En ideali 6. ayda ek katı gıdalara başlanmasıdır.
- Ek gıda başlanması 4 aydan erken 6 aydan geç olmamalıdır.
- Ek gıdalara başlamak, bir takım besinlerin karıştırılıp makineden geçirilip pürüzsüz bir hale getirildikten sonra yatar konumdaki bebeğin ağzından “akıtılması” değildir.
- Ek gıdaya geçiş için aileye anlatılacak ön koşullar şunlardır :
- ○ Bebek oturur konumda olmalı (mama sandalyesi)
- ○ Elinde kaşık tutmalı
- ○ Ne yediriliyorsa küçük bir miktarda önüne konmalı, buna dokunması, koklaması, yemeye çalışması ve dağıtmasına izin verilmeli
- ○ Bebeğin elleri serbest olmalı
- ○ Başlangıçta ağızdan püskürtmesine hazır olunmalı, bu asla gıda reddi olarak kabul edilmemeli
- ○ 1.5 saattir bir şey yememiş olmalı
- Ek besinler aşağıda verilen sıra ile yaklaşık her hafta bir grup eklenerek sabit öğün saatlerinde verilir.
- Her grup 2-3 mama kaşığı/gün miktarında başlanıp her gün verilen miktar 2 kat artırılarak 100-150 cc’ye (=1 mama kasesi) ulaşılır.
- Bu miktar bir öğün veya ara öğünü oluşturur.
- Her grup bir öğün veya ara öğün olduktan sonra -ki bunun için gerekli süre 1 haftadır- bir sonraki besin grubu günlük beslenmeye eklenir.
- Besin gruplarının başlama sırası:
- 1. Hafta: Sebze püresi (patates, havuç, kabak, maydanoz, brokoli vb. sebzeler pirinç, kırmızı mercimek, zeytinyağı ilavesi ile az su veya buharda haşlanır; çatalla ezilir veya tel süzgeçten geçirilir. Ezmek için makine kullanılmaz) Öğle yemeği (ana öğün)
- 2. Hafta: Meyve püresi (8-9 aya dek narenciye grubu, 1 yaşa dek çilek ve kivi hariç) Kuşluk (ara öğün)
- 3. Hafta: Yoğurt (evde mayalanmış veya kısa raf ömürlü hazır doğal yoğurtlar) İkindi (ara öğün)
- 4. Hafta: Kahvaltı (2-3 bebe bisküvisi veya 1 dilim ekmek, 50 gr kadar tuzu alınmış beyaz peynir, 1 kaşık pekmez anne sütü, mama veya yoğurtla ezilebilir) (ana öğün)
- 5. Hafta: Et (Günlük 1 köfte kadar dana veya tavuk kıyması sebzesine eklenir)
- 6. Hafta: Yumurta sarısı (katı haşlanmış sarıdan 1 nohut kadar başlanarak her gün artırılıp günde yarım bir yumurta sarısı kahvaltıya eklenir)
- 7. Hafta: Evde aile için pişen yemeklere ve akşam ana öğüne başlanır.
- Anneye yemeklerine zeytinyağı ile pişirmesi, çok tuz içerdiği için salça yerine domates ezmesi kullanması, tuzunu ocaktan indirmeden ilave etmesi, bundan önce de bebek için bir miktar ayırması söylenir.
- Bu şekilde hazırlanmış olan dolmalar, türlüler, etli- etsiz tüm sebze yemekleri, yoğurtla ezilerek pirinç pilavı, çatalla ezilerek ızgara köfte, ev yapımı çorbalar bebeğe rahatlıkla verilebilir.
- Onun için ayrı yemek hazırlamanın artık gereksiz olduğu ailenin yemeklerini yiyebileceği ailesi ile birlikte sofraya oturmasının onu daha iştahlı yapacağı anneye anlatılır.
- 8. Hafta: Kuru baklagiller (kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek) ve bulgurda yiyebileceklerinin arasına girer. Haftada en az 1 öğün önerilir.
- 9. Hafta: Narenciye grubu meyveler ve çiğ domates başlanır.
- 10. Hafta: Balık (Az kılçıklı, bol etli büyük balıklar) kızartma dışındaki her şekilde pişirilerek haftada en az 1 öğün verilmelidir.
- Bebek 8.5-9 aylık olduğunda yukarıda verilen şema ile kahvaltı, öğlen ve akşam ana öğünlerini, kuşluk ve ikindi ara öğünlerini almaktadır. Bazı bebekler çok iyi kahvaltı eder, arada meyvesini de yedikten sonra öğlen acıkmayabilir. Bu bebekler sebze sevmiyor olarak yorumlanmamalıdır. Meyve ara öğününün ikindiye, yoğurdun yemeklere çekilmesi veya meyve ile yoğurdun ikindi vakti karıştırılarak verilmesi önerilebilir.
- Her bebek karıştırılarak ezilmiş kahvaltıyı sevmeyebilir. Bu bebeklere kahvaltı içeriği tek tek verilebilir. Ayrıca anneye kahvaltı olarak domatese geçtikten sonra zeytin yağlı, peynirli domates ezmesini ekmekle yedirebileceği veya yumurta sarısına geçildikten sonra peynirli omlet de yapabileceği söylenebilir.
- 1 yaşına dek bal, çilek, kivi, yumurta akı, çerez, inek sütü, tuz ve şekerden kaçınmak gerekir. Bir yaşından sonra bebeğin ailenin yediği her şeyi yiyebileceği, ancak her zaman abur-cubur, “fastfood” ve hazır gıdadan kaçınmak gerektiği hatırlatılır.
- Ek gıdalarını alıyor olsalar da, bebekler üzerine istedikleri kadar emebilirler.
- Formül ile beslenen bebekler de ek gıdalara ek olarak 400-500 ml/gün mama almaya devam etmelidirler.
- Çünkü 2 yaşına dek bebeklerin temel protein, kalsiyum-fosfor ve en kolay kalori kaynağı süttür.
- Katı gıda alımı sırasında yemek reddine yönelik ne yapılabilir?
- Sizleri sofrada mutlulukla yemek yerken gözlemlemeli
- Kesinlikle inatlaşıp, ısrarla ağza yemek itilmemeli, oyunla dikkati dağıltılmamalı
- Bir süre 1-2 gün gıdaya ara verilip, kaygısız bir ifade ve mutlu bir yüzle, bebeğin karnı aç ama mutlu ve huzurlu olduğu bir anda yeniden denenmeli.
- Duyarlılık ve kaygı bebeğe yansıtılmamalı
- Sevdiği besinler varsa, bir süre bunlarla yetinilmeli
- Bebeğin yemeklerle eline alınarak, dağıtıp, dökerek haşır-neşir olmasına izin verilmeli
- Aile içinde erişkin diğer bireylerin yemek yeme alışkanlıkları gözden geçirilmeli, bebeğinde aile ile birlikte yemese de oturduğu düzenli sofralar kurulmalı
- Bebeğin eliyle tutup hakim olabileceği, mantı, sarma, köfte, haşlanmış veya çiğ sebzeler ve meyveler sunulmalı, ezilmiş bulamaç şeklindeki yiyeceklerden kaçınılmalı