Size bu yazıda bayılma ve nedenlerinden bahsedeceğim.
Bayılma nedir?
Bayılmak beyne olan ‘’kan dolaşımın kısa süreliğine AZALMASINA‘’ verilen addır. Ani, geçici ve kendiliğinden geri dönen bilinç kaybıdır. Bunun tıbbi adı ise ‘’ Senkop’’ olarak adlandırılır. Peki bu süre ne kadardır? Ortalama 12 saniyedir.
Ortalama yıllık 1000 kişiden ortalama 28 kişide görülür. ( 18,1-39,7).
70 ve 80 yaşından sonra yükselir.
Acil Servise başvuranların arasında ‘’Bayılma’’ %3-5 oranındadır.
Acil Servise başvuranların %40 hastaneye yatması gerekir. Bunlarında yatış süresi ortalama 5,5 gündür. Bunun ülkemizde pek geçerli olmadığını söylemeliyim. Bizde eğer çok sıkıntılı bir durum yoksa genelde yakın takip edilirler.
Bayılmanın yanında önceden bazı belirtiler olabilir. Bunların arasında bulantı, kusma, titreme, bulantı, bulanık görme, baş dönmesi, göğüs ağrısı veya nefes darlığı eşlik edebilir. Bireyler genelde etrafında olan biteni algılayabilir ama yanıt vermezler. Bazen de hiçbir şeyi hatırlayamazlar.
Bayılma esnasında kişilerin kontrolünü kaybetmesi nedeni ile özellikle kafalarını sert bir yere çarpmalarına bağlı olarak ciddi yaralanmalarda olabilir.
Bayılmanın nedenleri? Bayılmanın çeşitleri?
-
Refleks ve Pozisyonel Bayılma: % 30 -
Kalp Hastalıklarına Bağlı Bayılma % 14 -
Beyin Hastalıklarına Bağlı Bayılma, % 12 -
İlaca bağlı nedenler: % 6 -
Diğer nedenler: Endokrin ve Hormon Hastalıkları: & 6 -
Bilinmeyen Nedenler: % 30
-
Refleks ve Bayılma: Vazovagal Senkop, Ortostatik Hipotansiyon, Karotid Sinus Hipersensitivitesi, Durumsal Bayılma
En sık görülen neden:
VAZOVAGAL SENKOP: VAGOTONİK SENKOP
1907 yılında beri tanımlanan bir hastalıktır. Genelde 50 yaş altında genç sayılabilecek bir hasat grubunda olur.
Uzun süreli oturma ya da ayakta kalındığında (sıklıkla) , duygusal stres ile bağlantılı bir durumdur. Ağrı, sıcak ve susuz kalmada eşlik eden durumlardır. Solukluk ve çarpıntı da bu tabloya eklenebilir. Bazen bayılma sonrasında sara nöbeti benzeri kasılmalarda olabilir.
İlginç noktalardan birisi de idrar yaparken ya da dışkılama sırasında ıkınmaya bağlı ya da öksürme sonucunda refleks olarak ortaya çıkabilir.
Tedavisi ise genelde sıvı alımı sağlanmalıdır. Hastayı yatırarak bir süre izlemek genelde tedavi için yeterlidir.
ORTHOSTATİK HIPOTANSİYON: POSTURAL HIPOTANSİYON
Yaş olarak 50 yaşından sonra daha çok görülür.
Pozisyon değiştirdikten sonra ayakta tansiyonda zaman içinde oluşan düşme ile karakterizedir.
Teşhis için kullanılan yöntemde oturur pozisyondan ayağa kalktığınızda yapılan tansiyon ölçümleridir.
Bazı durumlarda işeme, büyük abdest veya öksürürken de bayılma görülebilir.
-
Kalbe Bağlı Bayılma: Yapısal Kalp Hastalığı veya Ritim Bozukluğu.
Bu grupta eğer neden aydınlatılmaz ise 6 ayda mortalite % 10 civarındadır. Ani Ölüm Riski 2 katına çıkar.
-
Nöroljik Hastalıklara bağlı Bayılma:
-
İlaçlara Bağlı Nedenler.
-
Prostat Hipertrofisine bağlı kullanılan: Doksura/ Trenar gibi ilaçlarda ilk kullanıldığında bayılma olabilir. Bunun aynında Tansiyon ilaçları, damar genişleticler ve idrar söktürücüler de bayılmaya neden olabilir. -
Son olarak da Kan Şekerinin düşmesi yani hipoglisemi de bayılma nedenleri arasında değerlendirilmesi uygun olacaktır.
Basitçe ilk yardımda kişinin yatırılması ve bacaklarının kaLp seviyesinin üzerine kaldırılması ve su takviyesi yapılması gerekir.
Herhangi bir şekilde genç hastalarda bayılmanın altında ciddi nedenler olmayabilir. Ama yaş 50’nin üzerinde ise özellikle kalp açısından kontrol şarttır.