olmasıdır
Atom gorulemez
Atom gorulemediği icin bolunemez
b) Dalton Atom Modeli (John Dalton 17661844) :
Atom hakkında ilk bilimsel goruş 1803 1808 yılları arasında İngiliz bilim adamı John Dalton tarafından ortaya atılmıştır Dalton a gore;
Maddenin en kucuk yapı taşı atomdur (Maddeler cok kucuk, bolunemez, yok edilemez berk taneciklerden oluşur)
Atom parcalanamaz
Atom ici dolu kure şeklindedir
Butun maddeler farklı tur atomlardan oluşmuştur
Maddelerin birbirlerinden farklı olmasının nedeni maddeyi oluşturan atomların farklı ozellikte olmasıdır
Bir maddeyi oluşturan atomların tamamı birbirleriyle aynı ozelliklere sahiptir
NOT : 1 Madde fiziksel veya kimyasal değişmeye uğradığında atomlar varlıklarını korurlar,
parcalanmaz ve yeniden oluşturulamazlar
2 Kimyasal olaylar atomların birleşmesi veya ayrılması sonucu oluşur Atomlar birleşerek molekulleri oluşturur Bir bileşiğin molekulleri tamamen birbirinin aynısıdır
3 Dalton İngiltereli bir kimyacı olup daha cok maddenin yapısını acıklayan atom teorisiyle un kazanmıştır Bunun yanında gazların bir takım ozellikleriyle ve ozellikle kısmi basınclarıyla ilgili calışmalarda yapmıştır
4 Bircok elementin atomlarının ağırlıklarını kendi ilkel ortamında calışarak olcmeye calışmış ve bu ağırlıklarla ilgili bir tablo yapmıştır Ancak daha sonra gelişen teknik ve teknolojiyle bilim adamları tarafından atomların ağırlıklarını yeniden olculmuş ve Daltonun hazırladığı bu tablonun hatalı olduğu ortaya cıkmıştır
5 Sabit oranlar kanunu ve katlı oranlar kanunu olarak gorduğumuz bileşiklerdeki kutlesel ilişkilere bakarak 1803 yılında John Dalton, maddelerin cok cok kucuk yapı taşlarının topluluğu halinde bulunduğu, fikrini ileri surdu Dalton atom teorisi olarak ortaya konular temel ozellikler şunlardır
Aynı elementin atomları bicim, buyukluk, kutle ve daha başka ozellikler bakımından aynıdır Ancak bir elementin atomları başka bir elementin atomlarından farklıdır
Atomlar belli sayılarda birleşerek molekulleri oluştururlar 1 atom X ile 1 atom Y den XY, 1 atom X ile 2 atom Y den XY2 bileşiği oluşur Oluşan bileşikler ise standart ozellikleri molekuller topluluğudur
Farklı cins atomlar farklı kutlelidir
6 Atomla ilgili gunumuzdeki bilgiler dikkate alındığında Dalton atom teorisinde uc onemli yanlış hemen fark edilir:
Atomlar ici boş kureler değildir Boşluklu yapıdadırlar
Aynı cins elementlerin atomları tam olarak aynı değildir Kutleleri farklı (izotop) olanları vardır
Maddelerin en kucuk parcasının atom olduğu ve atomların parcalanamaz olduğu doğru değildir Radyoaktif atomlar daha kucuk parcalara ayılarak daha farklı kimyasal ozellikte başka atomlara ayrışabilir; proton, notron, elektron gibi parcacıklar saca bilirler
c) Thomson Atom Modeli (John Joseph Thomson 18561940) :
Atomun yapısı hakkında ilk model 1897 yılında Thomson tarafından ortaya konmuştur Thomson atom modeli bir karpuza ya da uzumlu keke benzer Thomson a gore;
Atom kure şeklindedir (Capı 108 cm)
Atomda (+) ve () yuklu tanecikler bulunur
Thomsona gore atom; dışı tamamen pozitif yuklu bir kure olup negatif yuklu olan elektronlar kek icerisindeki gomulu uzumler gibi bu kure icerisine gomulmuş haldedir
