Bel Fıtığı Teşhis
Bel ve bacak ağrısı ile seyreden hastalıklar fazla çeşitlidir Yani bel ve bacak ağrısı bulunan her hastaya Mutlaka bel fıtığıdırpeşin hükmü ile yakınlaşmak dürüst değildir Bel fıtığını taklit eden pek fazla rahatsızlık vardır Basit bir spor yaralanmasından romatizmaya, enfeksiyon hastalıklarından kansere ve bel kaymasına kadar birçok rahatsızlık bel veveya but ağrısıyla seyredebilir Bu sebeple önce teşhisin ne olduğu net olarak ortaya konmalıdır Çünkü tedavide başarıya giden yol herşeyden önce içten teşhisten geçer Bunun için de ilgili bilirkişi hekime uygulamak gerekir Hekim hastanın şikâyetlerini dinleyecek, muayenesini yapacak ve hastalığıyla ilgili bütün muayene ve tahlilleri isteyecektir
Bel ağrısının araştırılmasında düz röntgen filmlerinin önemi günümüzde azalmıştır Hastanın radyasyona maruz kalmasına yol açan bu teknik ancak belirli durumlarda tercih edilmektedir Belden iğne yapılıp içeriye kontrast madde verildikten sonradan film çekilmesi tekniği (myelografi) de giderek daha az kullanılmaktadır Çünkü günümüzde görüntüleme teknikleri çok ilerlemiş ve bundan böyle hastanın belinden iğne yapılmasına gerek kalmayacak seviyeye gelmiştir Gerçekten noniyonik kontrast maddelerin uygulama alanına girmesi iğne tekniğinin ast etkilerini hayli azaltmıştır Fakat buna karşın bana kalırsa iğne tekniğinin kendi alt etkileri olabildiğinden nedeniyle myelografiden mümkün mertebe uzaktan durmakta yarar vardır Bunun yerine zinde manyetik rezonans cihazları seçim edilmelidir
Bel fıtığının teşhis ve ayırıcı teşhisinde EMG dediğimiz muayene yöntemi de yararlıdır Çünkü bu yöntem ile hastada bulunan bozuklukların sinir dokusuna mı, yahut kas dokusuna mı ait olduğu ortaya konabilmekte, öteki hastalıkların bel fıtığından ayırımı yapılabilmektedir Bası aşağıda kalan sinirlerde hasar olup olmadığı, varsa hasarın derecesi hakkında da hafıza vermektedir Bir Takım durumlarda bu teknik, cerrahın ameliyat kararını bile etkileyebilmektedir
Bel veveya but ağrısı bulunan bir hastada bazen bilgisayarlı tomografi, genellikle de manyetik rezonans gibi ileri tetkik yöntemlerine başvurulur
Manyetik rezonans görüntüleme metodu teşhiste ve ayırıcı teşhiste büyük kolaylıklar sağlar Hem hastanın xışını almaması ve çeşitli planlardaki üstün görüntüleme yeteneği; omurilik, sinirler ve diğer yumuşak dokuları net bir şekilde görüntüleyebilmesi manyetik rezonansı artan bir şekilde daha da öne çıkarmaktadır
Oysa kemik dokusuyla ilgili patolojilerde bilgisayarlı tomografinin daha iyi görünüm sağladığı gözönüne alınarak bir takım durumlarda her iki teşhis metodu beraberce kullanılabilir
Manyetik rezonansın bu değin yararlı bir yöntem olmasına karşılık elde edilen görüntülerin değerlendirilmesi büyük bir tecrübe ister Hatalı yorumlar, yanlış çare şekillerine yol açar Çoğunlukla rastladığımız hafif disk bombeleşmesi bel fıtığı olarak yorumlanırsa, tedavinin şekli en ince ayrıntısına kadar değişik bir yöne içten gidebilecektir
