Sosyoloji Nedir,
bilim olarak sosyal teori,
Sosyoloji Ne Demek,
Sosyoloji Tanımı ornekleri
Sosyoloji (toplum bilimi): sosyal olayları inceler toplumların kuruluş, yukseliş ve cokuşu ile toplumların kendi aralarındaki munasebetleri ve kendi icindeki insan ilişkilerinin yasalarını inceleyen bilim sosyoloji bilimi toplumu parcalayarak kendisine uzmanlık alanları oluşturmuştur; bunlar: eğitim(eğitimin toplumsal koşulları incelenir), ekonomi (ekonomini toplum icindeki yeri incelenir), siyaset, aile, hukuk (turkiye ’de hukuk sosyolojisi gelişmemiştir), sanat(sanatın toplumlara gore değişmesi olgusu incelenir), spor, din konularında incelemeler gelişmiştir
SOSYOLOJİ: Kelime anlamı toplumbilimidir Latince toplum anlamına gelen Socius ile Yunanca bilgi demek olan Logos sozcuklerinin birleşmesinden oluşmuşturSosyoloji sozcuğunu ilk kullanan Fransız sosyoloğu Auguste Comte (1798 1857)'durBilim olarak Sosyoloji: Toplumların meydana gelişini, gelişmesini,toplum icinde farklı kesimlerde gorulen sosyal olayları, sosyal kurumları, sosyal ilişkileri, sosyal yapı ozelliklerini ve bu yapıda ortaya cıkabilecek değişme eğilimlerini ele alarak inceleyen bir bilim dalıdır
TOPLUM: Belli bir coğrafya parcası uzerinde yer alan,uyeleri arasında sıkı bir etkileşim ve işbolumu olan bir insan topluluğudur
SOSYAL OLAY: Toplum icinde meydana gelen, başlama ve bitiş noktaları belirli olan birden fazla kişiyi ilgilendiren bir oluşumu ve değişimi ifade eder
SOSYAL OLGU: Genellikle başlangıc ve bitiş zamanı bilinmeyen, nerede başlayıp nerede bitebileceği kesin olarak tesbit edilemeyen bir sosyal oluşum ve değişimi ifade ederTek tek meydana gelen sosyal olayların genel bir ifade tarzıdırSelma ile Mehmed'in evlenmesi bir sosyal olaydır Ama tum evlilik olaylarının hepsine birden evlenme denir Bu ise sosyal olgudur
SOSYAL KURUM: Birbirleriyle sosyal ilişki ve etkileşim halinde bir arada bulunan insanların, toplum icinde nasıl davranmaları gerektiğini ve bu davranışların kurallarını belirleyen, kişilere belli şekillerde davranışlarda bulunması icin zorlayıcı etkide bulunan, aralarında birlik ve butunluk olan, uyumlu ve orgutlu butunlerdir Aile, eğitim, din, hukuk,ekonomi, yonetim, devlet kurumları
SOSYAL İLİŞKİ: Birbirinden haberdar olan en az iki insan arasında belirli bir sure devam eden, anlamlı ve belirli amaclar etrafında kurulan sosyal bir bağdır
SOSYAL YAPI: İcinde sosyal ilişkilerin sosyal olayların meydana geldiği, sosyal grupların ve kurumların yer aldığı,nufus ve yerleşim tarzının şekillendirdiği, toplumun şekil ve cevresi ile ilgili dış gorunuşe sahip olan bir sosyal varlıktır
SOSYAL GRUP: Belli ortak ozelliklere sahip, etkileşim ve ilişki icinde bulunan iki veya daha fazla kişinin meydana getirdiği goreli bir surekliliği olan bireyler topluluğudur
SOSYAL DUZEN: Bir toplumdaki uretim gucleri ve uretim ilişkileriyle din, hukuk, eğitim gibi kurumların karşılıklı bağımlılık icinde oluşturdukları uyumlu bir butundur
KULTUR: Tarihsel ve sosyal değişme sureci icinde oluşturulan, butun maddi ve manevi değerleri ile bunları yaratmada ve gelecek kuşaklara iletmede kullanılan aracların tumudur
CEMAAT: Kan bağlılığının, benzerliğin, geleneklerin bulunduğu, iş bolumunun gorulmediği insan topluluğudur
CEMİYET: İş bolumunun geliştiği, akılcılığın egemen olduğu, daha cok organik dayanışmanın gorulduğu toplumdur
MİLLET: Siyasi bir birlik şeklinde yaşayan, ortak, mazi ve kulture sahip, devlet şeklinde teşkitlanmış fert ve zumrelerin toplamıdır
KALABALIK: Ortak fikirlerle hareket eden ve aynı heyecanı taşıyan, teşkilatsız ve surekli olmayan, kendiliğinden oluşan insan yığınıdır
HALK: Uyeleri yoğun bir şekilde bir araya toplanmış olmayan, bir arada bulunmaları tesadufi olmaktan uzak,surekli, ortak bir kulturle birbirlerine bağlı, teşkilatsız yaygın,insan topluluğudur
SOSYAL DEĞİŞME: Bir toplumda ekonomik buyume ile birlikte sosyal, siyasi ve kulturel alanlarda bir ilerlemenin olması demektir
SOSYAL BUTUNLEŞME: Bir toplumu oluşturan, topluluk,grup ve kurumları gibi, sosyal yapının ceşitli oğeleri arasındaki birbirini tamamlayabilme durumuna denir
SOSYAL COZULME: Bir toplumda maddi ve manevi kultur oğelerinin bir araya gelerek bir anlam ifade edecek ve işleyen bir butun oluşturacak cok bicimde birbirlerini tamamlayamamalarıdır
İŞBOLUMU: Bir toplumsal uretim duzeni icindeki değişik gorev ve hizmetlerin, toplumun uyeleri, grupları arasında karşılıklı bağımlılık ilişkileri icinde bolunmesi surecidir
SOSYAL TABAKALAŞMA: Toplumu meydana getiren uyelerin ya da oğelerin bir ya da daha fazla olcute gore hiyerarşik sırılanmaları
SOSYAL SINIF: Toplumun duzeyi, yaşam bicimi, eğitim,saygınlık gibi ozellikler bakımından birbirine benzeyen ve bunun bilincinde olan insanlar tarafından oluşturulan bir butundur
SOSYAL HAREKETLİLİK: Kişilerin, ailelerin ve sosyal grupların toplum icinde sahip oldukları bir stududen diğer bir statuye veya bir tabakadan diğer tabakaya gecmeleridir
SOSYAL YAPI
I Tanımı: Sosyal yapı, icinde sosyal ilişkilerin, sosyal olayların meydana geldiği, ses yol grupların, kurumların yer aldığı, nufus ile yerleşim tarzının şekillendirdiği, toplumun şekil ve cercevesi ile ilgii dış gorunuşe sahip olan bir sosyal varlıktır
Sosyal yapının iki yonu vardır:
A Kulturel (Manevi) Yapı: Toplumun sosyal ilişkiler ağı dediğimiz sosyal statuler, roller ve değer yargılarından oluşan yapısı
B Fizik (Maddi) Yapı: Toplumun şekil ve cevresi olarak belirtilen dış gorunuşunu oluşturan nufusun yerleşim tarzı (koy şehir) fiziksel yapısını oluşturur
Toplumdan topluma sosyal yapı farklı ozellikler gosterir
II SOSYAL YAPI İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
A Sosyal İlişki: Birbirinden haberdar olan en az iki insan arasında belirli bir sure devam eden, anlamlı ve belirli amaclar etrafınd kurulan sosyal bir bağdır
MWeber ’e Gore Sosyal İlişkinin Ozellikleri:
1 En az iki kişi arasında olmalı
2 Bir zaman surecini icermesi
3 Kişi ya da grupların karşılıklı etkileşim icinde bulunmaları
4 Birbirlerinin varlığından haberdar olmaları
5 İlişkiler ortak bir anlam taşıması
6 İlişkide bulunan kişilerin birbirlerini icten karşılıklı bağ duymaları
Sosyal İlişki Ceşitleri:
1 Samimiyet Derecelerine Gore
a) Birincil İlişkiler: Daha cok cemaat tipi orgutlenmelerde gorulen ve yazılı hale getirilmemiş ilişkilere dayanır Daha cok orf ve adetler bicimindedir
Ozellikleri:
İlişkiler karşılıklı duygusal guven anlayışa samimiyete dayalı yuzyuze ilişkilerdir
Yazılı kurallara bağlı değildir
Sosyal etkileşim cok gucludur
İlişkiler uzun surelidir
Daha cok kucuk gruplarda (aile, arkadışlık, koy, komşuluk) gorulur
Butun toplumlarda gorulebilir
b) İkincil İlişkiler: Daha cok cemiyet tipi bir teşkilatlanmada (şirket, sendika,kentler ) gorulur
Ozellikleri:
İlişkiler resmidir Duygusal iletişim cok zayıf
Yazılı kurallara bağlıdır
Kıss surelidir
Sosyal etkileşim cok zayıftır
Daha cok buyuk graplarda (şehir, şirket, resmi kurumlar ) gorulur
Kitle iletişim araclarının etkisi coktur
2 Surelerine Gore
a) Tesadufi (gecici): Kısa sureli (bir macta biraraya gelen insanların
ilişkileri)dir
b) Periyodik: Yılın belli zamanlarında kurulan ilişkilerdir Mevsimlik işcilerin ilişkisi
c) Surekli İlişkiler: Cok uzun sureli ilişkilerdir Aynı, koyde, şehide oturan insanlar arasındaki ilişkiler gibi
B SOSYAL STATU VE ROLLER:
Statu: İnsanlırn toplum icindeki yerini ifade eden bir kavramdır Statu, kişilerin cocuk, doktor, musluman, oğretmen, işveren, orneklerindeki gibi kim olduklarını belirtir, ona bir takım haklar sağlar ve yukumlulukler yukler
Statu Ceşitleri:
1 Verilmiş (edinilmiş) Statu: Kişilerin yetenek ve becerilerine bakmadan ve onların bir cabası olmadan, kendileri dışındaki faktorler tarafından
sağlanır Yani kişi doğumuyla, cinsiyetiyle veya yaşıyla ilgili bu statuyu elde eder Orneğin, Yaşlı, genc, kadın, erkek, siyah, beyaz
2 Kazanılmış Statu: Kişilerin kendi cabaları sonucu elde ettikleri stutudurOrneğin, anne, baba, oğretmen rolu cok buyuktur ve cok cabuk değişebilir
Sosyal Prestij (İtibar): Bir bireye ya da kumeye (grub) başka birey ya da kumelerle, ilişkilerinde ustunluk sağlayan duruma denir Doktorluk statu,doktorun sevilmesi, aranması durumuna prestij denir
Statunun Ozellikleri:
1 Her insan birden fazla statuye sahip olabilir
2 Bazıları doğuştan bazıları sonradan kazınılır
3 Bazıları doğumdan olume kadar değişmezken koşulları daha kolay değişir
4 Her stutu belli kurallara bağlıdır
5 Statuler arası ilişkiler ağı vardır
6 Toplumdan topluma değişiklik gosterebilir
Anahtar (Temel) Statu: Bireyin sahip olduğu statulerden toplum da en etkin olanına anahtar statu denir Anahtar stutu kişinin toplum icindeki kişiliğini belirler Cumhurbaşkanı, General, Oğretmen, İmam genellikle kişinin diğer statulerine gore anahtar stutu niteliği taşır
Rol: Toplumun bireyden statusune uygun olarak beklediği davranışlarına rol denir Kişinin her taşıdığı statuye gore bir cok rolleri vardır Her rol, diğer rollerle olan ilişkilerinin derecelerine gore var olur ve anlam kazanır Statunun dinamik yonudurBir kimse hem oğretmen, hem sporcu hem parti uyesi olabilirRol Pekişmesi: Rollerin birbirini kolaylaştırmasıdır Ana okulu oğretmeni Rol Catışması: Bireyin sahip olduğu statulerine uygun rolleri arasında herhangi birine uygun davranışı yapacağına karar verememesi haline rol catışması denir Orneğin, bir mudurun evde mudur rolune devam etmesi, subayın evdekilere asker imiş gibi davranması
C SOSYAL DEĞERLER:
Değerler, kişilerin duşunce, tutum ve davranışlarında birer olcut olarak ortaya cıkan ve sosyal yaşamın vazgecilmez bir oğesini oluştururDeğerler: Bir gruba ya da topluma uye olanların uymak durumunda oldukları genelleşmiş ahlaki inanclardır Neyin iyi, guzel ve doğru; neyin kotu, cirkin ve yanlış olduğunu gosteren kriterlerdir
Sosyal Değer Ceşitleri:
1 Pratik Değer: bir toplumun uyelerini birarada tutmaya yonelik inanclardırBu değerler kişiler arasında birlik ve dayanışmayı bozacak eğilim ve davranışları kotulerken, toplumun ihtiyaclarını giderecek davranışları ozendirir
2 İdeal Değer: İnsanın ideside neler yapması gerektiğine ilişkin davranış modelleri onerir Coğuna uymak gunluk yaşamda mumkun olmasa da onemleri buyukturCunku, insanları bencillikten kurtarır, toplum sorunlarıyla ilgilenmeye, yuksek ahlaki değerler edinmeye ozendirir3 Egemen Değer: Ozgurluk, bağımsızlık, yoksulları korumak, namuslu olmak gibi tum toplumca benimsenmiş ve korunan, uzun zamandan beri varlığını surduren değerlere denir
