Besinlerin tazeliği, temizliği ve icerdiği katkı maddeleri sağlığı nasıl etkil
Besinler vucudumuzda en etkili kriterlerdirBesin alırken bir cok kurala dikkat etmeliyiz Besinlerin tazeliğinin vucudumuza etkiside buyuktur
Taze besin, sağlıklı vitaminli ve minarali bol , icerisinde vucudumuza zarar verebilecek organizmaların oluşmadığı besinlerdirBu tarz besinleri tercih ederek besin zehirlenmelerinden korunulmalıdırBu durumda besinlerin temizliğininde vucut sağlığımıza etkisi kacınılamaz
Taze besinlerin ve temiz besinlerin secimi ve besinlerin hazırlanmaları sırasında uygulanması gereken bazı kurallar vardır ve bunların uygulanması sağlık ve temizlik acısından onemlidir Bu kurallara uyulmadığı takdirde besin zehirlenmeleri meydana gelir Bu kuralları şoyle sıralayabiliriz:
Hastalık yapabilecek şupheli besinler, ozellikle kuflenmiş olanlar yenilmemelidir
Sağlam, zedelenmemiş, bozuk olmayan besinler secilmeli ve satın alınmalıdır
Besinlerin hazırlanma, saklanma ve servis edilmeleri sırasında hastalık etmeni
mikroorganizmalar ile kirlenmesi onlenmelidir
Zehirli mantarları gozle ayırt etmek mumkun olmadığı icin kultur mantarları dışında
mantar tuketilmemelidir
Hazırlama, saklama ve servis sırasında kullanılan arac, gereclerde
mikroorganizmaların coğalması onlenmelidir
Mutfak ve yemek yenen yerlerin temizliğine ozen gosterilmelidir
Herhangi bir haşere ve mikroorganizma bulaşmasından kuşkulanılırsa, taze
sebzeler 20 dakika tuzlu veya klorlu suda bekletilmelidir
Besinlerin bakteriler tarafından cıkarılan toksinlerden başka zehirli maddelerle
karışması veya kirlenmesi onlenmelidirOzellikle temizlik maddeleri, DDT gibi haşere
oldurucu ilaclardan sakınmalıdırBu gibi maddeler besinlerden uzak yerlerde;
orneğin depo olarak kullanılan ayrı oda veya kilerlerde, etiketlenmiş olarak
saklanmalıdır
Ciğ yenecek sebze ve meyveler, pişirilecek taze sebzeler ve kuru meyveler,
temizlenmiş ve pişmeye hazır tavuk, balık, parca etler ve yumurta iyice yıkanmalıdır
Sebze ve meyveler toz, topraklarından ve ilac kalıntılarından temizlenmesi icin bir
muddet su dolu bir kapta bekletildikten sonra, bol su ile birkac kez yıkanmalıdır
Besinlerin hazırlanması, saklanması, pişirilmesi, servis icin sıcak tutulması, yeniden
ısıtılması sırasında uygulanacak sıcaklık dereceleri bakterilerin coğalmasını
onleyecek yeterlilikte olmalıdır
Et, tavuk, balık, sut, yumurta ve bunlarla hazırlanmış yemekler 16490C arasındaki
en tehlikeli bolgede, asla bırakılmamalıdır
Besinler oda sıcaklığında butun gece boyunca bırakılmamalıdır
Toz ve haşerelerden korumak icin uzeri daima kapalı olarak saklanmalıdır
Sıcak yemekler en kısa surede soğutularak buzdolabına konulmalıdır Pişmiş
yemekler, oda sıcaklığında kendi kendine soğutulmaya bırakılmamalıdır
Cabuk bozulan et, tavuk, balık, sut, yumurta gibi besinlerin dukkanlarda guneşten
uzak ve buzdolabında saklanmaları gerekir Satın alındıktan sonra yine
bekletilmeden hemen buzdolabına konulmalıdır
Dondurulmuş besinler, buzdolabının alt raflarında bekletilerek cozdurulmelidir
Cozulme işi oda sıcaklığında, radyator uzerinde ve altında, hafif ateşte veya guneşli
yerde yapılmamalıdır
Cozulmuş besinler bekletilmeden pişirilmelidir
Etler, birer yemeklik miktarlarda, yassı bir şekilde paketlenmiş olarak
dondurulmalıdır
Kırık, catlak ve kirli yumurtalar satın alınmamalıdır
Kıyma ve organ etleri uzun sure saklanamadığından kısa surede tuketilmelidir
Sut ve sutlu besinler, krema, deniz urunleri, soğuk etler, ordovrler, kanepeler, sosis,
salam, yumurta ve yumurtalı besinler, kremalı pasta ve tatlılar, kıyma kullanılmış
besinler, sandvicler devamlı olarak buzdolabında (+50C nin altında) saklanmalıdır
Ekmek, corek, kurabiye yapmak icin hamurun mayalandırılması besleyici değerini
