Ayak uyuşması genellikle tek ya da her iki ayakta birden hissizlik şeklinde tarif edilir ve bu duruma karıncalanma, iğne batması veya yanma benzeri hisler de eşlik edebilir Genellikle ayak uyuşmasının basit bir açıklaması vardır ama farklı hastalıkların belirtilerinden biri olarak da ortaya çıkabilir
Her ayak uyuşması endişelenmeyi gerektirmese de ayak uyuşmasının nedenleri hakkında genel bilgiye sahip olmak doğru zamanda tıbbi yardım almayı sağlayabilir
Ayaklardaki uyuşmanın yaygın nedenlerinin başında, ‘periferal nöropati‘ denilen sinir hasarlanması gelir Sinirlerde bir tür hasar ya da kan dolaşımında bir sorun olması söz konusudur Ayaklarda bir türlü geçmeyen uyuşmalar ayakta durmakta, yürümekte ya da araba sürmekte zorlanmalara yol açar
Uzun süren ayak uyuşmaları dikkate alınmalı ve mutlaka bir nöroloji veya iç hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır
Ayak Uyuşmasının Yaygın Nedenleri
Sinir Sıkışması
Sinirlerin sinyal iletimini engelleyen herhangi bir duruş şekli ya da hastalık uyuşmaya yol açabilir
Uzun süre ayağınızın üzerine oturduktan sonra ayağa kalkmak istediğinizde ayağınızın tamamen hissizleştiğini görebilirsiniz Bunun nedeni oturma pozisyonunuzun bacak, bilek veya ayaktaki sinirleri sıkıştırmasıdır Ayak kendine gelirken hissedilen karıncalanma veya iğne batma hissi genellikle, sinir fonksiyonunun kendini toparladığının işaretidir
Tarsal tünel sendromu ayaklarda ve bacaklarda sık görülen bir sinir sıkışması türüdür Ayak iç yanında ve tabanında uyuşma, yanma hissi ve karıncalanma belirtileri arasındadır
Omurgada fıtık ya da dejenere diskler veya omurilik kanalında daralma sinirlere baskı yaparak vücudun bu sinirlerle ilgili herhangi bir yerinde ama sıklıkla bacaklarda uyuşmaya veya diğer normal olmayan hislere neden olabilir
Herhangi bir kitle, skar dokusu, genişleyen damar, enfeksiyon veya yaralanmadan kaynaklanan şişlik sinirlerin bölgesel sıkışmasına yol açabilir Sık rastlanan örneklerden biri el bileklerinde görülen karpal tünel sendromudur Karpal tünel sendromunda bilekteki median sinir, çevresindeki doku tarafından sıkıştırılır ve bu durum elde karıncalanma ve uyuşmaya neden olur
Oksijen ve Besin Eksikliği
Eğer sinirler yeterince oksijen almıyor veya beslenmiyorsa sinir sinyalleriyle ilgili problemler yüzünden uyuşma hissedilebilir
Ateroskleroz veya periferik arterlerde kolesterol birikmesi (periferik arter hastalığı) sinirlerine kan akışını engelleyebilir
Donma, aşırı soğuk hava ve Raynaud sendromu gibi durumlarda kan damarları büzülür ve sinirler, düzgün işlemeleri için gereken oksijen, glikoz ve diğer besinlerden mahrum kalır Bunun sonucunda uyuşma görülür
Beyne az oksijen gitmesi ya da hiç gitmemesi (inme ya da geçici iskemik atak gibi nedenlerle) vücudun herhangi bir bölümünde ani uyuşmaya yol açabilir
B12 ve tiyamin de dahil olmak üzere vitamin eksiklikleri ayakta uyuşmalara yol açablir Alkolik kişilerde bu vitamin eksiklikleri daha yaygındır
Kurşun benzeri ağır metaller yüzünden zehirlenme kalsiyum, potasyum ve sodum seviyelerinde dengesizliğe neden olarak uyuşmaya yol açabilir
Sinir Hasarı
Sinirlerin hasara uğraması veya iltihaplanması uyuşukluğa yol açabilir