Ozellikleri:
Toplum fertlerinin ortak duygu ve duşuncelerini yansıtırlar
Toplumun birliğini guclendirirler
Toplumsal kurallara temel oluştururlar
Zorlayıcıdırlar
Toplumda kuşaktan kuşağa aktarılırlar
Ahlaki, dini inanc ve ilkelere dayanırlar
Toplumdan topluma değişirler
Zamanla aynı toplumda değişebilirler
D SOSYAL NORMLAR:
Bir toplumda insanları belli olaylar karşısında nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen oyle davranmaya zorlayan kurallara sosyal norm denir
1 Yazılı(Resmi) Normlar: Kanunlar, tuzukler, yonetmelikler gibi devletin yetkili organlarınca duzenleyip, uygulamaya konan, gerektiğinde değiştirilen, devletin ve sosyal duzenin korunmasını ve devamını amaclayan normlardır Uymayanlar maddi ve bedeni cezaya carptırılır Hukuk kuralları gibi
2 Yazısız (Resmi Olmayan) Normlar:
Bireyler arasındaki ilişkilerin duzenlenmesinden doğan tore, adet, gelenek,gorenekler, din kuralları, gorgu kuralları gibi yazılı olmayan normlardır Yaptırmaları mesnevidir
Orf (Tore): Toplum yaşamında yararlı ve gerekli olduğuna ortaklaşa inanılan; kimi yerde yasa ve ahlakın yerine gecebilen, yaptırım gucu (kanun veya norm şeklinde) olan kurallara orf veya tore denir
Adet: Halk tarafından alışılmış ve yaygın olarak kullanılan davranış şekilleridir Bayramda akraba ve ahbap ziyaretleri yapmak Gelenek: Bir toplumda, eskiden kalmış olmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağa gecen kultur mirasları, alışkanlıklar bilgiler ve davranışlardır
Gorenek: Bir şeyi gorulebildiği gibi yapma alışkanlığıdır Uyulması icin yaptırımı bulunmayan, ya da cok az olan davranış oğeleridir
Din Kuralları: İnsanların Tanrıyla veya diğer insanlarla ilişkilerini duzenlerSevap ve gunah gibi yaptırım ceşitleri vardır
Ahlak Kuralları: İnsanların kendi nefislerine karşı vazifelerini ve diğer insanlarla ilişkilerinde nasıl davranmaları gerektiğini belirten kurallardır
Gorgu Kuralları: Orf ve adetlerin basit bicimidir Bir kimsenin belli bir olayda nasıl davranması gerektiğini gosterir Bir toplantıda konuşurken, bir davette yemek yerken bir torene katılırken nasıl davranırız?
Hukuk Kuralları: Kişiler arası ve kişi ile toplum arası ilişkileri duzenleyen,maddi yaptırım olan bu nedenle uyulması zorunlu kurallardır
Sosyal Normların Ozellikleri
Sosyal değerlerin somut şeklidir
Toplumun duzen ve devamlılığını sağlar
Toplumsal kontrolu sağlarlar
Toplumsal surec icinde veya merkezi otoritece oluşturulabilir
Bireylerin davranışlarını sınırlayan emir, yasaklardır
Toplumdan topluma veya zamanla değişir
Uymayanlar toplumca cezalandırılır, zorlayıcıdır
Coğunluğun sosyal normlara uyması sosyal butunleşmeye, uymaması ise sosyal cozulmeye neden olur
E SOSYAL KONTROL
Bireylerin veya sosyal grupların sosyal uzeninin gereklerine uygun bicimde davranmalarını sağlamaya yonelik onlemlerin tumunu ifade ederSosyal kontrol, grup ve toplumun, kişinin davranışlarını sınırlandırması ve bu sınırlandırma yoluyla sosyal değerleri benimsemesinin sağlanması demektir
Ozellikleri
Kaynağı sosyal yaşamdır ve her toplumda gorulur
Toplumun duzeni ve devamını sağlar
Her turlu sosyal ilişkiyi kapsar
Bireylerin toplumsallaşmasını sağlar
Birey ornek davranış kalıplarını oğrenir ve taklik yoluyla kazanılır
Toplumdan topluma veya aynı toplumda da değişir
Toplumsal norm ve değerleri arac olarak kullanır
III SOSYAL OLAY VE OLGU:
Sosyal Olay:Toplum icinde meydana gelen, başlama ve bitiş noktaları belli olan ve birden fazla kişiyi ilgilendiren bir oluşumu, değişimi ifade eder
Sosyal Olgu: Genellikle başlangıc ve bitiş zamanı bilinmeyen nerede başlayıp nerede bitebileceği kesin olarak tesbit edilemeyen bir sosyal oluşumu ve değişimi ifade eder Tek tek meydana gelen sos olayların genel bir ifade tarzından
IV SOSYALLEŞME: Bireyin toplumsal etkileşim sonucu o toplumun kultur, davranış, duşunme bicimlerini kazanması suresine denir
V ANOMİ: Duzensizlik ve kuralsızlık ifade eder
VI SOSYAL DAYANIŞMA: Grup icindeki bireylerin diğer bireylerle uyumlu ilişkilere girmesi ile ortaya cıkan duruma denir
Durkheim'e gore dayanışma ceşitleri
a) Mekanik Dayanışma: Toplumda benzer, ortak duygu ve duşuncelere sahip insanlar arasındaki dayanışmadır İlişkiler dostca ve samimidir
SOSYAL GRUPLAR:
A Tanımı: Belli amaclar ve bunları gercekleştirme cabası cercevesinde toplanmış, belli kurallara gore belirli sure karşılıklı sosyal ilişkide bulunan,en az iki kişiden oluşan, goreli bir surekliliği olan bireyler topluluğuna sosyal grup denir
B Ozellikleri ve Fonksiyonları
1 Grup uyelerin ortak bir amaca sahip olması
2 İki veya daha fazla kişiden oluşması
3 Uyelerin karşılıklı sosyal ilişkide oluşması
4 Goreli bir surekliliğin bulunması
5 Grup uyeleri arasında işbirliği ve iş bolumu vardır
6 Grubun bireylerin beklentilerine cevap vermesi
7 Grub bireyleri arasında biz bilincinin olması
8 Grup uyeleri arasında rol ve statu dağılımı vardır
9 Grup uyerine baskı yapar ve yol gosterir
10 Yapı ve fonksiyon bakımından zamanla değişir
