Bel Fıtığı hakkında bilgi

Belimizde 5 adet omur kemiği vardır Bu kemikler aralarında da disk adı verilen kıkırdaklar bulunur Disk, özel bir bono dokusu organıdır ve omurganın dayanıklılığına, hareketliliğine ve zorlamalara karşı dayanıklı olmasına, omurgaya uygulanan şok şeklindeki darbelerin emilmesine ve kuvvetin çevre dokulara dengeli bir şekilde dağılmasına hizmet eder
Bel fıtığı, beldeki omur kemikleri arasında yer alan ve yaklaşık olarak bir üzen şey gibi tahsis yapan bu disklerin fıtıklaşması sonucu ortaya meydana çıkan bir rahatsızlıktır Disklerin iç kısmında nükleus pulpozus denen jöle kıvamında yumuşak bir bölüm, başkaca anulus fibrozus adı bahşedilen daha sert bir fibröz tabaka, omur kemiklerine bakan yüzlerde ise her iki tarafta sonplak olarak adlandırılan kıkırdak yapılar vardır Dıştaki tabakanın anatomik bütünlüğünün bozularak içerideki yumuşak kısmın haricen dürüst taşmasına fıtıklaşma denir Fıtıklaşan yani dışında doğru taşan disk, omurilik kanalı (spinal kanal) içinden veya kendisinin arkadakialt tarafından geçmekte olan sinirleri sıkıştırır ve hastalık böylelikle kendisini emin eder
Ayrıca fıtıklaşmış diskten ortama salınan bazı kimyasal maddeler de asap köklerini etkileyerek ağrıya niçin olurlar

Çalışma hayatında işgücü kaybına neden olan hastalıklar arasında %25 oranında bel fıtığı görülür Bu hastaların iş gücü kaybı bazan 6 avuç içi dek uzamakta ve bu dönem ne dek uzarsa tam kapasiteyle eski işlerine dönme oranı azalmaktadır
Hayatının belli bir döneminde bir kez bel ağrısı geçiren şahısların , 13 de ayağa vuran siyatik ağrıları ortaya çıkmakta ve bel fıtığı gelişmektedir
Hayattın 3050 yaş arasında bel fıtığı gelişme riski daha yüksektir 60 yaşından sonradan daha fazla, ansızın pozitif geçirilen bel fıtığına tabi olarak, sıcacık kanal dediğimiz diğer bir klinik şart söz konusudur
Erkek bayan aralarında hastalığa yakalanma oranında fark yoktur Ancak hamilelikte, bilhassa aşırı kilo alınması sonucu bel omurlarındaki basınç artarak, tehlike yükselmektedir
Şişmanlarda hastalık daha yüksek oranda görülür ve tedavisi daha zordur
Sigara içilmesinin yırtılan kıkırdağın beslenmesinin bozulmasına niçin olarak, düzelmede olumsuz etkisi vardır
Bir Takım iş gruplarında hastalığa yakalanma oranı daha fazladır: Ağır önem nakliye ve bedene önem bindiren meslekler, uzun vakit otomobil kullananlar, masa başında sürekli oturma gerektiren meslekler
Sosyo kültürel farkı daha yüksek kişilerde rahatsızlık hangi aşamada rastlanırsa rastlansın, çare olasılığı daha yüksektir
Ahenkli alıştırma yapanlarda , özellikle bel ve karın kasları gelişmiş kişilerde hastalığa daha eksik rastlanır

Riskli Pozisyonlar

Günlük aktivitelerimiz esnasında vücudumuzun dikey veya yatay konumda aldığı değişik pozisyonlar ve beraberinde ortaya konan faaliyetin şekli bel fıtığına yakalanma riskini kayda değer oranda artırır veya azaltır

İnsanın dikey pozisyonda bulunması omurganın alt kısımlarını kayda değer miktarda basınç aşağıda bırakır Çünkü bu kısmın yukarısında bulunan bütün beden ağırlığı birkaç santimetre karelik gizli bir omur parçası üstüne biner ve bu küçük kısım tarafından taşınır Buna karşılık vücudun tepede olan değil de desteksiz bir tarzda eğik pozisyona gelmesi, yani dikey olarak orta hattan sapması beldeki omurlar üstüne binen yükü, yani basıncı keskin şekilde daha pozitif artırır

