Boğaz ağrısı en sık karşılaşılan şikayetlerdendir. Bu yüzden bir çok kişi muayene ve tedavi olmaktadır.
Neler Boğaz Ağrısına Yol Açar ?
Boğaz ağrısı, birçok rahatsızlığın belirtisi olarak ortaya çıkabilir. İltihaplar, boğaz ağrısının en sık
sebepleridir ve bunlar bulaşıcıdırlar. İltihaplar, çoğunlukla virüs (soğuk algınlığı, enfeksiyöz
monoükleoz..) veya bakteriler (strep, mikoplazma..) tarafından oluşturulurlar.
Bakteriler ile virüsler arasındaki en önemli fark, bakterilerin antibiyotik ile tedavi edilmesi, virüslerin tedavi
edilmemesidir.
Virüsler : Çoğu soğuk algınlığının sebebi virüslerdir. Burun tıkanıklığı, hapşırma, genel halsizlik, boğaz
ağrısı ile beraber bulunduğunda muhtemel sebep, bilinen yüzlerce virüsten bir tanesidir. Çok
bulaşıcıdırlar ve özellikle kışın salgın yaparlar. Vücut, kendi yaptığı mücadele ile bu hastalıktan yaklaşık
bir hafta içerisinde kurtulur.
Kızamık, suçiçeği, boğmaca gibi virüslerin yol açtığı hastalıklara da boğaz ağrısı eşlik eder. Boğazdaki
aft ve pamukçuk da oldukça ağrılıdır.
Bir haftadan fazla süren bir virüs enfeksiyonu da,’enfeksiyöz mononükleoz’ dur. Bu virüs, lenf bezlerini
beyaz bir zar kaplar. Boyun, koltukaltı ve kasıktaki lenf bezlerinde şişme görülür. Bazen boğaz ağrısı
solumayı bile zorlaştırır , karaciğeri etkileyerek sarılığa sebep olabilir. Altı hafta veya daha uzun sürebilen
aşırı halsizliğe yol açabilir.
Bu hastalık, yetişkin ve buluğ çağında ağırdır, fakat çocukluk döneminde daha hafif geçer. Tükürük ile
geçtiği için ‘öpücük hastalığı’ da denir. Mamafih, ağızdan ele oradan tekrar ağızda geçerek de
bulaşabilir. Bu yüzden aynı havlu, yemek kapları kullanılmamalıdır.
Bakteriler : ’Strep’ iltihabı, ‘ streptococcus’diye isimlendirilen bakteri aileisnden kaynaklanır. İltihap, kalp
kapakçıklarını ( romatizmal ateş ) ve böbreği (nefrit) etkileyebilir. Bu tür mikroplar, aynı zamanda kızıl,
bademcik iltihabı, zatürre, sinüzit ve kulak iltihaplarına da sebep olabilirler.
‘Strep’ iltihabının oluşturabileceği zararlar göz önüne alınarak, antibiyotik ile tedavi edilmelidirler.
Çoğunlukla basit soğuk algınlığından daha uzun süre boğaz ağrısına sebep olurlar. Bu bakteri muayene
ile her zaman tespit edilemez, boğaz kültürü gerekebilir
Bademcik , dilin arka kısmına gelen, boğazın her iki tarafında bulunan lenf dokusu kitlesine verilen
isimdir. Bazı durumlarda, bu dokular mikrop barındırabilir. Son yapılan araştırmalar sık bademcik iltihabı
geçiren çocukların, bademcikleri alındığında, daha sağlıklı olduklarını göstermiştir.
En tehlikeli boğaz iltihabı, boğazın girişinde bulunan ‘epiglot’ denilen yapının iltihaplanmasıdır. Bu durum
nefes yolunu tıkayabileceği için aciliyet arz eder. Yutmanın çok ağrılı olduğu, ağızdan salya aktığı ve
solumanın zorlaştığı durumlarda şüphelenilir.
Alerji : Saman nezlesi ve alerjisi olanlar, burun akıntısı, hapşırık, geniz akıntısı , burun tıkanıklığı gibi
şikayetlerinin olduğu sıra boğaz ağrısı da hissederler. Burunu rahatsız eden, aynı ciçek tozu ve küfler,
boğazı da rahatsız edebilirler.
Kedi ve köpeğe alerjisi olanlar, bu tür hayvanlarla birlikte oldukları zaman boğaz ağrısından şikayetçi
olabilirler. Ev tozu da sık alerji sebeplerindendir ve özellikle kışın ısınmanın etkisiyle kuru havada
rahatsızlık yaratırlar.
