BitKi Bakımı

BitKi Bakımı BitKi Bakımı Bahçenin gelişebilmesi, yaşamını sürdürebilmesi,istenilen görüntünün yakalanabilmesi oysa uyumlu bakımla mümkündür Mekanlarda yer alan bitkilerin türlerine kadar değişen bakım şekilleri vardır Ana hatları ile bakımı özetlersek: Ahenkli ve tatmin edici mevsime kadar gübre ve beslenme takviyesi Zorunlu görülen durumlarda ilaçlama yapılması Uyumlu olarak toprağın pH, tuzlu ve mineral kontrolü yapılması ve dengelenmesi Ağaç ve çalıların bakım ya da form amacıyla budanması, Sıklaşma görülen alanlarda gerekli seyreltmelerin yapılması Rüzgar, toprak kayması vs dış etkenlerle yaralı bitkilerin eski konumlarına getirilmesi Deformasyon görülen bitkilerin değiştirilmesi Çimlerin ahenkli aralıklarla biçilmesi Çimlerde bulunan tanıdık olmayan otların alanı boğmasının önlenmesi,sürekli yabancı ot kontrolü Çimlerin gübrelenmesi, ilaçlanması, aeratör ile havalandırılması, silindirlenmesi Meydana Çıkan çöp vs artıkların uzaklaştırılması Unutulmamalıdır ki yaşayan bir bahçe kesintisiz ve uyumlu bakımla mümkündür AYLARA TARAFINDAN BAKIM Bahçe ve çiçek bakımı; hergün, belirtilen vakit ve mevsimlerde ve gerektikçe olarak sınıflandırılabilir Söz konusu bakım tedbirleri mevsim dönemleri içerisinde aylara bölerek anlatmadan önce, yurdumuzda mevsimlerin bölgeler itibarı ile farklı zamanlarda başladığını ve farklı seyrettiğinin unutulmaması gerekir böylece bulunduğunuz yerin iklim özelliklerini mutlaka gözönünde bulundurunuz OCAK Kötü havalar her tarafında, saksılardaki ve tahta sandıklardaki bitkiler sulanmaz; lakin soğukların daha ılımlı olduğu Ege ve Akdeniz yörelerinde sıcaklık 10 derece, havada kuru olduğu zaman eksik miktarda sulama yapılabilir id Gül ağaççıklarının düzenli aralıklarla gözden geçirilmesi, güllerde erken bir tomurcuklanma görülürse derhal budamaya başvurulması gerekir Tırmanıcı bitkilerin dolandıkları kafes biçiminde yapıları onarma işlemine bu bitkilerin tomurcukları çıkmadan başlanmalıdır; bahçedeki bu cins yapıların üstünde biriken kar temizlenir ve ayrıca tırmanıcı bitkilerin, keza taşıyıcı çatıların durumu gözden geçirilir Genelde toprak yüzeyinde rüzgar, az sulandırma ve soğuk nedeniyle fazla güvenli olmayan bir kabuk oluşur; sıkça kırılıp değil edilmezse, bitki köküne hasar vermesinin yanı sıra, çürümeye, hayvansal ve nebati asalakların yayılmalarına yol açar ŞUBAT Çiçek vermeyi kesen ağaççıklar ve baştan çiçek veren gül fidanları budanır Ayın sonuna doğru lüksürlerin ilk budamaları yapılır Her Tarafta düzenlenecek alanlar bellenir Camlı bölmelerde takvim otsu bitki örtüsü ekilir; floks, mavi sukeneviri, petunya, hintgülü, menekşe, zinya, aslanağzı,vb Özel bir ekme bölümü yahut bu işlem MartNisan aylarında yapılmalıdır Çim alanlarda kış gübrelemesi önceki aylarda yapılmadıysa bu ay yapılmalıdır Şubat ayı, balkonu düzenlemeye açılmak, konuma elverişli bitkileri tercih etmek için en uygun aydır Evde camlı bölmelerde yada üstü kapalı sandıklarda bitki yetiştiriliyorsa, tehlikeli olabilecek oranda nem birikmesini durdurmak ve bitkilerin solumalarını sağlamak için sırça ve kapakları sık sık açılmalıdır: Bu işlem gündüzleri yapılmalı ve cam ile kapakların açılmaları, bir saatten fazla sürmemelidir Güller Ocak ayında budanmamışsa budama bu ay yapılmalıdır MART Kış aylarında bitkileri gözetmek için toprağa serilen saman, turba, bitki yaprağı, vb'den oluşan örtüler son kere yenilenmelidirSonbaharda yada kış boyunca tohum olarak ekilen bitkilerin yerlerine dikilmesine de Mart ayında başlanır Tırmanıcı bitkilerin