Başlığımız eminiz ki Hackintosh yoluyla bilgisayarlarda macOS kullanan birçok okurumuzu epeyce üzmüştür. Lakin bu berbat olduğu kadar âlâ manalara da gelebilir. Bu yazıda Hackintosh’tan, Apple Silicon işlemcilerden ve geleceğe dair kimi öngörülerimizden bahsedeceğiz.
Normal kaideler altında macOS’lar sırf Apple üretimi bilgisayarlarda çalışmak üzere tasarlanmış işletim sistemleridir. Daha evvel PC/Windows platformu olarak tabir ettiğimiz cihazlarımıza bu sebeple kurmamız mümkün değildi. Hackintosh ise, Apple üretimi olmayan bilgisayarlarda macOS kullanmaya imkan sağlayan bir usul olarak ortaya çıktı diyebiliriz.
Daha evvel IBM tarafından geliştirilen PowerPC işlemcilerle Mac aygıtlar üreten Apple, 2006 yılında değişikliğe giderek Intel x86 mimarisinde bilgisayarlar piyasaya sürmeye başladı. Yani PC/Windows platformu ile Apple’ın yeni Mac’leri temelde tıpkı komut setiyle iş görüyordu. Bir küme geliştirici bunun üzerine bootloader’lar ve çeşitli özel şoförler yardımıyla Apple üretimi olmayan bilgisayarlarda macOS çalıştırmayı başardı.
Yasal manada bakıldığında Apple, Steve Jobs’ın şirketten ayrıldığı devirde finansal zorluklardan olsa gerek işletim sistemini üçüncü parti bilgisayar üreticilerine lisanslamış olsa da macOS sadece resmi Mac bilgisayarlarda kullanılabilir. Ancak firmanın Hackintosh hakkında rastgele bir yasal atılımda bulunmaması ve topluluğa karşı durmaması nedeniyle hem bu işten para kazananlar hem de bir şeylerle uğraşmayı seven beşerler Hackintosh’u bugüne kadar ayakta tuttu.
Aslında bunun karşılığı dolaylı olarak Hackintosh’un başlangıç evresinde yatıyor. Apple, PowerPC artık kâfi gelmediği için aygıtlarında Intel işlemcilere geçiş yapmıştı ve bunun sonucunda dolaylı olarak Hackintosh ortaya çıktı demiştik. Ne yazık ki Intel, Apple tarafından tercih edildiği 15 sene boyunca küçük CPU’lardaki ısınma problemleriyle bir türlü başa çıkamadı. İnceliğin, hafifliğin ve taşınabilirliğin en çok değer arz ettiği rekabetçi pazar olan dizüstülerde Macbook markası artık gürültü ve sıcaklık sorunlarıyla anılıyordu. Yüksek güç tüketimi nedeniyle de gereğince pil ömrüne sahip aygıtlar üretmek mümkün olmuyordu. Apple’ın kendi yongalarını kullandığı iPhone ve iPad’lerde ise durum olumlu bir formda tam zıddıydı. Sessiz, fan gürültüsü ve ısınmaya sahip olmayan cihazlardı.
Apple, AMD tarafının Mac tarafındaki bu boşluğu yeni kuşak ve makul sayılabilecek Ryzen işlemcilerle doldurması beklenirken, Silicon markası ismi altında kendi işlemcisini kendi üretme kararı aldı ve mimari olarak ARM’ı tercih etti. PC dünyasında alışılageldik Intel x86’yı terk etmesi ve yüklü olarak taşınabilir aygıtlarda kullanılan ARM’a yönelinmesi birçok bireyde baş karışıklıklarına neden oldu. Kimi Apple’ın ARM işlemcilerle aradığı performansa ulaşamayıp başarısızlığa uğrayacağını söylerken kimi de bu radikal değişikliği destekliyordu.
Apple M1 çıktığında ısı bakımından verimli, güç tüketimi bakımından tasarruflu, hem de performans manasında epey şahane olduğu görüldü. Tekrar de bütün programlar bu işlemcinin kullandığı mimariye uyumlu olmadığından Apple tarafından x86-x64 komut setine uygun yazılan programları ARM’da çalıştırabilmek için Rosetta 2 isminde bir emülatör geliştirildi. Birebir vakitte daha evvel satılan Intel işlemcili Mac’ler için de bir müddetliğine dayanak sağlanmaya devam edileceği açıklandı.
Şu anda macOS’un hem Intel hem de Apple Silicon uyumlu sürümleri yayınlanıyor lakin bu dayanak müddetinin sonuna gelindiğinde Intel işlemcilere yönelik rastgele bir macOS sürümü ve güncellemesi sunulmayacak. Hackintosh o günden itibaren mecburen yok olacak çünkü bahsettiğimiz üzere olağan bilgisayarlarımız ile Apple Silicon işlemcili aygıtlar farklı komut setini kullanmakta.
Apple’ın x86-x64’ten ARM’a yaptığı üzere tam aksisi halde bir emülatör yapılması durumunda kullanmak mümkün değil mi diye sorarsanız bu mümkün, ancak ortada oluşacak performans farkı ve yaşanabilecek binbir meşakkat yüzünden açık söylemek gerekirse buna değmiyor. Bu türlü bir tahlilin geliştirilmesi de hayli güç denebilir.
