Bartravma : Basınc Değişikliği Travması
Orta kulağın hava dolu boşlukları temporal (kulak kemiği)kemikteki pnomatizasyon(havalanma) derecesine gore 25ml ile 13 ml arasında cok farklı gaz hacmine sahiptir Orta kulaktaki hava, ucakta yukselirken genişler Basınc farkı 20 m bar ’a ulaşınca tuba (oztaki borusukulakla boğaz arasındaki kanal) pasif olarak acılır ve genişleyen gazlar nazofarenks (bogazın ust bolumune) ’e gecer
Alcalış sırasında durum farklıdır Cevre basıncın artmasına bağlı olarak orta kulakta bulunan gazın hacmi kuculur Bunun eşitlenmesi icin nazofarenks ’den orta kulağa hava gelmesi gerekir Ancak tuba ’nın tek yonlu valf mekanizması gibi calışması nedeniyle nazofarenks ’den orta kulağa hava gonderilmesi pasif olarak gecekleşmez Bunun icin mutlaka yutkunma, esneme gibi hareketler veya bilinen basınc eşitleme (Valsalva, Frenzel, vb) manevraları yardımı ile tuba ’nın aktif olarak acılması zorunluluğu vardır
Basınc değişikliğinin cok hızlı oluştuğu hallerde (jet savaş ucakları) tuba ’nın aktif olarak acılma zorunluluğu onem gosteren bir konudur Bu basınc eşitlemesi yapılmadığı takdirde nazofarenks ve orta kulak arasında basınc farkı artar, tuba artık acılmaz ( tuba blokajı) ve basınc farkı 80120 m bar ’a ulaştığı takdirde orta ve ic kulak barotravmaları (basınca bağlı travmalar) oluşabilir
Barotravmalar
Dış kulak yolu barotravması (DKYB): Ucak gurultusunu azaltmak icin kullanılan kulak tıkacı veya buşon ile kulak zarı arasında oluşan havalı sahadan kaynaklanır Alcalış sırasında bu havalı boşluktaki gaz kuculur Bunun sonucu olarak dış kulak yolu derisi ve kulak zarının epitel tabakasında hemorajik buller meydana gelir Dış kulak yolu osteomları(kemik cıkıntıları) ve yabancı cisimleri de DKYB ’na neden olabilen faktorlerdir
Orta kulak barotravması (aerotitis media): Orta kulaktaki basınc azlığını gidermek icin basınc eşitleme manevraları gec yapılacak olursa , basınc farkı 80120 cc su basıncına ulaşır ve tuba artık acılmayabilir (tuber blokaj) Tuba ’nın acılma sıklığı jet savaş ucaklarında, dalışlarda dakikada 35 kez, pike yapan ucaklarda ise 1520 kez olmalıdır
Barotravma ’ların meydana cıkışında diğer bir etken, tuba ’nın gecirgenlik derecesi ve tuba cevresindeki epitel ile cevre dokuların durumudur Başlangıcta kulak zarında retraksiyon (gerilme) olur Boylelikle orta kulaktaki basınc azalması %10 ’a kadar eşitlenebilir Basınc azalması devam ettiği takdirde once manibrium mallei(Malleus denilen minik kemiğin kulak zarı uzerine yapıştığı alan) uzerinde, daha sonra tum kulak zarında hiperemi (kızarıklık) meydana gelir Daha sonra hemorajik buller (ici kan ile dolu kesecikler) oluşur Orta kulaktaki duşuk basınc vantuz mekanizmasıyla orta kulak mukozasında odem (şişme) yaratır, submukoz hemoraji (mukoza altı kanaması) gorulur
Orta kulak boşluğunda seroz ve hemorajik eksuda(sıvı ve kan toplanması ) meydana gelir Eksuda, orta kulaktaki negatif basıncı dengelemek icin damar ceperlerinin gecirgenliğinin bozulmasıyla ortaya cıkan negatif basınc derecesine gore az veya cok olabilir Bu sıralarda tuba acılır ve basınc dengelemesi olursa eksuda kaybolur Eğer tedavi edilmezse ve sık sık yinelerse timpanoskleroz ’a(kulak zarı kireclenmesine) donuşebilir Basınc farkı 0406 bar ’dan itibaren kulak zarının yırtılmasına neden olur Perforasyon (yırtılma)genellikle cizgi biciminde ve kenarları kanlıdır