Diyabet ilk paragrafta sözünü ettiğimiz periferal nöropatiye neden olarak genellikle ayaklarda, ayak ve el parmaklarında sinir hasarı ve uyuşmaya yol açabilir
Yanıklarda ve radyoterapi tedavisinin sinirlere zarar vermesi halinde olduğu gibi, benzeri cilt problemlerinde uyuşma görülebilir
Zona ve Lyme hastalığında olduğu gibi, enfeksiyonlar da uyuşukluk neden olabilir
Beyindeki Sorunlar
Beyni ilgilendiren bazı durumlarda uyuşma belirtiler arasındadır
MS hastalığında uyuşma ilk belirtilerden biridir ve vücudun herhangi bir bölümünü etkileyebilir
Migren, inme ya da tümörler beynin sinyal iletimini etkileyerek uyuşmaya neden olabilir
Anksiyete (kaygı) ve hiperventilasyon (çok hızlı ve derin soluk alma) geçici uyuşmalara yol açabilir
Hipotiroidi (tiroit bezinin az çalışması), alkolizm ve lupus hastalığı da ayaklarda uyuşmaya sebep olabilir
Bazı kalp ilaçları ya da antibiyotikler benzeri ilaçlar, sinirleri etkileyerek uyuşma gibi yan etkilere neden olabilir
Ayak Uyuşması Sebebiyle Hangi Hallerde Doktora Gidilmeli?
Bir yaralanma ya da bel fıtığı gibi bir rahatsızlık nedeniyle ayağınız uyuştuğunda, uyuşmanın nedeni hakkında fikir yürütebilirsiniz Yine de bazı durumlarda uyuşmanın sebebi bilmek uyuşmaya ilgi göstermeyeceğiniz anlamına gelmemelidir
Uyuşmanın nedeni ile ilgili görünürde bir neden yoksa ve bir fikir yürütemiyorsanız
Uyuşma belli bir seviyede başladıktan sonra giderek kötüleşiyorsa
Uyuşma belli aralıklarla geçip sonra yeniden ortaya çıkıyorsa ya da belli hareketlerin tekrarlanmasıyla yaşanıyorsa
Uyuşmayla birlikte idrara çıkma da sıklaştıysa
Yürüdükçe uyuşma ya da karıncalanma kötüleşiyorsa
Yukarıdaki hallerde uyuşmanın kendi kendine geçmesini beklemek yerine bir doktora görünmek en iyisidir
Her ayak uyuşması endişelenmeyi gerektirmese de ayak uyuşmasının nedenleri hakkında genel bilgiye sahip olmak doğru zamanda tıbbi yardım almayı sağlayabilir
Ayaklardaki uyuşmanın yaygın nedenlerinin başında, ‘periferal nöropati‘ denilen sinir hasarlanması gelir Sinirlerde bir tür hasar ya da kan dolaşımında bir sorun olması söz konusudur Ayaklarda bir türlü geçmeyen uyuşmalar ayakta durmakta, yürümekte ya da araba sürmekte zorlanmalara yol açar
Uzun süren ayak uyuşmaları dikkate alınmalı ve mutlaka bir nöroloji veya iç hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır
Ayak Uyuşmasının Yaygın Nedenleri
Sinir Sıkışması
Sinirlerin sinyal iletimini engelleyen herhangi bir duruş şekli ya da hastalık uyuşmaya yol açabilir
Uzun süre ayağınızın üzerine oturduktan sonra ayağa kalkmak istediğinizde ayağınızın tamamen hissizleştiğini görebilirsiniz Bunun nedeni oturma pozisyonunuzun bacak, bilek veya ayaktaki sinirleri sıkıştırmasıdır Ayak kendine gelirken hissedilen karıncalanma veya iğne batma hissi genellikle, sinir fonksiyonunun kendini toparladığının işaretidir
Tarsal tünel sendromu ayaklarda ve bacaklarda sık görülen bir sinir sıkışması türüdür Ayak iç yanında ve tabanında uyuşma, yanma hissi ve karıncalanma belirtileri arasındadır
Omurgada fıtık ya da dejenere diskler veya omurilik kanalında daralma sinirlere baskı yaparak vücudun bu sinirlerle ilgili herhangi bir yerinde ama sıklıkla bacaklarda uyuşmaya veya diğer normal olmayan hislere neden olabilir
