Baş donmesi akla tansiyon veya başka norolojik hastalıkları getirir Vertigo denilen gercek baş donmesi, kişinin etrafındaki eşyaların donmesi ya da kişinin kendisini eşyalar etrafında donuyormuş gibi hissetmesidir Bu tam anlamıyla bir donme halusinasyonu yani yanılsamasıdır Toplumda baş donmesi olarak yakınılan duygu her zaman vertigo olmayıp, denge bozukluğu da olabilir Denge bozukluğu pek cok sebebe bağlı olabilirken vertigo genellikle hastayı cok tedirgin eder, hatta uykudan bile uyandırabilir Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof Dr Murat Haluk Ozkul, hastalıkla ilgili şunları anlattı;
imagesbasdonmesiniiyilestirenmanevra5aece934e0c2d
h 45157 yaş aralığında goruluyor Toplumda en sık rastlanılan vertigo sebebi 'kristallerin kayması ya da yer değiştirmesi' diye bilinen bir ic kulak hastalığıdır Ulkemizde her yıl ortalama 1 milyon civarında yeni hasta bu hastalığa yakalanmaktadır Kadınların yuzde 3,2'si, erkeklerin ise yuzde 1,6'sı hayatları boyunca bu hastalığa yakalanma riskine sahiptir Kadınlar erkeklere gore yuzde 64 daha fazla bu tip baş donmesi yaşarlar Yaşla birlikte gorulme sıklığı da artar Ortalama 5157 yaş aralığında daha sık gorulur 35 yaş altında neredeyse hic gorulmez İc kulak sebepli baş donmelerinin yarısı bu tip kristallerin yer değiştirmesine bağlıdır 5 yıl icinde tekrarlama olasılığı yuzde 50'dir Hastaların yarısı baş donmesi atakları arasında dengesizlik yaşarlar Atakların buyuk coğunluğu donme halusinasyonu yani gercek vertigo şeklinde olurken yuzde 14'luk bir hasta gurubu yalnızca dengesizlik tarif eder Neredeyse butun hastalar ataklarını yatakta yaşadıklarını soyler
imagesbasdonmesiniiyilestirenmanevra5aece93681980
h 4Tanı aşaması cok onemli Vertigo ve denge konusunda uzmanlaşmış kliniklerde ic kulak kristallerinin yer değiştirmesine bağlı baş donmeleri ayrıntılı bir hikaye ve denge testlerinden sonra anlaşılır Gerekli hastalara beyin MR goruntulemesi yapılabilirse de ek belirtilerin olması durumunda hastalığın tanınmasından cok ayırıcı tanısında yararı olur Hastanın hangi baş pozisyonunda vertigo atağı gecirdiği saptanır Bu atak, test sırasında hastanın şiddetli baş donmesi yakınması yanında bulantı ve hatta kusma bile ortaya cıkabilir Bu durumun yaşanabileceği test oncesi hasta ve hasta yakınlarına anlatılarak telaş edilecek bir durum olmayacağı, atağın 2030 saniye sureceği soylenmelidir Kusma ihtimaline karşın tedbir alınması uygun olur Bel ve boyun fıtığı olan hastalara test sırasında baş dondurme ve vucut pozisyonları ozenle uygulanmalıdır Uzman kişi test sırasında hastaya gozlerini acık tutması gerektiğini soylemelidir Atak sırasında hastanın gozlerindeki sıcrayıcı hareketler (nistagmus) dikkatle gozlenmeli, gerekirse kaydedilmelidir Bu amacla ozel cihazlar kullanılabilir
imagesbasdonmesiniiyilestirenmanevra5aece93ab53e6
h 4İyileştiren manevra Hasta ic kulak ve hasta yarım daire kanalı belirlendikten sonra, ic kulaktaki yerlerinden kopup serbest yuzen kristaller, başa belli pozisyonlar verilerek kanallardan uzaklaştırmaya calışılır Bu hareketlere, kısaca 'manevra' adı verilir Manevra sonrası hasta hızla iyileşir Onceden kendisini rahatsız eden baş hareketlerini korkmadan yapar ve başının donmediğini fark eder Manevra sonrasında tedbir amaclı hastanın başının bir sure yere paralel gelmemesini, yani ayakkabısını bağlarken govdesiyle eğilmemesini, yatakta yatarken yuksek yastıkta uyumasını oneren veren uzmanlar vardır Herhangi bir ilac verilmediği gibi, diyet kısıtlaması da yapılmaz Hasta gunluk aktivitesini korkmadan yapması konusunda yureklendirilmelidir Zira hastalar vertigo ataklarının korkusunu birdenbire atamayabilirler Aylarca hatta yıllarca yanlış ilac kullanan hastalar olabilir Baş donmeleri gecmediği halde ilaca psikolojik bağımlılıkları oluşabilir
