Beslenmede diş çürüğünün önemi

Dişlerimizi bir kurtçuğun yemediğini, ağızdaki bakterilerin karbonhidratla beslenerek ürettiği asidin onları çürüttüğünü yaklaşık iki asırdır biliyoruz Bir dişin çürümesi için gerekli olan şey, mikroorganizma, basit şekerlere indirgenen karbonhidratların herhangi biri ve dişin çözülmesini sağlayacak kadar yeterli zamandır Bu şu anlayış geliyor, bu üçünden birisi olmazsa dişlerimiz çürümez Bakteri olmazsa ne olursa olsun diş çürümez, karbonhidrat olmazsa diş çürümez ve ikisi asit salgılayacak dek bir arada kalmazsa diş çürümez Bunların sıfırlanması kuşkusuz mümkün değil ama karbonhidrat, zaman, bakteri üçlüsünü doğru yönetebilirsek diş çürüğünden kurtuluruz Bunların içinden dişimizi çürüten bakterilerin beslenme kaynağı olan karbonhidratları ele alırsak şu soruyu sorabiliriz, biz besin düzenlenmesi ile ağız sağlığımızı nasıl koruyabiliriz? img alt diş çürüğüsrc http:bilgilihocamcominternaldatasbeslenmedediscurugununonemi5c2d53f8cabc5 h4Diş çürüklerine sebep olan gıdalarh4 Ilk Önce dişimizi çürüten bununla beraber vücudumuzun güç kaynağı olan karbonhidratların neler olduğundan bahsedelim En çok bildiğimiz karbonhidratlar, beyaz ve kahverengi şekerdeki sakkaroz, meyvelerdeki fruktoz, baldaki früktoz ve dekstroz, sütte yer alan laktozdur Bu maddelerin bulunduğu bütün gıdalar, kolay şekerleri ihtiva eder Bunların dışında daha karmaşık şeker taşıyan gıdalar; patates, pirinç, ekmek, buğday gevreği, kuru üzüm, tahıllı yiyecekler gibi besinlerde bulunan nişastadır Şeker ve nişasta taşıyan tüm bu gıdalar ağızda bakteriler kadar hemen tüketilmeye başlar ve asit ortamı oluşur Misal verirsek direk basit şeker taşıyan bisküvi, tatlı ve şekerlemeler, tatlı içecekler, çikolata gibi gıdaların yanına patates, pilav, makarna, meyveler, meyve suları, arpa, yulaf, bulgur, darı, kestane gibi gıdalar da karmaşık şeker içererek değişik düzeylerde diş bozulma sürecine katılırlar Sütte yer alan protein, kalsiyum ve fosfat ağızdaki asitleri nötralize ettiğinden süt, içerdiği laktoza rağmen diş dostudur img alt diş çürüğüsrc http:bilgilihocamcominternaldatasbeslenmedediscurugununonemi5c2d53fbdf0e3 h4Şekerli kahve dişlerin en büyük düşmanıh4 Yapılan araştırmalarda, çikolatanın, elma ve ekmekle yakın oranda diş çürüğüne sebep olduğu; şekerli kahvenin ise üçünden daha fazla diş çürüğüne sebep olduğu anlaşılmıştır Yemek sırasında yenilen şekerlere oranla yemek yemek araları tüketilen şekerler daha artı çürüğe sebep olur Yemek yeme sıklığı ne değin fazla olursa çürük oluşma hızı da pek artar Yemek Yemek yeme sıklığı iki katına çıktığında çürük oluşma hızı altı katına çıkar Çürük oluşumu için karbonhidratın kayıtlı bir zaman dişle bağlantı etmesi gerektiği için karbonhidratların yapışkanlığı da çürük oluşumunu etkiler Elde yapışık yiyecekler ile ağızda yapışık yiyecekler farklıdır Örneğin karamele ve keke kadar, ekmek ve kuru üzüm ağızdan daha güç temizlenmektedir Bu açıdan çikolata karamele çözünebilir şeker