Orta kulağın hava dolu boşlukları temporal (kulak kemiği)kemikteki pnomatizasyon(havalanma) derecesine gore 25ml ile 13 ml arasında cok farklı gaz hacmine sahiptir Orta kulaktaki hava, ucakta yukselirken genişler Basınc farkı 20 m bar ’a ulaşınca tuba (oztaki borusukulakla boğaz arasındaki kanal) pasif olarak acılır ve genişleyen gazlar nazofarenks (bogazın ust bolumune) ’e gecer
Alcalış sırasında durum farklıdır Cevre basıncın artmasına bağlı olarak orta kulakta bulunan gazın hacmi kuculur Bunun eşitlenmesi icin nazofarenks ’den orta kulağa hava gelmesi gerekir Ancak tuba ’nın tek yonlu valf mekanizması gibi calışması nedeniyle nazofarenks ’den orta kulağa hava gonderilmesi pasif olarak gecekleşmez Bunun icin mutlaka yutkunma, esneme gibi hareketler veya bilinen basınc eşitleme (Valsalva, Frenzel, vb) manevraları yardımı ile tuba ’nın aktif olarak acılması zorunluluğu vardır
Basınc değişikliğinin cok hızlı oluştuğu hallerde (jet savaş ucakları) tuba ’nın aktif olarak acılma zorunluluğu onem gosteren bir konudur Bu basınc eşitlemesi yapılmadığı takdirde nazofarenks ve orta kulak arasında basınc farkı artar, tuba artık acılmaz ( tuba blokajı) ve basınc farkı 80120 m bar ’a ulaştığı takdirde orta ve ic kulak barotravmaları (basınca bağlı travmalar) oluşabilir
Barotravmalar
Dış kulak yolu barotravması (DKYB): Ucak gurultusunu azaltmak icin kullanılan kulak tıkacı veya buşon ile kulak zarı arasında oluşan havalı sahadan kaynaklanır Alcalış sırasında bu havalı boşluktaki gaz kuculur Bunun sonucu olarak dış kulak yolu derisi ve kulak zarının epitel tabakasında hemorajik buller meydana gelir Dış kulak yolu osteomları(kemik cıkıntıları) ve yabancı cisimleri de DKYB ’na neden olabilen faktorlerdir
Orta kulak barotravması (aerotitis media): Orta kulaktaki basınc azlığını gidermek icin basınc eşitleme manevraları gec yapılacak olursa , basınc farkı 80120 cc su basıncına ulaşır ve tuba artık acılmayabilir (tuber blokaj) Tuba ’nın acılma sıklığı jet savaş ucaklarında, dalışlarda dakikada 35 kez, pike yapan ucaklarda ise 1520 kez olmalıdır
Barotravma ’ların meydana cıkışında diğer bir etken, tuba ’nın gecirgenlik derecesi ve tuba cevresindeki epitel ile cevre dokuların durumudur Başlangıcta kulak zarında retraksiyon (gerilme) olur Boylelikle orta kulaktaki basınc azalması %10 ’a kadar eşitlenebilir Basınc azalması devam ettiği takdirde once manibrium mallei(Malleus denilen minik kemiğin kulak zarı uzerine yapıştığı alan) uzerinde, daha sonra tum kulak zarında hiperemi (kızarıklık) meydana gelir Daha sonra hemorajik buller (ici kan ile dolu kesecikler) oluşur Orta kulaktaki duşuk basınc vantuz mekanizmasıyla orta kulak mukozasında odem (şişme) yaratır, submukoz hemoraji (mukoza altı kanaması) gorulur
Orta kulak boşluğunda seroz ve hemorajik eksuda(sıvı ve kan toplanması ) meydana gelir Eksuda, orta kulaktaki negatif basıncı dengelemek icin damar ceperlerinin gecirgenliğinin bozulmasıyla ortaya cıkan negatif basınc derecesine gore az veya cok olabilir Bu sıralarda tuba acılır ve basınc dengelemesi olursa eksuda kaybolur Eğer tedavi edilmezse ve sık sık yinelerse timpanoskleroz ’a(kulak zarı kireclenmesine) donuşebilir Basınc farkı 0406 bar ’dan itibaren kulak zarının yırtılmasına neden olur Perforasyon (yırtılma)genellikle cizgi biciminde ve kenarları kanlıdır