BASINC NEDİR ?
Basınc Gradyan Kuvveti Basınc, bir yuzey uzerine etkide bulunan dik kuvvetin, birim alana duşen miktarı Katı, sıvı ve gazlar ağırlıkları nedeniyle bulundukları yuzeye bir kuvvet uygularlar Kuvvetin kaynağı ne olursa olsun birim yuzeye dik olarak etki eden kuvvete basınc (P), butun yuzeye dik olarak etki eden kuvvete de basınc kuvveti (F) denir
P : Basınc
F : Kuvvet
S(G) : Alan
Katılarda basınc
Katılarda basınc cismin ağırlığının taban alanına bolumu ile bulunur Katılarda basınc kuvveti cismin ağırlığıdır Katılarda eğer cismin ağırlığı artarsa basınc artar, taban alanı artarsa basınc azalır Cismin ağırlığının yercekimi ivmesi ile olan ilişkisinden dolayı da basınc yercekimi ile de alakalıdır Yercekimi ivmesinin artmasıyla basınc da artar Aynı maddeden yapılmış geometrik cisimlerde (silindir, kare dik prizma, kup vb) basınc yuksekliğe bağlıdır Yuksekliği fazla olanın basıncı da fazladır
Sıvılarda basınc
Sıvılarda basınc sıvının yoğunluğu ve sıvını yuksekliği ile ilişkilidir Sıvının yoğunluğu ve sıvının yuksekliği arttıkca sıvının basıncı da artar Sıvının basıncı miktarı ile alakalı değildir Ayrıca yercekimi ivmesi ile de alakalıdır Yercekimi ivmesi ile doğru orantılıdır
P hdg'dir
Sıvının basınc kuvveti de sıvının basıncı ile sıvının taban alanının carpımı ile bulunurYani;
F hdgS'dir
Sıvılarda sıvının herhangi bir yerine uygulanan basıncı sıvılar tum yonlere iletir Sıvıların bu basıncı her yone iletme prensibinden yararlanılarak hidrolik fren sistemleri ve krikolar yapılmıştır
Kapalı gaz basıncı
Gazlarda basınc ise bir cok unsurla bağlantılıdır Gazların basıncının hesaplanmasında sıcaklık, bulunduğu kabın hacmi, gazın miktarı ve R sayısı onemlidir Bunları formulle ifade edecek olursak; PV nRT Gazlarda basınc, gazın molekul sayısı ve sıcaklığı artarsa artar; gazın bulunduğu kabın hacmi artarsa azalır R sayısı ise sabit bir sayıdır Kapalı gazlarda basınc manometreler yardımı ile olculur
Acık hava basıncı
Acık Hava Basıncı deniz seviyesinde 0 santigrat derecede ve sabit hava şartlarında 76 cmHg'dir Yani 76 cm civadır Bu da bir '}atmdir Acık hava basıncı her 105 metre yukseğe cıkıldığında 1 cmHg azalır Acık hava basıncını olcen aletlere barometre Yani bunlar nakala koylulerde genellıkle olur
Basınc farklarının oluşumu
Dunya, guneşten gelen ısıyı ekvator bolgesinin her zaman dik acıyla, kutup bolgelerinin de her zaman eğik acıyla almasını sağlayacak bir konumda oluşmuştur Bu durum ekvator bolgesinin her zaman cok sıcak, kutup bolgelerinin de her zaman cok soğuk olmasını sağlamıştır (Dunyanın kutup ekseni ile yorunge duzlemi arasında 235 derecelik bir acı vardır ve dunya sağa doğru eğik konumuyla kendi ekseni etrafında ve guneş etrafındaki yorungesinde hareketlerini surdurmektedir)
Ekvator bolgesi (030 kuzey enlemleri, 030 guney enlemleri arası) kara ve denizde en sıcak alanlardır Bu alanlarda once kara yuzeyleri ısınır Isınan yuzeyler alttan itibaren havayı ısıtır Isınan hava yukselir Yukselen havanın yerinde, havanın yukselerek terk etmesinden dolayı boşluk oluşur Bir başka deyişle basınc duşer Bu sebeple ekvator bolgesi surekli olarak dunyanın alcak basınc alanlarıdır Aynı zamanda yukselen hava yukseldikce soğur
Soğuk kutup alanlarında hava alttan itibaren soğur En soğuk hava en alttaki hava olur Soğuyan hava ağırlaşır birbirine doğru sıkışarak coker Coken hava aynı zamanda ısınır Bu yığılma sonucunda yuzeyde yuksek basınc oluşur Dolayısıyla kutup alanları dunyanın her zaman yuksek basınc alanlarıdır
Yeryuzunde her zaman var olan bu alcak ve yuksek basınc alanlarının yanında diğer alanlarda karada ve deniz yuzeyinde bolgesel veya daha kucuk olceklerde oluşan ve ruzgarların oluşmasına sebep olan basınc merkezleri gorulurbunun icin kuvvet f ile gosterilir evetf şile gosterildiği icin buna kuvvet denir
