Biyoloji canlı bilimidir. Bilim; Deney ve gözlemler sonucu elde edilen bilgi birikimidir.
Bilgi birikimi arttıkça bilim insanları bilimsel çalışmaların nasıl yapılacağına dair yöntemler geliştirmişlerdir. Bu yöntemlere uygun yapılan çalışmalara bilimsel çalışma, elde edilen bilgi birikimine bilimsel bilgi denir.
Paradigma : Bilim insanlarının bilimsel çalışmalar üzerindeki ortak yaklaşımına denir.
Bilimsel Bilginin Özellikleri
Deneyseldir.Tutarlı ve mantıklıdır
Olgusaldır, yani bilim üzerinde deney ve gözlem yapılabilen her konu ile ilgilenir
Eleştireldir
Nesnel, yani objektiftir
Evrenseldir
Durağan değildir, dinamiktir
İyi Bir Bilim İnsanının Özellikleri
Kararlıdır
Sistemli ve tutarlıdır
Akılcı ve şüphecidir
Objektiftir (Tarafsızdır)
Ön yargıları olmamalıdır
Otoriteyi reddetmelidir
Bilimsel Çalışma Yöntemi Basamakları
Problemin belirlenmesi
Gözlem yapılması
Verilerin toplanması
Hipotez kurulması (Deneyler sonucu desteklemiyor ise hipotez kurma aşamasına geri dönülür)
Hipoteze dayalı tahmin oluşturma
Kontrollü deneyler yapma
Teori
Kanun
1- Problemin Belirlenmesi : Yanıt bekleyen her soru problemdir.
2- Gözlem Yapılması : Gözlem olayların doğal ortamında incelenmesidir. Nitel ve Nicel Gözlem olmak üzere ikiye ayrılır.
Nitel Gözlem: Duyu organlarıyla yapılan ölçü aracı kullanılmayan sayısal değer içermeyen gözlemdir.
Nicel Gözlem: Ölçü aracının kullanıldığı sayısal değer içeren gözlemdir.
3- Verilerin Toplanması : Prpblemle ilgili gerçeklerdir.
4- Hipotez Kurulması : Problem için öne sürülen geçici çözüm yoludur. İyi bir hipotez denenebilir ve gözlenebilir olmalıdır. Verileri kapsamalı ve veriler arasında ilişki kurabilmeli, yeni gerçeklerin bulunmasına olanak sağlamalıdır.
5- Tahmin oluşturma : Probleme dayanarak ileri sürülen kestirmedir.
6- Kontrollü Deneyler Yapma : Probleme etki eden değişkenlerden yalnız bir değişken bırakılır. Diğerleri sabit tutularak yapılan deneydir. Kontrol ve deney grubu vardır. Etkisi araştırılan değişkene bağımsız değişken, sabit tutulan değişkenlere bağımlı değişken denir.
Not: Kontrollü deneyler hipotezi doğruluyorsa teori oluşturulur, doğrulamıyorsa hipotez kurma aşamasına geri dönülür.
Örnek: Işığın fotosentez üzerindeki etkisinin araştırıldığı kontrollü deney çalışması.
7- Teori : Hipotezlerind eney ve gözlemlerle desteklenen en kapsamlı halidir. Olayların neden gerçekleştiğini açıklar.
8- Kanun : Doğruluğu tüm bilimlerce kabul edilen hipotezlerdir. Olayların nasıl gerçekleştiğini açıklar.
Biyolojinin Tarihsel Gelişimi
Aristo : Canlıları ilk sınıflandıran bilim insanıdır.
İbni Heysem : İlk optik biliminin kurucusudur.
İbni Sina : Tıp alanında buluşları olan bilim insanıdır.
James Watson & Alfred Wallace : DNA’nın yapısını araştırmış, ikli sarmal yapısını bulmuşlardır.
Rosalind Franklin : X ışınları üzerinde çalışmalar yapmıştır.
Gregor Mendel : Genetik (kalıtım) biliminin kurucusudur.
Aziz Sancar : Hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını, genetik bilgisini nasıl koruduğunu haritalandırmıştır.
İbn Miskeveyh : Doğanın ilerleme sürecinin, cansız madde – bitki – hayvan – maymun – insan şeklinde olduğunu açıklamıştır.
İbni Nefis : Dolaşım sistemi üzerinde çalışmalar yapmıştır.
Darwin ve Alfred Wallace : Evrim üzerinde çalışmalar yapmışlardır.