11 Bireyi sosyalleştirir, tutumları değiştirir, pekiştirir
12 Grup birey icin bir guvencedir
13 Grup, işlevini yerine getirdiği surece vardır
14 Kultur grup aracılığıyla nesilden nesile aktarılır
C SOSYAL GRUP CEŞİTLERİ
1 Grup Uyelerinin Sayısına Gore
a) Buyuk Grup: Uye sayısı cok olan, ilişki ve etkileşimleri daha sınırlı ve resmi olan gruplardır İkincil ilişkiler hakimdir Şehir gibi gruplardır
b) Kucuk Grup: Uye sayısı sınırlırdır ve ilişkiler yuzyuze (birincil)dir Koy,aile
2 Grubun Suresine Gore:
a) Gecici Gruplar: Belli bir iş yapmak veya belli bir amacı gercekleştirmek uzere bir araya gelen kişilerden oluşur Bunun icin kısa omurlu ve gecicidirler Mevsimlik işci, izciler grubu
b) Surekli Gruplar: Genellikle grup uyelerinin omurlerinden daha uzundur Millet,aile, koy, şehir, gruplar
3 Bireyin Gruba Katılışına Gore:
a) Resmi Gruplar: Yetkili organlarca oluşturulmuş ve onceden belirlenmiş yasa, tuzuk, yonetmelik gibi hukuk kurallarına gore duzenlenmiş gruplardır
Milli eğitim de calışan grup
b) Resmi Olmayan Gruplar: Kanun ve yonetmelikler yerine grup uyeleri tarafından geliştirilen kurallara gore var olan gruptur Genellikle kucuk gruplardır Aile, arkadaş grupları, imece (bir orgutte kendiliğinden doğmuş yardımlaşma şekli), klikhizip (bir orgut duşunce ve davranış bakımından ayrılık gosteren kucuk gruplaşma) gibi
4 Bireyin Gruba Katılışına Gore
a) Bireyin Kendi İradesiyle Katıldığı Grup:
Gruba girip cıkmanın serbest olduğu gruplardır Arkadaşlık, klup, demek grupları
b) Bireyin İrade Dışı Katıldığı Grup:
Bireyin doğal yolla katıldığı gruptur aile millet, kastlara bireyler doğal yolla katılırlar
Turk veya Fransız olmak kişinin omru boyu devam eder
5 Sosyal İlişki Tiplerine Gore:
a) Birincil Gruplar: Uyeleri arasında birincil (yuzyuze, samimi) ilişkilerin olduğu gruptur Aile, arkadaşlık, komşuluk, komşuluk
b) İkincil Gruplar: Uyeler arasında ikincil ilişki bulunan, bulunan, bu ilişkilerin yasa, yonetmeliklerle belirlendiği gruplardır Uyeler arsındaki ilişkilerde cıkar duygusu egemendir Dernekler, sendikalar, siyasi gruplar gibi
6 Ferdinan Tonnies ’in Grup Sınıflaması
a Cemaat: Zaman icerisinde yavaş yavaş meydana gelen, bireyleri arasında duygu ve duşunce birliği olan insan topluluğudur Irk, etnik koken ve kultur bakımından farklılaşmış kişilerden meydana gelirler Cemaat uyeleri arasında sıcak, samimi,yurekten, duygusal ilişkiler vardır Aile, akrabalık, klan gibi kana bağlı; komşuluğa dayanan koy gibi yere bağlı, duşunce ve duygu benzerliğine dayalı topluluklar cemaate ornek verilebilir
b Cemiyet : Irk, etnik koken, sosyo ekonomik statu ve kulturce farklılaşmış topluluklardır Cemiyetler kişisel olmayan, soğuk, rasyonel ve ozgur ilişkiler uzerine kuruludur Sanayi ve ticaret işletmeleri, baskı grupları, şehirler gibi ornekler
CemaatCemiyet Ozellikleri
Cemaat (Topluluk)
Cemiyet (Toplum)
Ortak irade
Uyelerin kişiliği yok
Toplum cıkarları
İnan
Din
Tore, adet
Doğal dayanışma
Ortak mulkiyet
Bireysel irade
Var
Birey cıkarları
İdeoloji
Kamuoyu
Moda, gecici arzular
Sozleşmeli dayanışma
Bireysel mulkiyet
7 Durkheim ’in Toplum Sınıflaması:
a Mekanik Dayanışmalı Toplum:
Bireysel bilincler birbirine benzer, bireyin kişiliği yoktur Toplum onemlidir
Bağlılık benzerlikte doğan sempati bağlılığıdır
Dayanışma tam bir benzeşme ve uyum icinde ortaya cıkar Dayanışma, insanların birbirine benzediği oranda artar Dayanışma inorganik varlıkların molekulleri arasındaki dayanışmaya benzetildiğinden mekanik dayanışma denir
Nufuz az işbolumu yok, homojen geleneksel
b Organik Dayanışmalı Toplum:
Toplumsal işbolumu gelişmiş ve bireylerarası, farklılaşma artmıştır ? bireysel farkları doğurur
Dayanışmma işbolumune dayanan, başkalarının bizi tamamladığı dayanışmadır Bu dayanışmada bireysel bireysel farklılıklarını kazanırlar Gelişmiş hayvanların organları arasındaki dayanışmayı hatırlattığı icin organik daynışma denir
Nufuz artmış, bireycilik, ihtisaslaşma artmış, din evrenselleşmiş, evrensel değerler gelişmiş yerel bağlar zayıflamıştır
IV Grup Dışındaki Topluluklar:
A Kalabalık (Yığın) : Aralarında fiziki yakınlık bulunmalarına rağmen,karşılıklı ilişkiler, birleştirici, butunleştirici bağlan bulunmayan veya yuzeysel ilişki ve gecici bir sure icin birbirine bağlanan insan birimleridir
Rastlantı sonucu oluşurlar Durakta otobus bekleyenler, yangını seyredenler
Kalabalıklar (sıradan kalabalık
İzleyiciler (dinleyici, seyirciler)
Gosteri Toplu
Etkin kalabalıklar
B Sosyal Kategori : Ortak niteliklere sahip olan, fakat aralarında hicbir ilişki olmayan kişilerin oluşturduğu bir butundur Orneğin, oğrenciler, taksi şoforleri, memurlar, yaşlılar
Kategori Şekilleri :
1 Kitle : Ortak sosyal niteliklere sahip olan insanların oluşturduğu, (fiziksel yakınlıkları bulunmayan) kategoridir
Aynı gazeteyi okuyanlar, aynı futbol takımını tutanlar
2 Sosyal Sınıf : Aynı hayat tarzına sahip, gelir, eğitimoğretim, kultur ve meslek gibi ceşitli ozellikler bakımından birbirine benzeyen insanların oluşturdukları kategoridir Orneğin, işci, işveren, koylu
3 Azınlık : Bir topluma egemen olanların yararlandığı haklardan (belirgin farkları nedeniyle) yararlanamayan insanların oluşturduğu bir kategoridir
