Son haberlere nazaran fiyatı cepleri yakan ayçiçek yağının yerine kullanılabilecek mısır, kanola, aspir, soya ve palm yağlarının ithalatında gümrük vergisi sıfırlandı. Pekala çokta yakından tanımadığımız bu yağlar nelerdir, neyden elde edililirler? Yararları ve ziyanları nelerdir, gelin birlikte bakalım...
Son alınan karara nazaran, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın bitkisel yağ tedariğinde ezalara yol açmaması ve fiyat stabilitesi için kanola, aspir, mısır, soya ve palm yağlarında gümrük vergisi 30 Haziran'a kadar yüzde sıfır olarak uygulanacak.
Peki bu yağlar nedir, tüketim için kullanılabilir mi?
Kanola yağı, kalzo bitkisinden elde edilen bitkisel bir yağdır. Esasen bu bitki zehirli bir bitki fakat Kanadalı bilim insanları toksik bileşenleri olan kolza bitkisinin yenilebilir versiyonunu geliştirerek bu bitkiyi ıslah etmişlerdir.
Kanola, dünyadaki en büyük ikinci yağ bitkisidir. Kanola yağının ziyanları ise şöyledir:
GDO'lu besinler, belli nitelikleri ortaya çıkarmak yahut ortadan kaldırmak için genetik gereçlerin değişmesinden ortaya çıkar. Tıpkı mısır üzere kanola da yüksek talep gördüğü için haşerelere karşı daha dirençli olacak halde genetik olarak tasarlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'daki kanola mahsullerinin %90'ından fazlasının genetiğiyle oynanır.
Kanola yağı üretilirken yüksek ısı ve kimyasallara maruz kalır. Kimyasal olarak rafine edilmiş bir yağ olarak kabul edilen kanola, kimyasal arıtmayı içeren ağartma ve koku giderme üzere evrelerden geçer. Rafine etme, yağlardaki esansiyel yağ asitleri, antioksidanlar ve vitaminler üzere besin hususlarını kıymetli ölçüde azaltır.
Rafine edilmemiş, soğuk preslenmiş kanola yağları mevcut olmasına karşın, piyasadaki birçok kanola yüksek oranda rafine edilmiştir ve sızma zeytinyağı üzere rafine edilmemiş yağlarda bulunan antioksidanlardan mahrumdur.
Aynı vakitte kanola yağının fazla tüketiminin makus kolesterolü ve kalp rahatsızlıklarını tetiklediği bilinmektedir.
Bunlarla birlikte hafızayı da makus etkilediği belirlenirken, birebir vakitte bedeni kilo almaya daha yatkınlaştırır.
İki çeşit aspir yağı mevcuttur: Yüksek linoleik ve yüksek oleik. Yüksek linoleik aspir yağı çoklu doymamış yağlar açısından zenginken, yüksek oleik aspir yağı daha fazla tekli doymamış yağlar içerir. Piyasadaki daha yaygın aspir yağı çeşidi, yüksek oleik çeşittir. Bilhassa patates kızartması ve cips üzere kızarmış yiyecekler için ısıya sağlam bir yemeklik yağ olarak kullanılır.
Tüm yağlar üzere, aspir yağı da E vitamini açısından yüksek olmasına karşın uygun bir besin kaynağı değildir zira E vitamini dışında, öbür birçok besin unsurundan mahrumdur.
E vitamini antioksidan özelliklere sahip ve bağışıklık işlevinde rol oynayan bir vitamindir, bu açıdan ne kadar güçlü olsa da, e vitamini avokado, ayçiçeği çekirdeği, badem ve ıspanak dahil olmak üzere birçok besinde vardır. Bu sebeple ek olarak aspir yağına gereksinim duymazsınız.
Her ne kadar aspir yağının diyetlerde kullanıldığından kelam edilse de aspir yağı tüketmenin rastgele bir faydası olduğunu gösteren çok az ispat vardır.
Ama birtakım araştırmaların gösterdiğine nazaran, aspir yağı üzere linoleik asit bakımından güçlü yağlar kolesterolü düşürerek kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı oluyor.
Aspir kanı inceltebildiğinden kanın pıhtılaşmasını yavaşlatabilir ve bu da kanama bozukluğu olan insalarda ve ameliyat olan insanlarda problemler yaratabilir.
Ölçülü tüketildiğinde kan şekeri denetimi, daha uygun kalp sıhhati ve daha düşük inflamasyon düzeyleri üzere faydalar sağlayabilir.