İrritasyon : Kışın, evlerin ısıtılması sonucu oluşan kuru havanın etkisiyle, bilhassa sabahları artmış olarak
hissedilen boğaz ağrısı olabilir. Bu odanın nemlendirilmesi ve sıvı alımı ile önlenebilir . Burun tıkanıklığı
sebebi ile sürekli ağzından nefes alan insanlarda da boğaz kuruluğu ve ağrı görülebilir. Burun muayenesi
ve gerekli tedavisi gerekir.
Sabahları olan boğaz ağrısının bir sebebi de asitli mide muhtevasının boğaza kaçmasıdır. Yatağınızın
başını on beş , yirmi santimetre daha yukarıda tutmanız faydalı olur. Yatmadan önce birkaç saat bir şey
yememeniz gerekir. Mide asidine iyi gelen ilaçlar faydalı olabilir. Bunlar yardımcı olmazsa, hekime
başvurmalısınız.
Endüstriyel hava kirliliği ve havadaki kimyasal maddelere alerjik kimseler, buna tahammül edemezler.
Diğer tahriş eden maddeler alkol ve baharatlı yiyeceklerdir.
Bir müsabakada veya başka bir yerde aşırı bağıran bir insanda, hem boyun kaslarının yorgunluğu, hem
de boğazın tahrişinden dolayı boğaz ağrısı görülür. İyi eğitilmiş spiker ve şarkıcılar, boğazlarını nasıl
koruyacaklarını bilirler.
Derin nefes alarak boğaz kasları yerine göğüs ile karın kaslarını kullanarak, yüksek ses çıkartabilirler.
Tümörler : Boğaz , dil ve nefes borusunun tümörleri her zaman olmasa da çoğunlukla uzun süreli sigara
ve alkol kullanımı ile ilgilidir. Bazen kulaklara da yansıyan boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü böyle bir
tümörün belirtisi olabilir.
Boğaz ağrısı, çoğunlukla uzun süreli ve hafiftir. Diğer önemli şikayetler, ses bozukluğu, boyunda şişlik
açıklanamayan zayıflama, tükürük veya balgamda kan olmasıdır.
Boğaz Ağrımı Nasıl Tedavi Edebilirim ?
- Sıvı alımınızı arttınız ( ballı sıcak çay, bilinen bir halk çaresidir.)
- Yatak odanızda bir nemlendirici veya buhar kaynağı bulundurunuz.
- Tuzlu su ile günde birçok kez boğazınız gargara yapınız.(yarım bardak suya dörtte bir çorba kaşığı tuz
konur)
- Hafif ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
- Boğazı uyuşturan pastillerden kullanabilirsiniz.
Doktora Ne Zaman Gitmeliyiz ?
Boğaz ağrısı, basit bir soğuk algınlığının yol açtığı beş ile yedi günden daha uzun sürüyorsa,
kaçınabileceğiniz bir alerji veya tahriş edici maddeden olmuyorsa, doktora görülmelisiniz. Şu belirtiler,
doktora başvurmanız için size uyarı olmalıdır:
- Şiddetli uzun süren boğaz ağrısı
- Nefes almada güçlük
- Yutmada güçlük
- Ağzı açmada güçlük
- Eklem ağrıları
- Kulak ağrısı
- Döküntü
- Ateş (38 derecenin üzerinde)
- Sık tekrarlayan boğaz ağrısı
- Boyunda şişlik
- İki haftadan uzun süren ses kısıklığı
Ne Zaman Antibiyotik Almalıyım ?
Antibiyotikler, bakterilerin üremesini durduran veya onları öldüren ilaçlardır. Hekim sık, boğaz iltihabına
yol açan ‘strep’ türü bakterilerden şüphelendiği zaman penisilin, eritromisin gibi antibiyotikler reçete eder.
Fakat bazı bakteri türleri, penisilinden etkilenmez böylece diğer antibiyotik grupları kullanmak gerekir.
Antibiyotikler, virüsleri öldürmezler fakat virüsler insanın bakterilere karşı direncini zayıflatırlar. Bu tür bir
karışık iltihap oluşursa, antibiyotikler gerekli olabilir.
Antibiyotik, hekim tarafından reçete edildiği zaman hekimin tavsiye ettiği şekilde tam olarak
kullanılmalıdır. Aksi takdirde, iltihap baskı altında kalır, ilaç kesildiğinde tekrarlayabilir.