Atomlar, daha kucuk taneciklerden oluştuğu icin parcalanabilirler
imagesatommodellerikonuanlatimi5afc955432594
NOT : 1 İngiliz fizik alimlerinden biri olup, elektronlar hakkındaki calışmalardan dolayı 1906
da Nobel fizik odulunu almıştır 1885te ici boş bir cam tup icerisinden elektrik akımları uzerinde calışırken ışınları tupun negatif (katot) kutbundan geldiğini gormuş ve ilk defa katot ışınlarını bulmuştur Boylece elektronları da bulmuştur Ve sonuc olarak elektronların her atomun tabiatında var olan temel parcacıklar olduğunu soylemiştir
2 Dalton atom modelinde () yuklu elektronlardan ve (+) yuklu protonlardan soz edilmemiştir Yapılan deneyler yardımıyla; katot ışınlarından protonun varlığını ortaya koymuştur Thomson atom altı parcacıklar uzerinde calışmalar yaparken icat ettiği katot tupu yardımıyla 1887 yılında elektronu keşfinden sonra kendi atom modelini ortaya attı
3 Elektronların kutlesi pozitif yuklerin kutlesinden cok kucuktur Bu nedenle atomları başlıca pozitif yukler oluşturur
4 Atomda elektriksel dengeyi sağlamak icin pozitif yuk sayısına eşit sayıda elektron kure icinde dağılmıştır
alıntı
Atom nedir Atom Modelleri ;Elementlerin tum ozelliğini gosteren en kucuk parcasına atom denir
Atomu oluşturan parcacıklar farklı yuklere sahiptir Atomda bulunan yukler; negatif yukler ve pozitif yuklerdir Atomu oluşturan parcacıklar:
* Cisimden cisme elektrik yuklerini taşıyan negatif yuklu elektron,
* Elektronların yukunu dengeleyen aynı sayıda ama pozitif yuklu olan proton,
* Elektrik yuku taşımayan notr parcacık notron
Atom iki kısımdan oluşur :
1Cekirdek (merkez) ve 2Katmanlar (yorunge; enerji duzeyi)
Cekirdek, hacim olarak kucuk olmasına karşın, atomun tum kutlesini oluşturur Cekirdekte proton ve notronlar bulunur Elektronlar ise cekirdek cevresindeki katmanlarda bulunur
imagesatommodellerikonuanlatimi5afc955113c3f
Elektronların cekirdek etrafında donme hızı, 2,18108 cmsndir
Elementlerin Cekirdekte bulunan protonlar, atomun ( o elementin) tum kimyasal ve fiziksel ozelliklerini belirler
Proton sayısı atomlar (elementler) icin ayırt edici ozelliktir Yani proton sayısının farklı olması elementin diğerinden farklı olduğu anlamına gelir
Elektronların bulunma olasılığının olduğu bolgelere elektron bulutu denir
Kimyasal olaylarda (reaksiyonlarda) yalnızca elektron sayısı değişir Proton ve notron, cekirdekte bulunduğu icin sayıları değişmez
Notr bir atom icin; elektron sayısı proton sayısı
(AN) Atom numarası proton sayısı
Cekirdek yuku proton sayısı
İyon yuku proton sayısı elektron sayısı (ES)
(KN) Kutle numarası proton + (NS)notron sayısı (Nukleon sayısı)(atom ağırlığı)
Atom Numarası Proton Sayısı Cekirdek Yuku Elektron Sayısı
imagesatommodellerikonuanlatimi5afc9552145c5
İzotop atom: Proton sayıları (atom numaraları)aynı, notron sayıları farklı olan atomlara denir
İzotop atomların kimyasal ozellikleri aynı (p aynı) , fiziksel ozellikleri farklıdır (n farklı)
Notr halde bulunmayan, iyon halindeki izotop atomların hem fiziksel, hem kimyasal ozellikleri farklıdır
Atom Modelleri :
Atom gozle veya en gelişmiş elektron mikroskopları ile bile gorulemez Maddenin kutlei olduğu halde maddeyi oluşturan atomların tek tek kutleleri olculemez ve atomlar duyu organları tarafından algılanamaz
Eski cağlardan gunumuze kadar gozle gorulemeyen atom hakkında ceşitli bilim adamları deneyler yapmışlar, atom hakkında elde ettikleri bilgileri acıklamak icin ceşitli bilimsel modeller ortaya koymuşlardır Atom hakkında ortaya konan her yeni model bir onceki modelin eksikliğini gidermiştir Atom hakkında yapılan yeni deneyleri acıklayamayan modelin yerine de yeni bir model geliştirilmiştir
Eski atom modellerinin bugun gecerli olmamasının nedeni, o modelleri geliştiren bilim adamlarının iyi duşunememesinden değil, o donemde bilinenlerin bugun bilinenlere gore daha az olmasından kaynaklanır (Dalton atom modeli acıklandığında o donemde bilinenler dikkate alındığında o modeli geliştirmek, Bohr atom modelini geliştirmekten daha zordu)
Atom hakkında Democritus, Dalton, Thomson, Rutherford, Bohr ve De Broglie isimli bilim adamları ve filozoflar goruşlerini ortaya koymuşlar ve gunumuzdeki atom modeli ortaya cıkmıştır Gunumuzde kullanılan atom modeli Modern Atom Teorisi sonucu ortaya konmuştur ve bugunku model, yeni bir model bulununcaya kadar gecerliliğini surdurecektir
imagesatommodellerikonuanlatimi5afc9553216d5
a) Democritus Atom Modeli (DemocritusMO 400) :
Atom hakkında ilk goruş MO 400lu yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur (Teosta yaşamıştır) Democritus, maddenin taneciklerden oluştuğunu savunmuş ve bu taneciklere atom adını vermiştir Democritus, atom hakkındaki goruşlerini deneylere gore değil varsayımlara gore soylemiştir Democritus a gore;
Madde parcalara ayrıldığında en sonunda bolunemeyen bir tanecik elde edilir ve bu tanecik atomdur
Butun maddeler aynı tur atomlardan oluşur
Maddelerin farklı olmasının nedeni maddeyi oluşturan atomların sayı ve dizilişi biciminin farklı olmasıdır
Atom gorulemez
Atom gorulemediği icin bolunemez
b) Dalton Atom Modeli (John Dalton 17661844) :
Atom hakkında ilk bilimsel goruş 1803 1808 yılları arasında İngiliz bilim adamı John Dalton tarafından ortaya atılmıştır Dalton a gore;
Maddenin en kucuk yapı taşı atomdur (Maddeler cok kucuk, bolunemez, yok edilemez berk taneciklerden oluşur)
Atom parcalanamaz
Atom ici dolu kure şeklindedir
Butun maddeler farklı tur atomlardan oluşmuştur
Maddelerin birbirlerinden farklı olmasının nedeni maddeyi oluşturan atomların farklı ozellikte olmasıdır
Bir maddeyi oluşturan atomların tamamı birbirleriyle aynı ozelliklere sahiptir
NOT : 1 Madde fiziksel veya kimyasal değişmeye uğradığında atomlar varlıklarını korurlar,
parcalanmaz ve yeniden oluşturulamazlar
2 Kimyasal olaylar atomların birleşmesi veya ayrılması sonucu oluşur Atomlar birleşerek molekulleri oluşturur Bir bileşiğin molekulleri tamamen birbirinin aynısıdır
3 Dalton İngiltereli bir kimyacı olup daha cok maddenin yapısını acıklayan atom teorisiyle un kazanmıştır Bunun yanında gazların bir takım ozellikleriyle ve ozellikle kısmi basınclarıyla ilgili calışmalarda yapmıştır