Özellikle ameliyat sonrası dönemde gerçekleştirilen çekimlerden elde edilen görüntülerin yorumlanması deneyim gerektirir Tetkik bulguları ile tetkiklerden elde edilen neticeler beraberce kılı kırk yararcasına alıngan bir tarzda değerlendirilecek ve net bir teşhise vardıktan sonradan tedaviye geçilecektir Manyetik rezonans tetkikinde bel fıtığı görüldü diye ameliyat kararı saptamak ara sıra aldatıcı olabilir Elde edilen görüntüler mutlaka klinik bulgularla desteklenmeli, aralarında düzen aranmalıdır Ahenk yoksa bu koşul izah edilmelidir
Ara Sıra bel fıtığı ile yaşamsal siklet arzeden öteki birtakım hastalıkların ayırıcı teşhisini olabilmek için kemik sintigrafisi gerekebilir
Kemiklerin şiddet ve yoğunluğu hakkında hafıza almak ve osteoporoz teşhisini kesinleştirmek nedeniyle kemik aşırılık ölçümlerine de başvurulabilir
Ayırıcı teşhis için kan ve idrar incelemeleri yapılabilir
Neticede yapılan muayene, muayene ve tahliller sonucunda hastanın bel fıtığı olup olmadığı, bel fıtığı ise hangi safhada bulunduğu net bir şekilde ortaya konacaktır Yani bel fıtığı teşhisinin konmuş olması yeterli değildir Hastalığın safhasını da tesbit etmek gerekir Çünkü tedavinin şekli buna tarafından değişecektir
Bir Takım hastalar gizli mekânlara girdiklerinde büyük bıkkınlık çekmekte ve rahatsız olmaktadırlar Bu kişiler için açık tip manyetik rezonans cihazları geliştirilmiştir Hem alışılmış tipteki cihazlarda da gerekli tedbirler alınarak bu hastaların tetkikleri yapılabilmektedir
Günümüzde teknoloji böylece ilerlemiştir ancak, yeni geliştirilen bazı açık tip manyetik rezonans cihazlarında vücudun dikey durduğu pozisyonlarda bile çekimler gerçekleştirilebilmekte ve bu nedenle hasta hakkında ilave veriler elde edilebilmektedir
Kaynak: Nöroşirürji Uzmanı DoçDr Ahmet Yıldızhan *
Bel ve bacak ağrısı ile seyreden hastalıklar fazla çeşitlidir Yani bel ve bacak ağrısı bulunan her hastaya Mutlaka bel fıtığıdırpeşin hükmü ile yakınlaşmak dürüst değildir Bel fıtığını taklit eden pek fazla rahatsızlık vardır Basit bir spor yaralanmasından romatizmaya, enfeksiyon hastalıklarından kansere ve bel kaymasına kadar birçok rahatsızlık bel veveya but ağrısıyla seyredebilir Bu sebeple önce teşhisin ne olduğu net olarak ortaya konmalıdır Çünkü tedavide başarıya giden yol herşeyden önce içten teşhisten geçer Bunun için de ilgili bilirkişi hekime uygulamak gerekir Hekim hastanın şikâyetlerini dinleyecek, muayenesini yapacak ve hastalığıyla ilgili bütün muayene ve tahlilleri isteyecektir
Bel ağrısının araştırılmasında düz röntgen filmlerinin önemi günümüzde azalmıştır Hastanın radyasyona maruz kalmasına yol açan bu teknik ancak belirli durumlarda tercih edilmektedir Belden iğne yapılıp içeriye kontrast madde verildikten sonradan film çekilmesi tekniği (myelografi) de giderek daha az kullanılmaktadır Çünkü günümüzde görüntüleme teknikleri çok ilerlemiş ve bundan böyle hastanın belinden iğne yapılmasına gerek kalmayacak seviyeye gelmiştir Gerçekten noniyonik kontrast maddelerin uygulama alanına girmesi iğne tekniğinin ast etkilerini hayli azaltmıştır Fakat buna karşın bana kalırsa iğne tekniğinin kendi alt etkileri olabildiğinden nedeniyle myelografiden mümkün mertebe uzaktan durmakta yarar vardır Bunun yerine zinde manyetik rezonans cihazları seçim edilmelidir