Kuru ciltleri tedavi etmek için kullanabilir, kozmetik kesiminde kıymetli bir yeri vardır.
Yanma ısısı çok yüksek olduğundan, yüksek sıcaklıklarda yemek pişirirken kullanılabilir.
Soya yağı, soya fasulyesi bitkisinin tohumlarından elde edilen bitkisel bir yağdır. Kalp, cilt ve kemik sıhhati için faydalı olduğu pek çok araştırmayla kanıtlanmıştır.
Yanma ısısı çok yüksek olduğu için, pek çok pişirme tekniği için öbür yağlara nazaran daha sağlıklı bir yağ çeşididir.
Soya fasulyesi yağı çoğunlukla kalp için sağlıklı bir yağ çeşidi olan çoklu doymamış yağ asitlerinden oluşur. Bu da kalp hastalığı oluşmasının riskini azaltır.
İçeriğindeki K vitamini, kemik sıhhati için çok yararlıdır.
Omega-3 yağ asitlerini de içeren soya fasülyesi yağı, kalp sıhhati, fetal gelişim, beyin işlevi ve bağışıklık için de faydalıdır.
Ciltteki nemi tutması açısından da yararlıdır.
Her ne kadar omega-3 açısından varlıklı olsa da, omega-6 açısından daha zengindir. Omega-6 ekseriyetle işlenmiş besinlerde bulunur, bu istikrarsız tüketimin belirli sıhhat sıkıntılarına sebep olduğu kanıtlanmıştır.
Kan şekerini yükseltebilir ve karaciğeri yağlandırabilir.
Palm yağı, dünya çapında en ucuz ve en tanınan yağlardan biridir ve global bitkisel yağ üretiminin üçte birini oluşturur.
Palm yağı, dünya çapında en ucuz ve en tanınan yağlardan biridir ve global bitkisel yağ üretiminin üçte birini oluşturur.
Palm yağı pek çok hazır besinde bulunur. Palm yağı bazen, yağın ayrılmasını ve kavanozun üst kısmına yerleşmesini önlemek için bir stabilizatör olarak fıstık ezmesine ve öbür fındık ezmelerine eklenir
1980'lerde tropik yağların tüketilmesinin kalp sıhhatini tehlikeye atabileceği telaşı nedeniyle birçok eserde palm yağının yerini trans yağlar aldı. Bununla birlikte, araştırmalar trans yağların sıhhat risklerini ortaya çıkardıktan sonra, besin üreticileri palm yağı kullanmaya devam etti.
Bu yağ birebir vakitte diş macunu, sabun ve kozmetik üzere birçok besin dışı eserde de bulunur.
Ayrıca alternatif bir güç kaynağı misyonu gören biyodizel yakıtı üretmek için de kullanılabilir.
Doğal palm yağı, yarısı doymuş olan %100 yağdır. Ayrıyeten E vitamini içerir ve kırmızı palmiye yağı, bedeninizin A vitaminine dönüştürebileceği karotenoidler ismi verilen antioksidanları içerir.
Doğal palm yağı, beyin sıhhatini destekleyebilecek güçlü antioksidan özelliklere sahip bir E vitamini formu olan eksiksiz bir tokotrienol kaynağıdır.
Doğal palm yağı, birtakım insanlarda beyin işlevini müdafaaya, kalp hastalığı risk faktörlerini azaltmaya ve A vitamini seviyelerini artırmaya yardımcı olabilir.
Çoğu çalışma palm yağının(doğal, rafinesiz) kalp sıhhati üzerinde hami bir tesiri olduğunu bulsa da, öbürleri çelişkili sonuçlar bildirmiştir. Kalp hastalığına bağlı kolesterol çeşidi seviyelerinin palmiye yağıyla arttığını, lakin öbür yağlarla azaldığı kanıtlanmıştır.
Palm yağının birebir vakitte kolesterolü yükselttiği de kanıtlanmıştır.
Tekrar tekrar kullanımının ziyanlı olduğu ise kanıtlanmıştır.
Palmiye yağının 200 dereceden yüksek ısılarda rafine edilmesi halinde, öbür bitkisel yağlardan daha çok kanserojen husus ortaya çıkarttığını açıkladı. Tıpkı vakitte palm yağının doğal kırmızı renginden arındırmak için uygulanan süreçler bu yağın kanserojen olma riskinl arttırdığı kanıtlandı.