Louis Pasteur : Pastörizasyon yöntemini bulmuştur.
Bilgi birikimi arttıkça bilim insanları bilimsel çalışmaların nasıl yapılacağına dair yöntemler geliştirmişlerdir. Bu yöntemlere uygun yapılan çalışmalara bilimsel çalışma, elde edilen bilgi birikimine bilimsel bilgi denir.
Paradigma : Bilim insanlarının bilimsel çalışmalar üzerindeki ortak yaklaşımına denir.
Bilimsel Bilginin Özellikleri
Deneyseldir.Tutarlı ve mantıklıdır
Olgusaldır, yani bilim üzerinde deney ve gözlem yapılabilen her konu ile ilgilenir
Eleştireldir
Nesnel, yani objektiftir
Evrenseldir
Durağan değildir, dinamiktir
İyi Bir Bilim İnsanının Özellikleri
Kararlıdır
Sistemli ve tutarlıdır
Akılcı ve şüphecidir
Objektiftir (Tarafsızdır)
Ön yargıları olmamalıdır
Otoriteyi reddetmelidir
Bilimsel Çalışma Yöntemi Basamakları
Problemin belirlenmesi
Gözlem yapılması
Verilerin toplanması
Hipotez kurulması (Deneyler sonucu desteklemiyor ise hipotez kurma aşamasına geri dönülür)
Hipoteze dayalı tahmin oluşturma
Kontrollü deneyler yapma
Teori
Kanun
1- Problemin Belirlenmesi : Yanıt bekleyen her soru problemdir.
2- Gözlem Yapılması : Gözlem olayların doğal ortamında incelenmesidir. Nitel ve Nicel Gözlem olmak üzere ikiye ayrılır.
Nitel Gözlem: Duyu organlarıyla yapılan ölçü aracı kullanılmayan sayısal değer içermeyen gözlemdir.
Nicel Gözlem: Ölçü aracının kullanıldığı sayısal değer içeren gözlemdir.
3- Verilerin Toplanması : Prpblemle ilgili gerçeklerdir.
4- Hipotez Kurulması : Problem için öne sürülen geçici çözüm yoludur. İyi bir hipotez denenebilir ve gözlenebilir olmalıdır. Verileri kapsamalı ve veriler arasında ilişki kurabilmeli, yeni gerçeklerin bulunmasına olanak sağlamalıdır.
5- Tahmin oluşturma : Probleme dayanarak ileri sürülen kestirmedir.
6- Kontrollü Deneyler Yapma : Probleme etki eden değişkenlerden yalnız bir değişken bırakılır. Diğerleri sabit tutularak yapılan deneydir. Kontrol ve deney grubu vardır. Etkisi araştırılan değişkene bağımsız değişken, sabit tutulan değişkenlere bağımlı değişken denir.
Not: Kontrollü deneyler hipotezi doğruluyorsa teori oluşturulur, doğrulamıyorsa hipotez kurma aşamasına geri dönülür.
Örnek: Işığın fotosentez üzerindeki etkisinin araştırıldığı kontrollü deney çalışması.
7- Teori : Hipotezlerind eney ve gözlemlerle desteklenen en kapsamlı halidir. Olayların neden gerçekleştiğini açıklar.
8- Kanun : Doğruluğu tüm bilimlerce kabul edilen hipotezlerdir. Olayların nasıl gerçekleştiğini açıklar.
Biyolojinin Tarihsel Gelişimi
Aristo : Canlıları ilk sınıflandıran bilim insanıdır.
İbni Heysem : İlk optik biliminin kurucusudur.
İbni Sina : Tıp alanında buluşları olan bilim insanıdır.
James Watson & Alfred Wallace : DNA’nın yapısını araştırmış, ikli sarmal yapısını bulmuşlardır.
Rosalind Franklin : X ışınları üzerinde çalışmalar yapmıştır.
Gregor Mendel : Genetik (kalıtım) biliminin kurucusudur.
Aziz Sancar : Hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını, genetik bilgisini nasıl koruduğunu haritalandırmıştır.
İbn Miskeveyh : Doğanın ilerleme sürecinin, cansız madde – bitki – hayvan – maymun – insan şeklinde olduğunu açıklamıştır.
İbni Nefis : Dolaşım sistemi üzerinde çalışmalar yapmıştır.
Darwin ve Alfred Wallace : Evrim üzerinde çalışmalar yapmışlardır.
Louis Pasteur : Pastörizasyon yöntemini bulmuştur.
