Beta enfeksiyonu A grubu beta hemolitik streptokok adıyla bilinen bir bakteri hastalığıdır.
Çocuklarda da erişkinlerde de görülebilir. En sık görülen enfeksiyon tipleri de boğazda tonsillit(bademcik) ve farenjit şeklindedir. Otit, sinüzit, pnomoni, bronşit de yapabilir.
Her yaşta görülebilmesine karşılık en sık 2-5 yaş arası daha sık görülür. 2 yaş altında Muhtemelen çocuğun sosyalleşmesi ve dış ortamla temasın artması bunda büyük faktördür. Damlacık enfeksiyonu yani hasta kişiyle temasla veya bazı kişilerde boğazda taşıyıcı olduğu bakterinin çevresel faktörlerle tetiklenmesi ile hastalık ortaya çıkar.
Hastalığın şiddetini vücudun direnci, mikroorganizmanın sayısı ve gücü belirler. Bağışıklık sistemi zayıf, yapısal olarak iri bademcikleri olan erkenden kreş e başlayan, ailesinde sık bademcik enfeksiyonu geçirenlerde daha sık görülür. Mikroorganizma boğaz yerleştikten 1-3 gün sonra boğazda ağrı, yutkunmada zorlanma ateş şikayetleri başlar.
Muayene bulgularında bademciklerde şişme, kızarma boğazda kript denilen beyaz noktacıklar dil üstünde beyaz bir katman, boyunda çene altında ağrılı lenf bezeleri saptanır.
Laboratuvar olarak hızlı strep a testi, boğaz kültürü, hemogram, crp gibi tetkiklerle tanı kesinleştirilir. Tanı konulduktan sonra ilaç tedavisi yapılır !0 gün kullanılır. Bakterinin tamamen tedavi edildiği tekrar kültürle vs bakılmalıdır.
KIZIL hastalığı beta mikroplarının bünyesindeki toksin maddelerden dolayı hastalık sırasında vücutta kırmızı döküntüler olması ile karakterizedir. Tedavisi aynıdır ilaç kullanılır.
Sık tekrarlayan beta enfeksiyonlarında senede 6 ve üstü ilaç kullanılıyorsa bir iğne uygulanır (21 gün arayla). Yine de hastalık tekrarlıyorsa bademciklerin alınması gerekli olabilir.
Aynı şikayet ve muayene bulguları veren diğer hastalıklarla da ayırıcı tanı yapılmalıdır. Yoksa hem gereksiz tedavi hem de tedavide gecikmeye sebep olunur. Bu hastalıkların başlıcaları enfeksiyoz mono nukleoz(öpücük hastalığı), adeno virüs ve diğer virüsler, PAFA hastalığı, artık görülmese de difteri hastalığıdır
Bunlardan PAFA beta enfeksiyonu ile aynı şikayet ve muayene bulguları taşıması nedeni ile özellikle irdelenmesi gerekmektedir. Ayırıcı tanıda boğaz sürüntüsünde beta çıkmaması belirli aralıklarla hastalığın tekrarlaması ilaca yanıt vermemesi belirleyici özellikleridir.
Beta enfeksiyonları sonrası gelişen bir kısım otoimmun hastalıklar , kişinin bünyesel hassasiyetine bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Beta mikrobunun yapısında buluna M proteini ile vücudumuzda (kalp, böbrek, eklem)bulunan M proteni ile çapraz reaksiyon göstererek sanki enfeksiyon tedavi ediyor gibi vücudun savunma sistemleri bu organlarda enflamasyona sebep verir.
APSGN olarak adlandırılan hastalıkta böbrek tutulur genelde hastalıktan 7-14 gün sonra ortaya çıkar. İdrar renginin çay gibi olması, idrarın azalması hastalık şiddetine göre yüz göz ve bacaklarda ödemler olması bu hastalığı düşündürür. Daha çok 4 yaş ve üstü çocuklarda olur. Çoğunlukla ayaktan takiple kendiliğinden geçer. İdrar çıkışı tansiyon ve böbrek fonksiyonları takip edilir, bazen böbrek yetmezliğinede gidebilir. Düzenli takip gerekir.
ARA ismiyle bilinen akut romatizmal ateş te ise tutulum kalp kapakçıkları ve eklemlerdir.
Beta enfeksiyonlarından 1-2 hafta sonrasında eklemlerde şişme ile kendini gösterir. Kalp kapaklarının tutulumu önemlidir. Muayenede kalpte üfürüm duyulur.
Sonuç olarak çocukluk çağındaki beta enfeksiyonlarında tanı tedavi ve takip önemlidir ve önemsenmelidir.