alıntı
bilim olarak sosyal teori,
Sosyoloji Ne Demek,
Sosyoloji Tanımı ornekleri
Sosyoloji (toplum bilimi): sosyal olayları inceler toplumların kuruluş, yukseliş ve cokuşu ile toplumların kendi aralarındaki munasebetleri ve kendi icindeki insan ilişkilerinin yasalarını inceleyen bilim sosyoloji bilimi toplumu parcalayarak kendisine uzmanlık alanları oluşturmuştur; bunlar: eğitim(eğitimin toplumsal koşulları incelenir), ekonomi (ekonomini toplum icindeki yeri incelenir), siyaset, aile, hukuk (turkiye ’de hukuk sosyolojisi gelişmemiştir), sanat(sanatın toplumlara gore değişmesi olgusu incelenir), spor, din konularında incelemeler gelişmiştir
SOSYOLOJİ: Kelime anlamı toplumbilimidir Latince toplum anlamına gelen Socius ile Yunanca bilgi demek olan Logos sozcuklerinin birleşmesinden oluşmuşturSosyoloji sozcuğunu ilk kullanan Fransız sosyoloğu Auguste Comte (1798 1857)'durBilim olarak Sosyoloji: Toplumların meydana gelişini, gelişmesini,toplum icinde farklı kesimlerde gorulen sosyal olayları, sosyal kurumları, sosyal ilişkileri, sosyal yapı ozelliklerini ve bu yapıda ortaya cıkabilecek değişme eğilimlerini ele alarak inceleyen bir bilim dalıdır
TOPLUM: Belli bir coğrafya parcası uzerinde yer alan,uyeleri arasında sıkı bir etkileşim ve işbolumu olan bir insan topluluğudur
SOSYAL OLAY: Toplum icinde meydana gelen, başlama ve bitiş noktaları belirli olan birden fazla kişiyi ilgilendiren bir oluşumu ve değişimi ifade eder
SOSYAL OLGU: Genellikle başlangıc ve bitiş zamanı bilinmeyen, nerede başlayıp nerede bitebileceği kesin olarak tesbit edilemeyen bir sosyal oluşum ve değişimi ifade ederTek tek meydana gelen sosyal olayların genel bir ifade tarzıdırSelma ile Mehmed'in evlenmesi bir sosyal olaydır Ama tum evlilik olaylarının hepsine birden evlenme denir Bu ise sosyal olgudur
SOSYAL KURUM: Birbirleriyle sosyal ilişki ve etkileşim halinde bir arada bulunan insanların, toplum icinde nasıl davranmaları gerektiğini ve bu davranışların kurallarını belirleyen, kişilere belli şekillerde davranışlarda bulunması icin zorlayıcı etkide bulunan, aralarında birlik ve butunluk olan, uyumlu ve orgutlu butunlerdir Aile, eğitim, din, hukuk,ekonomi, yonetim, devlet kurumları
SOSYAL İLİŞKİ: Birbirinden haberdar olan en az iki insan arasında belirli bir sure devam eden, anlamlı ve belirli amaclar etrafında kurulan sosyal bir bağdır
SOSYAL YAPI: İcinde sosyal ilişkilerin sosyal olayların meydana geldiği, sosyal grupların ve kurumların yer aldığı,nufus ve yerleşim tarzının şekillendirdiği, toplumun şekil ve cevresi ile ilgili dış gorunuşe sahip olan bir sosyal varlıktır
SOSYAL GRUP: Belli ortak ozelliklere sahip, etkileşim ve ilişki icinde bulunan iki veya daha fazla kişinin meydana getirdiği goreli bir surekliliği olan bireyler topluluğudur
SOSYAL DUZEN: Bir toplumdaki uretim gucleri ve uretim ilişkileriyle din, hukuk, eğitim gibi kurumların karşılıklı bağımlılık icinde oluşturdukları uyumlu bir butundur
KULTUR: Tarihsel ve sosyal değişme sureci icinde oluşturulan, butun maddi ve manevi değerleri ile bunları yaratmada ve gelecek kuşaklara iletmede kullanılan aracların tumudur
CEMAAT: Kan bağlılığının, benzerliğin, geleneklerin bulunduğu, iş bolumunun gorulmediği insan topluluğudur
CEMİYET: İş bolumunun geliştiği, akılcılığın egemen olduğu, daha cok organik dayanışmanın gorulduğu toplumdur
MİLLET: Siyasi bir birlik şeklinde yaşayan, ortak, mazi ve kulture sahip, devlet şeklinde teşkitlanmış fert ve zumrelerin toplamıdır
KALABALIK: Ortak fikirlerle hareket eden ve aynı heyecanı taşıyan, teşkilatsız ve surekli olmayan, kendiliğinden oluşan insan yığınıdır
HALK: Uyeleri yoğun bir şekilde bir araya toplanmış olmayan, bir arada bulunmaları tesadufi olmaktan uzak,surekli, ortak bir kulturle birbirlerine bağlı, teşkilatsız yaygın,insan topluluğudur
SOSYAL DEĞİŞME: Bir toplumda ekonomik buyume ile birlikte sosyal, siyasi ve kulturel alanlarda bir ilerlemenin olması demektir
SOSYAL BUTUNLEŞME: Bir toplumu oluşturan, topluluk,grup ve kurumları gibi, sosyal yapının ceşitli oğeleri arasındaki birbirini tamamlayabilme durumuna denir
SOSYAL COZULME: Bir toplumda maddi ve manevi kultur oğelerinin bir araya gelerek bir anlam ifade edecek ve işleyen bir butun oluşturacak cok bicimde birbirlerini tamamlayamamalarıdır
İŞBOLUMU: Bir toplumsal uretim duzeni icindeki değişik gorev ve hizmetlerin, toplumun uyeleri, grupları arasında karşılıklı bağımlılık ilişkileri icinde bolunmesi surecidir
SOSYAL TABAKALAŞMA: Toplumu meydana getiren uyelerin ya da oğelerin bir ya da daha fazla olcute gore hiyerarşik sırılanmaları
SOSYAL SINIF: Toplumun duzeyi, yaşam bicimi, eğitim,saygınlık gibi ozellikler bakımından birbirine benzeyen ve bunun bilincinde olan insanlar tarafından oluşturulan bir butundur
SOSYAL HAREKETLİLİK: Kişilerin, ailelerin ve sosyal grupların toplum icinde sahip oldukları bir stududen diğer bir statuye veya bir tabakadan diğer tabakaya gecmeleridir
SOSYAL YAPI
I Tanımı: Sosyal yapı, icinde sosyal ilişkilerin, sosyal olayların meydana geldiği, ses yol grupların, kurumların yer aldığı, nufus ile yerleşim tarzının şekillendirdiği, toplumun şekil ve cercevesi ile ilgii dış gorunuşe sahip olan bir sosyal varlıktır
