Bilgisayar kullanımına bağlı göz yorgunluğu...

Bilgisayar kullanımına bağlı göz yorgunluğu Günümüz çağdaş teknolojisinde, ister iş hayatı ister özel yaşam olsun, bilgisayarların yeri ve önemi inkar edilemez Bu makinelerin faydası yadsınamamakla birlikte, kullanımları yüksek görsel dikkat istemektedir Bilgisayar kullanımına ast olarak büyüyen şikayetlerin büyük çoğunluğu, gözlerle ilgili olanlarıdır Bilgisayar kullanımına ast olarak, gözün kendisinde ya da görme kalitesinde birtakım problemlerin meydana gelmesi, göz yorgunluğu hali olarak yorumlanmaktadır Çoğunlukla görülen belirtileri şöyle sıralanabilir: Halsiz ve ağrılı gözler, gözlerde yanma ve batma, flu görme, kuruluk hissi, sulanma, kaşıntı, kızarıklık, gözleri kısarak görmek, odaklama zorluğu, çift görme, yazı karakterlerinin veya grafiklerin etrafında ışık hareleri veya saçılmalar bakmak, ışığa aleyhinde hassasiyet, baş ağrısı, boyun, sırt ve omuz ağrısı Farzedilen bu belirtilerden bazılarının, bilgisayar aleyhinde çalışırken yaşanıyor olması, bilgisayara ast göz yorgunluğunu muhabere ediyor olabilir Belirtilerin görülme sıklığı ve şiddeti, kişiye yan sebepler açık havada, alıştırma ortamının şekline ve kişinin alışkanlıklarına tarafından de şansın dönmesi gösterecektir Bu bağlamda, bilgisayar kullanımının gözlerde yarattığı problemlerden ve çözüm önerilerinden dile getirmek yardımcı olacaktır Bahsedilen bitkinlik belirtilerini kendisinde hisseden birey başlangıçta muayenesini yaptırıp, göz sağlığı hakkında veri edinmelidir; çünkü bu belirtilerin en büyük nedeni gözlerdeki kırma kusurudur (gözlük veya lens takmayı gerektirecek numara bozukluğu) Miyopi, hipermetropi, astigmatizma gibi kırma kusurlarının olup olmadığı saptanarak bunların gözlük camı ya da lenslerle düzeltilmesi bu konudaki birincil aşamadır Hem halen kullanılan gözlük camı veya lenslerin numaralarının eksik kalması da göz yorgunluğuna sebep olabilecektir Burada, ırk aralarında yaygınca inanılan hatalı bir görüşe değinmek ve doğrusunu açıklamak uygun olacaktır; bilgisayar kullanımı insanların gözlerini bozmaz Ama mevcut olan ve kişinin o başlıca değin önemsemediği ya da bilmediği bir kırma kusurunun, belirtileriyle ortaya çıkmasına arabuluculuk eder Egzersiz koşulları çok aşırıya kaçmadıkça olağan bir göz bilgisayar karşı bozulmaz Yakın objelere bakarken gözlerde meydana gelen düzen değişiklikleri, tıp dilinde akomodasyon olarak adlandırılır Uzaktaki cisimden yakın bir cisme bakıldığında, gözlerdeki birtakım küçük kaslar kasılarak, kristal lens dediğimiz göz içindeki merceğin çapını değiştirir, bu nedenle gözler yakına harmoni sağlamış olur Bambaşka uzaklıktaki objelerin her an net görülebilmesi, ama bu bahsettiğimiz akomodasyon mekanizmasının sorunsuz çalışabilmesiyle mümkündür Mekanizmada yeteneksizlik oluşursa, bilgisayar monitöründeki objelere veya da uzaktaki cisimlere bakarken kısa veya uzun süreli geçici bir flu görme hali oluşur Alışılagelmiş şartlarda gözler, yakından uzağa ( ya da uzakta yakına) yarım saniye içerisinde ahenk sağlarlar, yani yakın objeye bakarken birden uzaktaki cismi tercih etmek ve onu net algılamak bu süreyi geçmemelidir Eğer bu vakit uzarsa uyum mekanizmasında yetersizlik laf konusudur Bu koşul göz yorgunluğu ve baş ağrısına yol açacaktır, tedavisinde gözlükler kullanılmaktadır Akomodasyon (uyum) mekanizması, 40 yaşından daha sonra insanlarda doğal bir işlem olarak eksik olmaya başlar ve 60 yaşlarında bütün yetersizlik gelişir Bu duruma presbiyopi (yaşa alt yakın görme bozukluğu) adı verilir Tedavisi yakın okuma gözlüğüdür ve genelde 3540 cm’ lik yakın okuma mesafesine göre ayarlanarak verilir Oysa bilgisayar aleyhinde çalışırken monitörler çoğunlukla 70 75 cm uzak bulunur, bu mesafeyi net bakmak için ikinci bir yakın gözlük elde etmek yardımsever olacaktır, çünkü başlıca yakın gözlüğüyle monitöre görmek, mesafe