sarıldıkları yerlerdeki bağlar, bağlantı yerleri elden geçirilir Ayın sonuna dürüst sardunyaların ve öbür çok yıllık bitkilerin saksıları bol gübreli yeni çürük toprağı kullanılarak değiştirilir Tümör don olayından zarar görmüşlerse yenilenirler Morsalkım bitkisi budanır Mart ayında pozitif nemini kaybetmeye başlayan toprağın tava gelmesi ile üzerinde her türlü derin işleme ya da çapa işlemi yapılabilir Bitkilerin yıllık gübre ihtiyacının ilk yarısı bu dönemden itibaren Nisan ardına kadar verilmelidir Kullanılacak organik gübrenin yanında metrekareye 30 gr gelecek şekilde yapay kompoze gübrenin toprağa saçılıp hafif bir çapa ile toprakla karışmasını sağlamak ve sulamak, verilecek organik gübrenin besince destek edilmesi açısından yararlı olacaktır NİSAN En son gül fideleri yerlerine dikilir Çiçek açan yada hoş yapraklı ağaççıkların dikimine başlanır Bir havuza yada akvaryuma su aşağıda yaşamış bitkilerin (nilüfer,su sümbülü) yerleştirilmelerine geçilir Yaz aylarında çiçek açan yıllık bitki örtüsü (Petunya, mine, ninya, karanfil, camgüzeli, godetya,, vb) tahta sandıklara ekilir Fazla yıllık otsu ur ( gündüzsefası, aslanağzı, anbrietia, dimorphoteca, ayçiçeği,vb) dikilir Glayörün, soğanlı begonyanın, yıldızçiçeğinin, soğanları toprağa gömülür Çiçeklenmeleri yeni yeniden tırmanıcı bitkilerin ve ağaççıkların budanmasına başlanır Asalaklara karşısında ve çiçekleri korumaya karşın ilaçlama uygulanır (Özellikle güllerde bu ay; küllenme mantar hastalığı başgösterebilir; tomurcukları ve yeni yaprakları saran bu mantar, boru biçimine getirerek yaprakların solmalarına yol açar Tohum ekilen yetiştirme sandıklarının yada nazik bitki türlerinin bulunduğu saksıların üstleri, gölgelenmelerini sağlayacak bir üst örtü ile kaplanır Gölgeleme örtüsü şeffaf muşambadan yapılır Bu aydan başla¤¤¤¤¤ sıcaklık ve kuraklığa duyarlı türlerde, saksı toprağının üstleri bir tabaka turbayla kaplanır ve bu bitkilerin sulanması azaltılır MAYIS Birincil baharda ekilen soğanların (sümbül, lale, nergis, safran) yıllık otsu bitkilerin ve çiçek veren fazla yıllık bitkilerin (çuhaçiçeği, papatya, menekşe, unutmabeni, cerastium) çiçek vermesi biter Ağaçsıların ( horçiçeği, kiraz, rodedondron, açelya vb) çiçek vermeleri de sona ererve yeşillikle kaplanırlar ; güller çiçek açmaya başlar Balkona sardunya,ağaçminesi gibi bitkilerin yanında çiçek veren yada yapraklı ağaçsılar ve tırmanıcı bitkilerde yerleştirilebilir Balkon çok güneş alıyorsa perde, hasır yada naylon örtülerin uygun biçimde yerleştirilmesiyle ışığı kıran bir ahenk kurulmalıdır Bitkinin yapısal özelliklerine, iklime, kullanılan saksı ve toprak cinsine uygun bir sulama rejimi saptanmalıdır Bitkilerin fazla güneşli saatlerde sulanmamaları, sulandırma suyunun soğuk olmaması fazla önemlidir Yeşeren soğanların bulunduğu yetiştirme sandıklarına yeni çiçeklerin ekilmesinde iki yola başvurulur: Soğanlar yetiştirme sandıklarında bırakılarak, ayrıca yeni tohumlar ekilir; soğanlar sandıktan alınıp bir kenarda bekletilir ve sandıklara yeni çiçekler ekilir HAZİRAN Tırmanıcı bitkilerin dalları, tırmandıkları yapıya rafya ipiyle bağlanır İlkbahar sonunda çiçek açan türlerin tohumları toplanmaya başlanır (Tohumlar güneşli günlerde güneş aşağı toplanmalı ve kurumaları için gölgelik bir yerde gazete kağıdı üstüne serilmelidir) Bitki çiçeklerinden elden geldiğince yararlanılmak isteniyorsa, çiçeklerin taçları solmaya başladığında saplarının ortasından kesilir, kırkma denilen bu operasyon ayrıca otsu bitkilere, hemde ağaçsılara, hemde yarıağaçsılara