Sosyal yapının iki yonu vardır:
A Kulturel (Manevi) Yapı: Toplumun sosyal ilişkiler ağı dediğimiz sosyal statuler, roller ve değer yargılarından oluşan yapısı
B Fizik (Maddi) Yapı: Toplumun şekil ve cevresi olarak belirtilen dış gorunuşunu oluşturan nufusun yerleşim tarzı (koy şehir) fiziksel yapısını oluşturur
Toplumdan topluma sosyal yapı farklı ozellikler gosterir
II SOSYAL YAPI İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
A Sosyal İlişki: Birbirinden haberdar olan en az iki insan arasında belirli bir sure devam eden, anlamlı ve belirli amaclar etrafınd kurulan sosyal bir bağdır
MWeber ’e Gore Sosyal İlişkinin Ozellikleri:
1 En az iki kişi arasında olmalı
2 Bir zaman surecini icermesi
3 Kişi ya da grupların karşılıklı etkileşim icinde bulunmaları
4 Birbirlerinin varlığından haberdar olmaları
5 İlişkiler ortak bir anlam taşıması
6 İlişkide bulunan kişilerin birbirlerini icten karşılıklı bağ duymaları
Sosyal İlişki Ceşitleri:
1 Samimiyet Derecelerine Gore
a) Birincil İlişkiler: Daha cok cemaat tipi orgutlenmelerde gorulen ve yazılı hale getirilmemiş ilişkilere dayanır Daha cok orf ve adetler bicimindedir
Ozellikleri:
İlişkiler karşılıklı duygusal guven anlayışa samimiyete dayalı yuzyuze ilişkilerdir
Yazılı kurallara bağlı değildir
Sosyal etkileşim cok gucludur
İlişkiler uzun surelidir
Daha cok kucuk gruplarda (aile, arkadışlık, koy, komşuluk) gorulur
Butun toplumlarda gorulebilir
b) İkincil İlişkiler: Daha cok cemiyet tipi bir teşkilatlanmada (şirket, sendika,kentler ) gorulur
Ozellikleri:
İlişkiler resmidir Duygusal iletişim cok zayıf
Yazılı kurallara bağlıdır
Kıss surelidir
Sosyal etkileşim cok zayıftır
Daha cok buyuk graplarda (şehir, şirket, resmi kurumlar ) gorulur
Kitle iletişim araclarının etkisi coktur
2 Surelerine Gore
a) Tesadufi (gecici): Kısa sureli (bir macta biraraya gelen insanların
ilişkileri)dir
b) Periyodik: Yılın belli zamanlarında kurulan ilişkilerdir Mevsimlik işcilerin ilişkisi
c) Surekli İlişkiler: Cok uzun sureli ilişkilerdir Aynı, koyde, şehide oturan insanlar arasındaki ilişkiler gibi
B SOSYAL STATU VE ROLLER:
Statu: İnsanlırn toplum icindeki yerini ifade eden bir kavramdır Statu, kişilerin cocuk, doktor, musluman, oğretmen, işveren, orneklerindeki gibi kim olduklarını belirtir, ona bir takım haklar sağlar ve yukumlulukler yukler
Statu Ceşitleri:
1 Verilmiş (edinilmiş) Statu: Kişilerin yetenek ve becerilerine bakmadan ve onların bir cabası olmadan, kendileri dışındaki faktorler tarafından
sağlanır Yani kişi doğumuyla, cinsiyetiyle veya yaşıyla ilgili bu statuyu elde eder Orneğin, Yaşlı, genc, kadın, erkek, siyah, beyaz
2 Kazanılmış Statu: Kişilerin kendi cabaları sonucu elde ettikleri stutudurOrneğin, anne, baba, oğretmen rolu cok buyuktur ve cok cabuk değişebilir
Sosyal Prestij (İtibar): Bir bireye ya da kumeye (grub) başka birey ya da kumelerle, ilişkilerinde ustunluk sağlayan duruma denir Doktorluk statu,doktorun sevilmesi, aranması durumuna prestij denir
Statunun Ozellikleri:
1 Her insan birden fazla statuye sahip olabilir
2 Bazıları doğuştan bazıları sonradan kazınılır
3 Bazıları doğumdan olume kadar değişmezken koşulları daha kolay değişir
4 Her stutu belli kurallara bağlıdır
5 Statuler arası ilişkiler ağı vardır
6 Toplumdan topluma değişiklik gosterebilir
Anahtar (Temel) Statu: Bireyin sahip olduğu statulerden toplum da en etkin olanına anahtar statu denir Anahtar stutu kişinin toplum icindeki kişiliğini belirler Cumhurbaşkanı, General, Oğretmen, İmam genellikle kişinin diğer statulerine gore anahtar stutu niteliği taşır
Rol: Toplumun bireyden statusune uygun olarak beklediği davranışlarına rol denir Kişinin her taşıdığı statuye gore bir cok rolleri vardır Her rol, diğer rollerle olan ilişkilerinin derecelerine gore var olur ve anlam kazanır Statunun dinamik yonudurBir kimse hem oğretmen, hem sporcu hem parti uyesi olabilirRol Pekişmesi: Rollerin birbirini kolaylaştırmasıdır Ana okulu oğretmeni Rol Catışması: Bireyin sahip olduğu statulerine uygun rolleri arasında herhangi birine uygun davranışı yapacağına karar verememesi haline rol catışması denir Orneğin, bir mudurun evde mudur rolune devam etmesi, subayın evdekilere asker imiş gibi davranması
C SOSYAL DEĞERLER:
Değerler, kişilerin duşunce, tutum ve davranışlarında birer olcut olarak ortaya cıkan ve sosyal yaşamın vazgecilmez bir oğesini oluştururDeğerler: Bir gruba ya da topluma uye olanların uymak durumunda oldukları genelleşmiş ahlaki inanclardır Neyin iyi, guzel ve doğru; neyin kotu, cirkin ve yanlış olduğunu gosteren kriterlerdir
Sosyal Değer Ceşitleri:
1 Pratik Değer: bir toplumun uyelerini birarada tutmaya yonelik inanclardırBu değerler kişiler arasında birlik ve dayanışmayı bozacak eğilim ve davranışları kotulerken, toplumun ihtiyaclarını giderecek davranışları ozendirir
2 İdeal Değer: İnsanın ideside neler yapması gerektiğine ilişkin davranış modelleri onerir Coğuna uymak gunluk yaşamda mumkun olmasa da onemleri buyukturCunku, insanları bencillikten kurtarır, toplum sorunlarıyla ilgilenmeye, yuksek ahlaki değerler edinmeye ozendirir3 Egemen Değer: Ozgurluk, bağımsızlık, yoksulları korumak, namuslu olmak gibi tum toplumca benimsenmiş ve korunan, uzun zamandan beri varlığını surduren değerlere denir