uygunsuzluğu nedeniyle gözleri yoracaktır Bilgisayarlarda ekran özellikleri, gözleri etkileyen öteki bir önemli faktördür Araştırmalar sonucu anlaşılmıştır ama, gözler monitöre baktığında bütün bir kilitlenme (yani tam bir ekrana uyum) sağlanamamakta, yukarda bahsettiğimiz minik göz kasları kesintisiz kasılıp gevşemekte ve kristal göz merceği sürekli şekil değiştirmektedir; bunun anlamı gözlerin ekrana bütün odaklanamamasıdır, natürel fakat sonucunda göz yorgunluğu şikayetleri başlayacaktır Bu sebeple, göz sağlığı açısından, kullanılan ekranlar yüksek çözünürlü ve düşük parlaklık oranlı olmalıdır, büyük ve daha gelişmiş teknoloji ürünü ekranlar (LCD) en sorunsuz ekran tipleridir Koruyucu filtre kullanılması hem yansımayı azaltır, hem de düşük bir oranda da olsa monitörden yayılan radyasyonu süzer Teknik bir veri olarak, 14’’ lik monitörlerin, yeni teknoloji ürünü düşük radyasyonlu büyük monitörlere oranla on kat daha fazla radyasyon yaydığını burada vurgulayalım Gözlerde kuruma hissi, bilgisayar kullanıcılarının en sık karşılaştığı sorundur; yanma, batma, kaşınma, göz yaşarması ve kızarma ile kendini muhakkak eder Bu koşul kontakt lens kullananlarda daha belirginleşir, sebebi lensin doğallığını koruyan gözyaşı tabiatının monitör karşı değişmeye başlamasıdır Gözdeki kuruma hissinin en büyük sebebi, monitöre bakarken normalin 13’ üne inen göz kırpmalarıdır, çünkü insan yakındaki bir objeye dikkatini verdiğinde refleks olarak daha eksik göz kırpmaya başlar Gözkapakları her kırpmada gözyaşını kornea dediğimiz saydam tabakaya yayıp, oksijenlenmesini, nemlenmesini ve beslenmesini sağladıkları için, eksik kırpıldığında gözler kuru kalacak ve batmaya başlayacaktır Öteki bir sebep monitörün göz hizasının üstünde bulunmasıdır, bu durumda gözler yukarı dürüst bakacağından kapaklar daha gevşemiş kalacak, bu da göz yaşının buharlaşmasını arttırarak kurumaya yol açacaktır Keza, egzersiz ortamındaki havalandırmanın nem oranının yüksek olması ve havalandırmanın sırık göze dürüst gelmesi de gözlerde kurumaya yol açabilecektir Bilgisayar kullanırken, farzedilen bu etkenlerden gözlerin kurumasını önlemek için, göz kırpma sayısını bilinçli olarak arttırmak, açıklanmış aralıklarla uzağa bakarak göz kırpma refleksini normale çevirmek alınacak önlemler arasındadır Monitörü göz hizasının altına koymak gerekir, bunun ayarı monitörün üstteki kenarının göz seviyesinin biraz aşağıda kalmasını sağlayarak yapılabilir Bu önlemlerle geçmeyen göz kuruması, suni gözyaşı damlalarıyla tedavi edilmek durumundadır Gözlerimizde, fazla ışığın içeri girmesini ve gözü rahatsız etmesini engelleyen bir mekanizma bulunmaktadır Aşırı aydınlık bir ışık bu mekanizmayı otomatik olarak devreye sokar ve gözün daha artı çalışarak efor sarf etmesine niçin olur Bunun uzun sürmesi durumunda gözler yorulacak, bu fazla aydınlatılmış ortamdan rahatsız olduğunu, dermansızlık belirtilerini ortaya çıkararak anlatmaya çalışacaktır Alıştırma ortamında kutup göze gelen bir ışık kaynağını ortadan kaldırmak gerekir, pencereden sızan ışığın arkaya alınması da gözleri rahatlatacaktır Kullanılacak ışık kaynağının, arkadan, omuz hizasından monitöre veya alıştırma masasına düşecek şekilde ayarlanması gerekir Ayrıca monitörün kontrast ve parlaklık ayarının da uygun bir şekilde ayarlanması yerinde olacaktır, ekran zemin renginin açık, yazı karakterlerinin ise koyu renklerde tercih edilmesi gözlerin zorlanmasını önleyecektir Bilgisayar aleyhinde çalışırken, gözlerin sağlığını korumanın en hoş yolu, onları sık sık dinlendirmektir Her yarım saatte bir duraklamak, birkaç saniye kapalı tuttuktan daha sonra uzaktaki bir objeye bakıp gözleri rahatlatmak yeterlidir Alıştırma masası ve sandalyesinin ergonomi kurallarına uygunluğu vücudu da rahatlatacaktır Uzun süreli çalışmalarda, saat başı yapılacak basit karoser egzersizleri, diri kalmaya muavin olacaktır