uygulanır ve diğer goncalar oluşturacak çok sayıda yeni tomurcuğun açmasını sağlar; hem kokulu bitkilerde, bütün çiçeklenme dönemine girmelerini geciktirmek için taç goncaları oluşturması açısından çok önemlidir TEMMUZ Bitkilere verilen su artırılmalı ve asalakların oluşmamasına itina gösterilmelidir Asalak görüldüğünde hemen asalakları değil eden bir ilaçla zorunlu koruma önlemleri alınmalıdır; ilaçlamada en manâlı nokta, hangi ilacın hangi parazit için etkili olduğunun bilinmesidir Yaprakların daha alçak yüzlerinde pas renginde toz halinde bir örümcek ağı görülmesi, kırmızı örümcek bulunduğunu gösterir Temmuz ayında yapılması gereken manâlı bir işlemde ayıklama işlemidir; (Kuru ve sararmış yaprakların, ufak ve zayıf dalların, solmaya yüz tutan taçların makasla kesilerek temizlenmesi) Güllerde , aşılı ağaççık ve süs çalılarında dipten meydana çıkan ybani sürgünlerin kesilmesi gereklidir Ayrıca geçen çiçeklerin temizlenmesine devam edilir Bu iş güllerde geçen çiçekten sonraki ilk dinç yaprağın üzerinden kesmek suretiyle yapılır Yıldız çiçeklerindeki ikinci goncalr kesilip, yalnızca ilk açan başlıca goncalar bırakılır (Böylece taçlar daha büyük olacaklardır) Temmuz ayı ; keza ağaççıkların daldırma dalı yada dallandırma çubuğu yöntemi ile çoğaltılmalarına en yerinde aydır Leyalak ve güllerde gözaşısı ile üretim zamanıdır Yaz baştan başa çiçek açan ağaççık ve çalı fomlu bitkilere, yazlık çiçeklere, özellikle güllere gıda takviyesi yapılmalıdır Çiçeklenme dönemi sonunda gübreleme işlemine son verilmelidir AĞUSTOS Ağustos ayında yazlık çiçekler, balkon, teras ve saksılarda bulunan çiçekler açık havada gübreleme işlemi son ermiştir Ön hazırlığı üretilmiş ağaç nakilleri bu ayın ikinci yarısından itibaren gerçekleştirilebilir Çimler hergün sulanıp haftada birkez kesilir: ay baştan başa iki defa sarı lekelerinoluşmalarına aleyhinde özel maddeler kullanılarak mikroptan arındırılır Nilüfer vb bitkilerin bulundukları havuzlar eski yaprakların ve solan çiçeklerin çürüyüp suyu zehirlemelerini durdurmak için ahenkli bir biçimde temizlenir Yeşil ağaççık ve çalı formlu bitkilerin ikinci budaması bu ayın yarısından itibaren başlanarak yapılır Çit bitkilerininde budaması yapılmalıdır Bu bitkilerin her tarafının ışıktan yararlanabilmesi için yukarıdan aşağıya içten genişleyen bir budama yapılmalıdır Ağustos sonu ile Eylül sonu arası sakin gözaşısı zamanıdır Bu ay içerisinde Eylülde çim ekilecek alanların toprak hazırlığı yapılır Sulama, biçim, yabani ot ayıklama,ilaçlama vb işlemlere devam edilir Asalaklar bulunup bulunmadığını, toprak yüzeyinin kireç bağlayıp (kefekilenme) bağlamadığı sürekli izlenmelidir Soğanlı bitkilerin, otsu bitkilerin ve ağaçların dipleri özenle temizlenmeli, diş aralıkları bakımlı küçük bir el tırmığı kullanarak çürük toprağı kaplayan kireç tabakası sık sık alınmalıdır Ayın 1015 ine doğru yeni güllerin dinlenmeye alınmasına, yani yaz budamasının yapılıp, aynı zamanda sulamanın bir süre için kesilmesine başlanır Bu Nedenle, gül fidanlarının normal gelişmeleri durdurulur ve dinlenme boyunca ur, sonraki çiçek verme dönemi için besin ve zor biriktirirler Daha Sonra, bitkinin keza yaprakları, hem toprağı oldukça çok sulanır, geceleri çiy olan bölgelerde, bitki örtüsü gün battıktan sonra sulanmamalıdır EYLÜL Ağustos ayında tatile çıkılmış ve bitki örtüsü susuzluktan etkilenmişlerse, budanmalıdırlar Budamadan sonra, bahçe sopasıyla toprağın sert ve tıkız tabakası kaldırılarak bitki tamamen beslenip, bol miktarda sulanmalı, sonrada organik yada mineral