Aydınoğulları Beyliği
Eski İyonya; yani eski yunan bolgesinde beylik kurmuş bulunan Aydınoğlu Mehmed Bey; daha once Germiyanoğulları emrindeydi Ege bolgesine gitme emri Yakub Bey tara*fından verilmişti Aydınoğlu Mehmed Bey, once Ayasuluğ (Selcuk), Guzelhisar, Ceşmeve Sultanhisan, Kestel, Bozdo*ğan, Yenişehir'i aldıktan sonra hemen Alaşehir, Birgi, Arpa, Sard, Koşk, Bayramlı, Ortakcı iie Karacakoyunlu, Aydın, İnegolu, Balat, Nazilli, Kuşadası, CIrla Kelas, Ezineve de, Akcaşehir, Sivrihisar, Balyambolu, Bayındır, Karaburun, Nif, Etye, Kızılhisar beldelerini aldığında bu kadar geniş yerleşim bolgesinin riyasetini kendine yakıştırdı ve beyliğini ilan etdi
Hemen ilave edelimki bu beldeler Turk beyliklerinin ara*sında birinin yitirdiği, diğerinin elde ettiği beldeler olmuştur Cunku o devirde, Bizans'ın kuculuşunun hızlandığı, Moğol is*tilasının şarkta sıkıştırdığı Selcukiye ve beylikler, acılımını batı cihetine doğru yapmağa başladığından bu bolgede, Turklerin tabiatıyla muslumanlann at koşturduğu elle tutulur, gozle gorulur hale gelmiştir 1310'da Mubarizuddin lakabını alan Mehmed Bey, 1307'de Sasa Beyle yaptığı savaştan ga*lip cıkmış vede Sasa Bey bu savaşta hayatını kaybetmiş, Birgi Aydınoğlu Beylik merkezi olmuştur vede peşinden İzmir uzerine yuklenilmiş, once İzmir'in kara kısmı ele gecirilmişti
Daha sonra da sahil bolumu teshir olunmuştur TTKY larından neşredilen İsmail Hakkı Clzuncarşılı merhum değerli eserinde bu vak'a şoyle zikredilmekte: 1310'da Mubarrizuddin lakabını alan Mehmed Bey, musluman İzmir'ini ve 1326 senesinde de sahil (Kafir) İzmir'ini aldı
Omur Bey ve kardeşi Hızır Bey'in meydana getirdiği do*nanma, Adalar denizinin butun adalarında namını işittirmeğe başladı Bilhassa Sakız, Bozcaada, Mora ve Rumeli sahilleri*ne akınlarını dehşetle karşılıyordu buraların sakinleri Aydı*noğlu Mehmed Bey; 1334'de olduğunde yerine oğlu Umur Bey gecti Bizanslılar ortak imparatorluk doneminde olduk*larından, otoriteleri kalmamış, kendilerine karşı koyanlara harekete gecmek icin ya paralı askere ya da muslumanlann yardımına muhtaciyetleri goruluyordu 3 Andronikos, Cene*vizlilerin uzerine yurumek icin Umur Bey'den yardım istemiş*ti 1336'da umur Bey donanmasıyla, imparatora yardımcı olmuş bu yardıma Saruhan denizgucu de katılınca Doğu Ak*deniz taraflarındaki Rodos şovalyeleri olsun, Mora sahilleri olsun korkuları arttı Karadeniz'e gecerek Kili ve yakın yerle*ri bu donanmanın vurması Bizans'ında işine yaradı
(Jmur Bey; bu sıralarda Kantaguzen'i tanıdı ve onu dost edindi Cok gecmeden Andronikos olduğunde, Kantaguzen Dimetoka'da imparatorun cocuk olduğunu ilanla şerikliğini yani ortak taht sahibi olduğunu her yere bildirdi, umur Bey kendisini hayli destekledi CJmur'un donanmasının varlığı', hristiyan dunyasını pek rahatsız ettiğinden başta, Ege adala*rında yaşayan latinler olmak uzere, Bizansdaki cocuk impa*ratorun annesi, Venedik, Ceneviz, Rodos şovalyeleri ve Kıbrıs krallık donanması Papa 6 Kleman'ın irşadıyla İzmir'de umur Bey'in donanmasını bastırdılar İlk merhalede durumu savuş*turan Umur, az sonra donanmasının yakılmasını engelleye*medi