Bel fıtığının teşhis ve ayırıcı teşhisinde EMG dediğimiz muayene yöntemi de yararlıdır Çünkü bu yöntem ile hastada bulunan bozuklukların sinir dokusuna mı, yahut kas dokusuna mı ait olduğu ortaya konabilmekte, öteki hastalıkların bel fıtığından ayırımı yapılabilmektedir Bası aşağıda kalan sinirlerde hasar olup olmadığı, varsa hasarın derecesi hakkında da hafıza vermektedir Bir Takım durumlarda bu teknik, cerrahın ameliyat kararını bile etkileyebilmektedir
Bel veveya but ağrısı bulunan bir hastada bazen bilgisayarlı tomografi, genellikle de manyetik rezonans gibi ileri tetkik yöntemlerine başvurulur
Manyetik rezonans görüntüleme metodu teşhiste ve ayırıcı teşhiste büyük kolaylıklar sağlar Hem hastanın xışını almaması ve çeşitli planlardaki üstün görüntüleme yeteneği; omurilik, sinirler ve diğer yumuşak dokuları net bir şekilde görüntüleyebilmesi manyetik rezonansı artan bir şekilde daha da öne çıkarmaktadır
Oysa kemik dokusuyla ilgili patolojilerde bilgisayarlı tomografinin daha iyi görünüm sağladığı gözönüne alınarak bir takım durumlarda her iki teşhis metodu beraberce kullanılabilir
Manyetik rezonansın bu değin yararlı bir yöntem olmasına karşılık elde edilen görüntülerin değerlendirilmesi büyük bir tecrübe ister Hatalı yorumlar, yanlış çare şekillerine yol açar Çoğunlukla rastladığımız hafif disk bombeleşmesi bel fıtığı olarak yorumlanırsa, tedavinin şekli en ince ayrıntısına kadar değişik bir yöne içten gidebilecektir
Özellikle ameliyat sonrası dönemde gerçekleştirilen çekimlerden elde edilen görüntülerin yorumlanması deneyim gerektirir Tetkik bulguları ile tetkiklerden elde edilen neticeler beraberce kılı kırk yararcasına alıngan bir tarzda değerlendirilecek ve net bir teşhise vardıktan sonradan tedaviye geçilecektir Manyetik rezonans tetkikinde bel fıtığı görüldü diye ameliyat kararı saptamak ara sıra aldatıcı olabilir Elde edilen görüntüler mutlaka klinik bulgularla desteklenmeli, aralarında düzen aranmalıdır Ahenk yoksa bu koşul izah edilmelidir
Ara Sıra bel fıtığı ile yaşamsal siklet arzeden öteki birtakım hastalıkların ayırıcı teşhisini olabilmek için kemik sintigrafisi gerekebilir
Kemiklerin şiddet ve yoğunluğu hakkında hafıza almak ve osteoporoz teşhisini kesinleştirmek nedeniyle kemik aşırılık ölçümlerine de başvurulabilir
Ayırıcı teşhis için kan ve idrar incelemeleri yapılabilir
Neticede yapılan muayene, muayene ve tahliller sonucunda hastanın bel fıtığı olup olmadığı, bel fıtığı ise hangi safhada bulunduğu net bir şekilde ortaya konacaktır Yani bel fıtığı teşhisinin konmuş olması yeterli değildir Hastalığın safhasını da tesbit etmek gerekir Çünkü tedavinin şekli buna tarafından değişecektir
Bir Takım hastalar gizli mekânlara girdiklerinde büyük bıkkınlık çekmekte ve rahatsız olmaktadırlar Bu kişiler için açık tip manyetik rezonans cihazları geliştirilmiştir Hem alışılmış tipteki cihazlarda da gerekli tedbirler alınarak bu hastaların tetkikleri yapılabilmektedir
Günümüzde teknoloji böylece ilerlemiştir ancak, yeni geliştirilen bazı açık tip manyetik rezonans cihazlarında vücudun dikey durduğu pozisyonlarda bile çekimler gerçekleştirilebilmekte ve bu nedenle hasta hakkında ilave veriler elde edilebilmektedir
Kaynak: Nöroşirürji Uzmanı DoçDr Ahmet Yıldızhan *