imagesbasdonmesiniiyilestirenmanevra5aece934e0c2d
h 45157 yaş aralığında goruluyor Toplumda en sık rastlanılan vertigo sebebi 'kristallerin kayması ya da yer değiştirmesi' diye bilinen bir ic kulak hastalığıdır Ulkemizde her yıl ortalama 1 milyon civarında yeni hasta bu hastalığa yakalanmaktadır Kadınların yuzde 3,2'si, erkeklerin ise yuzde 1,6'sı hayatları boyunca bu hastalığa yakalanma riskine sahiptir Kadınlar erkeklere gore yuzde 64 daha fazla bu tip baş donmesi yaşarlar Yaşla birlikte gorulme sıklığı da artar Ortalama 5157 yaş aralığında daha sık gorulur 35 yaş altında neredeyse hic gorulmez İc kulak sebepli baş donmelerinin yarısı bu tip kristallerin yer değiştirmesine bağlıdır 5 yıl icinde tekrarlama olasılığı yuzde 50'dir Hastaların yarısı baş donmesi atakları arasında dengesizlik yaşarlar Atakların buyuk coğunluğu donme halusinasyonu yani gercek vertigo şeklinde olurken yuzde 14'luk bir hasta gurubu yalnızca dengesizlik tarif eder Neredeyse butun hastalar ataklarını yatakta yaşadıklarını soyler
imagesbasdonmesiniiyilestirenmanevra5aece93681980
h 4Tanı aşaması cok onemli Vertigo ve denge konusunda uzmanlaşmış kliniklerde ic kulak kristallerinin yer değiştirmesine bağlı baş donmeleri ayrıntılı bir hikaye ve denge testlerinden sonra anlaşılır Gerekli hastalara beyin MR goruntulemesi yapılabilirse de ek belirtilerin olması durumunda hastalığın tanınmasından cok ayırıcı tanısında yararı olur Hastanın hangi baş pozisyonunda vertigo atağı gecirdiği saptanır Bu atak, test sırasında hastanın şiddetli baş donmesi yakınması yanında bulantı ve hatta kusma bile ortaya cıkabilir Bu durumun yaşanabileceği test oncesi hasta ve hasta yakınlarına anlatılarak telaş edilecek bir durum olmayacağı, atağın 2030 saniye sureceği soylenmelidir Kusma ihtimaline karşın tedbir alınması uygun olur Bel ve boyun fıtığı olan hastalara test sırasında baş dondurme ve vucut pozisyonları ozenle uygulanmalıdır Uzman kişi test sırasında hastaya gozlerini acık tutması gerektiğini soylemelidir Atak sırasında hastanın gozlerindeki sıcrayıcı hareketler (nistagmus) dikkatle gozlenmeli, gerekirse kaydedilmelidir Bu amacla ozel cihazlar kullanılabilir
imagesbasdonmesiniiyilestirenmanevra5aece93ab53e6
h 4İyileştiren manevra Hasta ic kulak ve hasta yarım daire kanalı belirlendikten sonra, ic kulaktaki yerlerinden kopup serbest yuzen kristaller, başa belli pozisyonlar verilerek kanallardan uzaklaştırmaya calışılır Bu hareketlere, kısaca 'manevra' adı verilir Manevra sonrası hasta hızla iyileşir Onceden kendisini rahatsız eden baş hareketlerini korkmadan yapar ve başının donmediğini fark eder Manevra sonrasında tedbir amaclı hastanın başının bir sure yere paralel gelmemesini, yani ayakkabısını bağlarken govdesiyle eğilmemesini, yatakta yatarken yuksek yastıkta uyumasını oneren veren uzmanlar vardır Herhangi bir ilac verilmediği gibi, diyet kısıtlaması da yapılmaz Hasta gunluk aktivitesini korkmadan yapması konusunda yureklendirilmelidir Zira hastalar vertigo ataklarının korkusunu birdenbire atamayabilirler Aylarca hatta yıllarca yanlış ilac kullanan hastalar olabilir Baş donmeleri gecmediği halde ilaca psikolojik bağımlılıkları oluşabilir