1344aralık ayında, haclılar Sahil İzmir'i almışlar ancak daha ileri gidememişlerdi Kendi işleri zorlaşan Umur Bey; dostu Kantaguzen'e, Orhan Gazi'ye yanaşmasını tavsiye et*miştir Umur Bey; 1347'de donanmasını yenilemiş ve denize cıkmış, hristiyan aleminin işlerini yine sekteye uğratmıştı Banlar Sahil İzmir'i terk icin Umur Beyile anlaşmaya varmış'arsa da, Papa bunu kabullenmemiştir Başının caresini İzmir kalesini silah zoruyla almakta bulan, umur Bey harekete gecmiş ve kaleye saldırdığında, kaşının ortasına isabet eden bir ok, kendisini şehidler zumresine iltihak ettirdi
umur Bey'in şehadetinden sonra, Aydınoğlu Beyliği faali*yetlerini azaltmış, latinler bunlarla yaptığı antlaşmayla İske*lelerinden istifade etmeye başlamışlardır Kardeşi Hızır Bey gorevi devr almıştır Bunun vefat tarihi bilinmemektedir, yeri*ne gecen en kucuk kardeş 7671365'de İsa bulunduğuna gore vefatı bu tarihden once olsa gerektir Aydinoğullarının Beyliği; 8291426'da Osmanlı devletine karşı her harekatın, hatta Duzmece Mustafa hadisesinde bile iddiacı tarafında yer almak suretiyle, duşmanlıktan vazgecmeyen Cuneyt Bey, 2 Murad'ın kumandanlarından Hamza Bey'in elinden olumu ta*darken, beylikde sona ermiş oluyordu
Aydınoğulları Cizelgesi
Aydın Bey Mubarizuddin Mehmed Bey Bahauddin Su*leyman Fahreddin Hızır ibrahim Bahadır Clmur Bey Şah isa Bey Musa Bey 2 Umur Bey Kara Hasan Bayezid Cuneyd Bey Mustafa Bey Kurd Hasan
Eski İyonya; yani eski yunan bolgesinde beylik kurmuş bulunan Aydınoğlu Mehmed Bey; daha once Germiyanoğulları emrindeydi Ege bolgesine gitme emri Yakub Bey tara*fından verilmişti Aydınoğlu Mehmed Bey, once Ayasuluğ (Selcuk), Guzelhisar, Ceşmeve Sultanhisan, Kestel, Bozdo*ğan, Yenişehir'i aldıktan sonra hemen Alaşehir, Birgi, Arpa, Sard, Koşk, Bayramlı, Ortakcı iie Karacakoyunlu, Aydın, İnegolu, Balat, Nazilli, Kuşadası, CIrla Kelas, Ezineve de, Akcaşehir, Sivrihisar, Balyambolu, Bayındır, Karaburun, Nif, Etye, Kızılhisar beldelerini aldığında bu kadar geniş yerleşim bolgesinin riyasetini kendine yakıştırdı ve beyliğini ilan etdi
Hemen ilave edelimki bu beldeler Turk beyliklerinin ara*sında birinin yitirdiği, diğerinin elde ettiği beldeler olmuştur Cunku o devirde, Bizans'ın kuculuşunun hızlandığı, Moğol is*tilasının şarkta sıkıştırdığı Selcukiye ve beylikler, acılımını batı cihetine doğru yapmağa başladığından bu bolgede, Turklerin tabiatıyla muslumanlann at koşturduğu elle tutulur, gozle gorulur hale gelmiştir 1310'da Mubarizuddin lakabını alan Mehmed Bey, 1307'de Sasa Beyle yaptığı savaştan ga*lip cıkmış vede Sasa Bey bu savaşta hayatını kaybetmiş, Birgi Aydınoğlu Beylik merkezi olmuştur vede peşinden İzmir uzerine yuklenilmiş, once İzmir'in kara kısmı ele gecirilmişti
Daha sonra da sahil bolumu teshir olunmuştur TTKY larından neşredilen İsmail Hakkı Clzuncarşılı merhum değerli eserinde bu vak'a şoyle zikredilmekte: 1310'da Mubarrizuddin lakabını alan Mehmed Bey, musluman İzmir'ini ve 1326 senesinde de sahil (Kafir) İzmir'ini aldı