gübreyle gübrelenmelidir Bitkinin yeni bir çiçek verme dönemine girmesi istendiğinde, bolca budanmalı, yaprakları her 5 günde bir üçkez ıslatılmalı, yapraklar ıslatılırken suyun içerisine hormon uyarıcı bir madde koyulmalı, haftada iki defa kökten yapılan sulamada flor bazlı bir madde kullanılmalı, arkadan derhal demir sülfat ve su karışımından oluşan sulama suyuyla, haftada 2 kere bir diğer sulama yapılmalıdır(Bu iki öbür sulama bitkinin sıradan sulamasına ilave olarak gerçekleştirilmelidir) Fazla önemli işlemlerden biride saksıların temizlenmesidir; bitki çıkartılıp, toprak boşaltılır içine yeni toprak konulmadan önce saksı ayrıntılarıyla yıkanır ve mikroptan arındırılır Güz yağmurları ile toprak işleme tavına gelir, ekim dikim yapılmasa bile toprağın kışı bitmiş olarak geçirmesi yardımcı olur Güz hatta ilkbaharda dikilecek fidanların yerlerinin hazırlanması yararlı olur Güz dikimlerinin erken yapılmasında menfaat vardır Kış öncesinde dikilen fidanlar köklerini çalıştıracak zaman bulabilirseler kış şartlarına daha mukavim olacaklardır bu vesileyle topraksız fidanların Kasım ayında dikilmesi gerektiğini unutmayınız Bilhassa boylu ve dallı fidanların dikim sonrasında rüzgardan etkilenmelerini durdurmak için fidan gövdesine hasar vermeden gergi gerçekleştirmek gereklidir KIşlık çiçek fidelerini ve baharda açan soğanlı çiçekler dikilebilir Büyük ağaç nakilleri gerçekleştirilebilir Baharda dikilen soğanlı çiçeklerin soğanları bu ayda, özellikle kuru havalarda sökülür Kuru ve havadar yerlerde saklanır EKİM Bahçenin durumuna tarafından yerine getirmek istediğiniz işlere kadar krizma (derin işleme), belleme, çapa veya fidan çukuru açılması gibi her türlü toprak işlemesi için Ekim ayı ideal aydır Toprak işlenmeden önce orgnik gübre verilmesi ideal olur Kökleri kap içerisinde topraklı her türlü fidan dikimi yapılabilir Yeniden kışlık çiçek fidelerinin, baharda açan lale, sümbül, nergis gibi soğanlı çiçeklerin dikimine devam edilir Adonis, gündüzsefsı, kahkahaçiçeği, kazayağı, kuşotu, floks ekilebilir Sardunyalardan çelik alınarak üretimleri yapılabilir, baharda dikilmiş soğan ve yumrulu tümör birincil donlardan önce sökülmelidir; (begonya, yıldız, kına, glayör vb) Fazla yıllık otsu bitkilerin ve ğaççıkların saksılarındaki toğrğın yüzey bölümü yenilenip, yerine yeni, gübreli toprak konur Küme halinde yada tırmanıcı özellikte yeni ağaççıklr dikilir En narin bitkilerin toprak yüzeyleri turba yada ambalajlarda yararlanılan saman kullanılarak kaplanmaya başlanır; daha eksik dayanıklı bitkiler balkonun en havadar ve güneş alan bölümünde toplanır KASIM Hava ve toprak koşulları uygun olduğu sürece her türlü toprak işleri yapılır Kış öncesinde yabansı otların ayıklanması ve bitki diplerinin kabartılması uygun olur, ayrıca kök diplerin torf, yaprak çürüntüsü kompost, v organik gübre ile örtülmesi kış şartlarına hazırlık açısından yardımsever olur Gerek kökleri kap içerisinde topraklı, gereks çıplak köklü fidanların dikimi için bu ay idealdir Dikimler toprak kar ve don yüzünden işlenmez ışık halkası gelincey dek sürdürülebilir Bu ay dikim ayı olduğu değin budama ayıdır da Güz budaması özellikle çiçeklerini baharda meydana getirdikleri sürgünler üstünde veren ağaççık ve süs çalıları için önemlidir Güllerde budama, dal ve sürgünlerin yarı yerinden kesilmesiyle yapılırken öteki bitkilerde budama şekli, bitkinin tür ve ihtiyacına tarafından ayarlanmalıdır Bu dönemde budanan dal ve sürgünlerin uçları kışın donabilir O vakit bu ölü uçların baharda baştan kesilmesi gerekir