Birçok kişinin Apple bilgisayar almamasının en büyük nedeni fiyatına nazaran düşük performans sunmasıydı. PC/Windows tarafına kıyasla birçok kullanıcının tercih etmeyeceği işlemciler Mac’lerde kullanılıyor, çoğunlukla bir harici ekran kartı takmak mümkün olmuyordu bile. Apple’ın alternatif donanımlara sunmuş olduğu takviye de pek azdı.
Laptop tarafında durum daha feciydi, eski modellerde hayli düşük sürat ve ölçüye sahip lehimli bellekler tercih ediliyordu. Bu belleklerin bozulması durumunda yahut yükseltme yapmak istediğinizde bunu yapamıyordunuz. Daha yüksek performans ve GB’lara sahip bellekli modeller ise ortada binlerce lira fark oluşturacak kadar değerliye satılıyordu.
Haliyle insanlara Apple olmayan bir bilgisayar alıp bunun üzerine bağımsız geliştiricilerin takviyesiyle Mac kurmak daha mantıklı geliyordu. Apple’ın resmi olarak sunmadığı donanım takviyesi, güncellemeler, özel imajlar ve dahası Hackintosh toplulukları tarafından epeyce düzgün bir formda kullanıcılara sunuluyordu.
Günümüzde ise durum artık farklı. Apple’ın Silicon ismini verdiği ARM mimarili işlemcileri ve buna uygun üretilen bilgisayarları bir Mac kullanıcısının bütün muhtaçlıklarını karşılayabiliyor. Az ısınma, Intel işlemcilere kıyasla daha uzun pil ömrü ve daha yüksek performans, dahili GPU ve incelik… Biz de bir görüntü ile 3 ay boyunca deneyimlediğimiz M1 Macbook Pro’dan bahsetmiştik. Merak edenler çabucak aşağıdan izleyebilirler.
Hackintosh’un yok olacak olmasının tek üzücü yanı, bizim üzere döviz kurunun çok yüksek olduğu ülkelerde herkesin Apple eserlerine kolay kolay ulaşamaması nedeniyle birçok kişinin macOS tecrübesinden bundan sonraki süreçte yoksun kalması. Bilgisayar meraklıları yahut özel hedeflerle macOS’e gereksinim duyanlar, Technopat Sosyal’de olduğu üzere topluluklar tarafından sunulan dayanaklar sayesinde bunu yapabiliyordu. Ancak x86-x64 mimarisine yönelik geliştirmenin yakında duracak olmasının sonucu kimse yalnızca ARM odaklı çıkarılan sistemi farklı bir mimari için karşılık beklemeden baştan yazmayacağına nazaran artık bir devir sonlanmış olacak.
Apple’ın bilgisayar bölümünde ARM’ın kâfi performansı vermeyeceği tabusunu yıkması üzerine Intel ve Microsoft dahil birçok firmanın gözü ARM’a çevrildi. Windows’un ARM mimarisi için yapılan denemeleri düzgünce hızlanırken, Intel de esinlenme sonucu x86-x64 platformundaki 12. kuşak işlemcilerinde genel hedefli ve yüksek performanslı çekirdeklerin bir ortada kullanıldığı big.LITTLE isimli bir mimari kullandı.
Qualcomm ARM’dan pay aldı, Nvidia şirketin tamamına sahip olmak için otoritelerce tartışmalı bir satın alma süreci içerisine girdi. Daha sonra yasal nedenler yüzünden bu mutabakatlar bozulsa da, ARM’ın şu anki sahibi Japon Softbank 2023’te şirketi satışa çıkaracağını açıkladı. Intel ise yaptığı yatırımlar ve yaklaşımlarından dolayı yeni taliplerden biri olarak gözüküyor.
Zaten tarih boyunca daima bu bu türlü olmuştur. Evvel bir buluş ortaya konulur, sonra rekabet onun gelişip daha farklı noktalara ulaşmasını sağlar. Günümüze kadar x86-x64 yani AMD64 mimarisi PC dünyası için tek alternatif olarak görülüyordu. Apple ise ARM’ın birçok açıdan hem daha avantajlı hem de verimli olduğunu ortaya koyarak dikkatleri çekmeyi başardı.
Zaten önümüzdeki yıllar içerisinde transistör boyutunu muhakkak bir hududun altına indiremeyeceğimiz için daha yüksek performanslı bilgisayarlara sahip olmak için önümüzde üç alternatif olacak diyebiliriz. Bunlardan birincisi kuantum bilgisayarlar -ki şimdi çalışan bir örneğini görmedik- konutlarımıza kadar yaygınlaşacak ya da hala x86-x64’de kalmamız durumunda yüksek performansı lakin şimdikilere kıyasla daha büyük işlemcilerle elde edebileceğiz. Haliyle çok fazla ısınmaya neden olacağından birçok taşınabilir aygıtta kullanmak çok mümkün olmayacak. Çünkü ısınma = fazladan kalınlık manasına gelir. Isınan bir aygıtı olağan sıcaklık düzeyine düşürmek için nispeten büyük çaplı bir soğutma sistemine sahip olmalısınız.
ARM bu durumların bilakis alışılageldik olmayan bir yapı. Şimdi bilgisayarlardaki kullanımı için “ham” sayılabilecek düzeyde olmasına karşın düşük ısınmanın yanı sıra epey tatmin edici bir performans sunduğunu karşımızdaki en büyük örneklerden M1’de görebiliyoruz. Tahminen gelecekte hepimizin ARM kullanmaya başladığı bir periyot olursa birebir mimari olduğu için tekrar Hackintosh kullanma imkanına sahip olabileceğiz, kim bilebilir?