Ay, Fotoğraflarda Neden Devasa Gözükür?

Gezegenimizin tek doğal uydusu olan Ay, Dünya’ya en yakın olduğu pozisyonda bile yeryüzünden en az 356 bin kilometre uzaklıkta bulunuyor. Gezegenimizden 4 kat daha küçük çapa sahip olan uydu, haliyle direkt baktığımızda koca gökyüzünde çok da büyük olmayan bir nokta olarak yer ediniyor.

Peki, Ay’ın çekildiği fotoğraflara baktığımızda Ay neden olağanda gördüğümüzden onlarca kat daha büyük gözüküyor? Birçok kişi bunun büsbütün fotoğraf üzerinde yapılan oynamalardan kaynaklandığını düşünse de -ve kimi fotoğraflar için bu geçerli olsa da- aslında bunun farklı bir açıklaması daha bulunuyor.

Ay, fotoğraflarda neden devasa gözüküyor?


Ay’ın fotoğraflarda daha büyük gözükmesi, neredeyse büsbütün kelam konusu fotoğrafı çeken fotoğrafçının çekimi sırasında uyguladığı teknikler sayesinde oluyor. Ay fotoğraflarının çekimi sırasında öznenin, yani Ay’ın pozisyonu ve fotoğraf makinesinde kullanılan lens büyük bir kıymet taşıyor. Nasıl mı?

Ay’ın etrafındaki nesnelerle olan bağı büyük değer taşıyor:

• Her iki Ay da birebir boyutta. Lakin yalnızca sağdaki Ay'a bakacak olursak, şuurumuz Ay'ı daha büyük konumlandırıyor. Soldaki Ay'a görseldeki binalar eşlik ediyor.

Ay çekimlerinde ekipman dışında hesaba katılan bir numaralı etmen, Ay’ın etrafındaki cisimlere nazaran pozisyonu. Ay’ın etrafındaki cisimlere nazaran bulunduğu pozisyon, insan gözünün Ay’ın boyutunu farklı yorumlamasına neden oluyor. Ay yahut rastgele bir özne, etrafında büyük nesnelerin bulunması durumunda daha küçük algılanırken küçük nesnelerle yan yana getirildiğinde olduğundan daha büyük görülebiliyor.

• Ebbinghaus illüzyonu, turuncu noktalar birebir boyutta.

Aslında bu durum, Ay’ın ufukta gözümüze daha büyük gelmesine de neden oluyor. Çok uzun yıllardır tartışılan bu durumda Ay, gökyüzünde yalnızken ya da bize yakın olduğundan büyük gözüken bulutların yanında daha ufak görülebiliyor. Lakin Ay, ufuktaki dağların ya da rastgele bir nesnenin yanına geldiğinde olağandan çok daha büyük gözükebiliyor. Bu duruma da ‘Ay illüzyonu’ deniyor.

Kamera ise sihri gerçek kılıyor:


Ay illüzyonu, yalnızca akıllı telefonunuzla bile Ay’ı olduğundan büyük göstermenizi sağlarken farklı kamera lensleri, bu illüzyona bile muhtaçlık duymadan Ay’ı çok daha büyük göstermenize aracı olabiliyor. Ay fotoğrafçıları, uzak uzaklık çekimlerinde kullanılan yüksek odak uzaklığına sahip lensler tercih ediyorlar.

‘mm’ ile tabir edilen odak uzaklığı, fotoğraf çekiminde en belirleyici faktörlerin başında geliyor ve kameraya giren ışıkların toplandığı alan ile bu ışıkların kesiştiği sensör arasındaki mesafeyi tabir ediyor. Sensör ve kesişme alanı ortasındaki aralık arttıkça manzara daralıyor ya da genişliyor.

Ay fotoğrafçılığına başlayacak olan pek çok kişi için en az 300 mm odak uzaklığına sahip kameralar önerilirken, her yerde gördüğümüz ve Ay’ı devasa gösteren o fotoğraflar genelde 600 mm üzeri odak uzaklığa sahip lenslerle elde ediliyor. Düşük ve yüksek odak uzaklığına sahip lensler ortasındaki fark da şu halde görülebiliyor:

• 160 mm / 840 mm odak uzaklığı, In Light of Nature

Fotoğrafı kırpmak da farklı bir usul:

Öznenin etrafındaki cisimlerle ilgisi ve kamera lensinin yanı sıra fotoğrafçıların kullandığı bir öbür taktik de aslında fotoğrafı kırpmak olabiliyor. Uzak aralıktaki objelerin kırpılmasıyla hem uzaktaki objeler, hem de Ay’ın uzunluğu artırılabiliyor. Ufak arada Ay’dan uzak objelerin Ay ile kırpılmasıyla birlikte de Ay’ın çok daha büyük görülmesi sağlanabiliyor. Bunları kolay bir örnekle şu formda gösterebiliriz: