Avrupa dilleri, Arapça ve İbranice’ye baktığımızda takvim aylarının isimlerinin bizim kullandıklarımızla ve birbirleri ile aynı veya benzer olduğunu görüyoruz Türkçe’deki Mayıs’ın karşılığının İngilizce’de May olması gibi Aslında bu durum oldukça karışık ve birçok dilde ay isimleri birbirine geçmiş durumdadır Özellikle Arap ülkeleri ve çevresindeki kültürel etkileşimi görmek açısından ay isimlerini incelemek faydalı olacaktır
Maya takvimi
Bugün kullandığımız takvimin ve ayların kökeni Roma takvimine dayanır Roma takvimi en başta şu aylardan oluşan 10 aylık bir takvim olarak hazırlanmıştır: Martius, Aprilis, Maius, Junius, Quintilis, Sextilis, September, October, November, December Daha sonra bu ayların en başına Januarius ve Februarius adında iki ay daha eklenmiştir ve Sextilis ayı, Augustus olarak, Quintilis ayı da Julius olarak değiştirilmiştir İngilizce ve diğer Avrupa dillerindeki ay isimleri tamamen Latince’den alınmıştır
Latince (anlamı) * * * * * – *İngilizce * – * Türkçe
Januarius (Janus’a ithafen) January Ocak
Februarius (Februa’ya ithafen) February Şubat
Martius (Mars’a ithafen) March Mart
Aprilis (Aphrodite’e ithafen) April Nisan
Maius (Maia’ya ithafen) May Mayıs
Junius (Juno’ya ithafen) June Haziran
Julius (Julius Caesar’a ithafen) July Temmuz
Augustus (Augustus Caesar’a ithafen) August Ağustos
September (Yedinci ay) September Eylül
October (Sekizinci ay) October Ekim
November (Dokuzuncu ay) November Kasım
December (Onuncu ay) December Aralık
Türkçe’deki Mart, Mayıs, Ağustos ayları da görüldüğü gibi Latince kaynaklıdır Bir kısım ay isimleri de İbrani takviminden Arapça’ya, oradan da Türkçe’ye geçen isimlerdir
Yahudi Takvimi
İbrani takvimindeki ay isimleri ve Levant bölgesi olarak adlandırılan ve Filistin, Ürdün, Suriye, Lübnan ve Irak’ı kapsayan bölgede kullanılan ve kısmen İbranice’den etkilenmiş olan ay isimleri de aşağıdaki gibidir(İbrani takvimi, Nisan’dan başlar ancak aşağıdaki listede Tevet Ocak ayıyla başlatılmıştır)
İbranice – Levant bölgesi
1Tevet Kanunessani
2Sebat Şubat
3Adar Adar
4Nisan Nisan
5İyar Ayyar
6Sivan Haziyran
7Tammuz Tammuz
8Av Ab
9Elül Aylül
10Tişri Tısrinül evvel
11Marheşvan Tısrinessani
12Kislev Kanunül evvel
(İbranice ve Arapça ay adlarının temel kökenleri de Babil dillerine, Aramice, Süryanice, Akkadça ve Sümerce’ye dayanır Bazı ay isimleri de adını Mısır tanrılarından alır)
Bu listeden görüldüğü gibi Türkçe’deki Şubat, Nisan, Temmuz ve Eylül aylarının isimleri İbranice, Haziran ayının ismi ise Arapça kökenlidir
Ocak, Ekim, Kasım, Aralık ayları ise başka dillerde görülmeyen, Türkçe’ye özgü adlardır Ocak, Ekim ve Aralık ayları öz Türkçe kelimelerdir Kasım ise Arapça’da bölen, aralayan anlamına gelen bir kelimedir
Kaynakça:
http:designcaltecheduMiscmonthnameshtml
http:libraryprincetonedudepartmentstsdacmappendixmonthshtml
Asger Aaboe, The Culture Of Babylonia: Babylonian Mathematics, Astrology And Astronomy, 1991
http:wwwjewfaqorgcalendr2htm
http:wwwcrowlorglawrencetimemonthshtml
http:geonamesdemonthshtml
Maya takvimi
Bugün kullandığımız takvimin ve ayların kökeni Roma takvimine dayanır Roma takvimi en başta şu aylardan oluşan 10 aylık bir takvim olarak hazırlanmıştır: Martius, Aprilis, Maius, Junius, Quintilis, Sextilis, September, October, November, December Daha sonra bu ayların en başına Januarius ve Februarius adında iki ay daha eklenmiştir ve Sextilis ayı, Augustus olarak, Quintilis ayı da Julius olarak değiştirilmiştir İngilizce ve diğer Avrupa dillerindeki ay isimleri tamamen Latince’den alınmıştır
Latince (anlamı) * * * * * – *İngilizce * – * Türkçe
Januarius (Janus’a ithafen) January Ocak
Februarius (Februa’ya ithafen) February Şubat
Martius (Mars’a ithafen) March Mart
Aprilis (Aphrodite’e ithafen) April Nisan
Maius (Maia’ya ithafen) May Mayıs
Junius (Juno’ya ithafen) June Haziran
Julius (Julius Caesar’a ithafen) July Temmuz
Augustus (Augustus Caesar’a ithafen) August Ağustos
September (Yedinci ay) September Eylül
October (Sekizinci ay) October Ekim
November (Dokuzuncu ay) November Kasım
December (Onuncu ay) December Aralık
Türkçe’deki Mart, Mayıs, Ağustos ayları da görüldüğü gibi Latince kaynaklıdır Bir kısım ay isimleri de İbrani takviminden Arapça’ya, oradan da Türkçe’ye geçen isimlerdir
Yahudi Takvimi
İbrani takvimindeki ay isimleri ve Levant bölgesi olarak adlandırılan ve Filistin, Ürdün, Suriye, Lübnan ve Irak’ı kapsayan bölgede kullanılan ve kısmen İbranice’den etkilenmiş olan ay isimleri de aşağıdaki gibidir(İbrani takvimi, Nisan’dan başlar ancak aşağıdaki listede Tevet Ocak ayıyla başlatılmıştır)
İbranice – Levant bölgesi
1Tevet Kanunessani
2Sebat Şubat
3Adar Adar
4Nisan Nisan
5İyar Ayyar
6Sivan Haziyran
7Tammuz Tammuz
8Av Ab
9Elül Aylül
10Tişri Tısrinül evvel
11Marheşvan Tısrinessani
12Kislev Kanunül evvel
(İbranice ve Arapça ay adlarının temel kökenleri de Babil dillerine, Aramice, Süryanice, Akkadça ve Sümerce’ye dayanır Bazı ay isimleri de adını Mısır tanrılarından alır)
Bu listeden görüldüğü gibi Türkçe’deki Şubat, Nisan, Temmuz ve Eylül aylarının isimleri İbranice, Haziran ayının ismi ise Arapça kökenlidir
Ocak, Ekim, Kasım, Aralık ayları ise başka dillerde görülmeyen, Türkçe’ye özgü adlardır Ocak, Ekim ve Aralık ayları öz Türkçe kelimelerdir Kasım ise Arapça’da bölen, aralayan anlamına gelen bir kelimedir
Kaynakça:
http:designcaltecheduMiscmonthnameshtml
http:libraryprincetonedudepartmentstsdacmappendixmonthshtml
Asger Aaboe, The Culture Of Babylonia: Babylonian Mathematics, Astrology And Astronomy, 1991
http:wwwjewfaqorgcalendr2htm
http:wwwcrowlorglawrencetimemonthshtml
http:geonamesdemonthshtml