Avakado Nasıl Yetiştirilir
Avokado yetiştiriciliğini sınırlayan en onemli iklim faktoru kış donlarıdır Bahce tesisinde don olayı gorulen alanlarda ağacların hava akımını sağlayacak şekilde ve guneye meyilli yerlere dikilmelidirler Ayrıca avokadonun ciceklenme ve meyve bağlama donemindeki duşuk sıcaklıklar ani sıcaklık değişimleri ve duşuk hava nemi meyve tutumunu olumsuz etkiler Sıcaklığın 30°C'nin uzerine cıktığı ve nisbi nemin % 50'nin altına duştuğu mayıs haziran aylarında onemli meyve dokumleri gorulur İleri donemlerdeki ani sıcaklık değişimleri de meyve dokumune sebep olmaktadırKuvvetli ruzgarlar gevrek yapılı ağacına ve meyveye zarar verir Boyle yerlerde dikimden once ruzgar kıran tesisleri yapılmalıdır
Avokado yetiştiriciliği icin en iyi toprak derinlikce zengin, drenajı iyi, taban suyu sorunu olmayan kumlutınlı ve aluviyal topraklardır Toprak asitliği ise notre yakın veya hafif asit karakterde olmalıdır
Bahcede birden fazla ceşidin bulunması ciceklerin tozlanması ve verimlilik icin onemlidir Ceşitler bahcenin iklim ozelliklerine gore secilmelidir Cunku soğuğa dayanaklılık bakımdan ceşitler arasında farklılıklar vardır Ayrıca meyvenin hasat mevsimleri, taşımaya uygunluk ve ticari değeri de goz onune alınmalıdır
Ulkemizde yetiştiriciliği yapılan ceşitler Hass, Bacon, Fuerte ve Zutano sayılabilir Ceşitlerle ilgili daha geniş bilgi Tarım İl ve İlce Mudurluklerinden elde edilebilir
DİKİM
Avokadolara verilecek dikim aralıkları, ceşide, iklim ve toprak ozellikleri ile bakım iklime gore değişmekle beraber dağınık gelişme gosteren Fuerte ve Hass ceşitlerini 7x7 m, dikime gelişme gosteren Bacon ve Zutono gibi ceşitlerde ise 6x6 m ara ile dikilebilirler Dikim soğukların gectiği mart ayından nisan ayı ortalarına kadar yapılabilir Dikimin sıcak zamana rastlaması fidanın tutma şansını azaltır
Dikim sırasında fidanın torbası kesilerek cıkartılır, kıvrılmış kokler temizlenir Fidanın toprağı dağıtılmadan 60x60 cm ebatlarında acılan cukurlara dikim ust toprak ile yanmış olur gubresi karıştırılarak yapılmalıdır Ayrıca fidanın ust toprak seviyesi arazi seviyesinin 35 cm uzerinde olacak şekilde ayarlanmalı, derin dikimden kacınılmalıdır Dikim sonrası bol can suyu verilir ve fidan yanana dikilecek bir hereğe bağlanır Yazın guneş yanmalarından, kışın ise duşuk sıcaklık ve kırağıdan kurumak amacıyla golgeleme yapılmalıdır
BAKIM İŞLERİ :
Toprak işleme : Avokado yetiştiriciliğinde derin toprak işlemeden kacınılmalı, goble disk, diskharo, rotovator ve tozayağı gibi aletler kullanılmalıdır Yabancı ot kontrolu icin sık sık toprak işleme yerine uygun ot olduruculer kullanılabilir
Gubreleme : Genc ağaclar azotlu gubreleme her yıl artan miktarlarda ve dikkatli yapılmalı, govdeden 2050 cm uzaklıktaki tac izduşumune verilmelidir Her gubre uygulamasından sonra az ve kontrollu bir sulama yapılmalıdır Genc ağaclara verilecek azot miktarları şoyledir
1 yıl 250 gr AS (Her iki sulamada 50 grağac AS)
2 yıl 500 gr AS (Şubat başı Mayıs ve Haziran sulama veya yağmurlarla birlikte)
3 yıl 750 gr AS (Şubat Mayıs ve Haziran sulama veya yağmurlarla birlikte)
4 yıldan itibaren Azotlu gubrenin yanı sıra fosforlu ve potaslı gubrelerde verilmelidir Bu gubreler TSP ve KSO4 olarak ağac tac izduşumu hizasına 1015 cm derinliğindeki banda verilerek kapatılır
SULAMA
İlk yıllarda canak veya karık usulu sulama ile iklim ve toprak yapısına bağlı olarak 710 gun arayla su verilir Ağaclar verime başladığında karık usulu sulamaya gecilir Bu yaşlarda havanın yağış durumuna gore sulamaya nisan mayıs aylarında başlanabilir Sulama aralığı ağacın yaşına ve toprak ozelliklerine gore ayarlanır En fazla su kullanımı Temmuz Ağustos donemidir Bu donemlerde ağacların susuzluk cekmesi halinde şiddetli meyve dokumleri gorulebilir BUDAMA : İlk yıl 7075 cm yukseklikten tepe budaması yapılarak genc ağacın kuvvetli bir catı oluşturması sağlanır Bu donemde birbirinden 1015 cm uzaklıkta ve farklı acıda bulunan 34 dal secilerek diğerleri cıkarılır Ağacın iskeleti bu dallar uzerinde oluşturulur
Verime yatmış ağaclarda budama hasat işini kolaylaştırmak, dal kırılmalarını onlemek, obur dalları ve kuru dalları cıkarmak ve periyodiziteyi azaltmak icin yapılır 23 cm'den daha kalın kesim yerlerine aşı macunu surulmelidir
En uygun budama zamanı ise şubat ayıdır İlk yıllarda Hass ve Fuerte gibi soğuğa hassas ceşitler soğuktan korunmalıdır İlk yıllarda acan cicekler kopartılmalıdır Periyodizite gosteren ceşitlerde ise urun yılı meyve seyreltmesinin yapılması faydalı olacaktır Seyretme meyve capı 2,5 cm olunca elle yapılır
Avokado genel olarak 34 yaşındayken meyve vermeye başlar 1012 yaşında ise tam verim donemine girer Ağac başına ceşide ve bakım şartlarına 6001500 kg urun alınabilir
HASAT
Avokadoda meyveler dalından koparıldıkları an yenemezler Meyveler yumuşadıktan sonra tuketime hazır olurlar
Hasat zamanı meyvedeki yağ oranıyla saptanırsa da meyvelerin dış gorunuşune bakarak da tespit edilebilir Mor renkli meyvelerde renk yeşilden mora donmeye başlar, yeşil kabuklu meyvelerde ise kabuk ve zemin rengi ile sapın sarımsı bir durum alması ve parlaklığın azalmasıyla anlaşılabilir Meyveler uzun sure ağac uzerinde kalabilirler Meyvenin yumuşaması ise ancak hasattan sonra olur ve olgun meyveler yeknesak bir şekilde yumuşarlar
Zedelemeden toplanan meyveler bere yapmayacak kaplara toplanır ve paketleme yerinde secilerek boylanır Boylanan meyveler viyollere veya tek sıra halinde ince kağıtlara sarılarak karton kutulara ambalajlanır
DEPOLAMA
21 oC'de 612 gunde yumuşayan meyveler 5 oC'de 3040 gunde yumuşar Depolama sıcaklığı 47 oC arası olmalıdır Daha duşuk sıcaklıklarda meyveler zarar gorur Depo ici nispi nemi ise % 8590 olmalıdır
HASTALIK VE ZARARLARI
Avokadonun en onemli hastalığı kok curukluğudur (phytophthora cinnamoni rands) Bu hastalığın gorulmemesi icin bahcelerin ağır su tutan topraklarda kurulmaması gereklidir
Avokadoların en onemli zararlıları Akdeniz meyve sineği, thrips, kabuklu bitler, unlu bit ve limon sıcanıdır
Avokado Yetiştiriciliği ve hastalık ve zararlılarla mucadele konularında tarım il ve ilce mudurluklerine danışılabilir
Avokado yetiştiriciliğini sınırlayan en onemli iklim faktoru kış donlarıdır Bahce tesisinde don olayı gorulen alanlarda ağacların hava akımını sağlayacak şekilde ve guneye meyilli yerlere dikilmelidirler Ayrıca avokadonun ciceklenme ve meyve bağlama donemindeki duşuk sıcaklıklar ani sıcaklık değişimleri ve duşuk hava nemi meyve tutumunu olumsuz etkiler Sıcaklığın 30°C'nin uzerine cıktığı ve nisbi nemin % 50'nin altına duştuğu mayıs haziran aylarında onemli meyve dokumleri gorulur İleri donemlerdeki ani sıcaklık değişimleri de meyve dokumune sebep olmaktadırKuvvetli ruzgarlar gevrek yapılı ağacına ve meyveye zarar verir Boyle yerlerde dikimden once ruzgar kıran tesisleri yapılmalıdır
Avokado yetiştiriciliği icin en iyi toprak derinlikce zengin, drenajı iyi, taban suyu sorunu olmayan kumlutınlı ve aluviyal topraklardır Toprak asitliği ise notre yakın veya hafif asit karakterde olmalıdır
Bahcede birden fazla ceşidin bulunması ciceklerin tozlanması ve verimlilik icin onemlidir Ceşitler bahcenin iklim ozelliklerine gore secilmelidir Cunku soğuğa dayanaklılık bakımdan ceşitler arasında farklılıklar vardır Ayrıca meyvenin hasat mevsimleri, taşımaya uygunluk ve ticari değeri de goz onune alınmalıdır
Ulkemizde yetiştiriciliği yapılan ceşitler Hass, Bacon, Fuerte ve Zutano sayılabilir Ceşitlerle ilgili daha geniş bilgi Tarım İl ve İlce Mudurluklerinden elde edilebilir
DİKİM
Avokadolara verilecek dikim aralıkları, ceşide, iklim ve toprak ozellikleri ile bakım iklime gore değişmekle beraber dağınık gelişme gosteren Fuerte ve Hass ceşitlerini 7x7 m, dikime gelişme gosteren Bacon ve Zutono gibi ceşitlerde ise 6x6 m ara ile dikilebilirler Dikim soğukların gectiği mart ayından nisan ayı ortalarına kadar yapılabilir Dikimin sıcak zamana rastlaması fidanın tutma şansını azaltır
Dikim sırasında fidanın torbası kesilerek cıkartılır, kıvrılmış kokler temizlenir Fidanın toprağı dağıtılmadan 60x60 cm ebatlarında acılan cukurlara dikim ust toprak ile yanmış olur gubresi karıştırılarak yapılmalıdır Ayrıca fidanın ust toprak seviyesi arazi seviyesinin 35 cm uzerinde olacak şekilde ayarlanmalı, derin dikimden kacınılmalıdır Dikim sonrası bol can suyu verilir ve fidan yanana dikilecek bir hereğe bağlanır Yazın guneş yanmalarından, kışın ise duşuk sıcaklık ve kırağıdan kurumak amacıyla golgeleme yapılmalıdır
BAKIM İŞLERİ :
Toprak işleme : Avokado yetiştiriciliğinde derin toprak işlemeden kacınılmalı, goble disk, diskharo, rotovator ve tozayağı gibi aletler kullanılmalıdır Yabancı ot kontrolu icin sık sık toprak işleme yerine uygun ot olduruculer kullanılabilir
Gubreleme : Genc ağaclar azotlu gubreleme her yıl artan miktarlarda ve dikkatli yapılmalı, govdeden 2050 cm uzaklıktaki tac izduşumune verilmelidir Her gubre uygulamasından sonra az ve kontrollu bir sulama yapılmalıdır Genc ağaclara verilecek azot miktarları şoyledir
1 yıl 250 gr AS (Her iki sulamada 50 grağac AS)
2 yıl 500 gr AS (Şubat başı Mayıs ve Haziran sulama veya yağmurlarla birlikte)
