Beyin Krizi : Beyin damar tıkanıklığı
Turk Beyin Damar Hastalıkları Derneği Başkanı Prof Dr Gazi Ozdemir, Turkiye'de olum nedenleri arasında, beyin kanaması ya da beyinde damar tıkanması sonucu oluşan ''beyin krizi'' hastalığının, kalp krizinden sonra ikinci sırada geldiğini belirtti
Son donemde Prof Dr Aykut Barka, Tuna Huş, Gonul Akkor gibi unlu isimlerle gundeme gelen beyin hastalıklarıyla ilgili olarak Prof Dr Ozdemir, baş ağrısından sonra en fazla gorulen beyin hastalığının ''beyin krizi'' olduğuna işaret etti
Prof Dr Ozdemir, beyin krizinin tarifini şoyle yaptı:
''Beyin krizi, beyinde temiz veya kirli kan taşıyan bir damarın beyne gelen bir pıhtı veya damar sertliği parcacığı ile tıkanması veya bir damarın ileri derecede buzuşmesi sonucu oluşan beynin kansız, dolayısıyla oksijensiz ve besleyici maddelerden mahrum kalması (beyin infarktusu) veya beyinde kanama olmasına ve beyin hucrelerinin, damar dışına cıkmış olan kanın kitlesel etkisi sonucu fonksiyon yapamaz duruma gelmesine denir''
Beyin infarktusunun aniden oluşabildiği gibi, bazen birkac saat veya birkac gun icinde yavaş, kanamanın ise coğunlukla aniden geliştiğini belirten Prof Dr Ozdemir, ''Beyin kanaması ya da beyinde bir damarın tıkanması sonucu oluşan beyin krizi hastalığı, ulkemizde olum nedenleri arasında kalp krizinden sonra ikinci sırada geliyor Kişiyi sakat bırakmada ise ilk sırada yer alıyor'' dedi
Turkiye'de gorulme sıklığı
Ulke genelinde beyin krizinin gorulme sıklığının, 100 bin kişide 175 olduğunu kaydeden Prof Dr Ozdemir, şoyle devam etti:
''Ulkemiz genel nufusuna gore, bir yılda ortalama 125 bin yeni beyin krizi vakası olmaktadır Beyin krizi her yaşta gorulebilirse de yuzde 25 kadarı 65 yaşından once, yuzde 72'i kadarı ise 65 yaşından sonra oluşmaktadır Beyin krizi olan hastaların 13'u ilk krizleri sırasında olmekte, 13'u sakat olarak ve kısmen veya tamamen başkasına bağımlı olarak yaşamlarını surdurmekte Geri kalanları ise tam olmasa bile başkasına muhtac kalmayacak şekilde normale yakın hale gelebilmektedir''
Gelişmiş ulkelerde beyin kanaması oranının Turkiye'ye gore daha duşuk olduğuna anlatan Prof Dr Ozdemir, ''Turkiye'de beyin krizi vakalarının yuzde 71'ini damar tıkanması, yuzde 29'unu ise beyin kanaması oluşturuyor'' dedi
Risk faktorleri ve nedenleri
''Beyin krizinin nedenlerinin yuzde 70'i yuksek tansiyon'' diyen Prof Dr Ozdemir, genel risk faktorlerini '''65 yaşın ustunde olma, kalp ve şeker hastalığı, damar sertliği, anevrizma (damar balonu), ailede beyin krizi olması, horlama, fazla sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı, yuksek kolesterol, kan koyuluğu, hareketsiz bir yaşam şekli, menopoz ve şişmanlık'' olarak sıraladı
Sigara ve alkol kullanmayanlarda beyin krizinin 60 yaş ustunde gorulduğunu dile getiren Prof Dr Ozdemir, kanı sulandırmak icin bol su icilmesi ve arada kan verilmesinin beyin krizinden koruduğunu soyledi
Prof Dr Gazi Ozdemir ayrıca, stres ve telaştan uzak durulması, yuruyuş ve egzersiz yapılması, yağsız dana eti, bol sebze, salata, meyve, bitkisel yağ ve az tuzlu yemeklerin tercih edilmesini onerdi
Hastanın hemen ilk saat icinde acilen hastaneye goturulmesinin onemini vurgulayan Prof Dr Ozdemir, beyin krizi uyarıcı veya başlangıc belirtilerini, şoyle sıraladı:
''Gecici veya kalıcı, vucudun bir yarısında uyuşma, karıncalanma kuvvet azalması veya kaybı; bir veya iki gozde ani gorme bulanması veya kaybı; konuşma veya anlamada duraklamalar veya kaybolma; bilincin, koordinasyonun veya denge halinin ani bozulması, şiddetli sersemlik, duşme halleri; nedensiz ve aniden ortaya cıkan ve hayatınızda gorduğunuz en şiddetli baş ağrısı; diğer bulgularla birlikte şiddetli bulantı veya kusma''