4 Bircok elementin atomlarının ağırlıklarını kendi ilkel ortamında calışarak olcmeye calışmış ve bu ağırlıklarla ilgili bir tablo yapmıştır Ancak daha sonra gelişen teknik ve teknolojiyle bilim adamları tarafından atomların ağırlıklarını yeniden olculmuş ve Daltonun hazırladığı bu tablonun hatalı olduğu ortaya cıkmıştır
5 Sabit oranlar kanunu ve katlı oranlar kanunu olarak gorduğumuz bileşiklerdeki kutlesel ilişkilere bakarak 1803 yılında John Dalton, maddelerin cok cok kucuk yapı taşlarının topluluğu halinde bulunduğu, fikrini ileri surdu Dalton atom teorisi olarak ortaya konular temel ozellikler şunlardır
Aynı elementin atomları bicim, buyukluk, kutle ve daha başka ozellikler bakımından aynıdır Ancak bir elementin atomları başka bir elementin atomlarından farklıdır
Atomlar belli sayılarda birleşerek molekulleri oluştururlar 1 atom X ile 1 atom Y den XY, 1 atom X ile 2 atom Y den XY2 bileşiği oluşur Oluşan bileşikler ise standart ozellikleri molekuller topluluğudur
Farklı cins atomlar farklı kutlelidir
6 Atomla ilgili gunumuzdeki bilgiler dikkate alındığında Dalton atom teorisinde uc onemli yanlış hemen fark edilir:
Atomlar ici boş kureler değildir Boşluklu yapıdadırlar
Aynı cins elementlerin atomları tam olarak aynı değildir Kutleleri farklı (izotop) olanları vardır
Maddelerin en kucuk parcasının atom olduğu ve atomların parcalanamaz olduğu doğru değildir Radyoaktif atomlar daha kucuk parcalara ayılarak daha farklı kimyasal ozellikte başka atomlara ayrışabilir; proton, notron, elektron gibi parcacıklar saca bilirler
c) Thomson Atom Modeli (John Joseph Thomson 18561940) :
Atomun yapısı hakkında ilk model 1897 yılında Thomson tarafından ortaya konmuştur Thomson atom modeli bir karpuza ya da uzumlu keke benzer Thomson a gore;
Atom kure şeklindedir (Capı 108 cm)
Atomda (+) ve () yuklu tanecikler bulunur
Thomsona gore atom; dışı tamamen pozitif yuklu bir kure olup negatif yuklu olan elektronlar kek icerisindeki gomulu uzumler gibi bu kure icerisine gomulmuş haldedir
Atomlar, daha kucuk taneciklerden oluştuğu icin parcalanabilirler
imagesatommodellerikonuanlatimi5afc955432594
NOT : 1 İngiliz fizik alimlerinden biri olup, elektronlar hakkındaki calışmalardan dolayı 1906
da Nobel fizik odulunu almıştır 1885te ici boş bir cam tup icerisinden elektrik akımları uzerinde calışırken ışınları tupun negatif (katot) kutbundan geldiğini gormuş ve ilk defa katot ışınlarını bulmuştur Boylece elektronları da bulmuştur Ve sonuc olarak elektronların her atomun tabiatında var olan temel parcacıklar olduğunu soylemiştir
2 Dalton atom modelinde () yuklu elektronlardan ve (+) yuklu protonlardan soz edilmemiştir Yapılan deneyler yardımıyla; katot ışınlarından protonun varlığını ortaya koymuştur Thomson atom altı parcacıklar uzerinde calışmalar yaparken icat ettiği katot tupu yardımıyla 1887 yılında elektronu keşfinden sonra kendi atom modelini ortaya attı
3 Elektronların kutlesi pozitif yuklerin kutlesinden cok kucuktur Bu nedenle atomları başlıca pozitif yukler oluşturur
4 Atomda elektriksel dengeyi sağlamak icin pozitif yuk sayısına eşit sayıda elektron kure icinde dağılmıştır
alıntı