3 yıl 750 gr AS (Şubat Mayıs ve Haziran sulama veya yağmurlarla birlikte)
4 yıldan itibaren Azotlu gubrenin yanı sıra fosforlu ve potaslı gubrelerde verilmelidir Bu gubreler TSP ve KSO4 olarak ağac tac izduşumu hizasına 1015 cm derinliğindeki banda verilerek kapatılır
SULAMA
İlk yıllarda canak veya karık usulu sulama ile iklim ve toprak yapısına bağlı olarak 710 gun arayla su verilir Ağaclar verime başladığında karık usulu sulamaya gecilir Bu yaşlarda havanın yağış durumuna gore sulamaya nisan mayıs aylarında başlanabilir Sulama aralığı ağacın yaşına ve toprak ozelliklerine gore ayarlanır En fazla su kullanımı Temmuz Ağustos donemidir Bu donemlerde ağacların susuzluk cekmesi halinde şiddetli meyve dokumleri gorulebilir BUDAMA : İlk yıl 7075 cm yukseklikten tepe budaması yapılarak genc ağacın kuvvetli bir catı oluşturması sağlanır Bu donemde birbirinden 1015 cm uzaklıkta ve farklı acıda bulunan 34 dal secilerek diğerleri cıkarılır Ağacın iskeleti bu dallar uzerinde oluşturulur
Verime yatmış ağaclarda budama hasat işini kolaylaştırmak, dal kırılmalarını onlemek, obur dalları ve kuru dalları cıkarmak ve periyodiziteyi azaltmak icin yapılır 23 cm'den daha kalın kesim yerlerine aşı macunu surulmelidir
En uygun budama zamanı ise şubat ayıdır İlk yıllarda Hass ve Fuerte gibi soğuğa hassas ceşitler soğuktan korunmalıdır İlk yıllarda acan cicekler kopartılmalıdır Periyodizite gosteren ceşitlerde ise urun yılı meyve seyreltmesinin yapılması faydalı olacaktır Seyretme meyve capı 2,5 cm olunca elle yapılır
Avokado genel olarak 34 yaşındayken meyve vermeye başlar 1012 yaşında ise tam verim donemine girer Ağac başına ceşide ve bakım şartlarına 6001500 kg urun alınabilir
HASAT
Avokadoda meyveler dalından koparıldıkları an yenemezler Meyveler yumuşadıktan sonra tuketime hazır olurlar
Hasat zamanı meyvedeki yağ oranıyla saptanırsa da meyvelerin dış gorunuşune bakarak da tespit edilebilir Mor renkli meyvelerde renk yeşilden mora donmeye başlar, yeşil kabuklu meyvelerde ise kabuk ve zemin rengi ile sapın sarımsı bir durum alması ve parlaklığın azalmasıyla anlaşılabilir Meyveler uzun sure ağac uzerinde kalabilirler Meyvenin yumuşaması ise ancak hasattan sonra olur ve olgun meyveler yeknesak bir şekilde yumuşarlar
Zedelemeden toplanan meyveler bere yapmayacak kaplara toplanır ve paketleme yerinde secilerek boylanır Boylanan meyveler viyollere veya tek sıra halinde ince kağıtlara sarılarak karton kutulara ambalajlanır
DEPOLAMA
21 oC'de 612 gunde yumuşayan meyveler 5 oC'de 3040 gunde yumuşar Depolama sıcaklığı 47 oC arası olmalıdır Daha duşuk sıcaklıklarda meyveler zarar gorur Depo ici nispi nemi ise % 8590 olmalıdır
HASTALIK VE ZARARLARI
Avokadonun en onemli hastalığı kok curukluğudur (phytophthora cinnamoni rands) Bu hastalığın gorulmemesi icin bahcelerin ağır su tutan topraklarda kurulmaması gereklidir
Avokadoların en onemli zararlıları Akdeniz meyve sineği, thrips, kabuklu bitler, unlu bit ve limon sıcanıdır
Avokado Yetiştiriciliği ve hastalık ve zararlılarla mucadele konularında tarım il ve ilce mudurluklerine danışılabilir