Ozellikleri:
Toplum fertlerinin ortak duygu ve duşuncelerini yansıtırlar
Toplumun birliğini guclendirirler
Toplumsal kurallara temel oluştururlar
Zorlayıcıdırlar
Toplumda kuşaktan kuşağa aktarılırlar
Ahlaki, dini inanc ve ilkelere dayanırlar
Toplumdan topluma değişirler
Zamanla aynı toplumda değişebilirler
D SOSYAL NORMLAR:
Bir toplumda insanları belli olaylar karşısında nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen oyle davranmaya zorlayan kurallara sosyal norm denir
1 Yazılı(Resmi) Normlar: Kanunlar, tuzukler, yonetmelikler gibi devletin yetkili organlarınca duzenleyip, uygulamaya konan, gerektiğinde değiştirilen, devletin ve sosyal duzenin korunmasını ve devamını amaclayan normlardır Uymayanlar maddi ve bedeni cezaya carptırılır Hukuk kuralları gibi
2 Yazısız (Resmi Olmayan) Normlar:
Bireyler arasındaki ilişkilerin duzenlenmesinden doğan tore, adet, gelenek,gorenekler, din kuralları, gorgu kuralları gibi yazılı olmayan normlardır Yaptırmaları mesnevidir
Orf (Tore): Toplum yaşamında yararlı ve gerekli olduğuna ortaklaşa inanılan; kimi yerde yasa ve ahlakın yerine gecebilen, yaptırım gucu (kanun veya norm şeklinde) olan kurallara orf veya tore denir
Adet: Halk tarafından alışılmış ve yaygın olarak kullanılan davranış şekilleridir Bayramda akraba ve ahbap ziyaretleri yapmak Gelenek: Bir toplumda, eskiden kalmış olmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağa gecen kultur mirasları, alışkanlıklar bilgiler ve davranışlardır
Gorenek: Bir şeyi gorulebildiği gibi yapma alışkanlığıdır Uyulması icin yaptırımı bulunmayan, ya da cok az olan davranış oğeleridir
Din Kuralları: İnsanların Tanrıyla veya diğer insanlarla ilişkilerini duzenlerSevap ve gunah gibi yaptırım ceşitleri vardır
Ahlak Kuralları: İnsanların kendi nefislerine karşı vazifelerini ve diğer insanlarla ilişkilerinde nasıl davranmaları gerektiğini belirten kurallardır
Gorgu Kuralları: Orf ve adetlerin basit bicimidir Bir kimsenin belli bir olayda nasıl davranması gerektiğini gosterir Bir toplantıda konuşurken, bir davette yemek yerken bir torene katılırken nasıl davranırız?
Hukuk Kuralları: Kişiler arası ve kişi ile toplum arası ilişkileri duzenleyen,maddi yaptırım olan bu nedenle uyulması zorunlu kurallardır
Sosyal Normların Ozellikleri
Sosyal değerlerin somut şeklidir
Toplumun duzen ve devamlılığını sağlar
Toplumsal kontrolu sağlarlar
Toplumsal surec icinde veya merkezi otoritece oluşturulabilir
Bireylerin davranışlarını sınırlayan emir, yasaklardır
Toplumdan topluma veya zamanla değişir
Uymayanlar toplumca cezalandırılır, zorlayıcıdır
Coğunluğun sosyal normlara uyması sosyal butunleşmeye, uymaması ise sosyal cozulmeye neden olur
E SOSYAL KONTROL
Bireylerin veya sosyal grupların sosyal uzeninin gereklerine uygun bicimde davranmalarını sağlamaya yonelik onlemlerin tumunu ifade ederSosyal kontrol, grup ve toplumun, kişinin davranışlarını sınırlandırması ve bu sınırlandırma yoluyla sosyal değerleri benimsemesinin sağlanması demektir
Ozellikleri
Kaynağı sosyal yaşamdır ve her toplumda gorulur
Toplumun duzeni ve devamını sağlar
Her turlu sosyal ilişkiyi kapsar
Bireylerin toplumsallaşmasını sağlar
Birey ornek davranış kalıplarını oğrenir ve taklik yoluyla kazanılır
Toplumdan topluma veya aynı toplumda da değişir
Toplumsal norm ve değerleri arac olarak kullanır
III SOSYAL OLAY VE OLGU:
Sosyal Olay:Toplum icinde meydana gelen, başlama ve bitiş noktaları belli olan ve birden fazla kişiyi ilgilendiren bir oluşumu, değişimi ifade eder
Sosyal Olgu: Genellikle başlangıc ve bitiş zamanı bilinmeyen nerede başlayıp nerede bitebileceği kesin olarak tesbit edilemeyen bir sosyal oluşumu ve değişimi ifade eder Tek tek meydana gelen sos olayların genel bir ifade tarzından
IV SOSYALLEŞME: Bireyin toplumsal etkileşim sonucu o toplumun kultur, davranış, duşunme bicimlerini kazanması suresine denir
V ANOMİ: Duzensizlik ve kuralsızlık ifade eder
VI SOSYAL DAYANIŞMA: Grup icindeki bireylerin diğer bireylerle uyumlu ilişkilere girmesi ile ortaya cıkan duruma denir
Durkheim'e gore dayanışma ceşitleri
a) Mekanik Dayanışma: Toplumda benzer, ortak duygu ve duşuncelere sahip insanlar arasındaki dayanışmadır İlişkiler dostca ve samimidir
SOSYAL GRUPLAR:
A Tanımı: Belli amaclar ve bunları gercekleştirme cabası cercevesinde toplanmış, belli kurallara gore belirli sure karşılıklı sosyal ilişkide bulunan,en az iki kişiden oluşan, goreli bir surekliliği olan bireyler topluluğuna sosyal grup denir
B Ozellikleri ve Fonksiyonları
1 Grup uyelerin ortak bir amaca sahip olması
2 İki veya daha fazla kişiden oluşması
3 Uyelerin karşılıklı sosyal ilişkide oluşması
4 Goreli bir surekliliğin bulunması
5 Grup uyeleri arasında işbirliği ve iş bolumu vardır
6 Grubun bireylerin beklentilerine cevap vermesi
7 Grub bireyleri arasında biz bilincinin olması
8 Grup uyeleri arasında rol ve statu dağılımı vardır
9 Grup uyerine baskı yapar ve yol gosterir
10 Yapı ve fonksiyon bakımından zamanla değişir
11 Bireyi sosyalleştirir, tutumları değiştirir, pekiştirir
