Böbrekler vücudumuzdaki atık hususların atılmasını, vücut likit ve elektrolit istikrarını sağlayan, kimi hormonlar üzerinde düzenleyici tesire sahip hayati kıymete sahip organlardır.
Böbrek hastalıklarına kısaca bir göz atalım:
Akut glomerulo nefrit(nefritik sendrom): Böbreklerde iltihap oluşmasıdır. (anüri varsa 1-2 gün proteinsiz diyet)(oligürü varsa protein kg başına 0,1-0,2 bulgular düzeldikçe 0,5)
Kronik glomerulo nefrit: Böbreklerde oluşan iltihabın kronikleşmesidir.(protein kg başına 0,6)
Nefrotik sendrom: Proteinüri ile ortaya çıkmış artmış glomerüler geçirgenlik ile karakterize olan sendrom. Günde 3,5 gr dan daha ziyade protein atımı nefrotik sendrom olarak kabul edilir.(önceden bol protein kg başına 1,5 lakin proteinürisi varsa kg başına 0,8)
Akut böbrek yetmezliği: Geri dönüşlü olarak böbrek fonksiyonlarının azalması. Diyalize girmiyorsa 0,5-0,8 giriyorsa 1-2
Kronik böbrek yetmezliği: Böbrekte meydana gelen ilerleyici ve geri dönüşsüz. Birinci 3 evre 0,75 sonraki evreler 0,6
BÖBREK HASTALIKLARINDA BELİRTİ VE BULGULAR
Böğür ağrısı
Poliüri: Yetişkin bir insanın günde 3 lt üstünde idrar çıkarması
Oliüri: Günlük idrar ölçüsünün 400-500 ml altında olması
Anüri:Günlük idrar ölçüsünün 50-100 ml altında olması
Hipertansiyon
Hematüri: İdrarda 3-4 eritrositten daha çokça eritrosit bulunması
İdrarda renk değişikliği
Dizüri: Ağrılı idrar yapma
Pollaküri: sık idrar yapma
Noktüri: Gece idrara çıkma. Kronik böbrek yetmezliğinin birinci semptomudur. Patolojik bir durumdur.
Ödem
Hiperlipidemi
BÖBREK HASTALARINDA TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ NASIL OLMALIDIR?
Proteinlerin son eseri üre, kreatin ve ürik asittir. Böbreklerde bir sorun olduğu devir bu metabolik eserlerin atılımında zorlanır ve bu son eserler birikir. Atık hususların birikmesi de bireyde halsizlik, nefes darlığı, bulantı, kusma yapabilir. Bu nedenle böbrek marazının tipine nazaran protein kısıtlaması yapılması gerekir.
Anüri ve oliürisi olanlarda günlük su hesaplaması yapılarak su muhtaçlığı karşılanmalı.
Vücudun su istikrarının sağlanmasında sodyum kıymetli bir taraf fiyat. Böbrek rahatsızlığında sodyum atılımında da badire olacağı için sodyum vücutta birikir, sodyum vücutta biriktiğinde su da vücutta birikir ve ödem oluşur. Bu yüzden böbrek hastaları tuzu olabildiğince az tüketmelidir.
Böbrek hastalarının vücutlarında oluşacak katabolizmayı önlemek için güçleri yüksek tutulmalıdır ve proteinin kuvvet olarak kullanılması önlenmelidir.
Potasyum vücutta bulunan şahsi bir tuzdur. Potasyumun atılımı böbrekler ile olur lakin böbrek zayıflığında atılımı azalır ve kandaki seviyesi artar. Bu durumda halsizlik, iştah kaybı, adele kuvvetsizliği ve felç görülebilir. Daha çokça arttığında ise kalp aniden durabilir. Potasyumdan varlıklı besinler: Yağlı tohumlar, kuru baklagiller, patates, enginar, ıspanak, maydanoz, sakatatlar, kurutulmuş sebzeler ve meyveler yüksek nispette potasyum içerir. Bu besinleri tüketimine dikkat edilmelidir.
Fosfor vücuda besinler ile girer ve böbrekler tarafından atılır gelgelelim böbrek yetmezliğinde atılımı azalır ve vücutta birikir. Bu birikme sonucunda kemik zayıflığı, kırıklar, kaşıntı, kas güçsüzlüğü görülebilir. Fosfordan varlıklı besinler: Hayvansal kaynaklı besinler ve bakliyatlar. Bu besinlerin tüketimine dikkat edilmelidir.
BÖBREK HASTALARININ YAPMAMASI GEREKENLER
Önerilenden ziyade süt, yumurta, et, işkembe, balık tüketmek
İçeriği bilinmeyen azıkları yemek
Tuz ve tuzlu yiyecekler yemek
Alkol, sigara üzere istenilmeyen alışkanlıklara sahip olmak
Konserve turşu, salamura, sakatat, sucuk, sosis, salam tüketmek
Pancar, bakla, ıspanak, pazı, kara lahana üzere potasyum nispeti yüksek besinler diyetisyenin önerdiğinden daha ziyade yemek
Asitli içecekleri tüketmek
A vitamini içeren ilaçlar tüketmek
Muz, kavun, kuru meyveleri gerektiğinden ziyade yemek