Basınc Gradyan Kuvveti Basınc, bir yuzey uzerine etkide bulunan dik kuvvetin, birim alana duşen miktarı Katı, sıvı ve gazlar ağırlıkları nedeniyle bulundukları yuzeye bir kuvvet uygularlar Kuvvetin kaynağı ne olursa olsun birim yuzeye dik olarak etki eden kuvvete basınc (P), butun yuzeye dik olarak etki eden kuvvete de basınc kuvveti (F) denir
P : Basınc
F : Kuvvet
S(G) : Alan
Katılarda basınc
Katılarda basınc cismin ağırlığının taban alanına bolumu ile bulunur Katılarda basınc kuvveti cismin ağırlığıdır Katılarda eğer cismin ağırlığı artarsa basınc artar, taban alanı artarsa basınc azalır Cismin ağırlığının yercekimi ivmesi ile olan ilişkisinden dolayı da basınc yercekimi ile de alakalıdır Yercekimi ivmesinin artmasıyla basınc da artar Aynı maddeden yapılmış geometrik cisimlerde (silindir, kare dik prizma, kup vb) basınc yuksekliğe bağlıdır Yuksekliği fazla olanın basıncı da fazladır
Sıvılarda basınc
Sıvılarda basınc sıvının yoğunluğu ve sıvını yuksekliği ile ilişkilidir Sıvının yoğunluğu ve sıvının yuksekliği arttıkca sıvının basıncı da artar Sıvının basıncı miktarı ile alakalı değildir Ayrıca yercekimi ivmesi ile de alakalıdır Yercekimi ivmesi ile doğru orantılıdır
P hdg'dir
Sıvının basınc kuvveti de sıvının basıncı ile sıvının taban alanının carpımı ile bulunurYani;
F hdgS'dir
Sıvılarda sıvının herhangi bir yerine uygulanan basıncı sıvılar tum yonlere iletir Sıvıların bu basıncı her yone iletme prensibinden yararlanılarak hidrolik fren sistemleri ve krikolar yapılmıştır
Kapalı gaz basıncı
Gazlarda basınc ise bir cok unsurla bağlantılıdır Gazların basıncının hesaplanmasında sıcaklık, bulunduğu kabın hacmi, gazın miktarı ve R sayısı onemlidir Bunları formulle ifade edecek olursak; PV nRT Gazlarda basınc, gazın molekul sayısı ve sıcaklığı artarsa artar; gazın bulunduğu kabın hacmi artarsa azalır R sayısı ise sabit bir sayıdır Kapalı gazlarda basınc manometreler yardımı ile olculur
Acık hava basıncı
Acık Hava Basıncı deniz seviyesinde 0 santigrat derecede ve sabit hava şartlarında 76 cmHg'dir Yani 76 cm civadır Bu da bir '}atmdir Acık hava basıncı her 105 metre yukseğe cıkıldığında 1 cmHg azalır Acık hava basıncını olcen aletlere barometre Yani bunlar nakala koylulerde genellıkle olur
Basınc farklarının oluşumu
Dunya, guneşten gelen ısıyı ekvator bolgesinin her zaman dik acıyla, kutup bolgelerinin de her zaman eğik acıyla almasını sağlayacak bir konumda oluşmuştur Bu durum ekvator bolgesinin her zaman cok sıcak, kutup bolgelerinin de her zaman cok soğuk olmasını sağlamıştır (Dunyanın kutup ekseni ile yorunge duzlemi arasında 235 derecelik bir acı vardır ve dunya sağa doğru eğik konumuyla kendi ekseni etrafında ve guneş etrafındaki yorungesinde hareketlerini surdurmektedir)
Ekvator bolgesi (030 kuzey enlemleri, 030 guney enlemleri arası) kara ve denizde en sıcak alanlardır Bu alanlarda once kara yuzeyleri ısınır Isınan yuzeyler alttan itibaren havayı ısıtır Isınan hava yukselir Yukselen havanın yerinde, havanın yukselerek terk etmesinden dolayı boşluk oluşur Bir başka deyişle basınc duşer Bu sebeple ekvator bolgesi surekli olarak dunyanın alcak basınc alanlarıdır Aynı zamanda yukselen hava yukseldikce soğur
Soğuk kutup alanlarında hava alttan itibaren soğur En soğuk hava en alttaki hava olur Soğuyan hava ağırlaşır birbirine doğru sıkışarak coker Coken hava aynı zamanda ısınır Bu yığılma sonucunda yuzeyde yuksek basınc oluşur Dolayısıyla kutup alanları dunyanın her zaman yuksek basınc alanlarıdır
Yeryuzunde her zaman var olan bu alcak ve yuksek basınc alanlarının yanında diğer alanlarda karada ve deniz yuzeyinde bolgesel veya daha kucuk olceklerde oluşan ve ruzgarların oluşmasına sebep olan basınc merkezleri gorulurbunun icin kuvvet f ile gosterilir evetf şile gosterildiği icin buna kuvvet denir