Bel fıtığı, bel omurlarının aralarında bulunan disklerin iç çekirdeklerinin, dışa içten ara sıra bombe yaparak ara sıra de içeriğinin tamamen dışarı taşması sonucunda o bölgedeki sinirleri etkilemesi ile oluşan ağrılı bir durumdur
Disk içindeki çekirdek kısmının durumuna kadar fıtıklar dağıtılmış isimler alır
Bel fıtığına emrindeki sızı, diskin fıtıklaşarak veya akışkan toplayıp şişerek bel sinirlerine dosdoğru zorlama yapması nedeniyle ortaya çıkabileceği gibi diskten açığa çıkan bir takım kimyasal maddelerin bel sinirlerini etkilemeleri sebebiyle de oluşabilmektedir
Bu cins bir ağrıda epidural steroid enjeksiyonu olarak adlandırılan girişim ile bel sinirlerinde ağrıya sebep olan kimyasal maddeler ortadan kaldırılırken diskin değişken toplaması sonucu şişmesi de azaltılarak sinirlere zorlama yapması önlenir
Bel fıtığına emrindeki sancı çoğunlukla ;
Belden başlayarak bir bacağa yayılır
Öksürme, aksırma, ıkınma ile artar
Ayakta durmak, yürümekle azalır
Oturmak, öne eğilmekle, ağrının olduğu yanlamasına eğilmekle artar
Sırtüstü pozisyonda rahatlar
Teşhis
1) Fizik muayene
Omurga genel görünüşü Doğumsal anomaliler , omurga eğrilikleri , ağrıya alt eğrilikler ya da tutulmalar saptanır
Hareket muayenesi Öne eğilmekle , yanlara eğilmekle , sağa sola dönmekle sancı olup olmadığı saptanır Hastanın parmak uçlarında ve topuklarının üstünde yürümesi istenerek ilgili kaslarda güçsüzlük olup olmadığı saptanır
Nörolojik tetkik ve kas kuvveti muayenesi Farklı Alanlara Yönlendirilmiş hareket ve manevralarla hastanın her hangi bir omurilik seviyesinde asap sıkışması olup olmadığı anlaşılmaya çalışılır Yeniden benzer tetkik yöntemleri ile ağrının bel omurları ve disk kaynaklı mı olduğu , yoksa bel kaslarından ya da kalça ekleminden kaynaklanıp kaynaklanmadığı anlaşılmaya çalışılır Hastanın belirtilen omurilik sinirleri kadar yönlendirilen kaslarında güçsüzlük olup olmadığı veya yine belirlenmiş sinirler tarafından düzenlenen reflekslerde ( örn diz kapağı refleksi L4 siniri ) kayıp olup olmadığı muayene edilerek anlaşılmaya çalışılır
2) Teşhis yöntemleri
Bel grafileri Genelde yalnızca kemik yapı ile ilgili sınırlı bilgi verir Kemik kırıkları , omurlarda kaymalar , eklemlerdeki problemler konusunda aydınlatıcıdır
Manyetik rezonans MR Tüm bel bölgesi ; kaslar , bağlar , omurilik , disk , omurilik zarları , disk fıtıkları ve asap basıları , faset eklemle ile ilgili fazla detaylı veri verir
Bilgisayarlı tomografi BT Kemik yapılar ile ilgili en ayrıntılı bilgi tomografi ile edinilir
Laboratuar tetkikleri Rutin testler dıştan özel romatolojik hastalıklara özgü testler ; romatoid etmen ( RF ) , antinükleer antikor ( BELLI BAŞLI ) , sedimentasyon , CRP , tam kan sayımı , Multipl Myelom için protein elektroforezi gibi testler yapılabilir
Elektromyografi EMG Kaslardaki sinir iletimini ölçerek herhangi bir sinire alt problem olup olmadığını gösterir Şeker hastalığına yan sinir hasarı , sinir sıkışmasına yan asap hasarı ayrımında , olayın süresinin neredeyse belirlenmesinde yardımcı bir testtir
