Baş Dönmesi
Denge 6. duyu olarak tanımlanabilir. Kişinin çevreyle ilişkisini düzenlemede önemli yeri vardır. Göz ( Oküler sistem), İç kulak (Vestibüler sistem), Derin duyu ( Proprioseptif sistem) ile sağlanır. Ana kontrol beyin ve beyinciktedir.
Baş Dönmesi (Vertigo )
Hastaların, etrafın kendi çevresinde veya kendisinin etrafın çevresinde dönmesi şeklinde algıladığı bir hareket illüzyonudur. Halk terimi olarak “Baş Dönmesi” kullanılır, güvensizlik hissi mevcuttur.
Gerçek Vertigolar
1 Periferik tip vertigolar
2 Santral tip vertigolar
Yalancı Vertigolar
1 Sistemik hastalıklarda görülen baş dönmeleri
2 Psikofizyolojik baş dönmeleri
PERİFERİK SANTRAL
Ani başlangıç
Şiddetli
Genelde 2 haftadan uzun sürmez
Pozisyondan etkilenir
Normal nörolojik muayene
Odituar bulgular genelde bulunur
Bulantı/kusma ciddi
Dengesizlik orta derece
Bilinç kaybı yok
Adaptasyon hızlı Yavaştan başlayıp artar
Şiddetli olmayan
Haftalar-aylar boyunca sürer
Pozisyondan az etkilenir
Nörolojik bulgular eşlik eder
Odituar bulgular yoktur
Bulantı/kusma orta derece
Dengesizlik ciddi
Bilinç kaybı olabilir
Adaptasyon yok
Santral Vertigolar
Baziller migren, vertebrobaziller yetmezliğe bağlı, multipl sklerozis, beyin tümörleri, beyin sapı ve/veya beyincik felci, ensefalit, ilaçlar, epileptik nöbetler, servikal spondiloz, kafa travması gibi santral sinir sistemini ilgilendiren durumlarda ortaya çıkar.
Periferik Vertigolar
Bu tür vertigonun en fazla rastlanan nedeni bening paroksismal pozisyonel vertigodur. Bu nedenden sonra Meniere hastalığı, labirintis, superior semisirküler kanal zedelenmesi gibi etkenler gelir. Gözler açıkken etraf dönmesi, gözler kapalı iken kendi etrafında dönmesi mevcuttur. Dönme hissi ani ve şiddetli başlar, dakikalar-saatler içinde azalır. Baş hareketleri ile vertigo artar. Ataklar arasında dengeli dönemler mevcuttur. Ani başlar ve kısa sürer ancak günlük yaşamı derinden etkiler.
Sistemik Bir Hastalık Mı?
İlaç (nöroleptikler, antihipertansifler), aritmi(kalp ritm bozuklukları), yorgunluk, hipertansiyon, baş ağrısı ile birlikte başdönmesi, hipotansiyon: presenkopal başdönmesi, hipoglisemi başdönmesine neden olabilir.
Psikojenik Mi?
Tüm diğer olasılıklar elendikten sonra, psikojenik başdönmeleri düşünülmelidir ve bu grup başdönmeleri son yıllarda sıklığını giderek arttırmaktadır.
Hangi Bölüme Muayene Olmalıyım?
Baş dönmelerinin çoğunluğunu Periferik Vertigo grubu oluşturduğundan ve bu grup rahatsızlıklarda tekrarlama olasılığı fazla olduğundan öncelikle Kulak Burun Boğaz uzmanlarınca değerlendirilmek önemlidir.
Santral vertigoda ise hastalığın ciddiyeti ve erken tanının önemi dolayısı ile Nöroloji uzmanlarınca değerlendirilmek gerekir.