Günlük aktivitelerimiz sırasında vücudumuzun dikey veya yatay konumda aldığı değişik pozisyonlar ve beraberinde ortaya konan faaliyetin şekli bel fıtığına yakalanma riskini manâlı oranda artırır ya da azaltır
İnsanın düşey pozisyonda bulunması omurganın alt kısımlarını kayda değer miktarda basınç aşağıda bırakır Çünkü bu kısmın yukarısında bulunan bütün cisim ağırlığı birkaç santimetre karelik rahat bir omur parçası üstüne biner ve bu minik kısım tarafından taşınır Buna karşılık vücudun tepede olan değil de desteksiz bir tarzda eğik pozisyona gelmesi, yani düşey olarak orta hattan sapması beldeki omurlar üstüne binen yükü, yani basıncı keskin şekilde daha fazla artırır
Yapılan bilimsel araştırmalarda beldeki diskin içerisine basınç ölçebilen bir cihazla girilmiş ve farklı alanlara yönlendirilmiş karoser pozisyonlarının diskteki basıncı ne şekilde etkilediği araştırılmıştır Görülmüştür ancak, burada bele en az yükün bindiği pozisyon, kişinin sırt üstü yattığı ve bacaklarının altını bir cisimle destekleyerek hafifçe yükselttiği pozisyondur Keza sandalyede desteksiz otururken bele binen önem, ayakta düşey olarak dururken bele binen yükten daha fazladır
Halbuki insanlar bunun bütün tersinin dürüst olduğunu zannederler Neticede ayakta dik pozisyonda dururken bele binen yükün sahiden daha eksik, otururken daha artı olduğu bilinmelidir Bu pozisyondan daha kötüsü, yani belde yer alan disklerdeki basıncı daha da artıran koşul, sandalyede otururken öne dürüst eğilerek yerden bir cismi almaktır En kötüsü ise ayakta dururken öne dürüst eğilerek dizler düz konumda yerdeki bir ağırlığı kaldırmaktır Bu durumda kaldırılan ağırlığın miktarı arttıkça bel fıtığına yakalanma riski de artan bir şekilde artacaktır
Oturur pozisyonda iken birey arkasına bir yardım koyarsa veya oturduğu sandalyenin arkadaki kısmını geriye doğru tedrici olarak yatırmaya başlarsa, bele binen yük giderek azalacak ve bel bu durumda çok daha gevşemiş olacaktır
Öksürmek, gerinmek ya da kahkaha ile gülümsemek ise belde bulunan disklerdeki basıncı keskin şekilde artırır Şikâyetleri bir öksürmeyi takiben başlayan pekçok hasta ile karşılaşmaktayız
Dinç bir bele sahip olmak için jurnal yaşantımızda riskli pozisyonlardan her zaman uzakta durmalıyız
Kaynak: Nöroşirürji Uzmanı DoçDr Ahmet Yıldızhan *