Çare
Yatak istirahati 2 3 günü geçmemeli ve erken dönemde gündelik yaşama geçme ve egzersizlere başlama sağlanmalıdır Açıklanmış hareketlerle ağrılarda çoğaltma oluyorsa o hareketler kısıtlanmalı , bel korunmalı fakat yatağa bağımlı hale gelip günlük aktiviteler kesintiye uğratılmamalıdır
Hap tedavisi Nonsteroid antiinflammatuar ilaç grubu , sancı ve oluşan inflammasyon yani yangıyı azaltırken, uygun olarak ve doktor kontrolü olmadan kullanıldığında önemli yan etkilere sebep olabilirler ( Örn Mide ülseri , böbrek yetmezliği )
Epidural Steroid Enjeksiyonları ve öteki Girişimsel Sızı Çare Yöntemleri
1) Epidural steroid enjeksiyonu :
Bilhassa bel boyun fıtığına tabi asap sıkışmaları durumunda , gelişen teknik ve görüntüleme yöntemleri ile sıkışan sinire kadar ulaşıp , o bölgedeki enflammasyon yani sancı ve sıkışma yaratan çeşitli kimyasal reaksiyonları ortadan kaldırıp , ağrıyı giderecek ilaçları hemencecik problemli sinir etrafına yapmayı sağlayacak bir yöntemdir Sıkışmış , problemli sinir bölgesine ağrıyı kesecek ve kas spazmını giderecek bir hap ve düşük doz steroid uygulaması ile özellikle birincil 6 ay ile 1 sene arasında başvuran hastalarda % 50 80 oranında sancı kesilmesi sağlanabilmekte ve bu sayede hasta hareketleri kısıtlanmadan erken dönemde gündelik hayatına dönebilmektedir Ağrı şikayeti olmayan hasta bel sağlığı için çok kayda değer olan egzersizleri sorunsuz olarak uygulayabilmektedir
Omurlar aralarında yer alan faset eklemlerden kaynaklanan ağrılarda faset eklem içi steroid uygulaması ve faset eklem medial sinir bloğu ile sancı tedavisi , son derece başarılı sonuçları olan girişimsel ağrı tedavi yöntemlerinden biridir Tedavinin yanısıra ağrının faset eklem kaynaklı olup olmadığının anlaşılmasına yarayan bir tanı yöntemi olarak da kullanılabilir
Fizik çare Traksiyon , bel okulu , bel egzersizleri , ultrason uygulamaları kısa süreli rahatlama sağlayabilen uygulamalardır
Egzersiz Erken dönemde baştan hareketli yaşama dönebilmek için egzersizler ve tatbik teknikleri çok önemlidir Hareketsizlik , hareket etmede kısıtlılık bel ağrısı tedavisini negatif etkileyen en önemli durumdur
Bel sağlığını koruma ve beli kullanma tekniklerinin öğretilmesi
Cerrahi tedavi Son 20 yılda artan teşhis ve tedavi teknikleri ile artık cerrahi teşebbüs ihtiyacı % 5 düzeyine kadar gerilemiş ve hastaların ameliyata gerek kalmadan bel sorunlarının üstesinden gelmeleri sağlanmıştır Oysa aşağıdaki durumlarda en erken dönemde doktorunuza başvurmanız ve gerekli görülürse cerrahi çare için değerlendirilmeniz gerekmektedir:
1) Bel ağrısıyla beraber herhangi bir but veya ayakta düşüklük , önemli güç kaybı , yürüyememe
2) Ani büyüyen idrar ya da dışkı kaçırma ya da idrar , dışkı yapamama
3) Erkeklerde ani çoğalan ereksiyon kusuru
UYARI:Bu sayfadaki metin yalnızca bilgilendirme içindir Hiçbir zaman kendikendine tanı ve tedavi amacını taşımaz Herhangibir sağlık probleminiz varsa mutlaka Doktorunuza danışmanız gereklidir
*