artırır
Ekmek ince dilimlenip kızartılırsa besleyici değeri azalır
Tarhananın besleyici değeri yuksektir Pişirirken icine pişmiş nohut, mercimek,
havuc eklenmesi değerini daha da artırırTarhana yapılırken guneşte kurutulursa,
sut ve yoğurt aydınlık yerde bekletilirse vitamin B2, vitamin B6 ve folik asit değerleri
azalır
Yumurta, sut, yoğurt, peynir ve tahinle yapılan tatlıların besleyici değerleri, sadece
un, yağ, şeker kullanılarak yapılanlardan daha fazladır Şeker yerine pekmez
kullanılması besleyici değerini daha da artırır
Sutlu tatlı yaparken şeker onceden konur ve birlikte pişirilirse veya fırında yuksek
sıcaklıkta pişirilirse, protein değeri azalır Pastorize veya sterilize uzun omurlu
sutleri kullanın
Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi besinler iyi pişirildiğinde sindirimi kolaylaşır ve
boylelikle protein değeri artar
Yumurta ciğ yenirse ya da sarısının etrafı yeşillenecek kadar hızlı ateşte, uzun sure
pişirilirse, besleyici değeri azalır
Sebzelerden yapılan salatalara limon veya sirke eklenir, bekletilirse A ve C vitamini
değeri azalır
Sebzeler doğrandıktan sonra bekletilirse, haşlama ve pişirme suları atılırsa vitamin
ve mineralleri azalır
Meyveler kesildikten ya da suyu sıkıldıktan sonra bekletilirse C vitamini değeri
azalırHatta sıkılmış meyve suları buzdolabında bekletilse bile vitamin değeri azalır
Yağ yakıldıktan sonra yemeğe konursa, sağlığa zararlı duruma gelir
Yoğurdun yeşilimsi suyu atılırsa vitamin değeri azalırYine, yoğurt torbaya konup
suzulur, suzulen suyu atılırsa vitamin kaybı olur
Ambalajlanmış urunlerde ozellikle son kullanma tarihlerine dikkat ediniz Son
kullanma tarihi gecmiş urunleri satın almayınız
Uzerinde etiketi olmayan, ambalajı bozulmuş ve kapağı bombeleşmiş olan
konserveler sağlık icin son derece zararlıdır
Ambalajlanmış urunleri alırken mutlaka etiket bilgilerini okuyunuz
Besinler vucudumuzda en etkili kriterlerdirBesin alırken bir cok kurala dikkat etmeliyiz Besinlerin tazeliğinin vucudumuza etkiside buyuktur
Taze besin, sağlıklı vitaminli ve minarali bol , icerisinde vucudumuza zarar verebilecek organizmaların oluşmadığı besinlerdirBu tarz besinleri tercih ederek besin zehirlenmelerinden korunulmalıdırBu durumda besinlerin temizliğininde vucut sağlığımıza etkisi kacınılamaz
Taze besinlerin ve temiz besinlerin secimi ve besinlerin hazırlanmaları sırasında uygulanması gereken bazı kurallar vardır ve bunların uygulanması sağlık ve temizlik acısından onemlidir Bu kurallara uyulmadığı takdirde besin zehirlenmeleri meydana gelir Bu kuralları şoyle sıralayabiliriz:
Hastalık yapabilecek şupheli besinler, ozellikle kuflenmiş olanlar yenilmemelidir
Sağlam, zedelenmemiş, bozuk olmayan besinler secilmeli ve satın alınmalıdır
Besinlerin hazırlanma, saklanma ve servis edilmeleri sırasında hastalık etmeni
mikroorganizmalar ile kirlenmesi onlenmelidir
Zehirli mantarları gozle ayırt etmek mumkun olmadığı icin kultur mantarları dışında
mantar tuketilmemelidir
Hazırlama, saklama ve servis sırasında kullanılan arac, gereclerde
mikroorganizmaların coğalması onlenmelidir
Mutfak ve yemek yenen yerlerin temizliğine ozen gosterilmelidir
Herhangi bir haşere ve mikroorganizma bulaşmasından kuşkulanılırsa, taze
sebzeler 20 dakika tuzlu veya klorlu suda bekletilmelidir
Besinlerin bakteriler tarafından cıkarılan toksinlerden başka zehirli maddelerle
karışması veya kirlenmesi onlenmelidirOzellikle temizlik maddeleri, DDT gibi haşere
oldurucu ilaclardan sakınmalıdırBu gibi maddeler besinlerden uzak yerlerde;
orneğin depo olarak kullanılan ayrı oda veya kilerlerde, etiketlenmiş olarak
saklanmalıdır
Ciğ yenecek sebze ve meyveler, pişirilecek taze sebzeler ve kuru meyveler,