içerdiğinden ağızdan süratli bir şekilde atılır Daha eksik yapışık gibi görünen ekmek ise ağızdan daha uzun sürede atılabilmektedir Örneğin yulaf ezmeli bir kanepe ilk beş dakika içinde ancak yarı yarıya ağızdan uzaklaşırken karamele, çikolatalı gofret, kremalı pasta en ince ayrıntısına kadar uzaklaşmaktadır Ilk beş dakikada puf böreğinin fakat dörtte biri çözülürken sütlü çikolatanın, muz, elmanın beş dakikada iyice ağızdan uzaklaştığı görülmüştür img alt diş çürüğüsrc http:bilgilihocamcominternaldatasbeslenmedediscurugununonemi5c2d53fdf38db h4Besinlerde oysa çürük oluşumunu önleyen maddelerh4 Bazı yiyeceklerde çürük oluşumunu önleyen maddeler vardır örneğin çikolatadaki tanin, peynirdeki kazein peptitleri, tahılardaki fitatlar, sütteki protein kalsiyum ve fosfor gibi Bu maddeler ağızdaki asitliği nötralize ederek, mine yüzeyinin tamir sürecine katkıda bulunarak, bakterilerin üreme sürecini etkileyerek asistan olurlar Bir Takım besinler tüketildiklerinde tükürük akış hızını arttırır ve lifleriyle dişlerin mekanik olarak temizlenmesine tezgâhtar olur Çiğ havuç ve kereviz şeker içermesine rağmen lifli olması ve mekanik temizlemeye olanak vermesiyle dişler için faydalıdır Yeşil akarsu gibi şeker ihtiva etmeyen bitkisel çaylar da ağız sağlığı açısından faydalıdır Peynirdeki protein sebebiyle yemeği peynirle son vermek çürük mekanizmasında dişlere yardımcı olur bununla birlikte c vitamini, ağız kokusuna iyi gelmesiyle maydanoz, tere, kuruyemişler, balıktaki fosfor, yoğurt, peynir fosfat içermesiyle, yer fıstığı içerdiği bir nesil proteinle, bol su tüketimi dişler açısından faydalıdır Günümüzde evde yemek yeme alışkanlığının gitgide artarak azalması, süre azlığı ile tez bulunabilen gıdalara yönelme sebebiyle genel afiyet olduğu değin diş sağlığı da negatif etkilenmektedir Buna rağmen sağlıklı besin arayışında olan kişiler için bu nüansların işe yarayacağını düşünüyoruz img alt diş çürüğüsrc http:bilgilihocamcominternaldatasbeslenmedediscurugununonemi5c2d53ffaf4de h4Ne dek yediğiniz yok ne çoğunlukla yediğiniz kayda değerh4 Özetlersek besinlerle çürük arasındaki ilişki zannedildiğinden azıcık daha karmaşıktır Çürük mekanizmasını bildiğimizde bunu yöneterek süreci önleyebiliriz İyi ve dengelenmiş bir beslenme ile sağlıklı kalabiliriz Zannedildiğinden fazla daha fazla gıda karbonhidrat içermektedir Gıdaların çürük sürecine katkılarında dişe yapışma süresi, içerdiği çürük yasaklayıcı maddeler de önemlidir Bu gıdaları ne kadar yediğimiz yok, ne dek sıklıkla yediğimiz önemlidir Gün boyu atıştırmaktan kaçınmak ve minenin tamir sürecine imkan tanımak gerekir Yeme içme sıklığı altı kez ile sınırlanırsa ve dişlerin kendini tamir etmesi için öğün aralarında iki saat ara verilirse mine yüzeyinin mineralizasyonuna olanak tanımış oluruz Çürük mekanizmasında rol oynayan tükürük yapımız, ağız bakımı gibi diğer faktörleri de bir başka yazımızda inceleyeceğiz Sağlıklı ve mutlu kalın sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur