Böbrek yetmezliğinde beslenme

Böbrek yetmezliğinde gıda böbrek yetmezliğinde neler yenmeli böbrek yetmezliğinde beslenme, perhiz, Böbrek yetmezliği olan kişiler nasıl beslenmeli, neleri yemeli ve neleri yememeli; buyrun Melek'ler, böbrek yetmezliğinde diyet bilgileri 1548350599 1548350599 bobrekyetmezligindebeslenme5c4fa1167429cbobrekyetmezligindebeslenme5c4fa1167429c bobrekyetmezligindebeslenme5c4fa1167429c KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİNDE ESAS BESIN İLKELERİ Kronik böbrek yetmezliği; nefrit, şeker hastalığı, hipertansiyon, taş, tıkanıklık, tümör gibi idrar yolu hastalıkları vb nedenlerle ortaya meydana çıkan önemli bir sağlık sorunudur Diyaliz, tıbbi tedavi ve beslenme kronik böbrek yetmezliğinin çare esaslarını oluşturur Yeterli ve dengeli besin, yaşamın her aşamasında olduğu gibi bu hastalarda da büyük tartı taşımaktadır Bireyin yaşam kalitesinin yükseltilmesinde, olaşabilecek komplikasyonların önlenmesi ve veya geciktirilmesinde beslenme temel faktördür Kronik böbrek hastalıkları, böbrekte kayda değer hasarlara yol açarak böbrekler görevlerini yapamaz hale gelirler Böbreklerin en önemli görevleri vücuttan atık maddelerin atılmasıdır Kronik böbrek yetmezliğinde böbrekler görevlerini yerine getirmeyince kanda üre ve kreatin gibi maddeler yükselir Kronik böbrek yetmezliği bazı hastalarda çok yavaş ilerlerken, bir takım hastalarda fazla hızlı ilerler ve böbrekler kanı temizleme görevini yerine getirmez Buna emrindeki olarak kanda üre ve kreatinin fazla yükselir Kandaki elektrolitlerin dengesi bozulur Özellikle kanda potasyum fazla yükselir Bu aşamada diyaliz ya da böbrek nakli gerekir Kronik böbrek yetmezliğinin nedenleri; · Glomerulonefrit ( böbrek iltihapları) · Doğumsal bir takım böbrek hastalıkları · Enfeksiyonlar · Toksik maddeler Diyabete bağlı gelişen böbrek bozuklukları (diyabetik nefropati) · İdrar yollarındaki tıkanmalar Gida Tedavisi: Kronik böbrek yetmezliğinin tedavisinde GIDA (DIYET) en manâlı unsurlardan biridir Besin tedavisi böbrek yetmezliğinin ilerlemesini yavaşlatabilir Beslenme tedavisindeki manâlı unsurlar: Yerinde miktarda enerji ve protein Yerinde karoser ağırlığının sağlanması ve ya da korunması Diyetteki öteki beslenme öğeleri sodyum fosfor potasyum istikrarsız vitaminmineraller Enerji: Yeterli enerji alımı organların ve dokuların çalışmalarını ve sağlığın sürdürebilmesi için büyük ağırlık taşır Vücudumuz için zorunlu olan enerji yediğimiz besinlerle sağlanır Besinlerle alınan enerji; Karoser için yeterli enerjiyi sağlar, Cisim ağırlığının korunmasını sağlar, Proteinlerin kas ve doku yapımı için kullanılmasını sağlar Eğer gereksinimimiz olan enerjiyi diyetimizle alamazsak; vücudumuz enerji gereksinimini temin etmek için kendi yapısındaki proteinleri kullanır Buna alt olarak zayıflama, halsizlik, kan proteinlerinde azalma ve malnütrisyon gelişebilir Sağlıklı bireylerde olduğu gibi kronik böbrek yetmezliği olan bireylerde de en kayda değer enerji kaynağı karbonhidratlar ve yağlardır Karbonhidratlar: Enerjinin %5560’ı karbonhidratlardan sağlanır Karbonhidrat içeriği yüksek olan besinler; ekmek, tahıllar ( pirinç, un, makarna gibi), nişasta, şeker, bal, reçel’dir Ekmek ve tahıllar karbonhidrat içeriklerinin yanı sıra bir tedarik da protein içerirler Şeker, bal, reçel, nişasta saf karbonhidrat kaynaklarıdır Diyetisyeninizin size önerdiği miktarlarda başlıca enerji kaynağı olan bu besinlere diyetinizde yer vermelisiniz Yağlar: Enerjinin % 2530’u yağlardan sağlanır Yağlar; besinler yapısında bulunan görünmez yağlarla ve yiyeceklere dıştan eklediğimiz yağlarla vücuda alınır Gereksinimin üzerinde yağ alımı şişmanlığa yol açabileceği gibi kan yağlarının ve kolesterol düzeyinin artışına da niçin olabilir Kronik böbrek yetmezliği olan bireylerde kan kolesterol düzeyinin yüksek olması böbrek hasarını hızlandırdığı için arzu edilmez Yağ türü olarak; zeytinyağı fındık yağı ve ayçiçekmısırözüsoya yağı gibi akıcı yağlar seçim edilmelidir Protein: Içten miktarda protein alımı sağlığın sürdürülmesi için büyük siklet taşır Proteinler; Adale ve doku yapımı Savunma sistemi için gereklidir Proteinler başlıca 2 kaynaktan vücuda alınır; Hayvansal kaynaklı; yumurta, et, süt yoğurt, peynir Bitkisel kaynaklı; sebzeler, tahıllar, kuru baklagiller Hayvansal kaynaklı proteinler, nebati kaynaklı olanlara kıyasla vücutta daha iyi kullanılırlar Kronik böbrek yetmezliğinde; böbrek fonksiyonlarına kadar diyetle protein alımı kısıtlanabilir Protein kısıtlaması olduğunda, diyetle alınan proteinin bilhassa vücutta kullanılabilirliği yüksek hayvansal kaynaklı olanlardan sağlanmasına itina gösterilmelidir Önerilen proteinin altında tüketilmesi oldukça yanlıştır Böbrek hasarını hızlandırıp, bireyin malnütrisyona girmesine neden olabilir Önerilen miktarda protein alınamıyorsa ve kan proteinleri düşükse, hekimin önerinse tarafından amino asit tabletleri kullanabilir Kronik böbrek yetmezliği olan hastalar, gereksinimleri olan proteini nasıl almaları gerektiğini ve yeterli tüketip tüketmediklerini diyetisyenlerine danışarak öğrenmelidirler Sodyum: Böbrekler kan sodyum düzeyinin düzenlenmesinde manâlı görevi olan organlardandır Böbrek yetmezliği, hipertansiyon ve sodyum arasında yakın bir ilişki söz konusudur Böbrek yetmezliğinde vücutta sodyum birikir Aşırı sodyum hipertansiyona, su birikimine ve yürek yetmezliğine yol açar Bu sebeple diyetle sodyum alımının sınırlandırılması gerekebilir Sodyumun en manâlı kaynağı sofra tuzu’ dur Sodyum yönünden zengin besinler; Zeytin, turşu, salamura, konserveler Sucuk, salam, sosis, pastırma gibi tamamlanmış et ürünleri Krakerler Sodyum alımını eksilmek için; Yemekler mümkün olduğunca az tuz pişirilmeli Sofrada tuz ekme alışkanlığından vazgeçilmeli Sodyum içeriği yüksek besinlerden kaçınılmalı Doktordiyetisyene danışmadan Diyet Tuzlu kullanılmamalıdır Tuz kısıtlaması olan hastalarda yemeklerde lezzet artırması için baharatlar kullanılabilir Kayda Değer Tüm böbrek hastaları tuz kısıtlaması yapmak zorunda değildir Ne dek tuzlu alması gerektiği doktor ve beslenme uzmanı göre değerlendirilmelidir Fosfor: Böbrekler kandaki fosfor düzeyini ayarlayamaz Bir zaman sonra kan fosfor düzeyinde çoğaltma görülür Yüksek fosfor düzeyi, kemiklerden kalsiyum kaybına, kemik kırıklarına, kas güçsüzlüğü ve eklem ağrılarına niçin olabilir Fosfordan zengin besinlerin azaltılması fosfor düzeyinin indirilmesinde etkindir Proteinden zengin besinler fosforun en iyi kaynağıdır · Süt, yoğurt, peynir, dondurma gibi süt ürünleri · Kuru baklagiller · Yağlı tohumlar · Et, balık, sakatatlar Hekimin önerdiği fosfor bağlayıcı ilaçlar yemeklerle birlikte alınmalıdır Kalsiyum: Kemik sağlığı için en manâlı mineraldir Kalsiyumdan varlıklı besinler fosfordan da zengindir Kalsiyum fosfor dengesini karşılamak ve kemiklerden kalsiyum kayıplarını önlemek için fosfordan sınırlı bir diyete ve fosfor bağlayıcı ilaçlara gereklilik vardır Doktor yerinde olan kalsiyum ve D vitamini takviyesini önerecektir, Potasyum: Kas ve kalp çalışmasında manâlı görevi olan bir mineraldir Kanda potasyum değerinin çok pozitif yükselmesi veya fazla fazla düşmesi fazla tehlikelidir Böbrek yetersizliğinin ileri dönemlerinde kan potasyum düzeyi fazla yükselir ve yaşamsal tehlike ortaya çıkar Kan potasyum düzeyi dikkatli izlenmeli ve diyetin potasyum düzeyi buna göre ayarlanmalıdır Potasyumdan varlıklı besinler; · Kuru yemişler · Kuru baklagiller · Kurutulmuş meyvelersebzeler · Patates, havuç, mantar · Ispanak, maydanoz gibi · koyu yeşil sebzeler · Tahinpekmez · Muz, kavun Akıcı: Akıcı alımı; su, ıhlamur, meşrubat, çorba, süt vb tüm sıvıları kapsamaktadır Başlıca böbrek yetmezliğinin ilk aşamalarında değişken sınırlamasına gerek yoktur Ama son dönemlerde; bir takım hastalarda idrar miktarı ayrıntılarıyla azalır Alınan fazla sıvının vücutta tutulması sonucunda ödem, solunum yetmezliği, hipertansiyon ve yürek yetmezliği gibi sorunlar gelişebilir Böyle hastalarda bir önceki idrar çıkışına göre sıvı almaları gerekir SIVI(MLGÜN) 1 GÜN ÖNCEKİ İDRAR MİKTARI (ML500 Birkaç gün içinde süratli tartı artışı, kısa kısa soluk alıp verme, hipertansiyon vücutta akışkan tutulumunun bulgularıdır En kısa zamanda hekime danışılması gerekir Vitaminmineraller: Gereksinmemiz olan vitamin ve mineraller beslenme çeşitliliği ile sağlanabilmektedir Kronik böbrek yetmezliğinde diyet sınırlandırıldığında vitamin ve mineraller eksik alınabilir Böbreklerdeki yetmezliğe bağlı olarak D vitamininin etkin formu yeterince yapılamaz Bu şart da kemik zayıflığına yol açabilir Bu durumdaki hastalara D vitamini ilaçları verilebilir Yalnızca hekimin önerdiği vitaminmineral ilaçlarının kullanılması doğrudur Bazı vitamin ve minerallerin suplement olarak kullanımı kronik böbrek hastaları için zararlı olabilir Böbrek yetmezliği olan hastalarda A vitamini yükselmiş olduğundan bu vitamini içeren ilaçların alınması sakıncalıdır Gida Durumunun Değerlendirilmesi: Beslenme tüketim kayıtları; beslenme uzmanı tarafından arşiv incelenerek enerji, protein ve öteki gıda öğelerinin yeterli alınıp alınmadığı değerlendirilip, uygun öneriler verilir Kan bulguları; Albümin: kan proteinidir Çok düşük olması tatmin edici miktarda protein veya da enerjinin alınmadığını gösterir Subjektif Global Değerleme (SGD): Diyetisyen kadar beslenme durumunun değerlendirilmesi için uygulanır beden ağırlığındaki şansın dönmesi yüz, kollar, eller, bacaklardaki değişiklikler gıda alımı aktivite ve enerji düzeyi gıda ile ilgili sorunlar değerlendirilir DYTŞULE DOĞAN