Yapılan bilimsel araştırmalarda beldeki diskin içerisine basınç ölçebilen bir cihazla girilmiş ve değişik beden pozisyonlarının diskteki basıncı ne şekilde etkilediği araştırılmıştır Görülmüştür oysa, burada bele en az yükün bindiği pozisyon, kişinin sırt üstü yattığı ve bacaklarının altını bir cisimle destekleyerek hafifçe yükselttiği pozisyondur Keza sandalyede desteksiz otururken bele binen tartma, ayakta dik olarak dururken bele binen yükten daha fazladır

Halbuki millet bunun tam tersinin içten olduğunu zannederler Sonuç Olarak ayakta tepede olan pozisyonda dururken bele binen yükün sahiden daha eksik, otururken daha fazla olduğu bilinmelidir Bu pozisyondan daha kötüsü, yani belde yer alan disklerdeki basıncı daha da artıran durum, sandalyede otururken öne doğru eğilerek yerden bir cismi almaktır En kötüsü ise ayakta dururken öne doğru eğilerek dizler düz konumda yerdeki bir ağırlığı kaldırmaktır Bu durumda kaldırılan ağırlığın miktarı arttıkça bel fıtığına yakalanma riski de giderek artacaktır

Oturur pozisyonda iken kişi arkasına bir takviye koyarsa ya da oturduğu sandalyenin arkadaki kısmını geriye doğru tedrici olarak yatırmaya başlarsa, bele binen yük giderek azalacak ve bel bu durumda çok daha gevşemiş olacaktır

Öksürmek, gerinmek veya kahkaha ile gülmek ise belde yer alan disklerdeki basıncı belirgin şekilde artırır Şikâyetleri bir öksürmeyi takiben başlayan pekçok hasta ile karşılaşmaktayız

Dinç bir bele sahip almak için jurnal yaşantımızda tehlikeli pozisyonlardan tekrar tekrar uzaktan durmalıyız


Bel fıtığı nasıl oluşur?

Ağır bir yükü kaldırmak veya zıt bir hareket yapmak gibi pek fazla dış faktörün yanında kişiye ait faktörler de bel fıtığının oluşmasında kayda değer rol oynarlar Çünkü o kadar insan vardır oysa 120 kg kaldırır, hiç birşey olmaz; öylesi de vardır fakat 5 kg kaldırır, bel fıtığı olur

Kişiye ait faktörlerin başında ise omur kemikleri arasında yer alan ve disk adı verilen kıkırdaklardaki yozlaşma kazanç Bu disklerin ihtiva ettiği su oranı çocukluk yaşlarından itibaren ağır ağır azalmaya başlar Buna disklerdeki beslenme bozukluğu ve mikro seviyedeki değişiklikler ile kimyasal değişiklikler de eşlik eder Disk zamanla elastikiyetini yitirir, artık şiddet aktarma ve kuvveti çevre dokularda dengeli bir şekilde dağılma görevini yapamaz olur Mikro düzey de yer alan çatlaklar üzerine aşırı tartı binince veya kişi hatalı bir hareket yaptığında diskin içindeki yumuşak kısım etrafındaki kapsülü kolayca yırtarak dışında dürüst çıkar ve bel fıtığı oluşur Yani zemin hazır olduktan sonradan bardağı taşıran son bir damla gerekmektedir ki bu hafif bir cismi uyandırmak ve ya yalnızca öksürmek de olabilir

Bazı ailelerin bütün fertlerinde kıkırdak yapıdaki yozlaşma nisbeten daha erken yaşlarda olmakta, dolayısıyla daha sık ve kolay bel fıtığına yakalanmaktadırlar Oyle aileler vardır ama dedesini, babasını ve dağıtılmış yakın akrabalarını bel fıtığından ameliyat etmişizdir Yani kıkırdak yapıdaki dejenerasyonun kalıtımsal bir yönünün olduğu da söylenebilir *