Herhangi bir kitle, skar dokusu, genişleyen damar, enfeksiyon veya yaralanmadan kaynaklanan şişlik sinirlerin bölgesel sıkışmasına yol açabilir Sık rastlanan örneklerden biri el bileklerinde görülen karpal tünel sendromudur Karpal tünel sendromunda bilekteki median sinir, çevresindeki doku tarafından sıkıştırılır ve bu durum elde karıncalanma ve uyuşmaya neden olur
Oksijen ve Besin Eksikliği
Eğer sinirler yeterince oksijen almıyor veya beslenmiyorsa sinir sinyalleriyle ilgili problemler yüzünden uyuşma hissedilebilir
Ateroskleroz veya periferik arterlerde kolesterol birikmesi (periferik arter hastalığı) sinirlerine kan akışını engelleyebilir
Donma, aşırı soğuk hava ve Raynaud sendromu gibi durumlarda kan damarları büzülür ve sinirler, düzgün işlemeleri için gereken oksijen, glikoz ve diğer besinlerden mahrum kalır Bunun sonucunda uyuşma görülür
Beyne az oksijen gitmesi ya da hiç gitmemesi (inme ya da geçici iskemik atak gibi nedenlerle) vücudun herhangi bir bölümünde ani uyuşmaya yol açabilir
B12 ve tiyamin de dahil olmak üzere vitamin eksiklikleri ayakta uyuşmalara yol açablir Alkolik kişilerde bu vitamin eksiklikleri daha yaygındır
Kurşun benzeri ağır metaller yüzünden zehirlenme kalsiyum, potasyum ve sodum seviyelerinde dengesizliğe neden olarak uyuşmaya yol açabilir
Sinir Hasarı
Sinirlerin hasara uğraması veya iltihaplanması uyuşukluğa yol açabilir
Diyabet ilk paragrafta sözünü ettiğimiz periferal nöropatiye neden olarak genellikle ayaklarda, ayak ve el parmaklarında sinir hasarı ve uyuşmaya yol açabilir
Yanıklarda ve radyoterapi tedavisinin sinirlere zarar vermesi halinde olduğu gibi, benzeri cilt problemlerinde uyuşma görülebilir
Zona ve Lyme hastalığında olduğu gibi, enfeksiyonlar da uyuşukluk neden olabilir
Beyindeki Sorunlar
Beyni ilgilendiren bazı durumlarda uyuşma belirtiler arasındadır
MS hastalığında uyuşma ilk belirtilerden biridir ve vücudun herhangi bir bölümünü etkileyebilir
Migren, inme ya da tümörler beynin sinyal iletimini etkileyerek uyuşmaya neden olabilir
Anksiyete (kaygı) ve hiperventilasyon (çok hızlı ve derin soluk alma) geçici uyuşmalara yol açabilir
Hipotiroidi (tiroit bezinin az çalışması), alkolizm ve lupus hastalığı da ayaklarda uyuşmaya sebep olabilir
Bazı kalp ilaçları ya da antibiyotikler benzeri ilaçlar, sinirleri etkileyerek uyuşma gibi yan etkilere neden olabilir
Ayak Uyuşması Sebebiyle Hangi Hallerde Doktora Gidilmeli?
Bir yaralanma ya da bel fıtığı gibi bir rahatsızlık nedeniyle ayağınız uyuştuğunda, uyuşmanın nedeni hakkında fikir yürütebilirsiniz Yine de bazı durumlarda uyuşmanın sebebi bilmek uyuşmaya ilgi göstermeyeceğiniz anlamına gelmemelidir
Uyuşmanın nedeni ile ilgili görünürde bir neden yoksa ve bir fikir yürütemiyorsanız
Uyuşma belli bir seviyede başladıktan sonra giderek kötüleşiyorsa
Uyuşma belli aralıklarla geçip sonra yeniden ortaya çıkıyorsa ya da belli hareketlerin tekrarlanmasıyla yaşanıyorsa
Uyuşmayla birlikte idrara çıkma da sıklaştıysa
Yürüdükçe uyuşma ya da karıncalanma kötüleşiyorsa
Yukarıdaki hallerde uyuşmanın kendi kendine geçmesini beklemek yerine bir doktora görünmek en iyisidir