temizlenmiş ve pişmeye hazır tavuk, balık, parca etler ve yumurta iyice yıkanmalıdır
Sebze ve meyveler toz, topraklarından ve ilac kalıntılarından temizlenmesi icin bir
muddet su dolu bir kapta bekletildikten sonra, bol su ile birkac kez yıkanmalıdır
Besinlerin hazırlanması, saklanması, pişirilmesi, servis icin sıcak tutulması, yeniden
ısıtılması sırasında uygulanacak sıcaklık dereceleri bakterilerin coğalmasını
onleyecek yeterlilikte olmalıdır
Et, tavuk, balık, sut, yumurta ve bunlarla hazırlanmış yemekler 16490C arasındaki
en tehlikeli bolgede, asla bırakılmamalıdır
Besinler oda sıcaklığında butun gece boyunca bırakılmamalıdır
Toz ve haşerelerden korumak icin uzeri daima kapalı olarak saklanmalıdır
Sıcak yemekler en kısa surede soğutularak buzdolabına konulmalıdır Pişmiş
yemekler, oda sıcaklığında kendi kendine soğutulmaya bırakılmamalıdır
Cabuk bozulan et, tavuk, balık, sut, yumurta gibi besinlerin dukkanlarda guneşten
uzak ve buzdolabında saklanmaları gerekir Satın alındıktan sonra yine
bekletilmeden hemen buzdolabına konulmalıdır
Dondurulmuş besinler, buzdolabının alt raflarında bekletilerek cozdurulmelidir
Cozulme işi oda sıcaklığında, radyator uzerinde ve altında, hafif ateşte veya guneşli
yerde yapılmamalıdır
Cozulmuş besinler bekletilmeden pişirilmelidir
Etler, birer yemeklik miktarlarda, yassı bir şekilde paketlenmiş olarak
dondurulmalıdır
Kırık, catlak ve kirli yumurtalar satın alınmamalıdır
Kıyma ve organ etleri uzun sure saklanamadığından kısa surede tuketilmelidir
Sut ve sutlu besinler, krema, deniz urunleri, soğuk etler, ordovrler, kanepeler, sosis,
salam, yumurta ve yumurtalı besinler, kremalı pasta ve tatlılar, kıyma kullanılmış
besinler, sandvicler devamlı olarak buzdolabında (+50C nin altında) saklanmalıdır
Ekmek, corek, kurabiye yapmak icin hamurun mayalandırılması besleyici değerini
artırır
Ekmek ince dilimlenip kızartılırsa besleyici değeri azalır
Tarhananın besleyici değeri yuksektir Pişirirken icine pişmiş nohut, mercimek,
havuc eklenmesi değerini daha da artırırTarhana yapılırken guneşte kurutulursa,
sut ve yoğurt aydınlık yerde bekletilirse vitamin B2, vitamin B6 ve folik asit değerleri
azalır
Yumurta, sut, yoğurt, peynir ve tahinle yapılan tatlıların besleyici değerleri, sadece
un, yağ, şeker kullanılarak yapılanlardan daha fazladır Şeker yerine pekmez
kullanılması besleyici değerini daha da artırır
Sutlu tatlı yaparken şeker onceden konur ve birlikte pişirilirse veya fırında yuksek
sıcaklıkta pişirilirse, protein değeri azalır Pastorize veya sterilize uzun omurlu
sutleri kullanın
Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi besinler iyi pişirildiğinde sindirimi kolaylaşır ve
boylelikle protein değeri artar
Yumurta ciğ yenirse ya da sarısının etrafı yeşillenecek kadar hızlı ateşte, uzun sure
pişirilirse, besleyici değeri azalır
Sebzelerden yapılan salatalara limon veya sirke eklenir, bekletilirse A ve C vitamini
değeri azalır
Sebzeler doğrandıktan sonra bekletilirse, haşlama ve pişirme suları atılırsa vitamin
ve mineralleri azalır
Meyveler kesildikten ya da suyu sıkıldıktan sonra bekletilirse C vitamini değeri
azalırHatta sıkılmış meyve suları buzdolabında bekletilse bile vitamin değeri azalır
Yağ yakıldıktan sonra yemeğe konursa, sağlığa zararlı duruma gelir
Yoğurdun yeşilimsi suyu atılırsa vitamin değeri azalırYine, yoğurt torbaya konup
suzulur, suzulen suyu atılırsa vitamin kaybı olur
Ambalajlanmış urunlerde ozellikle son kullanma tarihlerine dikkat ediniz Son
kullanma tarihi gecmiş urunleri satın almayınız
Uzerinde etiketi olmayan, ambalajı bozulmuş ve kapağı bombeleşmiş olan
konserveler sağlık icin son derece zararlıdır
Ambalajlanmış urunleri alırken mutlaka etiket bilgilerini okuyunuz