12 Grup birey icin bir guvencedir
13 Grup, işlevini yerine getirdiği surece vardır
14 Kultur grup aracılığıyla nesilden nesile aktarılır
C SOSYAL GRUP CEŞİTLERİ
1 Grup Uyelerinin Sayısına Gore
a) Buyuk Grup: Uye sayısı cok olan, ilişki ve etkileşimleri daha sınırlı ve resmi olan gruplardır İkincil ilişkiler hakimdir Şehir gibi gruplardır
b) Kucuk Grup: Uye sayısı sınırlırdır ve ilişkiler yuzyuze (birincil)dir Koy,aile
2 Grubun Suresine Gore:
a) Gecici Gruplar: Belli bir iş yapmak veya belli bir amacı gercekleştirmek uzere bir araya gelen kişilerden oluşur Bunun icin kısa omurlu ve gecicidirler Mevsimlik işci, izciler grubu
b) Surekli Gruplar: Genellikle grup uyelerinin omurlerinden daha uzundur Millet,aile, koy, şehir, gruplar
3 Bireyin Gruba Katılışına Gore:
a) Resmi Gruplar: Yetkili organlarca oluşturulmuş ve onceden belirlenmiş yasa, tuzuk, yonetmelik gibi hukuk kurallarına gore duzenlenmiş gruplardır
Milli eğitim de calışan grup
b) Resmi Olmayan Gruplar: Kanun ve yonetmelikler yerine grup uyeleri tarafından geliştirilen kurallara gore var olan gruptur Genellikle kucuk gruplardır Aile, arkadaş grupları, imece (bir orgutte kendiliğinden doğmuş yardımlaşma şekli), klikhizip (bir orgut duşunce ve davranış bakımından ayrılık gosteren kucuk gruplaşma) gibi
4 Bireyin Gruba Katılışına Gore
a) Bireyin Kendi İradesiyle Katıldığı Grup:
Gruba girip cıkmanın serbest olduğu gruplardır Arkadaşlık, klup, demek grupları
b) Bireyin İrade Dışı Katıldığı Grup:
Bireyin doğal yolla katıldığı gruptur aile millet, kastlara bireyler doğal yolla katılırlar
Turk veya Fransız olmak kişinin omru boyu devam eder
5 Sosyal İlişki Tiplerine Gore:
a) Birincil Gruplar: Uyeleri arasında birincil (yuzyuze, samimi) ilişkilerin olduğu gruptur Aile, arkadaşlık, komşuluk, komşuluk
b) İkincil Gruplar: Uyeler arasında ikincil ilişki bulunan, bulunan, bu ilişkilerin yasa, yonetmeliklerle belirlendiği gruplardır Uyeler arsındaki ilişkilerde cıkar duygusu egemendir Dernekler, sendikalar, siyasi gruplar gibi
6 Ferdinan Tonnies ’in Grup Sınıflaması
a Cemaat: Zaman icerisinde yavaş yavaş meydana gelen, bireyleri arasında duygu ve duşunce birliği olan insan topluluğudur Irk, etnik koken ve kultur bakımından farklılaşmış kişilerden meydana gelirler Cemaat uyeleri arasında sıcak, samimi,yurekten, duygusal ilişkiler vardır Aile, akrabalık, klan gibi kana bağlı; komşuluğa dayanan koy gibi yere bağlı, duşunce ve duygu benzerliğine dayalı topluluklar cemaate ornek verilebilir
b Cemiyet : Irk, etnik koken, sosyo ekonomik statu ve kulturce farklılaşmış topluluklardır Cemiyetler kişisel olmayan, soğuk, rasyonel ve ozgur ilişkiler uzerine kuruludur Sanayi ve ticaret işletmeleri, baskı grupları, şehirler gibi ornekler
CemaatCemiyet Ozellikleri
Cemaat (Topluluk)
Cemiyet (Toplum)
Ortak irade
Uyelerin kişiliği yok
Toplum cıkarları
İnan
Din
Tore, adet
Doğal dayanışma
Ortak mulkiyet
Bireysel irade
Var
Birey cıkarları
İdeoloji
Kamuoyu
Moda, gecici arzular
Sozleşmeli dayanışma
Bireysel mulkiyet
7 Durkheim ’in Toplum Sınıflaması:
a Mekanik Dayanışmalı Toplum:
Bireysel bilincler birbirine benzer, bireyin kişiliği yoktur Toplum onemlidir
Bağlılık benzerlikte doğan sempati bağlılığıdır
Dayanışma tam bir benzeşme ve uyum icinde ortaya cıkar Dayanışma, insanların birbirine benzediği oranda artar Dayanışma inorganik varlıkların molekulleri arasındaki dayanışmaya benzetildiğinden mekanik dayanışma denir
Nufuz az işbolumu yok, homojen geleneksel
b Organik Dayanışmalı Toplum:
Toplumsal işbolumu gelişmiş ve bireylerarası, farklılaşma artmıştır ? bireysel farkları doğurur
Dayanışmma işbolumune dayanan, başkalarının bizi tamamladığı dayanışmadır Bu dayanışmada bireysel bireysel farklılıklarını kazanırlar Gelişmiş hayvanların organları arasındaki dayanışmayı hatırlattığı icin organik daynışma denir
Nufuz artmış, bireycilik, ihtisaslaşma artmış, din evrenselleşmiş, evrensel değerler gelişmiş yerel bağlar zayıflamıştır
IV Grup Dışındaki Topluluklar:
A Kalabalık (Yığın) : Aralarında fiziki yakınlık bulunmalarına rağmen,karşılıklı ilişkiler, birleştirici, butunleştirici bağlan bulunmayan veya yuzeysel ilişki ve gecici bir sure icin birbirine bağlanan insan birimleridir
Rastlantı sonucu oluşurlar Durakta otobus bekleyenler, yangını seyredenler
Kalabalıklar (sıradan kalabalık
İzleyiciler (dinleyici, seyirciler)
Gosteri Toplu
Etkin kalabalıklar
B Sosyal Kategori : Ortak niteliklere sahip olan, fakat aralarında hicbir ilişki olmayan kişilerin oluşturduğu bir butundur Orneğin, oğrenciler, taksi şoforleri, memurlar, yaşlılar
Kategori Şekilleri :
1 Kitle : Ortak sosyal niteliklere sahip olan insanların oluşturduğu, (fiziksel yakınlıkları bulunmayan) kategoridir
Aynı gazeteyi okuyanlar, aynı futbol takımını tutanlar
2 Sosyal Sınıf : Aynı hayat tarzına sahip, gelir, eğitimoğretim, kultur ve meslek gibi ceşitli ozellikler bakımından birbirine benzeyen insanların oluşturdukları kategoridir Orneğin, işci, işveren, koylu
3 Azınlık : Bir topluma egemen olanların yararlandığı haklardan (belirgin farkları nedeniyle) yararlanamayan insanların oluşturduğu bir kategoridir
alıntı