Omur Bey ve kardeşi Hızır Bey'in meydana getirdiği do*nanma, Adalar denizinin butun adalarında namını işittirmeğe başladı Bilhassa Sakız, Bozcaada, Mora ve Rumeli sahilleri*ne akınlarını dehşetle karşılıyordu buraların sakinleri Aydı*noğlu Mehmed Bey; 1334'de olduğunde yerine oğlu Umur Bey gecti Bizanslılar ortak imparatorluk doneminde olduk*larından, otoriteleri kalmamış, kendilerine karşı koyanlara harekete gecmek icin ya paralı askere ya da muslumanlann yardımına muhtaciyetleri goruluyordu 3 Andronikos, Cene*vizlilerin uzerine yurumek icin Umur Bey'den yardım istemiş*ti 1336'da umur Bey donanmasıyla, imparatora yardımcı olmuş bu yardıma Saruhan denizgucu de katılınca Doğu Ak*deniz taraflarındaki Rodos şovalyeleri olsun, Mora sahilleri olsun korkuları arttı Karadeniz'e gecerek Kili ve yakın yerle*ri bu donanmanın vurması Bizans'ında işine yaradı
(Jmur Bey; bu sıralarda Kantaguzen'i tanıdı ve onu dost edindi Cok gecmeden Andronikos olduğunde, Kantaguzen Dimetoka'da imparatorun cocuk olduğunu ilanla şerikliğini yani ortak taht sahibi olduğunu her yere bildirdi, umur Bey kendisini hayli destekledi CJmur'un donanmasının varlığı', hristiyan dunyasını pek rahatsız ettiğinden başta, Ege adala*rında yaşayan latinler olmak uzere, Bizansdaki cocuk impa*ratorun annesi, Venedik, Ceneviz, Rodos şovalyeleri ve Kıbrıs krallık donanması Papa 6 Kleman'ın irşadıyla İzmir'de umur Bey'in donanmasını bastırdılar İlk merhalede durumu savuş*turan Umur, az sonra donanmasının yakılmasını engelleye*medi
1344aralık ayında, haclılar Sahil İzmir'i almışlar ancak daha ileri gidememişlerdi Kendi işleri zorlaşan Umur Bey; dostu Kantaguzen'e, Orhan Gazi'ye yanaşmasını tavsiye et*miştir Umur Bey; 1347'de donanmasını yenilemiş ve denize cıkmış, hristiyan aleminin işlerini yine sekteye uğratmıştı Banlar Sahil İzmir'i terk icin Umur Beyile anlaşmaya varmış'arsa da, Papa bunu kabullenmemiştir Başının caresini İzmir kalesini silah zoruyla almakta bulan, umur Bey harekete gecmiş ve kaleye saldırdığında, kaşının ortasına isabet eden bir ok, kendisini şehidler zumresine iltihak ettirdi
umur Bey'in şehadetinden sonra, Aydınoğlu Beyliği faali*yetlerini azaltmış, latinler bunlarla yaptığı antlaşmayla İske*lelerinden istifade etmeye başlamışlardır Kardeşi Hızır Bey gorevi devr almıştır Bunun vefat tarihi bilinmemektedir, yeri*ne gecen en kucuk kardeş 7671365'de İsa bulunduğuna gore vefatı bu tarihden once olsa gerektir Aydinoğullarının Beyliği; 8291426'da Osmanlı devletine karşı her harekatın, hatta Duzmece Mustafa hadisesinde bile iddiacı tarafında yer almak suretiyle, duşmanlıktan vazgecmeyen Cuneyt Bey, 2 Murad'ın kumandanlarından Hamza Bey'in elinden olumu ta*darken, beylikde sona ermiş oluyordu
Aydınoğulları Cizelgesi
Aydın Bey Mubarizuddin Mehmed Bey Bahauddin Su*leyman Fahreddin Hızır ibrahim Bahadır Clmur Bey Şah isa Bey Musa Bey 2 Umur Bey Kara Hasan Bayezid Cuneyd Bey Mustafa Bey Kurd Hasan