Türkiye, geçtiğimiz hafta sonunu BDDK'nın ticari kredilerle ilgili yaptığı açıklamayı yorumlamakla geçirdi. Açıklamanın çabucak akabinde ayrıntıları sizinle paylaşmış, nakit parasının döviz karşılığı 15 milyon TL'yi aşan şirketlerin kredi kullanamayacaklarını söylemiştik. Şimdiyse bu hususla ilgili yeni bir gelişme daha yaşandı. BDDK, kararla ilgili yeni bir açıklamada daha bulundu. Yapılan yeni açıklama, doların geçici olarak uygunca geriye çekilmesine yol açtı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yapılan yeni açıklamalara nazaran şirketlerin, kelam konusu düzenlemeye dahil olabilmeleri için birinci açıklamada yer alan üç koşulun üçünü de kapsıyor olması gerekecek. Yani az sonra paylaşacağımız konulardan bir adedini bile kapsamayan şirketler, tekrar ticari kredi kullanmaya devam edebilecekler.
Şu üç koşulun üçünü de kapsayan şirketler, artık ticari kredi kullanamayacak:
- Bağımsız kontrole tabi bir şirket olmak.
- 15 milyon TL'yi aşan altın ve döviz varlığına sahip olmak.
- Şirketin varlıklarının TL karşılığının faal toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10'unu aşması.
"Kararın uygulanmasına ait yaşanabilecek tereddütlerin giderilmesi bakımından kimi açıklamaların yapılmasında yarar görülmüştür. Bağımsız kontrole tabi bir şirket olması, şirketin yabancı para (YP) nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduatın) TL karşılığının 15 milyon liranın üzerinde olması ve şirketin YP nakdi varlıkların TL karşılığının faal toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10'unu aşması... Herhangi bir şirketin karar kapsamına girebilmesi kelam konusu 3 koşulun hepsinin birden sağlanması gerekmektedir. Başka taraftan, kelam konusu karar kapsamına gerçek bireyler ile gerçek kişi şirket ortakları da girmemektedir."
BDDK'nın internet sitesinde yer alan 8 sayfalık açıklamanın tamamına, buradaki irtibat üzerinden ulaşılabilir.
Dolar/TL paritesi 16,10 düzeylerine kadar geriledi. Sonra tekrar yükselişe geçti
*Dolar/TL paritesinin saatlik değişimi. Kaynak: TradingVİew
BDDK'nın birinci açıklaması, piyasaların kapanışı sonrası gerçekleştirilmişti. O saatlerde 17,37 olan dolar/TL paritesi, açıklamanın çabucak akabinde 16,54'e kadar geriledi. Lakin bu gerileme süreksiz oldu ve dolar, TL karşısında kıymet kazanarak 16,79 düzeylerine geldi. Dün gece saatlerinde yapılan yeni açıklama ve piyasaların açılmasıyla bir defa daha sert bir halde düşüşe geçen dolar kuru, bu makalenin yazıldığı an prestijiyle 16,53'ten işlem görüyor.
Dolar, BDDK'nın açıklamasıyla neden düşmeye başladı?
BDDK tarafından yapılan açıklamalar doları düşürdü. Tamam da niçin? İşte bu sorunun yanıtı, en kolay anlatımıyla şu: Şirketler, kasalarında nakdi para olsa dahi operasyonlarını çoğunlukla ticari kredilerle sürdürüyorlar. Lakin alınan karara nazaran dolar yahut altın tutan şirketler, 15 milyon TL'nin üzerinde varlığa sahip olursa kredi kullanamayacaklar. İşte bu durum, kredi ile işlerini sürdürmeye devam etmek isteyen şirketleri dolar bozmaya sevk etti. Bu da dolar/TL paritesinin gerilemesine yol açtı.
Ekonomistler ne diyor?
Konuyla ilgili bir video hazırlayan ve YouTube kanalından paylaşan Prof. Özgür Demirtaş, BDDK kararının doğru bir adım olmadığını, bunun doların gazını almak için kısa vadeli bir tahlil olduğunu söyledi. Kimi ekonomistlerse yaşananları piyasalara direkt müdahale olarak nitelendiriyorlar...